ક્રમાંક

પ્રશ્ન

સ્પષ્ટતા

18મી જુલાઈ, 2022થી પેકેજ્ડ અને લેબલવાળી કોમોડિટીના સંદર્ભમાં શું ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે?

18મી જુલાઈ, 2022 પહેલાં, ઉલ્લેખિત ઉપલબ્ધ માલ પર GST લાગુ થતો હતો જ્યારે તે એકમ કન્ટેનરમાં મૂકવામાં આવ્યો હતો અને તે રજિસ્ટર્ડ બ્રાન્ડ નામ ધરાવતો હતો અથવા બ્રાન્ડ નામ ધરાવતો હતો જેના સંદર્ભમાં કાયદાની અદાલતમાં કાર્યવાહી કરવા યોગ્ય દાવો અથવા અમલ કરવા યોગ્ય અધિકાર છે. 18મી જુલાઈ 2022થી આ જોગવાઈમાં ફેરફાર થાય છે અને લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટની જોગવાઈઓને આકર્ષતી આવી "પ્રી-પેકેજ અને લેબલવાળી" કોમોડિટીના સપ્લાય પર GST લાગુ કરવામાં આવ્યો છે, જે પછીના પ્રશ્નોમાં વિગતવાર છે. ઉદાહરણ તરીકે, કઠોળ, અનાજ જેવા કે ચોખા, ઘઉં અને લોટ (આતા) વગેરે જેવી વસ્તુઓ, અગાઉ બ્રાન્ડેડ અને યુનિટ કન્ટેનરમાં પેક કરવામાં આવે ત્યારે 5% ના દરે GST લાગતો હતો (ઉપર જણાવ્યા મુજબ). 18.7.2022 થી અસરથી, આ વસ્તુઓ જ્યારે "પ્રીપેકેજ અને લેબલવાળી" હોય ત્યારે GST આકર્ષિત કરશે. વધુમાં, અમુક અન્ય વસ્તુઓ જેમ કે દહીં, લસ્સી, પફ્ડ રાઈસ વગેરે જ્યારે “પ્રીપેકેજ અને લેબલ” હોય ત્યારે 18મી જુલાઈ, 2022થી 5%ના દરે GST લાગશે.

અનિવાર્યપણે, આ બ્રાન્ડેડ નિર્દિષ્ટ માલ પર "પ્રી-પેકેજ અને લેબલવાળા" ઉલ્લેખિત માલ પર GST લાદવાની પદ્ધતિમાં ફેરફાર છે.

[કૃપા કરીને સૂચના નંબર 6/2022-સેન્ટ્રલ ટેક્સ (રેટ) અને સંબંધિત SGST એક્ટ, IGST એક્ટ હેઠળ સંબંધિત સૂચનાનો સંદર્ભ લો]

કઠોળ, અનાજ અને લોટ જેવી ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ પર GST વસૂલવાના હેતુ માટે 'પ્રી-પેકેજ્ડ અને લેબલ'નો અવકાશ શું છે?

GSTના હેતુઓ માટે, 'પ્રી-પેકેજ્ડ અને લેબલવાળી' અભિવ્યક્તિનો અર્થ લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ, 2009ની કલમ 2ની કલમ (l) માં વ્યાખ્યાયિત કર્યા મુજબ 'પ્રી-પેકેજ્ડ કોમોડિટી' થાય છે, જ્યાં પેકેજ કે જેમાં કોમોડિટી પહેલાની છે. - લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટની જોગવાઈઓ અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમો હેઠળ ઘોષણાઓ સહન કરવા માટે પેક કરેલ, અથવા તેની સાથે સુરક્ષિત રીતે જોડાયેલ લેબલ જરૂરી છે.

લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટની કલમ 2ની કલમ (l) નીચે મુજબ વાંચે છે:

(l) “પ્રી-પેકેજ્ડ કોમોડિટી” એટલે એવી કોમોડિટી કે જે ખરીદનાર હાજર ન હોય તે કોઈપણ પ્રકારના પેકેજમાં મૂકવામાં આવે છે, પછી ભલે તે સીલ હોય કે ન હોય, જેથી તેમાં સમાવિષ્ટ ઉત્પાદનનો જથ્થો પૂર્વ-નિર્ધારિત હોય.

આમ, નીચેની બે વિશેષતાઓ ધરાવતી આવી નિર્દિષ્ટ કોમોડિટીની સપ્લાય થશે જે GST આકર્ષિત કકરશે:

(i) તે પૂર્વ-પેકેજ છે; અને

(ii) લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ, 2009 (1 ઓફ 2010) અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમોની જોગવાઈઓ હેઠળની ઘોષણાઓ સહન કરવી જરૂરી છે.

જો કે, GST વસૂલાતના હેતુઓ માટે પ્રી-પેકેજ અને લેબલ થયેલ જો આવી નિર્દિષ્ટ ચીજવસ્તુઓ એવા પેકેજમાં સપ્લાય કરવામાં આવે છે કે જેને લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ, 2009 (1 ઓફ 2010) હેઠળ ઘોષણા(ઓ)/પાલન(ઓ)ની જરૂર નથી, અને તે હેઠળ બનાવેલા નિયમો, તો તેને સમાન ગણવામાં આવશે નહીં.

ખાદ્ય પદાર્થો (જેમ કે કઠોળ, અનાજ જેવા કે ચોખા, ઘઉં, લોટ વગેરે)ના સંદર્ભમાં, ઉલ્લેખિત પૂર્વ-પેકેજ ખાદ્ય સામગ્રીનો પુરવઠો લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ, 2009, અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમો હેઠળ 'પ્રી-પેકેજ કોમોડિટી'ની વ્યાખ્યાના દાયરામાં આવશે. જો આવા પ્રી-પેકેજ અને લેબલવાળા પેકેજોમાં 25 કિલોગ્રામ [અથવા 25 લિટર] સુધીનો જથ્થો લીગલ મેટ્રોલોજી (પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ) નિયમો, 2011ના નિયમ 3(a) મુજબ હોય, તો અન્યને આધીન અધિનિયમ અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમોમાં આપવામાં આવેલ છૂટ હેઠળ રહેશે.

લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમો હેઠળ આપવામાં આવેલ વિવિધ બાકાત(ઓ)ને ધ્યાનમાં લેતા આ કવરેજનો અવકાશ શું છે?

આવી ચીજવસ્તુઓ (ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ- કઠોળ, અનાજ, લોટ, વગેરે) માટે લીગલ મેટ્રોલોજી (પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ) નિયમો, 2011 ના પ્રકરણ-IIના નિયમ 3 (a) એ 25 કિલોથી વધુનો જથ્થો ધરાવતી ચીજવસ્તુઓનું પેકેજ અથવા 25 લિટર માટે તેના નિયમ 6 હેઠળ જાહેરાત કરવાની જરૂર નથી. તદનુસાર, GST એવા ઉલ્લેખિત માલ પર લાગુ થશે કે જ્યાં 25 કિલોગ્રામ કરતાં ઓછી અથવા તેના સમાન જથ્થા ધરાવતા પેકેજોમાં પ્રી-પેકેજ કોમોડિટી સપ્લાય કરવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ: 25 કિલોના અંતિમ ગ્રાહકને છૂટક વેચાણ માટે પ્રી-પેક્ડ આટાનો સપ્લાય GST માટે જવાબદાર રહેશે. જો કે, આવા 30 કિલોના પેકના સપ્લાયને GST વસૂલવામાંથી મુક્તિ આપવામાં આવશે.

