ഒരിക്കൽ കൂടി, കിരീടധാരണദിനത്തിന്റെ 350-ാം വർഷത്തിന്റെ ശുഭ വേളയിൽ നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ഹൃദയം നിറഞ്ഞ അഭിനന്ദനങ്ങൾ - ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ 'ശിവ രാജ്യാഭിഷേക്'! ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജ് അലങ്കരിച്ച മഹാരാഷ്ട്രയുടെ പുണ്യഭൂമിയെയും മഹാരാഷ്ട്രയിലെ എന്റെ സഹോദരീ സഹോദരന്മാരെയും ഞാൻ അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നു.

സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അമൃത മഹോത്സവത്തിൽ ഛത്രപതി ശിവജി മഹാരാജിന്റെ കിരീടധാരണ ചടങ്ങ് നമുക്കെല്ലാവർക്കും ഒരു പുതിയ ബോധവും ഊർജ്ജവും നൽകുന്നു. നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ഞാൻ എന്റെ ആശംസകൾ നേരുന്നു. ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ കിരീടധാരണം മുന്നൂറ്റമ്പത് വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് നടന്ന ആ കാലഘട്ടത്തിലെ ശ്രദ്ധേയവും വ്യതിരിക്തവുമായ ഒരു അധ്യായമാണ്.

ചരിത്രത്തിന്റെ ആ അധ്യായത്തിൽ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ‘സ്വരാജ്’ (സ്വയം ഭരണം), ‘സുശാസൻ’ (സദ്ഭരണം), ‘സമൃദ്ധി’ (സമൃദ്ധി) തുടങ്ങിയ മഹത്തായ കഥകൾ ഇന്നും നമ്മെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു. ദേശീയ ക്ഷേമത്തിന്റെയും പൊതുക്ഷേമത്തിന്റെയും തത്വങ്ങൾ ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ അടിത്തറയായി തുടർന്നു. ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ പാദങ്ങളിൽ അഗാധമായ ആദരവോടെ ഞാൻ വണങ്ങുന്നു. ഇന്ന്, സ്വരാജ്യത്തിന്റെ ആദ്യ തലസ്ഥാനമായ റായ്ഗഡ് കോട്ടയുടെ മുറ്റത്ത് ഗംഭീരമായ ഒരു പരിപാടി സംഘടിപ്പിക്കുന്നു. മഹാരാഷ്ട്ര മുഴുവനും ഈ ദിവസം മഹത്തായ ഉത്സവമായി ആഘോഷിക്കുന്നു. മഹാരാഷ്ട്രയിൽ വർഷം മുഴുവൻ ഇത്തരം സംഭവങ്ങൾ നടക്കും. ഈ ഉദ്യമത്തിന് മഹാരാഷ്ട്ര ഗവൺമെന്റിന്  ഞാൻ ആശംസകൾ നേരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

മുന്നൂറ്റി അൻപത് വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ കിരീടധാരണം നടന്നപ്പോൾ, അത് സ്വയം ഭരണത്തിനായുള്ള അഭിലാഷത്തെയും ദേശീയതയുടെ വിജയ മുദ്രാവാക്യങ്ങളെയും പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ ഐക്യത്തിനും അഖണ്ഡതയ്ക്കും അദ്ദേഹം എപ്പോഴും മുൻഗണന നൽകി. ‘ഏക് ഭാരത്, ശ്രേഷ്ഠ ഭാരത്’ എന്ന ദർശനത്തിൽ ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ ആദർശങ്ങളുടെ പ്രതിഫലനം ഇന്ന് നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ചരിത്രത്തിലെ നായകന്മാർ മുതൽ ഇന്നത്തെ കാലഘട്ടത്തിൽ നേതൃത്വത്തെക്കുറിച്ച് ഗവേഷണം നടത്തുന്ന മാനേജ്‌മെന്റ് ഗുരുക്കൾ വരെ, ഓരോ കാലഘട്ടത്തിലും ഏതൊരു നേതാവിന്റെയും ഏറ്റവും വലിയ ഉത്തരവാദിത്തം അവരുടെ നാട്ടുകാരെ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ നിലനിർത്തുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്. ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ കാലത്തെ രാജ്യത്തിന്റെ സാഹചര്യങ്ങൾ നിങ്ങൾക്ക് ഊഹിക്കാം. നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ അടിമത്തവും അധിനിവേശവും ജനങ്ങളുടെ ആത്മവിശ്വാസം ഇല്ലാതാക്കി. അധിനിവേശക്കാർ അടിച്ചേൽപ്പിച്ച ചൂഷണവും ദാരിദ്ര്യവും സമൂഹത്തെ തളർത്തിയിരുന്നു.

