"માત્ર નિદાન અને સારવાર જ નહીં, આપણા વ્યક્તિગત અને સામુદાયિક વાતાવરણમાં સ્વચ્છતા અને મેલેરિયા સામેની આપણી સામૂહિક લડાઈમાં અને 2030 સુધીમાં દેશમાંથી મેલેરિયાને નાબૂદ કરવાના આપણા ધ્યેયને પૂર્ણ કરવા માટે મેલેરિયા નિયંત્રણ અને નિવારણ અંગેની સામાજિક જાગૃતિ એટલી જ મહત્વપૂર્ણ છે." આ વાત કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી ડૉ. મનસુખ માંડવિયાએ આજે અહીં વિશ્વ મેલેરિયા દિવસ 2022ની ઉજવણી દરમિયાન તેમના સંબોધન દરમિયાન કહી હતી. તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, "આરોગ્ય સંભાળ વિતરણ પ્રણાલીના પ્રગતિશીલ મજબૂતીકરણ અને બહુ-ક્ષેત્રીય સંકલન અને સહયોગમાં સુધારો કરવાની જરૂર છે".

દર વર્ષે 25મી એપ્રિલને 'વિશ્વ મેલેરિયા દિવસ' તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષની થીમ છે "વૈશ્વિક મેલેરિયા રોગના બોજને ઘટાડવા અને જીવન બચાવવા માટે નવીનતાનો ઉપયોગ કરો."

ડો. માંડવિયાએ રાષ્ટ્રીય અને ઉપરાષ્ટ્રીય પ્રયાસો દ્વારા મેલેરિયા નાબૂદીને પ્રાથમિકતા આપવા હાકલ કરી હતી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ટેક્નોલોજી અને નવીનતાનો લાભ ઉઠાવવાથી ભારતની મેલેરિયા નાબૂદી યોજનાને આગળ વધારવા અને આરોગ્ય, જીવનની ગુણવત્તા અને ગરીબી નાબૂદીમાં યોગદાન આપવા માટે અનુરૂપ ઉકેલો વિકસાવવામાં મદદ મળશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ASHAs, ANMs સહિત ગ્રાઉન્ડ લેવલના ફ્રન્ટલાઈન હેલ્થકેર વર્કરોએ પાર્ટનર સંસ્થાઓ સાથે મળીને નિદાન, સમયસર અને અસરકારક સારવાર અને વેક્ટર નિયંત્રણના પગલાં વિશે જનજાગૃતિ લાવવા માટે કામ કરવાની જરૂર છે. તેમણે વધુમાં સૂચવ્યું કે ખાનગી વ્યવસાયીઓ સહિત ખાનગી ક્ષેત્રે તેમના મેલેરિયા કેસ મેનેજમેન્ટ અને રિપોર્ટિંગ અને સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓને રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમ સાથે સંરેખિત કરવાની જરૂર છે. "જેમ જેમ આપણે નવીન ટેકનોલોજીના ઉપયોગ સાથે આગળ વધીએ છીએ તેમ, ભારતની "ઈ-સંજીવની" એ ટેલી-કન્સલ્ટેશન અને ટેલી-રેફરન્સિંગનો માર્ગ બતાવ્યો છે જેનો વ્યાપક સ્તરે મેલેરિયા સહિત વિવિધ આરોગ્યસંભાળ સમસ્યાઓના નિદાન અને સારવાર માટે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે", તેમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રી ડૉ. માંડવિયાએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે મેલેરિયા નાબૂદીમાં મળેલી સફળતાની પણ વિગત આપી હતી. “ભારતે મેલેરિયાની ઘટનાઓ અને મૃત્યુ ઘટાડવામાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે. અમારા પ્રયાસોના પરિણામે 2015ની સરખામણીએ 2021માં મેલેરિયાના કેસોમાં 86.45% ઘટાડો થયો છે અને મેલેરિયા સંબંધિત મૃત્યુમાં 79.16% ઘટાડો થયો છે. દેશના 124 જિલ્લાઓમાં 'ઝીરો મેલેરિયા કેસ' નોંધાયા છે. મેલેરિયાને નાબૂદ કરવાના અમારા ધ્યેય તરફ આ એક મોટું પગલું છે પરંતુ મેલેરિયા મુક્ત ભારતના સ્વપ્નને સાકાર કરવા હજુ વધુ કરવાની જરૂર છે,

કેન્દ્રીય આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ રાજ્ય મંત્રી, ડૉ. ભારતી પ્રવિણ પવારે એ બાબત પ્રકાશ પાડ્યો હતો, કે, “2030 સુધીમાં મેલેરિયાને નાબૂદ કરવાની દિશામાં કામ મિશન મોડ પર ચાલી રહ્યું છે. ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સુધારણા અને લેબોરેટરી સપોર્ટ સહિત મેલેરિયાના બોજને ઘટાડવા માટે કેન્દ્ર સરકાર રાજ્ય સરકારો સાથે જમીની સ્તરે કામ કરી રહી છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે જો પરીક્ષણ અને સારવારમાં વધુ પ્રયત્નો કરવામાં આવશે, તો ભારત 2030 સુધીમાં મેલેરિયા નાબૂદીનું સ્વપ્ન સાકાર કરશે.

સામાન્ય લોકોમાં જાગૃતિ લાવવા માટે, નવી દિલ્હી, લખનૌ, ભુવનેશ્વર અને નાગપુર ખાતેના રેલવે સ્ટેશનોને વિશ્વ મેલેરિયા દિવસ 2022 નિમિત્તે નારંગી અને જાંબુડિયા રંગમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવશે.

આ પ્રસંગે ઇન્ટિગ્રેટેડ વેક્ટર મેનેજમેન્ટ 2022 પર એક માર્ગદર્શિકા બહાર પાડવામાં આવી હતી. મહાનુભાવોએ ટકાઉ વિકાસ લક્ષ્યાંકોની સિદ્ધિ સાથે સમયસર 2030 સુધીમાં મેલેરિયાને નાબૂદ કરવા માટે યોગ્ય વર્તન અને પદ્ધતિઓનું પાલન કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી. મેલેરિયા નાબૂદી માટે અનુકરણીય કાર્ય કરનારા રાજ્યોનું પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું.

શ્રી રાજેશ ભૂષણ, કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવ; શ્રી. વિકાસ શીલ, એએસ અને એમડી (એનએચએમ); ડૉ હરમીત સિંહ ગ્રેવાલ, JS (MoHFW); ડૉ. અતુલ ગોયલ, આરોગ્ય સેવાઓના મહાનિર્દેશક; ડૉ સુજીત સિંઘ, ડાયરેક્ટર, NCDC; ડૉ તનુ જૈન, નિયામક, NCVBDC; અને અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારીઓ પણ આ કાર્યક્રમમાં હાજર રહ્યા હતા. ભારતમાં WHO ના પ્રતિનિધિ ડૉ. રોડરિક ઓફીન પણ હાજર હતા.

SD/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com