కేంద్ర మంత్రివర్గంలోని నా సహచరులు శ్రీ రాజ్‌నాథ్ సింగ్ జీ, శ్రీ అజయ్ భట్ జీ, చీఫ్ ఆఫ్ నేవల్ స్టాఫ్, వైస్ చీఫ్ ఆఫ్ నేవల్ స్టాఫ్, డిఫెన్స్ సెక్రటరీ, SIDM ప్రెసిడెంట్, పరిశ్రమ మరియు విద్యారంగానికి సంబంధించిన సహచరులందరూ, ఇతర ప్రముఖులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!

భారత సైన్యంలో స్వావలంబన లక్ష్యం 21వ శతాబ్దపు భారతదేశానికి చాలా చాలా అవసరం. స్వావలంబన కలిగిన నౌకాదళం కోసం మొదటి స్వావలంబన సదస్సును నిర్వహించడానికి, ఇది చాలా ముఖ్యమైన విషయం మరియు ఒక ముఖ్యమైన దశ అని నేను భావిస్తున్నాను మరియు దీని కోసం నేను మీ అందరినీ అభినందిస్తున్నాను, నేను మీకు శుభాకాంక్షలు తెలియజేస్తున్నాను. .

మిత్రులారా,

ఉమ్మడి కార్యకలాపాలు సాధారణంగా సైనిక సంసిద్ధతలో మరియు ముఖ్యంగా నౌకాదళంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. ఈ సెమినార్ కూడా ఒక రకమైన ఉమ్మడి ప్రదర్శన. స్వావలంబన కోసం ఈ ఉమ్మడి కసరత్తులో, నౌకాదళం, పరిశ్రమలు, ఎమ్ ఎస్ ఎమ్ ఈ లు, అకాడమీలు మొదలైనవాటితో సహా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రజలు మరియు ప్రభుత్వ ప్రతినిధులతో సహా అన్ని వాటాదారులు కలిసి వచ్చే లక్ష్యం గురించి ఆలోచిస్తారు. ఈ ఉమ్మడి వ్యాయామం యొక్క లక్ష్యం పాల్గొనే వారందరికీ ఒకరినొకరు బాగా అర్థం చేసుకోవడానికి మరియు ఉత్తమ పద్ధతులను అవలంబించడానికి గరిష్ట అవకాశాన్ని సృష్టించడం. అందువలన, ఈ ఉమ్మడి ప్రదర్శన యొక్క ప్రయోజనం చాలా ముఖ్యమైనది. వచ్చే ఏడాది ఆగస్టు 15 నాటికి నేవీ కోసం 75 స్వదేశీ సాంకేతికతలను అభివృద్ధి చేయాలనే సంకల్పం దానిలోనే ఒక పెద్ద అడుగు. మీ ప్రయత్నాలు, అనుభవాలు మరియు జ్ఞానం అది జరగడానికి ఖచ్చితంగా సహాయపడతాయి. నేడు, భారతదేశం అమృత్ మహోత్సవ్ ద్వారా 75 సంవత్సరాల స్వాతంత్ర్యం జరుపుకుంటున్నందున, అటువంటి లక్ష్యాల సాధన మన స్వావలంబన లక్ష్యానికి మరింత ఊపునిస్తుంది. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే, 75 స్వదేశీ సాంకేతికతలను అభివృద్ధి చేయడం ఒక విధంగా మొదటి అడుగు అని చెప్పొచ్చు. ఈ సంఖ్యను నిరంతరం పెంచేందుకు కృషి చేయాలి. భారతదేశం 100 సంవత్సరాల స్వాతంత్ర్య వేడుకలను జరుపుకుంటున్న సందర్భంగా, నౌకాదళాన్ని అపూర్వమైన శిఖరాలకు చేరుకోవడమే మీ లక్ష్యం. ఈ సంఖ్యను నిరంతరం పెంచేందుకు కృషి చేయాలి. భారతదేశం 100 సంవత్సరాల స్వాతంత్ర్య వేడుకలను జరుపుకుంటున్న సందర్భంగా, నౌకాదళాన్ని అపూర్వమైన శిఖరాలకు చేరుకోవడమే మీ లక్ష్యం. ఈ సంఖ్యను నిరంతరం పెంచేందుకు కృషి చేయాలి. భారతదేశం 100 సంవత్సరాల స్వాతంత్ర్య వేడుకలను జరుపుకుంటున్న సందర్భంగా, నౌకాదళాన్ని అపూర్వమైన శిఖరాలకు చేరుకోవడమే మీ లక్ష్యం.

