U Myntri Rangbah duh, Narendra Modi u la iakren bad ki samla pule ha Sunder Nursery, New Delhi ha ka bynta kaba 8 jong ka Pariksha Pe Charcha (PPC). U Myntri Rangbah duh ha ka jingiakren bad ki samla pule na kylleng ka ri u la iamir jingmut halor ki phang bapher bapher. U la sam ia ki jingbam thiang ba shna na u Til (nei) ba ju ai ha ka por tlang ban pynsyaid ia ka met.

Ka jingsumar ban kiew shaphrang

Halor ka phang ba iadei bad ka bam kaba tei, u Modi u la ong ba ka United Nations ka la pynbna ia u snem 2023 kum ka ‘International Year of Millets’ bad la kyntiew ia ka ha kylleng ka pyrthei halor ka jingtyrwa na India. U la bynrap ba ka sorkar India ka kyntu jur ba dei ban don shibun ki jingai jinghikai shaphang ka bam kaba tei, namar ka jingioh ia ka bam kaba tei ka iada na ki jingpang ba bun. U Myntri Rangbah duh u la ban jur ba la tip ia ki krai kum ki jingbam ba tei met  ha India. U la bynrap ba ha India, bun kiei kiei kum ki jingthung, ki soh ki iadei bad ka pateng jong ngi bad u la pyni kawei ka nuksa ha kaba man u jingthung ba thymmai lane ka aiom la aiti sha u Blei bad la rakhe ia ki tamasa ha bun ki jaka ha kylleng ka ri. U la ong shuh shuh ba ia ki jingainguh sha u Blei la sam kum ki Prasad. U Modi u la kyntu ia ki khynnah ban bam ia ki soh ba mih ha ki aiom bapher bapher. U la pynshlur ia ki khynnah ban kiar ban bam ia ki jingbam kai, ki jingbam ba bun umphniang bad ki jingbam ba shna na u Maida. Haba kren halor ka jingkongsan kumno ban bam ha ka rukom kaba dei, u Myntri Rangbah duh u la pynshlur ia ki khynnah ban ktha bha ia ki jingbam jong ki kumba 32 sien shuwa ban nguid. U la ai jingmut ruh ia ki khynnah ban dih khyndiat ka um bad sngewthuh ia ka jingmad jong ka, haba ki dih um. Halor ka phang ban bam ia ka bam kaba dei ha ka por kaba dei, u Modi u la ai nuksa ia ki nongrep, u la ong ba ki bam bun ha ka por mynstep shuwa ba kin leit sha ki lyngkha bad pyndep ia ka bam ja miet shuwa ban sep ka sngi. U la pynshlur ia ki samla pule ban bud ia kine kijuh ki rukom bam ba koit ba khiah.

Ka bam kaba tei bad ka koit ka khiah

Haba iakren shaphang ka jingkoit jingkhiah, u Myntri Rangbah duh u la ban jur ba ka jingbym don jingshitom kam mut ba ngi long kiba shait ba khlain, bad u la kyntu ia ki khynnah ban pynleit jingmut ha ka jingkoit jingkhiah. U la bynrap ba ka por thiah kaba biang kalong kaba kongsan ban pynthikna ka jingkoit jingkhiah jong ka met. U la ong ba ki don shibun ki projek wad bniah ba la pynlong halor ka jingkongsan ka por thiah na ka bynta ka jingkoit jingkhiah jong u briew. U Modi u la ban jur halor ka jingkongsan jong ka sngi na ka bynta ka met jong u briew, u la pynshlur ia ki khynnah ban don ia kane ka jingmlien man ka sngi ban shong ha ka sngi kaba mynstep kumba katto katne minit. U Myntri Rangbah duh u la pyntip ba na ka bynta ka jingkiew shaphrang ha ka jingim, ka jingkongsan ka bam kaba tei ka shong kaei, lano, kumno, bad balei ngi bam.

Ka jinglah ban iakhun ia ka jingbam khia

Halor ka phang ban iakhun ia ka jingban khia, u Myntri Rangbah duh u la ong ba kalong kaba sngewsih kumno ka imlang sahlang jong ngi ka don ka jingthmu ba lada ym ioh ki mark ba heh ha ki eksamin kum ha ka kyrdan pule klas 10 lane 12 ka jingim ka la kut. Kane, u la ong, da kaba bynrap ban pynban khia ia ki khynnah. U la ai nuksa ia ka jingpynleit jingmut jong u nongtied ia ka ball ha ka jingialehkai cricket, u Modi u la pynshlur ia ki khynnah ban kiar na ka jingkhuslai kumba long u nongtied bad pynleit jingmut ha ki jingpule jong phi ka ban iarap ia phi ban jop ia ka jingkhuslai.

