મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના (PMMVY) માટે ખાસ નોંધણી ઝુંબેશ 15 ઓગસ્ટ, 2025 સુધી લંબાવી છે. આંગણવાડી અને આશા કાર્યકરો દ્વારા ચાલી રહેલી ઘરે ઘરે જાગૃતિ-સહ-નોંધણી ઝુંબેશનો હેતુ બધી પાત્ર સગર્ભા અને સ્તનપાન કરાવતી મહિલાઓ સુધી પહોંચવાનો અને યોજના હેઠળ તેમની સમયસર નોંધણી સુનિશ્ચિત કરવાનો છે. PMMVY સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને સ્તનપાન કરાવતી માતાઓ (PW&LM) માં પૌષ્ટિક આહારને ટેકો આપવા અને આરોગ્ય શોધતી વર્તણૂક સુધારવા માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે, સાથે સાથે બાળકી પ્રત્યે સકારાત્મક વલણને પ્રોત્સાહન આપે છે.

PMMVY પ્રથમ બાળકના જન્મ પહેલાં અને પછી માતાઓને આરામ કરવા સક્ષમ બનાવવા માટે વેતનના નુકસાન માટે આંશિક વળતર તરીકે રોકડ પ્રોત્સાહન આપે છે. આ યોજનાની શરૂઆતથી અને 31 જુલાઈ 2025 સુધી, 4.05 કરોડથી વધુ લાભાર્થીઓને તેમના બેંક/પોસ્ટ ઓફિસ ખાતાઓમાં સીધા લાભ ટ્રાન્સફર દ્વારા ₹19028/- કરોડની માતૃત્વ લાભ (ઓછામાં ઓછી એક હપ્તા) ચૂકવવામાં આવી છે.

પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના એ મિશન શક્તિની પેટા-યોજના 'સમર્થ્ય' હેઠળ એક કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત યોજના છે, જે ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર (DBT) મોડ દ્વારા સીધી નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે. PMMVY હેઠળ, મિશન શક્તિ યોજના માર્ગદર્શિકા અનુસાર, પ્રથમ બાળક માટે બે હપ્તામાં ₹5000 રોકડ પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે છે, અને બીજી બાળકી માટે જન્મ પછી એક હપ્તામાં ₹6000 આપવામાં આવે છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને સ્તનપાન કરાવતી માતાઓમાં સ્વાસ્થ્ય-શોધક વર્તન સુધારવા અને દેશભરમાં સારા માતૃત્વ અને બાળ સ્વાસ્થ્ય પરિણામો સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.

આ યોજનાનો અમલ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના અધિકારીઓ દ્વારા તેમના ક્ષેત્રીય કાર્યકર્તાઓ દ્વારા માર્ચ, 2023 માં શરૂ કરાયેલા નવા પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના સોફ્ટવેર (PMMVYSoft) નો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવે છે. PMMVYSoft હેઠળ, UIDAI દ્વારા આધાર પ્રમાણીકરણ ડિજિટલ રીતે કરવામાં આવે છે અને નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) ચકાસણી સુનિશ્ચિત કરવામાં આવે છે. જેથી ભંડોળ સીધા તેમના DBT-સક્ષમ આધાર-સીડેડ બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસ ખાતાઓમાં ટ્રાન્સફર થાય. PMMVY પોર્ટલમાં ઘણા સુધારા રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. જેમ કે, સંકલિત ફરિયાદ મોડ્યુલની રજૂઆત, બહુભાષી અને ટોલ-ફ્રી PMMVY હેલ્પલાઇન (14408), ફેસ રેકગ્નિશન સિસ્ટમ (FRS)નો ઉપયોગ કરીને આધાર-આધારિત બાયોમેટ્રિક પ્રમાણીકરણ અને સંભવિત PMMVY લાભાર્થીઓની ડ્યુ-લિસ્ટ, જેથી યોજનાની સરળ ડિલિવરી અને વધુ કવરેજ સુનિશ્ચિત થાય.

AP/NP/GP/JD