మిత్రులారా,
మన సముద్రాలు మరియు తీర సరిహద్దులు మన ఆర్థిక స్వావలంబనకు గొప్ప రక్షకులు. మరియు అది స్ఫూర్తినిస్తుంది. అందుకే, భారత నౌకాదళం పాత్ర నిరంతరం పెరుగుతోంది. అందువల్ల, నౌకాదళం తనకు తానుగా మాత్రమే కాకుండా దేశం యొక్క పెరుగుతున్న అవసరాలకు కూడా మద్దతునివ్వడం చాలా ముఖ్యం. ఈ సెమినార్ యొక్క సారాంశం మన బలగాలను స్వయం సమృద్ధిగా మార్చడంలో చాలా దోహదపడుతుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను.

మిత్రులారా,
రక్షణ రంగంలో స్వావలంబన భవిష్యత్తు గురించి మనం చర్చిస్తున్నప్పుడు, గత దశాబ్దాల నుండి పాఠాలు నేర్చుకోవడం అవసరం. ఇది భవిష్యత్తుకు బాటలు వేసేందుకు మనకు తోడ్పడుతుంది. మనం వెనక్కి తిరిగి చూస్తే, మనకు గొప్ప సముద్ర వారసత్వం ఉంది. భారతదేశం యొక్క గొప్ప వాణిజ్య మార్గాలు ఈ సంప్రదాయంలో భాగం. మన పూర్వీకులు గాలి దిశ మరియు ఖగోళ శాస్త్రంపై మంచి జ్ఞానం ఉన్నందున సముద్రంపై ఆధిపత్యం చెలాయించారు. వివిధ సీజన్లలో గాలి దిశను తెలుసుకోవడం మరియు గమ్యాన్ని చేరుకోవడానికి గాలి దిశను ఎలా ఉపయోగించుకోవాలో తెలుసుకోవడం మన పూర్వీకుల గొప్ప బలం.