Buh thong halade

Lyngba ka jingbthah ia ki samla pule ban long kiba la pynkhreh bad iai buh ka thong halade man ka por, u Myntri Rangbah duh u la ong ba bun ki briew kim iakhun ia la ki jong ki jingialeh. U la kren halor ka jingkongsan ka jingpeit ialade, u la kyntu ia ki briew ban buh jingkylli man ka por kaei kaba ki kwah ban long, pynurlong, bad kiei ki sienjam ki ban ai jingsngewhun ia ki. U la kren shaphang ka jinglah ban pynleit jingmut kam dei ban kylla namar ki daw nabar kum ki kotkhubor lane TV, hynrei ki dei kiba hap ban wan suki suki katba dang iaid ka por. U Myntri Rangbah duh u la ong ba bun ki briew ki ailad ia ki jingmut jingpyrkhat jong ki ban saphriang khlem lynti. U la ai jingmut ia ki ban nym khein sting ha ki rai jong ki bad shim rai ban lap ia ka jingskhem halor kano kano ka ban iarap ia ki ban iakhun ia ki jingeh.

Ka jinglong nongialam

Halor ka jingkylli na ki samla pule ban iasam ia ki jingtip shaphang ka jinglong nongialam kaba seisoh, u Modi u la ong ka jinglong kaba shabar kam batai ia u nongialam hynrei u nongialam udei uba ialam da kaba pyni ka nuksa ia kiwei. Ban kot sha kane ka kyrdan, u la ong ba ki briew kidei ban pynkylla ialade, bad ka jinglong jong ki kadei ban paw kane ka jingkylla. “Ka jinglong nongialam kam dei kaba hap ban shu wanrah da ka bor, hynrei ka jingpdiang da kito kiba don hajan jong phi,” la ong u Myntri Rangbah duh. U la ong ba ka jingpynbor ia kiwei kan ym ioh ia ka jingpdiang, ka dei ka rukom im jong ki briew kaba ioh ia ka jingpdiang. U la ai kawei ka nuksa,  lada don ba ai jingkren halor ka jingleh khuid hynrei khlem da leh ia ka, ym lah ban long u nongialam. U Modi u la ban jur ba ka jingiatreilang bad ka jingiaishah kilong kiba kongsan na ka bynta ka jinglong nongialam. U la ban jur ba haba ai ia ki kam, kalong kaba donkam ban sngewthuh ia ki jingeh ba ki dkhot jong ka kynhun ki mad bad ka jingiarap ia ki lyngba ki jingeh kan tei ia ka jingsngewskhem jong ki bad ka jingshaniah ha ka jingialam. U Myntri Rangbah duh u la pyni ia kane da kaba iathuh ia ka khana shaphang uwei u khynnah uba bat ia ka kti jong ki kmie ki kpa ha ka fair. Ki khun ki kwah ba ki kmie ki kpa kin bat ia ka kti jong ki, kaba pynthikna ia ka jinglong shngain bad ka jingshaniah. Kane ka jingshaniah kalong ka bor kaba kongsan ha ka jinglong nongialam, u la ong.

Ym tang ha ki kot – ka jingkiew kaba 360º

Halor ka phang ban pynryntih ia ki jingsngewtynnad bad ki jingpule, katba baroh ki ngeit ba tang ki jingpule kalong ka lynti sha ka jingjop, u Myntri Rangbah duh u la ong ba ki khynnah pule kim dei ki robot bad u la ban jur ia ka jingkongsan ka roi ka par kaba pura. U la ong ba ka jingpule kam dei tang ban kiew sha kawei ka class hynrei ka jingkiew shaphrang ha ka jingim shimet. Haba kren shaphang ka por ba la leit, u la ong kumno ki jinghikai na ki klas ba rit kum ka kam thung ia ki jingthung phewse ki lah ban ym i kumba iahap, hynrei ki la nohsynniang sha ka roi ka par ba pura. U Myntri Rangbah duh u la kyntu ia ki kmie ki kpa bad ki nonghikai ba kim dei ban pynsahkut ia ki khynnah ha tang ka jingpule, namar kane ka ktah ia ka jingheh jingsan jong ki. U la bynrap ba ki khynnah ki donkam ia ka jinglong kaba laitluid bad kaba ki sngewtynnad, ka ban iarap ban kyntiew ia ki jingpule jong ki. U la ban jur ba ki eksamin kin dei kiba kongsan tam ha ka jingim bad ong ia ki khynnah ba ka jingpdiang ia kane ka rukom pyrkhat kan iarap ban pynkohnguh ia kiba haiing bad ki nonghikai. U Myntri Rangbah duh u la pynshai ruh ba um ong ba ym dei ban pule ia ki kot, hynrei, u ban jur ia ka jingkongsan ban ioh jingnang jingstad katba lah. U la ong ba ki eksamin kim dei kiba kongsan tam bad ka jingnang jingstad bad ki eksamin ki iapher kawei na kawei.

