ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਵਿਗਿਆਨਾਂ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ, ਡਾ. ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਨੇ ਅੱਜ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੈਂਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਬਾਇਓਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਬੀਟੀ) ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਜਨਤੱਕ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਏਆਈਜ਼ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪਬਲਿਕ ਸੈਕਟਰ ਅਦਾਰੇ (ਪੀਐੱਸਯੂ) - ਬਿਰਾਕ ਅਤੇ ਬਿਬਕੋਲ ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਟੀਕਾ, ਰੈਪਿਡ ਟੈਸਟ ਅਤੇ ਆਰਟੀ-ਪੀਸੀਆਰ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕ ਕਿੱਟਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ।

ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਬੀਟੀ) ਦੀ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਰੇਨੂ ਸਵਰੂਪ ਨੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਡੀਬੀਟੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਖੋਜ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਕੋਵਿਡ-19 ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਲੰਬੀ ਮਿਆਦ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਤਹਿਤ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਹੁ-ਮੁੱਖੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀਕਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਉਪਚਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਲਈ ਢੁਕਵੇਂ ਪਸ਼ੂ ਮਾਡਲਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਪੈਥੋਜਨ ਦਾ ਦੇਸੀ ਨਿਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਡੀਬੀਟੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪਬਲਿਕ ਸੈਕਟਰ ਅਦਾਰੇ (ਪੀਐੱਸਯੂ), ਬਾਇਓਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਉਦਯੋਗ ਖੋਜ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਕਾਲ (ਬਿਰਾਕ) ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵਿਡ-19 ਰਿਸਰਚ ਕੰਸੋਰਟੀਅਮ ਕਾਲ ਇਸ ਨਿਦਾਨ, ਟੀਕੇ, ਉਪਚਾਰ, ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਰੀਪਰਪਜ਼ਿੰਗ ਜਾਂ ਕੋਵਿਡ-19 ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਹੈ।

ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਬੀਟੀ) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵਤ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਡਰੱਗ ਅਣੂਆਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਡੀਬੀਟੀ ਲੈਬਸ / ਏਆਈਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਪਿਊਟੇਸ਼ਨਲ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਇਕ ਹੋਰ ਰਣਨੀਤੀ ਵਿੱਚ, ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸਰੋਗੇਟਸ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਜੀਵਨ-ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਵਰੋਧਕਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ  ਜਾਂ ਤਾਂ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਤੋਂ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡੀਬੀਟੀ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਏਆਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਟੀਕਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਲੀਨਿਕਲ ਟੈਸਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਤਾ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁੱਲਾਂਕਣ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪੂਰਵ-ਕਲੀਨਿਕਲ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪੜਾਅ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 9 ਅਧਿਐਨ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਟੀਕੇ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਪੁਰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੜਾਅ ਤੇ ਹੈ।

ਜੈਨੇਟਿਕ ਤਰਤੀਬ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਕਰਦਿਆਂ, ਡਾ ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਜੈਨੇਟਿਕ ਲੜੀਵਾਰ ਯਤਨ ਮੈਨੂੰ 26 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਪੋਲੀਓ ਖਾਤਮੇ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੋਲੀਓ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੱਕ, ਗੰਭੀਰ ਫਲੈਸਿਡ ਅਧਰੰਗ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਗਰਮ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਤਰਤੀਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੋਲੀਓ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਯਾਤਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਖਿਰਕਾਰ ਪੋਲੀਓ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ”

ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਡਾ: ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੇ ਨਵੀਨ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। “ਡੀਬੀਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਸੁਹਿਰਦ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਆਰਟੀ-ਪੀਸੀਐੱਸ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਟੈਸਟ ਕਿੱਟਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਇਕ ਲੱਖ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।” ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਨਵੇਂ ਟੀਕੇ, ਨਵੀਂਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। “ਟੀਕਿਆਂ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਅੱਧੀ ਦਰਜਨ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਤੱਕਨੀਕੀ ਪੜਾਅ ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮਨਜੂਰੀ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।”

ਡਾ. ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਨੇ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟਾਰਟ ਅੱਪ ਹੱਲਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਰਾਕ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਵੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡੀਬੀਟੀ, ਭਾਰਤ ਇਮਿਊਨੋਲੋਜੀਕਲਸ ਐਂਡ ਬਾਇਓਲੌਜੀਕਲਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟਿਡ (ਬਿਬਕੋਲ) ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੀਐੱਸਯੂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਇੱਕ ਹੈਂਡ-ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜੈਵਿਕ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡਾ: ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਇਸ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਹਰੇਕ ਬੋਤਲ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪੀਐੱਮ ਕੇਅਰਸ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਜਾਵੇਗਾ।"

ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਰੇਨੂ ਸਵਰੂਪ, ਸੈਕਟਰੀ ਡੀਬੀਟੀ, ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਡੀਬੀਟੀ-ਏਆਈ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਸੀਨੀਅਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਬਿਰਾਕ ਤੇ ਬਿਬਕੋਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।

*****

ਕੇਜੀਐੱਸ