നമ്മുടെ സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രങ്ങൾ ആക്രമിച്ച് ജനങ്ങളുടെ മനോവീര്യം തകർക്കാനാണ് ശ്രമം. അത്തരം സമയങ്ങളിൽ ആളുകളിൽ ആത്മവിശ്വാസം വളർത്തുക എന്നത് ഒരു വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞ കാര്യമായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഛത്രപതി ശിവജി മഹാരാജ് അധിനിവേശക്കാരെ നേരിടുക മാത്രമല്ല, സ്വയം ഭരണം സാധ്യമാണെന്ന് ജനങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തിലും മനസ്സിലും വിശ്വാസം വളർത്തുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹം അടിമത്തത്തിന്റെ മാനസികാവസ്ഥ ഇല്ലാതാക്കുകയും രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിനായി ആളുകളെ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

സുഹൃത്തുക്കൾ,

സൈനിക ശക്തിയിൽ മികവ് പുലർത്തിയ, എന്നാൽ ഭരണപരമായ കഴിവുകൾ ഇല്ലാത്ത നിരവധി ഭരണാധികാരികൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്ന് ചരിത്രത്തിലും നാം സാക്ഷ്യം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ, മികച്ച ഭരണത്തിന് പേരുകേട്ട, എന്നാൽ ദുർബലമായ സൈനിക നേതൃത്വമുള്ള ഭരണാധികാരികൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന് ശ്രദ്ധേയമായ വ്യക്തിത്വമുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹം 'സ്വരാജ്' (സ്വയംഭരണം) സ്ഥാപിക്കുക മാത്രമല്ല, 'സൂരജ്' (നല്ല ഭരണം) ഉൾക്കൊള്ളുകയും ചെയ്തു. ഭരിക്കാനുള്ള കഴിവ് പോലെ തന്നെ വീര്യത്തിനും അദ്ദേഹം അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. വളരെ ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ അദ്ദേഹം കോട്ടകൾ കീഴടക്കി, ശത്രുക്കളെ പരാജയപ്പെടുത്തി, സൈനിക നേതാവെന്ന നിലയിൽ പ്രശസ്തി സ്ഥാപിച്ചു. മറുവശത്ത്, ഒരു രാജാവെന്ന നിലയിൽ, അദ്ദേഹം പൊതുഭരണത്തിൽ പരിഷ്കാരങ്ങൾ കൊണ്ടുവന്നു, സദ്ഭരണത്തിന്റെ വഴി തെളിയിച്ചു.

ഒരു വശത്ത്, ആക്രമണകാരികളിൽ നിന്ന് അദ്ദേഹം തന്റെ രാജ്യത്തെയും സംസ്കാരത്തെയും സംരക്ഷിച്ചു, മറുവശത്ത്, രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിനായുള്ള സമഗ്രമായ കാഴ്ചപ്പാടും അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചു. ചരിത്രത്തിലെ മറ്റ് നായകന്മാരിൽ നിന്ന് വേറിട്ടുനിൽക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാട് കൊണ്ടാണ്. ഭരണത്തിന്റെ ക്ഷേമാധിഷ്ഠിത സ്വഭാവത്തിന് അദ്ദേഹം ഊന്നൽ നൽകുകയും ആത്മാഭിമാനത്തോടെ ജീവിക്കാനുള്ള ആത്മവിശ്വാസം ജനങ്ങളിൽ വളർത്തുകയും ചെയ്തു. ഇതോടൊപ്പം, ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജ് സ്വയം ഭരണം, മതം, സംസ്കാരം, പൈതൃകം എന്നിവ തകർക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നവരെ അടയാളപ്പെടുത്തി. ഇത് ജനങ്ങളിൽ ശക്തമായ ഒരു വിശ്വാസം സൃഷ്ടിച്ചു, സ്വാശ്രയബോധം വളർത്തി, രാജ്യത്തിന്റെ അന്തസ്സ് ഉയർത്തി. കർഷകരുടെ ക്ഷേമം, സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം, സാധാരണ വ്യക്തികൾക്ക് ഭരണം പ്രാപ്യമാക്കുക, അല്ലെങ്കിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണസംവിധാനം എന്നിവയെ കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഭരണവും നയങ്ങളും ഇന്നും പ്രസക്തമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

