महिला सशक्तिकरणतर्फको एक प्रमुख कदम उठाउँदै सरकारले वित्तीय वर्ष 2025-26 को अवधिमा प्रधानमन्त्री उज्ज्वला योजना (पीएमयूवाई) अन्तर्गत 25 लाख अतिरिक्त एलपीजी कनेक्शन जारी गर्न स्वीकृति दिएको छ। यस अवसरमा महिला लाभार्थीहरूलाई शुभकामना दिँदै प्रधानमन्त्री श्री नरेन्द्र मोदीले एक्स पोस्टमा भनेका छन्, “नवरात्रिको शुभ अवसरमा म उज्ज्वला परिवारमा सामेल हुने सबै आमा र दिदीबहिनीहरूलाई मेरो शुभकामना व्यक्त गर्दछु। यो कदमले यस पवित्र पर्वमा उनीहरूलाई खुशी मात्र दिँदैन तर महिला सशक्तिकरणप्रतिको हाम्रो सङ्कल्पलाई पनि बलियो बनाउँछ।”

आज निर्णयको घोषणा गर्दै पेट्रोलियम तथा प्राकृतिक ग्यास मन्त्री श्री हरदीप सिंह पुरीले भने, “नवरात्रिको शुरुआतसँगै उज्ज्वला योजना अन्तर्गत 25 लाख जमा-मुक्त एलपीजी कनेक्शन प्रदान गर्ने निर्णयले महिलाहरूलाई देवी दुर्गाको समान सम्मान गर्ने प्रधानमन्त्री श्री नरेन्द्र मोदीको प्रतिबद्धताको अर्को प्रमाण हो। यसले आमा र दिदीबहिनीहरूको मर्यादा र सशक्तिकरणको लागि हाम्रो सङ्कल्पलाई बलियो बनाउँछ। उज्ज्वला भारतमा सबैभन्दा प्रभावकारी सामाजिक कल्याणकारी योजनाहरू मध्ये एकको रूपमा देखा परेको छ - भान्साकोठाको कायाकल्प, स्वास्थ्यको सुरक्षा गर्ने र देशभरका परिवारहरूको भविष्य उज्यालो बनाउनेछ।”

यो विस्तारका साथै, पीएमयूवाई कनेक्शनहरूको कुल सङ्ख्या बढ़ेर 10.58 करोड पुग्नेछ। सरकारले यी कनेक्शनहरूको जारी गर्नका लागि 676 करोड रुपियाँको व्ययलाई स्वीकृत गरेको छ, जसमा प्रति कनेक्शन 2,050 रुपियाँको दरले 25 लाख जमा-मुक्त कनेक्शनहरू प्रदान गर्न 512.5 करोड रुपियाँ, प्रति 14.2 किलोग्राम घरेलु एलपीजी सिलिण्डरको 300 रुपियाँको लक्षित अनुदानको लागि 160 करोड रुपियाँ (प्रति वर्ष नौ रिफिलसम्म, 5 किलोग्राम सिलिण्डरको लागि समानुपातिक रूपमा अनुपातित) र परियोजना प्रबन्धन व्यय, लेनदेन र एसएमएस शुल्क, सूचना, शिक्षा र सञ्चार (आईईसी) गतिविधि र प्रशासनिक खर्चको लागि 3.5 करोड रुपियाँ सामेल छन्।

