ଆଉ ଥରେ,

ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ୩୫୦ ବର୍ଷ, ଶିବ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ, ସହଯୋଗ ନିମିତ୍ତ ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା!

ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ଜୀ, ପବିତ୍ର ଭୂମି ଅସଲେଲ୍ଲ୍ୟା, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ଭାଇ, ବନ୍ଧୁ, ଭଉଣୀମାନେ, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ କୋଟି-କୋଟି ପ୍ରଣାମ କରୁଛି!

ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ ମହୋତ୍ସବରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ଦିବସ, ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ନୂତନ ଚେତନା, ନୂତନ ଶକ୍ତି ନେଇ ଆସିଛି । ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ସାଢ଼େ ତିନିଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବର ଏହି ଅବଧିରେ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଏବଂ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଧ୍ୟାୟ ଅଟେ ।

ଇତିହାସର ସେହି ଅଧ୍ୟାୟରୁ ବାହାରିଥିବା ସ୍ୱରାଜ, ସୁଶାସନ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ମହାନ ଗାଥାଗୁଡ଼ିକ ଆମକୁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରେରଣା ଦେଉଛି । ରାଷ୍ଟ୍ର କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ଲୋକ କଲ୍ୟାଣ ସେମାନଙ୍କର ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ମୂଳ ତତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି । ମୁଁ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଚରଣରେ କୋଟି କୋଟି ପ୍ରଣାମ କରୁଛି । ଆଜି ସ୍ୱରାଜ୍ୟର ପ୍ରଥମ ରାଜଧାନୀ ରାୟଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଭବ୍ୟ ଆୟୋଜନ କରାଯାଇଛି । ସମଗ୍ର ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଆଜିର ଦିନ ମହୋତ୍ସବ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ପୁରା ବର୍ଷ ସାରା ଏଭଳି ଆୟୋଜନ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ହେବ । ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି ।

ସାଥୀମାନେ,

ଆଜିଠାରୁ ୩୫୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ, ଯେତେବେଳେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କର ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ହୋଇଥିଲା, ସେଥିରେ ସ୍ୱରାଜ୍ୟର ଲଲକାର ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟତାର ଜୟ-ଜୟକାର ସମାହିତ ଥିଲା । ସେମାନେ ସର୍ବଦା ଭାରତର ଏକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ସର୍ବାଗ୍ରେ ରଖିଥିଲେ । ଆଜି ‘ଏକ ଭାରତ, ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାରତ’ର ଦୃଷ୍ଟିରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବିଚାରଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ଦେଖା ଦେଖା ଯାଇପାରିବ ।

ସାଥୀମାନେ,

ଇତିହାସର ନାୟକମାନଙ୍କ ଠାରୁ ନେଇ ଆଜିର ଯୁଗରେ ନେତୃତ୍ୱ ଉପରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରୁଥିବା ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ଗୁରୁମାନଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଯୁଗରେ କୌଣସି ମୁଖ୍ୟଙ୍କର ବଡ଼ ଦାୟିତ୍ୱ ଥିଲା ଯେ ନିଜ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ ଏବଂ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସୀ କରିବ । ଆପଣ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସମୟ ଦେଶର ପରିସ୍ଥିତି ଗୁଡ଼ିକର କଳ୍ପନା କରିପାରିବେ । ଶହ ଶହ ବର୍ଷର ଦାସତ୍ୱ ଏବଂ ଆକ୍ରମଣଗୁଡ଼ିକ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଠାରୁ ତାଙ୍କର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଛଡ଼େଇ ନେଇଥିଲା । ଆକ୍ରମଣକାରୀଙ୍କ ଶୋଷଣ ଏବଂ ଦାରିଦ୍ର୍ୟତା ସମାଜକୁ ଦୁର୍ବଳ କରି ଦେଇଥିଲା ।