స్వాతంత్య్రానికి ముందు కూడా భారత రక్షణ రంగం చాలా పటిష్టంగా ఉండేదని దేశంలోని చాలా మందికి తెలియదు. స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పుడు, దేశంలో ఫిరంగి తుపాకీలతో సహా వివిధ రకాల సైనిక పరికరాలను తయారు చేసే 18 ఆర్డినెన్స్ ఫ్యాక్టరీలు ఉన్నాయి. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో మేము రక్షణ పరికరాలకు ప్రధాన సరఫరాదారుగా ఉన్నాము. ఇషాపూర్ రైఫిల్ ఫ్యాక్టరీలో తయారైన మా హోవిట్జర్లు మరియు మెషిన్ గన్‌లు అప్పట్లో అత్యుత్తమమైనవిగా పరిగణించబడ్డాయి. మనం ఎక్కువగా ఎగుమతి చేసేవాళ్లం. అయితే ఈ రంగంలో ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద దిగుమతిదారుగా అవతరించడానికి మనల్ని ఏది దారి తీసింది? పునరాలోచనలో, మొదటి మరియు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధాలు చాలా విధ్వంసం కలిగించాయి. ప్రపంచంలోని ప్రధాన దేశాలు అనేక సంక్షోభాలను ఎదుర్కొన్నప్పటికీ ఆ సంక్షోభాలను అవకాశాలుగా మార్చుకోవడానికి ప్రయత్నించాయి. పెద్ద ప్రపంచ మార్కెట్‌ను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి, వారు యుద్ధాలకు ఒక విధానంగా ఆయుధ ఉత్పత్తిలో ఒక మార్గాన్ని కనుగొన్నారు. వారు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద రక్షణ తయారీదారు మరియు సరఫరాదారు అయ్యారు. వారు యుద్ధాలలో బాధపడినప్పటికీ, వారు కొత్త మార్గాన్ని కనుగొన్నారు. కరోనా సమయంలో మనం కూడా పెద్ద సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొన్నాం. ఏర్పాట్లకు సంబంధించినంత వరకు మేము క్రింద ఉన్నాము. మాకు PPE కిట్‌లు లేవు మరియు వ్యాక్సిన్‌లు ఒక సుదూర కల. కానీ మొదటి మరియు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధాలను సద్వినియోగం చేసుకుని, రక్షణాత్మక శక్తులుగా మారడానికి మార్గం సుగమం చేసిన దేశాల మాదిరిగా, కరోనా యుగంలో వ్యాక్సిన్‌లు మరియు ఇతర సాధనాలను అభివృద్ధి చేయడం వంటి మునుపెన్నడూ జరగని పనులను భారతదేశం చేసింది. మాకు సామర్థ్యం లేదా నైపుణ్యాలు లేనందున నేను మీకు ఉదాహరణ ఇవ్వడం లేదు. పది దేశాల సైనికుల వద్ద ఉన్న ఆయుధాలనే మన సైనికులకు సమకూర్చడం తెలివైన పని కాదు. బహుశా వారికి మంచి నైపుణ్యాలు ఉండవచ్చు, బహుశా వారికి మెరుగైన శిక్షణ ఉండవచ్చు లేదా వారు ఆ ఆయుధాలను బాగా ఉపయోగించుకోవచ్చు. అయితే నేను ఎంతకాలం రిస్క్ తీసుకుంటాను? నా యువ సైనికుడు అదే ఆయుధాలను ఎందుకు తీసుకెళ్లాలి? అతని వద్ద అనూహ్యమైన ఆయుధాలు ఉండాలి. సైనికులను సిద్ధం చేయడమే కాదు, వారికి ఎలాంటి ఆయుధాలు ఇచ్చారనేది కూడా ముఖ్యం. అందుకే ఆత్మనిర్భర్ భారత్ కేవలం ఆర్థిక కార్యకలాపం మాత్రమే కాదు; దాన్ని మనం పూర్తిగా మార్చుకోవాలి.