पीएमयूवाई अन्तर्गत, लाभार्थीहरूले सिलिण्डर, प्रेसर रेगुलेटर, सुरक्षा नली, घरेलु ग्यास उपभोक्ता कार्ड (डीजीसीसी) पुस्तिका र स्थापना शुल्कको सुरक्षा निक्षेप कभर गर्ने जमा-मुक्त एलपीजी कनेक्शन प्राप्त गर्छन्। यस अतिरिक्त, पहिलो रिफिल र चुलो पनि नि:शुल्क प्रदान गरिन्छ। लाभार्थीहरूले एलपीजी कनेक्शन, पहिलो रिफिल वा चुलोको लागि कुनै भुक्तानी गर्नुपर्दैन, किनकि यी लागतहरू भारत सरकार र तेल मार्केटिङ कम्पनीहरू (ओएमसी) द्वारा वहन गरिन्छ। लाभार्थीहरूसँग 14.2 किलोग्रामको सिङ्गल बोतल कनेक्शन, 5 किलोग्रामको सिङ्गल बोतल कनेक्शन वा 5 किलोग्रामको डबल बोतल कनेक्शनमध्ये छआन्ने सुविधा रहेको छ।

पारदर्शिता र पहुँचलाई अझ सहज बढाउनका लागि पीएमयूवाई अन्तर्गत एलपीजी कनेक्शन प्राप्त गर्ने प्रक्रियालाई पूर्ण रूपमा सुव्यवस्थित र प्राविधिक रूपमा सक्षम बनाइएको छ। गरीब परिवारका योग्य वयस्क महिलाहरू जसको परिवारमा अवस्थित एलपीजी कनेक्शन छैन, उनीहरूले  http://www.pmuy.gov.in मा अनलाइन वा सार्वजनिक क्षेत्रका कुनै पनि तेल विपणन कम्पनीओको एलपीजी वितरकमा सरलीकृत केवाईसी आवेदन फारम र अभाव घोषणा पेश गरेर आवेदन दिन सक्छन्। आवेदनहरूले प्रणाली-सञ्चालित डी-डुप्लिकेशन जाँच गर्छन्, त्यसपछि ओएमसी अधिकारीहरूद्वारा भौतिक प्रमाणीकरण गरिन्छ, त्यसपछि सदस्यता भाउचर जारी गर्नु अघि र आवेदकको निवासमा एलपीजी कनेक्शन स्थापना गर्नु अघि। लम्बित आवेदन भएका विद्यमान आवेदकहरूले संशोधित ई-केवाईसी प्रक्रियाबाट गुज्रनुपर्छ र अद्यावधिक गरिएको प्रोफार्मा अनुसार विवरण पेश गर्नुपर्छ।

मई 2016 मा शुरु गरिएको पीएमयूवाईले प्रारम्भिक लक्ष्य 8 करोड जमा-मुक्त एलपीजी कनेक्शन प्रदान गर्नुपर्ने थियो, जुन सेप्टेम्बर 2019 मा हासिल गरिएको थियो। बाँकी गरीब परिवारहरूलाई सामेल गर्नका लागि उज्ज्वला 2.0 अगस्त 2021 मा शुरु गरिएको थियो जसमा जनवरी 2022 सम्ममा 1 करोड अतिरिक्त कनेक्शन प्रदान गर्ने लक्ष्य राखिएको थियो। त्यसपछि, सरकारले दिसम्बर 2022 मा हासिल गरिएको उज्ज्वला 2.0 अन्तर्गत 60 लाख अतिरिक्क्त कनेक्शन र जुलाई 2024 सम्ममा हासिल गरिएको अतिरिक्त 75 लाख कनेक्शन अनुमोदन गर्यो। जुलाई 2025 सम्म, देशभर 10.33 करोडभन्दा बढी पीएमयूवाई कनेक्शनहरू जारी गरिएको छ, जसले यसलाई विश्वव्यापी रूपमा सबैभन्दा ठूलो स्वच्छ ऊर्जा पहलहरू मध्ये एक बनाएको छ।

अधिक जानकारीका लागि, लाभार्थीहरूले आधिकारिक पीएमयूवाई पोर्टल www.pmuy.gov.in मा हेर्न सक्नेछन् वा सार्वजनिक क्षेत्रका तेल विपणन कम्पनीहरूको आफ्नो निकटतम एलपीजी वितरकलाई सम्पर्क गर्न सक्नेछन्।

***********