Ka jinglap ia ki bynta kiba bha

U Myntri Rangbah duh u la ong ba ki briew bunsien ki buh jingkylli ia ki jingai jingmut ba la ai sha ki, ki pyrkhat balei la ong bad lada kane ka pyni ia ka jingduna ha ki. Kane ka ktah ia ka bor jong ki briew ban iarap ia kiwei. Pynban, u la ai jingmut ban ithuh ia ki jinglong ba bha ha kiwei, kum ka jingrwai bha lane ka riam ka beit ba khuid, bad iakren ia kine ki jinglong ba bha. Kane ka rukom ka pyni ia ka ka jingsngew ba shisha bad ka kyntiew ia ka jingiadei. U la ai jingmut ruh ban tyrwa jingiarap da kaba khot ia kiwei ban ia pule kot lang. U Myntri Rangbah duh u la ban jur ia ka jingkongsan ban don ka jingmlien ban thoh. U la ong ba kito kiba don ia ka jingmlien ban thoh ki lah ban pyni shisha ia ki jingmut jingpyrkhat jong ki.

Pyniaid bha ia la ka por, pyniaid bha ia ka jingim jong phi

Haba la don i khynnah pule ba kylli shaphang ka rukom pyndonkam ia ka por, u Modi u la ong ba baroh ki don 24 kynta ha ka shi sngi, hynrei ki don ki ba lah ban pyndep shibun ki kam katba kiwei pat ki sngew ba khlem leh eiei. U la kdew sha ka jingkongsan jong ka rukom pyniaid bha ia ka por, da kaba bynrap ba bun kim sngewthuh kumno ban pyndonkam bha ia ka por. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba dei ban peit bha ia ka por, buh ia ki thong ban pyndep ia ki kam, bad peit ia ka jingiaid shaphrang ka kam man ka sngi. U la ban jur ruh halor ka jingkongsan ban peit bniah ia ki sobjek ba kham eh ha ka jaka ban kiar ia ki. U la ai nuksa da kaba ong ba dei ban peit ia ki sobjek ba kham shem jingeh bad trei shitom ha kine. Da kaba shim ia kine ki jingeh da ka jingskhem jingmut, ki briew ki lah ban pynbeit ia ki jingeh bad ioh ia ka jingjop. Ha kaba iadei bad ki jingeh kiba iadei bad ki jingmut jingpyrkhat, ki lad ki lynti bad ki jingkylli ha ka por eksamin, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba ki khynnah pule bun sien kim sngewthuh bha ialade bad ki iakren bad ki paralok bad ai daw ban ym khreh kot. U la ong ba bunsien ki daw ki long ba la thait palat lane ba ym don ka mynsiem ban khreh kot. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba kine ki jingeh, ba kynthup ruh kito kiba wan na ki phone, ki ktah ia ka jinglah pylleit jingmut bad ka jinglah leh bha ha ka jingpule.

Im ha ka por kaba mynta

U Myntri Rangbah Duh u la ong ba ka por kaba kongsan tam ka dei ka por kaba mynta. Shisien ba kane ka la leit, hynrei lada la pyndonkam bha ia ka, ka long shi bynta jong ka jingim. U la kdew sha ka jingkongsan jong ka jingpynleit jingmut bad ka jingtyngkai ia ka por kaba mynta, kum ka jingsngewthuh ia ka lyer ba beh jai jai.

Ka bor jong ka jingiasam

Ha kaba iadei bad ka jingialeh pyrshah ia ka jingkhuslai bad ka jingduh mynsiem ha ka por ba khrehkot, u Modi u la ong ba ka jingduh mynsiem bun ka por ka sdang na ka jingbym sngew iahap bad ka longiing bad ka jingkiar ia ki jingiadei ha ka imlang sahlang. U la ban jur halor ka jingdonkam ban batai shaphang ki jingsngew da ka jingkren shai ban iada na ka jingkiew kine ki jingsngew. U Myntri Rangbah Duh u la kdew sha ka jinglong jingman jong ka longiing, ha kaba ka jingiakren bad ki dkhot ka longiing ka ai ia ka jingtngen kaba iada na ka jingkhuslai. U la batai kumno ki nonghikai jong u ki trei shitom ban pynbha ia ki dak thoh jong u. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba kane ka jingpeit bniah ka iarap bha ia ka bha ka miat jong ki khynnah pule bad ka jinglah leh bha jong ki ha ka jingpule.