మిత్రులారా,

స్వాతంత్య్రం వచ్చిన మొదటి ఒకటిన్నర దశాబ్దంలో మనం కొత్త ఫ్యాక్టరీలు నిర్మించలేదు, పాత ఫ్యాక్టరీలు కూడా తమ సామర్థ్యాలను కోల్పోయాయి. 1962 యుద్ధం తరువాత, బలవంతంగా విధానాలలో కొంత మార్పు వచ్చింది మరియు దాని ఆయుధ కర్మాగారాలను పెంచే పని ప్రారంభమైంది. కానీ ఇది కూడా పరిశోధన, ఆవిష్కరణ మరియు అభివృద్ధిపై దృష్టి పెట్టలేదు. ఆ సమయంలో ప్రపంచం కొత్త టెక్నాలజీ, కొత్త ఆవిష్కరణల కోసం ప్రైవేట్ రంగంపై ఆధారపడి ఉంది, కానీ దురదృష్టవశాత్తు రక్షణ రంగాన్ని పరిమిత ప్రభుత్వ వనరులు, ప్రభుత్వ ఆలోచనల కింద ఉంచారు. నేను గుజరాత్ నుండి వచ్చాను, అహ్మదాబాద్ చాలా కాలంగా నా పని ప్రదేశం. ఒకప్పుడు, మీరు గుజరాత్‌లో, సముద్ర తీరంలో, పెద్ద పెద్ద చిమ్నీలు మరియు మిల్లుల పరిశ్రమలో పనిచేసి ఉంటారని మరియు భారతదేశంలోని మాంచెస్టర్‌లో దాని గుర్తింపు, అహ్మదాబాద్ బట్టల రంగంలో పెద్ద పేరు అని మీరు అనవచ్చు. ఏమైంది? ఇన్నోవేషన్ లేదు, టెక్నాలజీ అప్ గ్రేడేషన్ లేదు, సాంకేతికత బదిలీ జరగలేదు. ఇలాంటి ఎత్తైన పొగ గొట్టాలు నేలకొరిగాయి, మిత్రులారా, మనం మన కళ్ళ ముందు చూశాము. ఒక చోట జరిగితే మరో చోట జరగదు, అలా కాదు. మరియు అందుకే ఆవిష్కరణ నిరంతరం అవసరం మరియు అది కూడా వినూత్నంగా ఉంటుంది. విక్రయించదగిన వస్తువుల నుండి ఎటువంటి ఆవిష్కరణ ఉండదు. మన యువతకు విదేశాల్లో అవకాశాలు ఉన్నా, ఆ సమయంలో దేశంలో అవకాశాలు చాలా తక్కువగా ఉండేవి. ఫలితంగా ఒకప్పుడు ప్రపంచంలోనే అగ్రగామి సైనిక శక్తిగా వెలుగొందుతున్న భారత సైన్యం రైఫిల్ వంటి సాధారణ ఆయుధం కోసం కూడా విదేశాలపై ఆధారపడాల్సి వచ్చింది. ఆపై అది అలవాటైపోయింది, ఒక్కసారి మొబైల్ ఫోన్ అలవాటు అయిపోతుంది, ఇండియా చాలా బాగుంది అని ఎవరైనా ఎంత చెప్పినా సరే, దాన్ని అక్కడే వదిలేయాలని అనిపిస్తుంది. ఇప్పుడు అలవాటైపోయింది, ఆ అలవాటు నుంచి బయటపడాలంటే ఓ విధంగా సైకలాజికల్ సెమినార్ కూడా చేయాల్సి ఉంటుంది. ఇబ్బంది అంతా సైకలాజికల్ సార్. ఒకసారి సైకాలజిస్టులను పిలిపించి, భారతీయ విషయాలపై ఉన్న అనుబంధాన్ని ఎలా వదిలించుకోవచ్చో సెమినార్ చేయండి. డ్రగ్స్ బానిసలను డ్రగ్స్ నుండి వదిలించుకోవడానికి మనం శిక్షణ ఇస్తున్నట్లే, ఇక్కడ కూడా ఈ శిక్షణ అవసరం. మనపై మనకు విశ్వాసం ఉంటే మన చేతిలో ఉన్న ఆయుధం శక్తిని పెంచుకోవచ్చు, ఆ శక్తిని మన ఆయుధం సృష్టించగలదు మిత్రులారా.

మిత్రులారా,
చాలా వరకు రక్షణ ఒప్పందాలు సందేహాస్పదంగా ఉండటంతో, మరొక సమస్య తలెత్తింది. ఈ రంగంలో అనేక ఒత్తిళ్లు ఉన్నాయి. ఇందులో ఒక వర్గానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తే, ఆ ఒప్పందానికి వ్యతిరేకంగా ఇతర వర్గాలు ర్యాలీ చేయడం, రాజకీయ నాయకుల దుర్వినియోగం మన దేశంలో సర్వసాధారణం. ఫలితంగా, రెండు నుండి నాలుగు సంవత్సరాల పాటు ఒప్పందాలు నిలిచిపోయాయి మరియు ఆధునిక ఆయుధాలు మరియు పరికరాల కోసం మన సాయుధ దళాలు దశాబ్దాలుగా వేచి ఉండవలసి వచ్చింది.

