ଦେଶରେ ଟ୍ରେନରେ ଯାତ୍ରା ଚାହିଦାରେ ଦ୍ରୁତ ଓ ନିରନ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପରିଲକ୍ଷିତ ହେଉଛି । ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି, ଆଗାମୀ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରମୁଖ ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ନୂତନ ଟ୍ରେନ୍ ଚଳାଚଳ କ୍ଷମତାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ସ୍ତରରୁ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବା ଲାଗି ଭାରତୀୟ ରେଳବାଇ ଯୋଜନା କରିଛି। ଆଗାମୀ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକର ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନର ଭିତ୍ତିଭୂମି ସେବାକୁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ। 2030 ସୁଦ୍ଧା କ୍ଷମତାକୁ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବା ପାଇଁ କେତେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି।
ଅତିରିକ୍ତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ଷ୍ଟାବିଲିଂ ଲାଇନ, ପିଟ୍ ଲାଇନ ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସଣ୍ଟିଂ ସୁବିଧା ସହିତ ବର୍ତ୍ତମାନର ଟର୍ମିନାଲ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବ। ସହରାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ଏହାର ଆଖପାଖରେ ନୂତନ ଟର୍ମିନାଲ ଚିହ୍ନଟ ଏବଂ ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ। ମେଗା କୋଚିଂ ପରିସର ସମେତ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ସୁବିଧା ନିର୍ମାଣ କରାଯିବ। ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଦ୍ଧିତ ଟ୍ରେନଗୁଡ଼ିକର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଟ୍ରାଫିକ ସୁବିଧା କାର୍ଯ୍ୟ, ସିଗନାଲିଂରେ ସୁଧାର ଏବଂ ରେଳ ଲାଇନ ଦୋହରୀକରଣ ସମେତ ବିଭାଗୀୟ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ।
ଟର୍ମିନାଲଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଯୋଜନା କରିବା ସମୟରେ, ଟର୍ମିନାଲ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରାଯିବ। ଏହା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷମତା ସମାନ ଭାବରେ ସନ୍ତୁଳିତ ହେବ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ପୁଣେ ପାଇଁ, ହଡପସର, ଖଡକି ଏବଂ ଆଲାଣ୍ଡିକୁ ପୁଣେ ଷ୍ଟେସନରେ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଲାଇନ୍ ସ୍ଥିର କରିବା ସହିତ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବିଚାର କରାଯାଇଛି।
ଉଭୟ ଉପନଗର ଏବଂ ଅଣ-ଉପନଗର ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ଗମନାଗମନ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଉପରୋକ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ। ଏଥିରେ ଉଭୟ କ୍ଷେତ୍ରର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟି ଦିଆଯିବ। 48ଟି ପ୍ରମୁଖ ସହରର ଏକ ବ୍ୟାପକ ଯୋଜନା ବିଚାରାଧୀନ ଅଛି (ତାଲିକା ସଂଲଗ୍ନ)। ଏହି ଯୋଜନାରେ ସମୟସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଟ୍ରେନ ପରିଚାଳନା କ୍ଷମତା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ, ପ୍ରସ୍ତାବିତ କିମ୍ବା ପୂର୍ବରୁ ମଞ୍ଜୁର ହୋଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ।
2030 ସୁଦ୍ଧା କ୍ଷମତା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବାର ଯୋଜନା ଥିବା ବେଳେ ଆଗାମୀ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷମତାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ  ରଖାଯାଇଛି । ଏହା ଦ୍ୱାରା କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧିର ଲାଭ ତୁରନ୍ତ ମିଳିପାରିବ। ଏହା ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଟ୍ରାଫିକ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ପୂରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଏହି ଯୋଜନାରେ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ତିନୋଟି ବର୍ଗରେ ବର୍ଗୀକୃତ କରାଯିବ, ଯଥା, ତୁରନ୍ତ, ସ୍ୱଳ୍ପକାଳୀନ ଏବଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ। ସ୍ପଷ୍ଟ ସମୟସୀମା ଏବଂ ପରିଭାଷିତ ଫଳାଫଳ ସହିତ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଯୋଜନାଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହେବ। ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରିତ କରୁଥିବା ବେଳେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୋନାଲ ରେଳବାଇକୁ ସେମାନଙ୍କର ଡିଭିଜନଗୁଡ଼ିକରେ ଟ୍ରେନ୍ ପରିଚାଳନା କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଯୋଜନା କରିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି। ଏହାଦ୍ୱାରା କେବଳ ଟର୍ମିନାଲ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ନୁହେଁ ବରଂ ଷ୍ଟେସନ ଓ ୟାର୍ଡରେ ବିଭାଗୀୟ କ୍ଷମତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ସମାଧାନ କରାଯିବ ।

କେନ୍ଦ୍ର ରେଳ, ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ, ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଓ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ କହିଛନ୍ତି, ‘‘ବର୍ଦ୍ଧିତ ଯାତ୍ରୀ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରିବା ଏବଂ ଭିଡ଼ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ସହରରେ କୋଚିଂ ଟର୍ମିନାଲଗୁଡ଼ିକର ବିସ୍ତାର କରୁଛୁ। ସେକ୍ସନାଲ୍ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଉଛି । ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଆମର ରେଳ ନେଟୱାର୍କର ଉନ୍ନତିକରଣ କରିବ ଏବଂ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ସଂଯୋଗୀକରଣକୁ ଉନ୍ନତ କରିବ।’’
********
PS