ଆମର ସାଂସ୍କୃତିକ କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ଲୋକମାନଙ୍କ ମନୋବଳକୁ ଭାଙ୍ଗିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଗଲା । ଏମିତି ସମୟରେ, ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି ହେବା କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟ ଥିଲା; କିନ୍ତୁ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ କେବଳ ଆକ୍ରମଣକାରୀମାନଙ୍କ ସହ ମୁକାବିଲା କରିଥିଲେ ଯେ ନିଜେ ରାଜତ୍ୱ କରିବା ସମ୍ଭବ ହେବ । ସେ ଦାସତ୍ୱର ମାନସିକତାକୁ ଶେଷ କରି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ଦେଲେ ।

ସାଥୀମାନେ,

ଆମେ ଏହା ମଧ ଦେଖିଛୁ ଯେ ଇତିହାସରେ ଏମିତି ଅନେକ ଶାସକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ସୈନ୍ୟ ଶକ୍ତି ପାଇଁ ପରିଚିତ ଅଟନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଶାସକଙ୍କ କ୍ଷମତା ଦୁର୍ବଳ ଥିଲା । ଏହିଭଳି ଭାବରେ, ଏମିତି ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଶାସକ ହେଲେ ଯେଉଁମାନେ ନିଜସ୍ୱ ଊତ୍ତମ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ପରଚିତି ହେଲେ; କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ସୈନ୍ୟ ନେତୃତ୍ୱ ଦୁର୍ବଳ ଥିଲା; କିନ୍ତୁ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଅଦ୍ଭୁତ ଥିଲା । ସେ ସ୍ୱରାଜର ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ ଏବଂ ସ୍ୱରାଜକୁ ମଧ୍ୟ ସାକାର କରିଥିଲେ । ସେ ନିଜେ ସୌର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଏବଂ ସୁଶାସନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ ଥିଲେ । ଖୁବ୍ କମ୍ ବୟସରେ ସେ କିଲ୍ଲାକୁ ଜିତି ଏବଂ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ନିଜର ସୈନ୍ୟ ନେତୃତ୍ୱର ପରିଚୟ ଦେଇଥିଲେ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଜଣେ ରାଜା ଭାବରେ, ଲୋକ - ପ୍ରଶାସନରେ ସୁଧାରଗୁଡ଼ିକୁ ଲାଗୁ କରି ସେ ସୁଶାସନର ଉପାୟ ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ।

ଗୋଟିଏ ପଟେ, ସେ ଆକ୍ରମଣକାରୀମାନଙ୍କ ଠାରୁ ନିଜ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ସେ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣର ବ୍ୟାପକ ଦୃଷ୍ଟି ମଧ୍ୟ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଥିଲେ । ନିଜର ଦୂରଦୃଷ୍ଟି କାରଣରୁ ସେହି ଇତିହାସର ଅନ୍ୟ ନାୟକମାନଙ୍କ ଠାରୁ ପୂରାପୁରି ଅଲଗା ଥିଲା । ସେ ଶାସନର ଲୋକ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଚରିତ୍ର ଲୋକମାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ରଖିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଅସମ୍ମାନର ସହିତ ବଞ୍ଚôବାକୁ ଭରସା ଦେଲେ । ଏହା ସହିତ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସ୍ୱରାଜ, ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଐତିହାସିକ ଅବଶେଷକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବାକୁ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସଂକେତ ଦେଇଥିଲେ । ଏହାଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କ ଠାରେ ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି ହେଲା, ଆତ୍ମନିର୍ଭରତାର ଭାବନାର ସଂଚାର ହେଲା ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମ୍ମାନ ବଢ଼ିଲା । କୃଷକଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ହେଉ, ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ହେଉ, ଶାସନ-ପ୍ରଶାସନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚôବାକୁ ସୁବିଧା କରିବା ହେଉ, ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ, ସେମାନଙ୍କ ଶାସନ ପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ ତାଙ୍କର ନୀତିମାନ ଆଜି ମଧ୍ୟ ସେତିକି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଅଟେ ।