സൈനിക ശക്തിയിൽ മികവ് പുലർത്തിയ, എന്നാൽ ഭരണപരമായ കഴിവുകൾ ഇല്ലാത്ത നിരവധി ഭരണാധികാരികൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്ന് ചരിത്രത്തിലും നാം സാക്ഷ്യം വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ, മികച്ച ഭരണത്തിന് പേരുകേട്ട, എന്നാൽ ദുർബലമായ സൈനിക നേതൃത്വമുള്ള ഭരണാധികാരികൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന് ശ്രദ്ധേയമായ വ്യക്തിത്വമുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹം 'സ്വരാജ്' (സ്വയംഭരണം) സ്ഥാപിക്കുക മാത്രമല്ല, 'സൂരജ്' (നല്ല ഭരണം) ഉൾക്കൊള്ളുകയും ചെയ്തു. ഭരിക്കാനുള്ള കഴിവ് പോലെ തന്നെ വീര്യത്തിനും അദ്ദേഹം അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. വളരെ ചെറുപ്പത്തിൽ തന്നെ അദ്ദേഹം കോട്ടകൾ കീഴടക്കി, ശത്രുക്കളെ പരാജയപ്പെടുത്തി, സൈനിക നേതാവെന്ന നിലയിൽ പ്രശസ്തി സ്ഥാപിച്ചു. മറുവശത്ത്, ഒരു രാജാവെന്ന നിലയിൽ, അദ്ദേഹം പൊതുഭരണത്തിൽ പരിഷ്കാരങ്ങൾ കൊണ്ടുവന്നു, സദ്ഭരണത്തിന്റെ വഴി തെളിയിച്ചു.

