ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ, ಅದ್ದೂರಿ ಮತ್ತು ವೈಭವದಿಂದ ಆಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಜೀವಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ದೀಪಾವಳಿಯನ್ನು ಇಂದು ನವದೆಹಲಿಯ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಯುನೆಸ್ಕೋ ಅಂತರ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಮಿತಿಯ 20ನೇ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯತೆಯ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಗಜೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಶೇಖಾವತ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶ್ರೀ ವಿವೇಕ್ ಅಗರ್ವಾಲ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯದ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು 194 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಯುನೆಸ್ಕೋದ ಜಾಗತಿಕ ಜಾಲದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಆ ಕುರಿತ ಶಾಸನವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಕೇಂದ್ರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವರು, ಈ ಶಾಸನವು ಭಾರತ ಮತ್ತು ದೀಪಾವಳಿಯ ಕಾಲಾತೀತ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿಡುವ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದ ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಅಪಾರ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಈ ಹಬ್ಬವು "ತಮಸೋ ಮಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಮಯ" ಎಂಬ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ಬೆಳಕಿನೆಡೆಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆ, ಭರವಸೆ, ನವೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದರು.

ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಪದ್ಧತಿ ಮತ್ತು ಅದು ಹೇಗೆ ಜನರಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ದೀಪಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಕುಂಬಾರರು, ಹಬ್ಬದ ಅಲಂಕಾರಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು, ರೈತರು, ಸಿಹಿತಿಂಡಿ ತಯಾರಕರು, ಪುರೋಹಿತರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಮನೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಕೊಡುಗೆಗಳ ಮೂಲಕ ದೀಪಾವಳಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಈ ಮನ್ನಣೆಯು ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂದ ಗೌರವವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರು ತಿಳಿಸಿದರು.

ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾ,  ಆಫ್ರಿಕಾ, ಕೊಲ್ಲಿ, ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಕೆರಿಬಿಯನ್‌ನಾದ್ಯಂತ ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಖಂಡಗಳಾದ್ಯಂತ ಸಾಗಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸೇತುವೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ವಲಸಿಗರ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು.

ಈ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ರವಾನಿಸುವ ಹೊಸ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಈ ಶಾಸನವು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ. ದೀಪಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆಯ ಮನೋಭಾವ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ಅಮೂರ್ತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವಂತೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವರು ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು,

ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಆಳವಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಸಮುದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಭಾರತೀಯ ವಲಸಿಗರಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಜನರ ಹಬ್ಬವಾಗಿ ಅದರ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ದೀಪಾವಳಿಯು ಏಕತೆ, ಚೈತನ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ದೀಪಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುವುದು, ರಂಗೋಲಿ ಹಾಕುವುದು, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು, ಸಮುದಾಯ ಕೂಟಗಳು ಮತ್ತು ತಲೆಮಾರುಗಳ ನಡುವಿನ ಜ್ಞಾನ ಪ್ರಸರಣದಂತಹ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಆಚರಣೆಗಳು ಹಬ್ಬದ ನಿರಂತರ ಚೈತನ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಯ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕತೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.

ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಈ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನವು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತದ ವೃತ್ತಿಪರರು, ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು, ಕೃಷಿ ಸಮುದಾಯಗಳು, ವಲಸೆ ಗುಂಪುಗಳು, ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವುಳ್ಳ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ತೃತೀಯಲಿಂಗಿ ಸಮುದಾಯಗಳು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ನಂತರ ನಡೆಯಿತು. ಅವರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳು ದೀಪಾವಳಿಯ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಪಾತ್ರ, ಅದರ ಸಮುದಾಯ-ನೇತೃತ್ವದ ನಿರಂತರತೆ ಮತ್ತು ಕುಂಬಾರರು ಮತ್ತು ರಂಗೋಲಿ ಕಲಾವಿದರಿಂದ ಸಿಹಿತಿಂಡಿ ತಯಾರಕರು, ಹೂಗಾರರು ಮತ್ತು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳವರೆಗೆ ಅದರ ವಿಶಾಲ ಜೀವನೋಪಾಯದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು.

ಯುನೆಸ್ಕೋದ ಶಾಸನವು ದೀಪಾವಳಿಯನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕರಕುಶಲತೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ, ಉದಾರತೆ ಮತ್ತು ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯ ವರ್ಧನೆ,  ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕಲ್ಯಾಣ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳಿಗೆ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವ ಜೀವಂತ ಪರಂಪರೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯವು ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು, ಈ ಶಾಸನವು ಭಾರತದ ಅಮೂರ್ತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.

*****