U Vice-President jong ka Ri India, Jagdeep Dhankhar mynta ka sngi u la ong, “Ban pyndap ia ka pla jong u briew da ki jingai sngewbha, da ki jingai ei, kam dei ka jingpynkupbor kaba shisha. Ka jingpynkupbor kaba shisha ka long ba phi ialam lynti ia u briew khnang ba u briew un lah ban pynkup bor ialade. Kata ka wanrah ka jingkmen, ka wanrah ia ka jingsngewhun, kaba ai bor ia phi, bad kumjuh ruh ka pynlong ia kiba haiing ban sngewsarong ia phi.”

Haba ai jingkren sha ki dkhot jong ki Self Help Group (SHG) jong ka Jylla Meghalaya kiba mihkhmat ïa ki thaiñ Garo Hills, Khasi Hills bad Jaiñtia Hills ha New Delhi mynta ka sngi, u Dhankhar u la ong, “Ka bynta jong ka thain shatei lammihngi jong ka ri jong ngi ka dei ka spah jong ngi. Ha ki snem 90, kata kumba lai phew snem mynshuwa, ka Sorkar India ka don ia ka polisi bad kata ka policy kadei ka “Look East’. U Myntri Rangbah duh Narendra Modi u la ai ka bynta kaba kham bniah ia kane ka polisi - ‘Look East’ sha ka ‘Act East’. Bad kata ka sienjam ka la urlong. Ka Meghalaya ngan iathuh ia phi, ka dei ka bneng na ka bynta ki nongjngohkai pyrthei. Ka jingaiei kaba khraw jong ka mariang.”

Haba pynpaw ïa ka jingkiew shaphrang hapoh ka polisi ‘Look East, Act East’, u Vice President u la ban jur ba ka Meghalaya ka don ka lad kaba khraw ha ka kam jngohkai pyrthei, ka kam tih mar poh khyndew, ka IT, bad ki kam ai jingshakri. U la ïaroh ïa ki jingjop jong ka jylla ha ka jingkiew ka ioh ka kot bad ka jingpynkupbor ïa ki longkmie, da kaba ai burom ïa ka jingïalam kaba iohi jngai ha baroh ar ki kyrdan jong ka sorkar pdeng bad ka jylla.

U Vice-President u la ïaroh ïa ki jingpynkylla ha ka rukom synshar bad ki jingpynroi kiba la neh da ki phew snem kiba la ïoh hapoh ka jingïalam jong u Myntri Rangbahduh ka ri Narendra Modi, da kaba ong, “Dei ka jingïalam kaba don ka jingïohi jngai kaba pynlong ïa ki ophisar ban shim ia ki sienjam kiba dei. Ka long kaba sngewtynnad ba ha ka ri jong ngi kane ka la jia ha ki shiphew snem ba ladep bad ka la jia ha ka jylla jong phi ruh. Hapoh ka jingialam ba iohi jngai jong u Myntri Rangbahduh Modi, ka ri ha kine ki shiphew snem ba ladep ka la kot ia ki mawjam kiba baroh kawei ka pyrthei ka kwah ban iohi ha ka ioh ka kot jong ki, ki jingdon jingem, ka teknoloji, bad ka jingkyntiew ia ki longkmie, ka jingpynkupbor ia ki longkmie. Ka Kolshor riewlum Jong Ngi Ka Long Ka Ba Iar; Ka Kolshor riewlum Jong Ngi Ka Long Ka spah Jong Ngi.”

Haba iaroh ia ka jingkiew ha ka ioh ka kot jong ka jylla, u Vice-President u la ong, “Ka ioh ka kot jong ka jylla ka shong ha ka gross state domestic product, ka GSDP. Bad na ka bynta kata ka jylla Meghalaya ka la iohi ia ka jingkiew kaba 13%. Ka jingkiew 13% na ka snem sha ka snem ka long kaba dei ban iaroh. Nga ai khublei ia u Myntri Rangbah ka jylla halor ka jingkut jingmut jong u ban kyntiew ia ka ioh ka kot jong ka jylla. Bad mynta hi, la antad ba kan long palat 66,000 klur. Ka Meghalaya ka dei ka jylla kaba heh haba phai sha ka mynsiem, hynrei lym kumta ha ka liang ka jaka kam da heh than. Hynrei ka jingheh jong ka ioh ka kot ka long kaba bha. Phi la buh ia ka thong kaba khraw. Bad ka thong jong phi ka long ba ka jylla ka thmu ban ioh ia ka ioh ka kot kaba $10 billion shuwa u snem 2028.”

Haba phai sha ka jingdonkam jong ka jingroi kaba kynthup lang, u Vice-President u la pynpaw, “Ka jylla ka don ïa ka sap kaba khraw, ka lad kaba khraw ha ka kam jngohkai pyrthei, ha ka kam tih mar poh khyndew, ha ka IT, ha ka kam ai jingshakri. Hynrei kaba kham kongsan ka long, dei ban kyntiew ïa ka bor treikam jong ki briew. Ka bor treikam jong ki briew ka dei ban long kaba laitluid. Bad ha kata ka kyrdan ruh, ka jingkiew shaphrang ka imlang sahlang, ka jingkiew ka ioh ka kot ka long kaba ryntih haba ki longkmie ki mih shakhmat. Nga sngewkmen haduh katta katta ha kaba iadei bad ka revolving fund bad ka jingkhein, kane ka long ka jingkiew kaba shiphew shah.”

Ha kane ka jingiakren la iadonlang u Conrad Sangma, Myntri Rangbah ka jylla Meghalaya, bad kiwei kiwei ki kynrem ki lyndan.

****