ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ୬ ଅଗଷ୍ଟ ପ୍ରାୟ ୧୨.୧୫ ସମୟରେ ଦିଲ୍ଲୀର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପଥସ୍ଥିତ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭବନ ପରିଦର୍ଶନ କରି ଏହାର ଉଦଘାଟନ କରିବେ। ଏହା ପରେ ସନ୍ଧ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୬.୩୦ ସମୟରେ ସେ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ପଥଠାରେ ଏକ ସାଧାରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିବେ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଆଧୁନିକ, ଦକ୍ଷ ଏବଂ ନାଗରିକ-କୈନ୍ଦ୍ରିକ ଶାସନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରତି ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାରେ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ହେବ। ଉଦଘାଟନ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭବନ-୩ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଭିଷ୍ଟାର ବ୍ୟାପକ ରୂପାନ୍ତରଣର ଏକ ଅଂଶ। ଏହା ଅନେକ ଆଗାମୀ ସାଧାରଣ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଚିବାଳୟ କୋଠା ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରଥମ ଯାହା ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୁଗମ କରିବା ଏବଂ ସୁଦକ୍ଷ ଶାସନକୁ ସମ୍ଭବ କରିବା ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।

ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ସରକାରଙ୍କ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂସ୍କାର ଏଜେଣ୍ଡାର ପ୍ରତୀକ। ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି କରି ଏବଂ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଗ୍ରହଣ କରି, ସାଧାରଣ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଚିବାଳୟ ଆନ୍ତଃ-ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ସମନ୍ୱୟକୁ ଉନ୍ନତ କରି, ନୀତି କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରି ଏବଂ ଏକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶୀଳ ପ୍ରଶାସନିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ।

ବର୍ତ୍ତମାନ, ଅନେକ ପ୍ରମୁଖ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ୧୯୫୦ ଏବଂ ୧୯୭୦ ଦଶକ ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ମିତ ଶାସ୍ତ୍ରୀ ଭବନ, କୃଷି ଭବନ, ଉଦ୍ୟୋଗ ଭବନ ଏବଂ ନିର୍ମାଣ ଭବନ ଭଳି ପୁରୁଣା କୋଠାରୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ଢାଞ୍ଚାଗତ ଭାବରେ ପୁରୁଣା ଏବଂ ଅଦକ୍ଷ। ଏହି ନୂତନ କୋଠାଗୁଡ଼ିକ ମରାମତି ଏବଂ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ କରିବ, ଉତ୍ପାଦକତା ବୃଦ୍ଧି କରିବ, କର୍ମଚାରୀଙ୍କ କଲ୍ୟାଣରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବ ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ସେବା ପ୍ରଦାନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବ।

କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭବନ-୦୩ ଦିଲ୍ଲୀରେ ବିସ୍ତାରିତ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ର କରି ଦକ୍ଷତା, ନବସୃଜନ ଏବଂ ସହଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି। ଏହା ପ୍ରାୟ ୧.୫ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ ମିଟର ଅଞ୍ଚଳରେ ବିସ୍ତାରିତ ଏକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ହେବ ଏବଂ ଏଥିରେ ଦୁଇଟି ବେସମେଣ୍ଟ ଏବଂ ସାତ ମହଲା (ଭୂମି + ୬ ମହଲା) ରହିବ। ଏଥିରେ ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଗ୍ରାମୀଣ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଏମଏସଏମଇ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, କାର୍ମିକ ଏବଂ ତାଲିମ ବିଭାଗ, ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ପ୍ରମୁଖ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପରାମର୍ଶଦାତା (ପିଏସଏ) ଆଦି କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ରହିବ।

ନୂତନ କୋଠାରେ ଏକ ଆଧୁନିକ ପ୍ରଶାସନିକ ଗଠନ ରହିବ ଯେଉଁଥିରେ ଆଇଟି-ସକ୍ଷମ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର, ପରିଚୟପତ୍ର-ଆଧାରିତ ପ୍ରବେଶ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ, ସମନ୍ୱିତ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ। ଏହା ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ହେବ, ଏବଂ ଡବଲ-ଗ୍ଲାଜଡ୍ ମୁଖଶାଳା, ଛାତ ଉପରେ ସୌର, ସୌର ଜଳ ଗରମ, ଉନ୍ନତ ଏଚଭିଏସି (ଗରମ, ବାୟୁଚଳନ ଏବଂ ଏୟାର କଣ୍ଡିସନିଂ) ସିଷ୍ଟମ ଏବଂ ବର୍ଷାଜଳ ଅମଳ ସହିତ ଏକ ଗ୍ରିହ-୪ ରେଟିଂ ହାସଲ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବ। ଏହି ସୁବିଧା ଶୂନ୍ୟ-ନିଷ୍କାସନ ବର୍ଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା, ଘର ଭିତରେ କଠିନ ବର୍ଜ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ, ଇ-ଯାନ ଚାର୍ଜିଂ ଷ୍ଟେସନ ଏବଂ ରିସାଇକ୍ଲଡ୍ ନିର୍ମାଣ ସାମଗ୍ରୀର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବେଶ ସଚେତନତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ।

ଏକ ଶୂନ୍ୟ-ନିଷ୍କାସନ କ୍ୟାମ୍ପସ ଭାବରେ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭବନ ଏହାର ଜଳ ଆବଶ୍ୟକତାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ବର୍ଜ୍ୟଜଳକୁ ବିଶୋଧନ ଏବଂ ପୁନଃବ୍ୟବହାର କରେ। ମାଟି ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ସଂରଚନାତ୍ମକ ଭାରକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଭବନରେ ନିର୍ମାଣ କାମ ଓ ପେଭିଙ୍ଗ ବ୍ଲକ, ହାଲୁକା ଶୁଖିଲା ପାର୍ଟିସନ ଲାଗି ରିସାକ୍ଲ ହୋଇଥିବା ନିର୍ମାଣ ଓ ଭଗ୍ନ ବର୍ଜ୍ୟକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି । ଏଥିରେ ଏକ ଇନ-ହାଉସ୍ ବର୍ଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି ।

ଏହି କୋଠାକୁ ୩୦ ପ୍ରତିଶତ କମ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି। କୋଠାକୁ ଥଣ୍ଡା ରଖିବା ଏବଂ ବାହ୍ୟ ଶବ୍ଦ ପ୍ରଦୂଷଣ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାଚ ଝରକା ଲଗାଯାଇଛି। ଶକ୍ତି-ସଞ୍ଚୟକାରୀ ଏଲଇଡି ଲାଇଟ୍, ଆବଶ୍ୟକ ନଥିବା ସମୟରେ ଲାଇଟ୍ ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ସେନ୍ସର, ଶକ୍ତି-ସଞ୍ଚୟକାରୀ ସ୍ମାର୍ଟ ଲିଫ୍ଟ ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବ୍ୟବହାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଏକ ଉନ୍ନତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭବନ-୦୩ ଛାତରେ ଥିବା ସୌର ପ୍ୟାନେଲଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୫.୩୪ ଲକ୍ଷ ୟୁନିଟ୍ ରୁ ଅଧିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ କରିବ। ସୌର ଜଳ ହିଟରଗୁଡ଼ିକ ଦୈନିକ ଗରମ ପାଣି ଆବଶ୍ୟକତାର ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶରୁ ଅଧିକ ପୂରଣ କରିବ। ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଯାନବାହନ ପାଇଁ ଚାର୍ଜିଂ ଷ୍ଟେସନ୍ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ।

****

TKM