మిత్రులారా,
ప్రతి చిన్న రక్షణ అవసరాలకు విదేశాలపై ఆధారపడడం మన దేశ ఆత్మగౌరవానికి మాత్రమే కాకుండా వ్యూహాత్మక మరియు ఆర్థిక నష్టానికి కూడా తీవ్రమైన ముప్పు. 2014 తర్వాత, ఈ పరిస్థితి నుండి దేశాన్ని గట్టెక్కించడానికి మేము మిషన్ మోడల్‌పై పని చేయడం ప్రారంభించాము. గత దశాబ్దాల విధానం నుండి నేర్చుకుంటూ, ఈ రోజు మనం అందరి ప్రయత్నాలతో కొత్త రక్షణ పర్యావరణ వ్యవస్థను అభివృద్ధి చేస్తున్నాము. నేడు డిఫెన్స్ R&D రంగం ప్రైవేట్ రంగం, విద్యాసంస్థలు, MSMEలు మరియు స్టార్టప్‌లకు తెరవబడింది. మేము మా ప్రభుత్వ రంగ రక్షణ సంస్థలను వివిధ రంగాలలో నిర్వహించడం ద్వారా బలోపేతం చేసాము. ఐఐటీల వంటి మా ఫ్లాగ్‌షిప్ ఇన్‌స్టిట్యూషన్‌లను డిఫెన్స్ రీసెర్చ్ మరియు ఇన్నోవేషన్‌లకు ఎలా అనుసంధానం చేయవచ్చో ఈ రోజు మనం నిర్ధారిస్తున్నాము. మన దేశంలోని సమస్య ఏమిటంటే, మన సాంకేతిక విశ్వవిద్యాలయాలు లేదా సాంకేతిక మరియు ఇంజనీరింగ్ కళాశాలల్లో రక్షణ సంబంధిత కోర్సులు బోధించబడవు. అవసరం వచ్చినప్పుడల్లా బయటి నుంచి ఇస్తారు. ఇక్కడ ఎక్కడ చదువుకోవాలి? అంటే, పరిధి చాలా పరిమితం. ఈ విషయంలో మార్పులు తీసుకురావడానికి నిరంతరం ప్రయత్నించాం. DRDO మరియు ISRO యొక్క అత్యాధునిక సౌకర్యాలను అందించడం ద్వారా మన యువత మరియు స్టార్టప్‌లకు గరిష్ట అవకాశాలను అందించడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. క్షిపణి వ్యవస్థలు, జలాంతర్గాములు, తేజస్ ఫైటర్ జెట్‌లు మొదలైన వాటి అభివృద్ధిని వేగవంతం చేయడానికి మేము అడ్డంకులను తొలగించాము. దేశం యొక్క మొట్టమొదటి స్వదేశీంగా నిర్మించిన విమాన వాహక నౌక ప్రారంభం కోసం వేచి ఉన్నందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను. నావల్ ఇన్నోవేషన్ అండ్ ఇండిజనైజేషన్ ఆర్గనైజేషన్, IDEX లేదా టి.డి.ఎ.సి. ఇవన్నీ స్వావలంబన యొక్క బలమైన నిర్ణయాలకు ఆజ్యం పోస్తాయి.