આમ, તે સ્પષ્ટ કરવામાં આવે છે કે આ વસ્તુઓનું એક પેકેજ [અનાજ, કઠોળ, લોટ વગેરે] જેમાં 25 કિગ્રા/25 લિટરથી વધુનો જથ્થો હોય તે GSTના હેતુઓ માટે પ્રી-પેકેજ અને લેબલવાળી કોમોડિટીની શ્રેણીમાં આવશે નહીં. અને તેથી GST આકર્ષશે નહીં.

શું GST એવા પેકેજ પર લાગુ થશે કે જેમાં બહુવિધ રિટેલ પેકેજો છે. ઉદાહરણ તરીકે, દરેક 10 કિલો લોટના 10 છૂટક પેક ધરાવતું પેકેજ?

હા, જો અંતિમ ઉપભોક્તા માટે છૂટક વેચાણ માટેના ઘણા પેકેજો, જેમ કે દરેક 10 કિલોના 10 પેકેજો, મોટા પેકમાં વેચવામાં આવે છે, તો આવા સપ્લાય પર GST લાગુ થશે. આવા પેકેજ ઉત્પાદક દ્વારા વિતરક દ્વારા વેચવામાં આવી શકે છે. દરેક 10 કિગ્રાના આ વ્યક્તિગત પેક છૂટક ગ્રાહકને અંતિમ વેચાણ માટે છે.

જો કે, 50 કિલો (એક વ્યક્તિગત પેકેજમાં) ધરાવતા ચોખાના પેકેજને GST વસૂલાતના હેતુઓ માટે પ્રી-પેકેજ અને લેબલવાળી કોમોડિટી ગણવામાં આવશે નહીં, પછી ભલે લીગલ મેટ્રોલોજી (પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ) નિયમો, 2011ના નિયમ 24, આદેશ આપે. આવા જથ્થાબંધ પેકેજ પર અમુક ઘોષણાઓ કરવાની રહેશે.

આવા સપ્લાય પર GST કયા તબક્કે લાગુ થશે, એટલે કે, જ્યારે ઉત્પાદક/ઉત્પાદક દ્વારા જથ્થાબંધ વેપારીને વેચવામાં આવેલા ચોક્કસ માલ પર GST લાગુ થશે કે કેમ કે જે પછીથી તેને છૂટક વેપારીને વેચે છે?

જ્યારે પણ કોઈપણ વ્યક્તિ દ્વારા આવા માલનો સપ્લાય કરવામાં આવે ત્યારે GST લાગુ થશે, એટલે કે વિતરકને સપ્લાય કરનાર ઉત્પાદક, અથવા છૂટક વિક્રેતાને સપ્લાય કરતા વિતરક/ડીલર અથવા વ્યક્તિગત ઉપભોક્તાને સપ્લાય કરતા છૂટક વેપારી વેચે ત્યારે. વધુમાં, ઉત્પાદક/જથ્થાબંધ વેપારી/છૂટક વિક્રેતા GSTમાં ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ જોગવાઈઓ અનુસાર તેના સપ્લાયર દ્વારા વસૂલવામાં આવેલ GST પર ઇનપુટ ટેક્સ ક્રેડિટ મેળવવા માટે હકદાર હશે.

થ્રેશોલ્ડ મુક્તિ અથવા કમ્પોઝિશન સ્કીમનો લાભ લેનાર સપ્લાયર માફી અથવા રચના દર માટે હકદાર હશે, જેમ કે કેસ હોય, સામાન્ય રીતે.

જો આવો માલ છૂટક વિક્રેતા દ્વારા 25 કિગ્રા/25 લિટર સુધીના પૅકેજમાં ખરીદવામાં આવે, પરંતુ છૂટક વિક્રેતા કોઈ કારણસર તેની દુકાનમાં છૂટક જથ્થામાં વેચે તો શું કર ચૂકવવાપાત્ર છે?

