ನಕಲಿ ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ.

ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಕಾನೂನು ನಿಬಂಧನೆಗಳಲ್ಲಿಇವು ಸೇರಿವೆ

• ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮ: ಪ್ರೆಸ್‌ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ (ಪಿ.ಸಿ.ಐ.) ಹೊರತಂದಿರುವ ‘ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ’ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಬದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು. ಈ ನಿಯಮಗಳು ನಕಲಿ / ಮಾನಹಾನಿಕರ / ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವ ಸುದ್ದಿಗಳ ಪ್ರಕಟಣೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತವೆ. ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 14 ರ ಪ್ರಕಾರ, ನಿಯಮಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಆರೋಪದ ಬಗ್ಗೆ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆ, ಸಂಪಾದಕರು, ಪತ್ರಕರ್ತರು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ, ಬುದ್ಧಿವಾದ ಅಥವಾ ಖಂಡನೆ ನೀಡಬಹುದು.
• ದೂರದರ್ಶನ ಮಾಧ್ಯಮ: ಕೇಬಲ್‌ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ (ನಿಯಂತ್ರಣ) ಕಾಯ್ದೆ, 1995 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಟಿ.ವಿ. ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಹಿತೆಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು, ಇದು ಅಶ್ಲೀಲ, ಮಾನಹಾನಿಕರ, ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ, ಸುಳ್ಳು ಮತ್ತು ಸೂಚಕ ವ್ಯಂಗ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅರ್ಧ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಕೇಬಲ್‌ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ನಿಯಮಗಳು, 2021, ಟಿ.ವಿ. ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೂರುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಮೂರು ಹಂತದ ಕುಂದುಕೊರತೆ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಹಿತೆಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಕಂಡುಬಂದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು.
• ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಮಾಧ್ಯಮ: ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಪ್ರಕಾಶಕರಿಗೆ, ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಮಾಧ್ಯಮ ನೈತಿಕ ಸಂಹಿತೆ) ನಿಯಮಗಳು, 2021 (ಐ.ಟಿ. ನಿಯಮಗಳು, 2021) ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಕಲಿ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು 2019 ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವಾಲಯದ ಪತ್ರಿಕಾ ಮಾಹಿತಿ ಬ್ಯೂರೋ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ ಚೆಕ್‌ ಯುನಿಟ್‌ (ಎಫ್‌.ಸಿ.ಯು) ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು / ಇಲಾಖೆಗಳ ಅಧಿಕೃತ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸುದ್ದಿಯ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಎಫ್‌.ಸಿ.ಯು ತನ್ನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಮಾಹಿತಿ ಕಾಯ್ದೆ 2000 ರ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 69 ಎ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರತೆ, ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣೆ, ರಾಜ್ಯದ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಖಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಅಗತ್ಯ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಐ.ಟಿ. ಕಾಯ್ದೆ, 2000 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (ಮಧ್ಯವರ್ತಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಮಾಧ್ಯಮ, ನೈತಿಕ ಸಂಹಿತೆ) ನಿಯಮಗಳು, 2021 ಅನ್ನು ಸರ್ಕಾರ 25.02.2021 ರಂದು ಅಧಿಸೂಚನೆ ಹೊರಡಿಸಿದೆ.

• ನಿಯಮಗಳ ಭಾಗ-3 ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಸುದ್ದಿ ಪ್ರಕಾಶಕರು ಮತ್ತು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಕ್ಯುರೇಟೆಡ್‌ ಕಂಟೆಂಟ್‌ (ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು) ಪ್ರಕಾಶಕರಿಗೆ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
• ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾನೂನಿನಿಂದ ನಿಷೇಧಿಸಲಾದ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡದಂತೆ ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ಬಾಧ್ಯತೆ ಹೊಂದಿವೆ.
• ನಗ್ನತೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಿಯಮಗಳ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಷಯದ ವಯಸ್ಸು ಆಧಾರಿತ ಸ್ವಯಂ ವರ್ಗೀಕರಣವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ಬಾಧ್ಯತೆ ಹೊಂದಿವೆ.
• ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರವೇಶ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕ್ರಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಲ್ಲದ ವಿಷಯವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಬಾಧ್ಯತೆ ಹೊಂದಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಐ.ಟಿ. ಕಾಯ್ದೆ, 2000ರ ಸೆಕ್ಷನ್‌ 79(3)(ಬಿ) ಅಂತಹ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು / ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಕೃತ್ಯ ಅಥವಾ ವಿಷಯದ ಸೂಕ್ತ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವಾಗ ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನುಗಳು ಮತ್ತು ಐ.ಟಿ. ನಿಯಮಗಳು, 2021ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ನೀತಿ ಸಂಹಿತೆಯ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸರ್ಕಾರವು ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ಸ್ವಯಂ-ನಿಯಂತ್ರಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ದಿನಾಂಕ 19.02.2025ರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.

ಸಂಬಂಧಿತ ಸಚಿವಾಲಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ನಂತರ, ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ 43 ಒ.ಟಿ.ಟಿ. ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಸಚಿವರಾದ ಶ್ರೀ ಅಶ್ವಿನಿ ವೈಷ್ಣವ್‌ ಅವರು ಇಂದು ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.

*****