మిత్రులారా,
గత ఎనిమిదేళ్లలో, మేము రక్షణ బడ్జెట్‌ను పెంచడమే కాకుండా, ఈ బడ్జెట్‌ను దేశ రక్షణ తయారీ పర్యావరణ వ్యవస్థ అభివృద్ధికి ఉపయోగించాలని కూడా నిర్ధారించాము. రక్షణ పరికరాల కొనుగోళ్లకు కేటాయించిన బడ్జెట్‌లో ఎక్కువ భాగం నేడు భారతీయ కంపెనీల సేకరణకే ఖర్చు చేస్తున్నారు. మేము దీన్ని అర్థం చేసుకోవాలి మరియు మీరు కుటుంబ సభ్యుడిగా ఉన్నందున కుటుంబం ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకోవాలి. మీరు ఇంట్లో మీ పిల్లలకు ప్రేమ మరియు గౌరవం ఇవ్వకపోతే, మీ ఇరుగుపొరుగు వారిని ప్రేమిస్తారని మీరు ఎలా ఆశించగలరు? మీరు అతన్ని ప్రతిరోజూ పనికిరానివారు అని పిలుస్తుంటే, మీ పొరుగువాడు అతన్ని మంచిగా పిలుస్తాడని మీరు ఎలా ఆశించగలరు? మన స్వదేశీ ఆయుధాలను మనం గౌరవించకపోతే.. ప్రపంచం మన ఆయుధాలను గౌరవిస్తుందని మనం ఎలా ఆశించగలం? ఇది సాధ్యం కాదు. మనతో మనం ప్రారంభించాలి. ఈ స్వదేశీ సాంకేతికతకు బ్రహ్మోస్ ఉదాహరణ. భారతదేశం బ్రహ్మోస్‌ను అభివృద్ధి చేసింది మరియు నేడు ప్రపంచం బ్రహ్మోస్‌ను స్వీకరించడానికి క్యూ కడుతోంది మిత్రులారా. మనం అభివృద్ధి చేసిన ప్రతిదానికీ గర్వపడాలి. భారతదేశంలో తయారు చేయబడిన 300 కంటే ఎక్కువ దిగుమతి కాని ఆయుధాలు మరియు పరికరాల జాబితాను రూపొందించినందుకు భారత సాయుధ దళాలను నేను అభినందిస్తున్నాను. ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నందుకు మూడు సర్వీసుల్లో ఉన్న నా స్నేహితులందరినీ నేను అభినందిస్తున్నాను. మనం అభివృద్ధి చేసిన ప్రతిదానికీ గర్వపడాలి. భారతదేశంలో తయారు చేయబడిన 300 కంటే ఎక్కువ దిగుమతి కాని ఆయుధాలు మరియు పరికరాల జాబితాను రూపొందించినందుకు భారత సాయుధ దళాలను నేను అభినందిస్తున్నాను. ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నందుకు మూడు సర్వీసుల్లో ఉన్న నా స్నేహితులందరినీ నేను అభినందిస్తున్నాను. మనం అభివృద్ధి చేసిన ప్రతిదానికీ గర్వపడాలి. భారతదేశంలో తయారు చేయబడిన 300 కంటే ఎక్కువ దిగుమతి కాని ఆయుధాలు మరియు పరికరాల జాబితాను రూపొందించినందుకు భారత సాయుధ దళాలను నేను అభినందిస్తున్నాను. ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నందుకు మూడు సర్వీసుల్లో ఉన్న నా స్నేహితులందరినీ నేను అభినందిస్తున్నాను.