ഒരു വശത്ത്, ആക്രമണകാരികളിൽ നിന്ന് അദ്ദേഹം തന്റെ രാജ്യത്തെയും സംസ്കാരത്തെയും സംരക്ഷിച്ചു, മറുവശത്ത്, രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിനായുള്ള സമഗ്രമായ കാഴ്ചപ്പാടും അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചു. ചരിത്രത്തിലെ മറ്റ് നായകന്മാരിൽ നിന്ന് വേറിട്ടുനിൽക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാട് കൊണ്ടാണ്. ഭരണത്തിന്റെ ക്ഷേമാധിഷ്ഠിത സ്വഭാവത്തിന് അദ്ദേഹം ഊന്നൽ നൽകുകയും ആത്മാഭിമാനത്തോടെ ജീവിക്കാനുള്ള ആത്മവിശ്വാസം ജനങ്ങളിൽ വളർത്തുകയും ചെയ്തു. ഇതോടൊപ്പം, ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജ് സ്വയം ഭരണം, മതം, സംസ്കാരം, പൈതൃകം എന്നിവ തകർക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നവരെ അടയാളപ്പെടുത്തി. ഇത് ജനങ്ങളിൽ ശക്തമായ ഒരു വിശ്വാസം സൃഷ്ടിച്ചു, സ്വാശ്രയബോധം വളർത്തി, രാജ്യത്തിന്റെ അന്തസ്സ് ഉയർത്തി. കർഷകരുടെ ക്ഷേമം, സ്ത്രീ ശാക്തീകരണം, സാധാരണ വ്യക്തികൾക്ക് ഭരണം പ്രാപ്യമാക്കുക, അല്ലെങ്കിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണസംവിധാനം എന്നിവയെ കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഭരണവും നയങ്ങളും ഇന്നും പ്രസക്തമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ വ്യക്തിത്വത്തിന് നിരവധി വശങ്ങളുണ്ട്, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതം ഒരു തരത്തിലല്ലെങ്കിൽ മറ്റൊരു തരത്തിൽ നമ്മെ സ്വാധീനിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ നാവിക ശക്തിയെ അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിഞ്ഞതും നാവികസേനയെ വിപുലീകരിച്ചതും ഭരണപരമായ കഴിവുകൾ പ്രകടിപ്പിച്ചതും എല്ലാവരെയും പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നതാണ്. കടലിന്റെ ഉഗ്രമായ തിരമാലകൾക്കും പ്രക്ഷുബ്ധമായ കൊടുങ്കാറ്റിനും ഇടയിൽ അദ്ദേഹം നിർമ്മിച്ച കടൽ കോട്ടകൾ ഇന്നും വിസ്മയിപ്പിക്കുന്നവയാണ്. കടൽത്തീരം മുതൽ പർവതങ്ങൾ വരെ അവൻ കോട്ടകൾ പണിതു, തന്റെ രാജ്യം വിപുലീകരിച്ചു. അക്കാലത്ത് അദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ച ജല മാനേജ്മെന്റ് സംവിധാനങ്ങൾ വിദഗ്ധരെ അമ്പരപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട് കഴിഞ്ഞ വർഷം അടിമത്തത്തിന്റെ ചങ്ങലകളിൽ നിന്ന് ഇന്ത്യ നാവികസേനയെ മോചിപ്പിച്ചത് നമ്മുടെ സർക്കാരിന്റെ പദവിയാണ്. ഇന്ത്യൻ നാവികസേനയുടെ പതാകയിൽ നിന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിന്റെ തിരിച്ചറിയൽ ഞങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യുകയും പകരം ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ ചിഹ്നം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇപ്പോൾ, ഈ പതാക പുതിയ ഇന്ത്യയുടെ മഹത്വത്തെയും അഭിമാനത്തെയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു, കടലിലും ആകാശത്തും പറക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ ധീരതയും പ്രത്യയശാസ്ത്രവും നീതിബോധവും നിരവധി തലമുറകൾക്ക് പ്രചോദനമായിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധീരമായ സമീപനവും സൈനിക വൈദഗ്ധ്യവും സമാധാനപരമായ രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനവും നമുക്ക് പ്രചോദനത്തിന്റെ ഉറവിടമായി തുടരുന്നു. ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ നയങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകളും ഗവേഷണങ്ങളും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പല രാജ്യങ്ങളിലും ഇന്നും നടക്കുന്നു എന്നതിൽ ഞങ്ങൾ അഭിമാനിക്കുന്നു. ഒരു മാസം മുമ്പാണ് മൗറീഷ്യസിൽ ഛത്രപതി ശിവജി മഹാരാജിന്റെ പ്രതിമ സ്ഥാപിച്ചത്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ‘അമൃത് കാല’ കാലത്ത് ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ പട്ടാഭിഷേകത്തിന് ശേഷം 350 വർഷം തികയുന്നത് പ്രചോദനാത്മകമായ ഒരു സന്ദർഭമാണ്. ഇത്രയും വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷവും അദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ച മൂല്യങ്ങൾ നമുക്ക് പുരോഗതിയുടെ പാത കാണിച്ചു തരുന്നു. ഈ മൂല്യങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 'അമൃത് കാൾ' എന്ന 25 വർഷത്തെ യാത്ര നാം പൂർത്തിയാക്കണം. ഈ യാത്ര ഛത്രപതി ശിവാജി മഹാരാജിന്റെ സ്വപ്‌നങ്ങൾ സാക്ഷാത്ക്കരിക്കുന്നതായിരിക്കും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടിന്റെ ഒരു ഇന്ത്യ കെട്ടിപ്പടുക്കുക. ഈ യാത്ര ‘സ്വരാജ്’ (സ്വയം ഭരണം), ‘സുശാസൻ’ (നല്ല ഭരണം), ‘ആത്മനിർഭർത’ (സ്വയം ആശ്രയം) എന്നിവയെ കുറിച്ചായിരിക്കും. വികസിത ഇന്ത്യയെ കുറിച്ചായിരിക്കും ഈ യാത്ര.

ഒരിക്കൽ കൂടി, കിരീടധാരണ  ചടങ്ങിന്റെ 350-ാം വർഷമായ ‘ശിവ രാജ്യാഭിഷേക’ത്തിന്റെ ശുഭവേളയിൽ നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങൾ നേരുന്നു!

ജയ് ഹിന്ദി, ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്!

ND