જ્યારે આવો માલ પ્રી-પેકેજ અને લેબલ પેકમાં વેચવામાં આવે ત્યારે GST લાગુ થાય છે. તેથી, જ્યારે વિતરક/ઉત્પાદક દ્વારા આવા રિટેલરને પ્રીપેકેજ અને લેબલ કરેલ પેકેજ વેચવામાં આવે ત્યારે GST લાગુ થશે. જો કે, જો કોઈ કારણોસર, છૂટક વિક્રેતા આવા પેકેજમાંથી છૂટક જથ્થામાં આઇટમ સપ્લાય કરે છે, તો છૂટક વેપારી દ્વારા આવો સપ્લાય GST વસૂલાતના હેતુ માટે પેકેજ્ડ કોમોડિટીની સપ્લાય નથી.

જો આવી પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ ઔદ્યોગિક ઉપભોક્તા અથવા સંસ્થાકીય ગ્રાહકો દ્વારા વપરાશ માટે સપ્લાય કરવામાં આવે તો કર ચૂકવવાપાત્ર છે કે કેમ?

ઔદ્યોગિક ઉપભોક્તા અથવા સંસ્થાકીય ઉપભોક્તા દ્વારા વપરાશ માટે પેકેજ્ડ કોમોડિટીના સપ્લાયને લીગલ મેટ્રોલોજી (પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ) નિયમો, 2011ના પ્રકરણ-IIના નિયમ 3 (c)ના આધારે લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટના કાર્યક્ષેત્રમાંથી બાકાત રાખવામાં આવે છે. તેથી, જો સપ્લાય કરવામાં આવે તો ઉપરોક્ત નિયમ 3(c) હેઠળ પૂરી પાડવામાં આવેલ બાકાતને આકર્ષિત કરવા માટે, તેને GST વસૂલાતના હેતુઓ માટે પૂર્વ-પેકેજ અને લેબલ તરીકે ગણવામાં આવશે નહીં.

'X' એ એક રાઇસ મિલર છે જે 20 કિલો ચોખા ધરાવતાં પેકેજો વેચે છે પરંતુ કાનૂની મેટ્રોલોજી એક્ટ અને તેના હેઠળ બનાવેલા નિયમો હેઠળ જરૂરી ઘોષણા કર્યા નથી (જોકે આ અધિનિયમ અને નિયમો તેને/તેણીને ઘોષણા કરવાની જરૂર છે), શું તે હજુ પણ કરશે? પ્રી-પેકેજ અને લેબલ તરીકે ગણવામાં આવે છે અને તેથી GST માટે જવાબદાર છે?

હા, આવા પેકેજોને GSTના હેતુઓ માટે પ્રી-પેકેજ્ડ અને લેબલવાળી કોમોડિટી તરીકે ગણવામાં આવશે કારણ કે તેને લીગલ મેટ્રોલોજી (પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ) નિયમો, 2011 (તેના નિયમ 6) હેઠળ ઘોષણા કરવાની જરૂર છે. આથી, મિલરે ‘X’ ને આવા પેકેજ(ઓ)ના સપ્લાય પર GST ચૂકવવો પડશે.

અન્ય કોઈ સંબંધિત મુદ્દો?

લીગલ મેટ્રોલોજી એક્ટ અને તેના હેઠળ બનેલા નિયમો બાકાત (ઉપર જણાવ્યા મુજબ) માટે માપદંડો સૂચવે છે અને લીગલ મેટ્રોલોજી (પેકેજ્ડ કોમોડિટીઝ) રૂલ્સ, 2011 ના નિયમ 26 હેઠળ અમુક છૂટ આપે છે. તેથી પુનરોચ્ચાર કરવામાં આવે છે કે, જો આવી રીતે સપ્લાય કરવામાં આવે તો બાકાત અથવા આવી મુક્તિને આકર્ષવા માટે, GST વસૂલાતના હેતુઓ માટે આઇટમને પ્રી-પેકેજ કોમોડિટી તરીકે ગણવામાં આવશે નહીં.