మిత్రులారా,
అలాంటి ప్రయత్నాల ఫలితాలు ఇప్పుడు కనిపిస్తున్నాయి. గత నాలుగైదేళ్లలో మన రక్షణ దిగుమతులు దాదాపు 21 శాతం తగ్గాయి. మేము ఇంత తక్కువ సమయంలో డబ్బు ఆదా చేయడమే కాదు, మేము ప్రత్యామ్నాయాన్ని సృష్టించాము. నేడు మనం అతిపెద్ద రక్షణ దిగుమతిదారు నుండి ప్రధాన ఎగుమతిదారుగా వేగంగా మారుతున్నాము. నేను ఇతర పండ్లతో యాపిల్‌ను పోల్చలేనప్పటికీ, నేను భారతదేశంలోని ప్రజల సామర్థ్యాన్ని పంచుకోవాలనుకుంటున్నాను. కరోనా సమయంలో నేను ఒక చిన్న అంశాన్ని ప్రస్తావించాను. ఆ సమయంలో దేశంపై భారం పడే అంశాల గురించి మాట్లాడదలుచుకోలేదు. కాబట్టి, బొమ్మల దిగుమతి నిర్ణయాన్ని నేను ప్రశ్నించాను. అది చిన్న సమస్య. మన బొమ్మలు మనం ఎందుకు కొనకూడదు? మన బొమ్మలను విదేశాల్లో ఎందుకు అమ్మలేకపోతున్నాం? మన బొమ్మల తయారీదారులకు సాంస్కృతిక వారసత్వం ఉంది. అది చిన్న సమస్య. నేను కొన్ని సెమినార్లు మరియు వర్చువల్ కాన్ఫరెన్స్‌లను నిర్వహించాను మరియు వాటిని కొంచెం ప్రచారం చేసాను. ఇంత తక్కువ సమయంలో ఫలితాలు చూస్తే మీరు ఆశ్చర్యపోతారు. నా దేశం యొక్క బలం మరియు ఆత్మగౌరవం మరియు సాధారణ పౌరుల ఆకాంక్షలను చూడండి. ఇంట్లో విదేశీ బొమ్మలు ఉన్నాయా అని పిల్లలు తమ స్నేహితులకు ఫోన్ చేసి చూసేవారు. కరోనా కాలంలో అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొన్నప్పుడు వారిలో ఈ భావన ఏర్పడింది. విదేశాల్లో తయారు చేసిన బొమ్మలు ఉన్నాయో లేదో తెలుసుకోవడానికి ఒక పిల్లవాడు మరొకరికి ఫోన్ చేస్తున్నాడు. రెండేళ్లలో బొమ్మల దిగుమతులు 70 శాతం పడిపోయాయి. సమాజం యొక్క స్వభావం మరియు మన దేశపు బొమ్మల తయారీదారుల నైపుణ్యాలను చూడండి. మా బొమ్మల ఎగుమతులు 70% పెరిగాయి, ఇది 114% తేడా. ఇంత పెద్ద తేడా! నా ఉద్దేశ్యం బొమ్మలను పోల్చలేము. కాబట్టి, ఆపిల్‌ను ఇతర పండ్లతో పోల్చలేమని నేను ముందే చెప్పాను. నేను భారతదేశంలోని సాధారణ పురుషుల బలాన్ని పోల్చాను; ఇది మా బొమ్మల తయారీదారులకు ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. అదే శక్తి నా దేశ సైనిక శక్తికి ఉపయోగపడుతుంది. ఈ నమ్మకం మన దేశ ప్రజలలో ఉండాలి. గత ఎనిమిదేళ్లలో మన రక్షణ ఎగుమతులు 7 రెట్లు పెరిగాయి. గత సంవత్సరం 13, రూ.000 కోట్ల విలువైన రక్షణ పరికరాలు ఎగుమతి అయ్యాయని తెలిసి ప్రతి పౌరుడు గర్వపడ్డాడు. మరీ ముఖ్యంగా ఈ విషయంలో ప్రైవేట్ రంగం వాటా 70 శాతం.

మిత్రులారా,
21వ శతాబ్దంలో సాయుధ బలగాల ఆధునీకరణ, రక్షణ పరికరాల స్వావలంబనతో పాటు మరో అంశం కూడా దృష్టి సారించాల్సిన అవసరం ఉంది. జాతీయ భద్రతకు ముప్పులు ఇప్పుడు విస్తృతంగా ఉన్నాయని మరియు యుద్ధ పద్ధతులు మారుతున్నాయని మీకు తెలుసు. పూర్వపు రక్షణ భూమి, సముద్రం మరియు గాలితో కూడి ఉండేది. ఇప్పుడు ఈ స్కోప్ అంతరిక్షం, సైబర్ స్పేస్ మరియు ఆర్థిక మరియు సామాజిక ప్రదేశంలోకి కదులుతోంది. నేడు అన్ని వ్యవస్థలూ ఆయుధం అవుతున్నాయి. అరుదైన మట్టి అయినా, ముడిచమురు అయినా.. అన్నీ ఆయుధాలుగా తయారవుతున్నాయి. యావత్ ప్రపంచం వైఖరి మారుతోంది. ఇప్పుడు బహుళ పోరాటాలు, యుద్ధాలు కనిపించవు మరియు మరింత ఘోరమైనవి. ఇప్పుడు మనం గతాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని మన రక్షణ విధానాలు మరియు వ్యూహాలను రూపొందించలేము. ఇప్పుడు మనం ముందున్న సవాళ్లను ముందే ఊహించి ముందుకు సాగాలి. మన చుట్టూ ఏమి జరుగుతుందో, కొత్త మార్పులు మరియు భవిష్యత్తులో మన కొత్త ఫ్రంట్‌లను బట్టి మనల్ని మనం మార్చుకోవాలి. ఈ స్వావలంబన లక్ష్యం దేశానికి ఎంతో ఉపకరిస్తుంది.