ସାଥୀମାନେ,

ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ଏତେ ସ୍ୱରୂପ ଅଛି ଯେ କୌଣସି ରୂପରେ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ଆମକୁ ଅବଶ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ସେ ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ଚିହ୍ନ ଯେଉଁଭଳି ଭାବରେ ନୌସେନାର ବିସ୍ତାର କରେ, ନେିଜର ପ୍ରବନ୍ଧ କୌଶଳ ଦେଖାଇଲେ, ତାହା ଆଜି ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ତିଆରି କରାଯାଇଥିବା ଜଳଦୁର୍ଗ ସମୁଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ, ଦ୍ରୁତ ଲହରୀ ଏବଂ ଜୁଆର-ଭଟ୍ଟାର ଘାତ-ପ୍ରତିଘାତ ସହିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଗର୍ବର ସହିତ ଠିଆ ହୋଇଛି । ସେ ସମୁଦ୍ର ତଟରୁ ନେଇ ପାହାଡ଼ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ଗ ତିଆରି କଲେ ଏବଂ ନିଜ ରାଜ୍ୟର ବିସ୍ତାର କଲେ । ସେହି ଅବଧିରେ ସେ ଜଳ ପ୍ରବନ୍ଧନ- ୱାଟର ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଯେଉଁ ବ୍ୟବସ୍ଥାମାନ ତିଆରି କରିଥିଲେ, ସେ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟରେ ପକେଇ ଦେଇଥାଏ । ଆମର ସରକାରଙ୍କ ସୌଭାଗ୍ୟ ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜାଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ନେଇ ଗତବର୍ଷ ଭାରତ ଦାସତ୍ୱର ଏକ ଲକ୍ଷ୍ୟରୁ ସୈନ୍ୟସେନାକୁ ମୁକ୍ତି ଦେଇଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ନୌସେନାର ଧ୍ୱଜରେ ଇଂରାଜୀ ଶାସନର ପରିଚୟକୁ ହଟାଇ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଠାରୁ ପଠାଇଥିବା ତାଙ୍କର ରାଜମୁଦ୍ରାକୁ ସ୍ଥାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଧ୍ୱଜା ନୂତନ ଭାରତର ଗର୍ବ-ଗୌରବ ସ୍ୱାଭିମାନର ସହିତ ଜଳପଥରେ ଏବଂ ଆକାଶମାର୍ଗରେ ଲହରାଉଛି ।

ସାଥୀମାନେ,

ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବୀରତ୍ୱ, ବିଚାରଧାରା ଏବଂ ନ୍ୟାୟପ୍ରିୟତା ଅନେକ ଅନେକ ପିଢ଼ିଙ୍କୁ ପ୍ରେରିତ କରିଛି । ତାଙ୍କର ସାହସିକ କାର୍ଯ୍ୟଶୈଳୀ, ସାମରିକ କୌଶଳ ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଣାଳୀ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମ ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାର ସ୍ରୋତ ଅଟେ । ଆମକୁ ଏହି କଥାର ଗର୍ବ ରହିଛି ଯେ ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ଦେଶରେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନୀତିର ଆଲୋଚନା ହେଉଛି ଏବଂ ତାହାଉପରେ ଗବେଷଣା ହେଉଛି । ଗୋଟିଏ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ମରିସସରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ପ୍ରତିମା ସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଛି । ସ୍ୱାଧୀନତାର ଅମୃତ କାଳରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକର ୩୫୦ ବର୍ଷ ପୂରଣ ହେବା ଏକ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ଅବସର ଅଟେ । ଏତେ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସ୍ଥାପିତ କରାଯାଇଥିବା ମୂଲ୍ୟ ଆମକୁ ଆଗକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଦେବ । ଏହି ମୂଲ୍ୟର ଆଧାରରେ ଆମକୁ ଅମୃତକାଳର ୨୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରା ପୂରଣ କରିବାକୁ ହେବ । ଏହି ଯାତ୍ରା ହେବ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନର ଭାରତ ନିର୍ମାଣ କରିବାର, ଏହି ଯାତ୍ରା ହେବ ସ୍ୱରାଜ, ସୁଶାସନ ଏବଂ ଆତ୍ମନିର୍ଭରତାର, ଏହି ଯାତ୍ରା ହେବ ବିକଶିତ ଭାରତର ।

ପୁଣିଥରେ, ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ୩୫୦ତମ, ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ, ସହଯୋଗ ନିମନ୍ତେ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭେଚ୍ଛା!

ଜୟ ହିନ୍ଦ, ଭାରତ ମାତା କି ଜୟ!

NS/MB