మిత్రులారా,
మన దేశ రక్షణ కోసం మనం మరో ముఖ్యమైన విషయం కూడా చూసుకోవాలి. భారతదేశం యొక్క ఆత్మవిశ్వాసం మరియు స్వావలంబనను సవాలు చేసే శక్తులపై యుద్ధం మరింత ఉధృతం కావాలి. భారతదేశం ప్రపంచవ్యాప్తంగా స్థిరపడుతుండగా, తప్పుడు సమాచారం ద్వారా నిరంతరం దాడులు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. విజ్ఞానం కూడా ఆయుధంగా ఉంది, మనపై మనం విశ్వాసం ఉంచుకుని, భారతదేశ ప్రయోజనాలకు హాని కలిగించే అన్ని శక్తుల ప్రయత్నాలను స్వదేశంలో లేదా విదేశాలలో మనం ఓడించాలి. దేశ రక్షణ ఇప్పుడు సరిహద్దులకే పరిమితం కాకుండా చాలా విస్తృతమైనది. కావున ప్రతి పౌరుడు దాని గురించి తెలుసుకోవడం కూడా అంతే అవసరం. वयं राष्ट्रे जागृयाम (దేశ ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని మనం అప్రమత్తంగా ఉండాలి). ఈ నినాదం ప్రజలకు చేరాలి. ఇది ముఖ్యమైనది. ' ప్రభుత్వం 'ఆత్మ నిర్భర్ భారత్' యొక్క పూర్తి విధానంతో మనం ముందుకు సాగుతున్నప్పుడు, జాతి యొక్క మొత్తం విధానం దేశ రక్షణకు ఈ సమయం లో అవసరం. భారతదేశ ప్రజల ఈ సమష్టి  జాతీయ స్పృహ భద్రత మరియు శ్రేయస్సు యొక్క బలమైన పునాది. ఈ చొరవ కోసం రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ, మన రక్షణ దళాలు మరియు వారి నాయకత్వాన్ని మరియు దానిని ముందుకు తీసుకెళ్లడానికి వారు చేస్తున్న కృషిని నేను మరోసారి అభినందిస్తున్నాను. నేను కొన్ని స్టాల్స్‌ను సందర్శించినప్పుడు, మా రిటైర్డ్ నావికా సహచరులు తమ సమయాన్ని, అనుభవాన్ని మరియు శక్తిని ఈ ఆవిష్కరణకు వెచ్చించినట్లు అనిపించింది, ఇది మన నేవీ మరియు డిఫెన్స్ దళాలకు ప్రయోజనం చేకూరుస్తుంది. ఇది గొప్ప ప్రయత్నం అని నేను భావిస్తున్నాను. పదవీ విరమణ తర్వాత కూడా మిషన్ మోడ్‌లో పనిచేసిన వారికి కూడా నేను ప్రత్యేకంగా అభినందిస్తున్నాను మరియు వారందరినీ సన్మానించే ఏర్పాట్లు జరుగుతున్నాయి, అందుకే మీరందరూ కూడా అభినందనలకు అర్హులు. చాలా ధన్యవాదాలు!

అనేక అనేక అభినందనలు.