Bud ia ki jingsngewtynnad jong phi

U Modi u la kren shaphang ka jingban khia ki kmie ki kpa ia ki khynnah ba kin jied ia katto katne ki jait kam. U la ong ba ki jingthrang jong ki kmie ki kpa bun sien ki wan na ka jingianujor ia ki khun lajong bad kiwei, bad kane ka lah ban ktah ia ka jingsngew jong ki bad ruh ka kyrdan jong ki ha ka imlang sahlang. U la ai jingmut ia ki kmie ki kpa ba kin ym pyni sarong ia ki khun jong ki sha katba ki leit, hynrei ban ieid bad pdiang ia ki bor ba kyrpang jong ki. U la ai nuksa da u khynnah uba la tbit bha ha ka kam robotics hadien ba u la jan shah beh na ka skul, bad u la ong ba baroh ki khynnah ki don ka sap kaba kyrpang. U la ai nuksa ruh da u nongialehkai cricket, u Sachin Tendulkar. U Myntri Rangbah Duh u la pynshlur ia ki kmie ki kpa ba kin ithuh bad kyntiew ia ki sap jong ki khun jong ki wat la kim dei kiba tbit ha ka pule puthi. U la ban jur halor ka jingkongsan jong ka jingkyntiew ia ki sap bad ua la ong ba un la jied ia ka tnad Kam Kyntiew ia ki Sap lada ym shym la long u Myntri Rangbah Duh. Da kaba peit bniah ia ki sap jong ki khun, ki kmie ki kpa ki lah ban pynduna ia ka jingban khia bad iarap ia ki ban kiew shaphrang.

Sangeh, Sngewthuh, Sdang Biang

U Myntri Rangbah Duh u la batai kumno ka jingsngewthuh ia ki sur bapher bapher ki lah ban iarap ha ka jingpynleit jingmut. U la ong ba ka rukom ring mynsiem, kum ka Pranayama, ka lah ban wanrah ia ka bor kaba pher kaba iarap ban ialeh pyrshah ia ka jingkhuslai. U Myntri Rangbah Duhu la batai shaphang ka rukom ring mynsiem na ka khmut, ka ba lah ban pynjaijai ia ka met ha ki sekon. U la ong ba ka jingtip shaphang ka jingpylleit jingmut bad ka rukom ring mynsiem ka lah ban pynduna ia ka jingkhuslai bad iarap ban pynleit jingmut.

Sngewthuh ia ki lad jong phi, Ka jingpynurlong ia ki thong

Ha kaba iadei bad ka jingdon ka jingmut jingpyrkhat kaba bha bad ka jingioh ia ka jingkmen na ki jingjop ba rit, u Modi u la ong ba don ki bor ba ki briew ki duh jingkyrmen namar ki jingmut jingpyrkhat lajong lane ka jingktah jong kiwei. Ha ka jingiakren bad i khynnah ba thmu ban ioh 95% ha ka klas 10 hynrei iba la ioh 93% kaba la ialam sha ka jingsngewsih, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba kane ka dei ka jingjop bad u la kitbok kitrwiang ia ine i khynnah iba la buh ia ka thong kaba heh. U la ong ba ki thong ki dei ban long kiba heh hynrei ki dei ban don nongrim ha ka jingshisha. U Modi u la pynshlur ban peit ia ki jingjop da ka rukom pyrkhat kaba bha, da kaba sngewthuh ia ka bor lajong, bad ka jingpdiang ia ka jingtrei shitom ban poi sha ka thong.

Man u khynnah u long uba kyrpang

Ha kaba iadei bad ka jingdon ka jingkoit jingkhiah ha ka por eksamin, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba ka kam kaba kongsan ka kham duna ia ki khynnah pule hynrei ka kham bun bad ka longiing. U la ong ba bun ki kmie ki kpa ki ban khia ia ki khun ba kin jied ia katto katne ki kam, kum ki engineer lane ki nongai jingsumar, watla ki khun ki kham sngewtynnad ia ka kam saindur. Kane ka jingban khia man ka por ka wanrah ia ka jingim kaba dap da ka jingkhuslai ia ki khynnah. U la kyntu ia ki kmie ki kpa ba kin sngewthuh bad ithuh ia ki sap bad ki jingsngewtynnad jong ki khun, peit ia ka jingkiew shaphrang jong ki bad ai ka jingkyrshan. Kum ban shu kdew, lada ki khynnah ki pyni ba ki sngewtynnad ia ka kam ialehkai, ki kmie ki kpa ki dei ban pynshlur bad ai mynsiem ia ki da kaba ialam ia ki ban leit peit ia ki jingialehkai. U Myntri Rangbah Duh u la kren ruh ia ki nonghikai, ha kaba u la kyntu ia ki ba kin kiar ban wanrah ia ka jinglong jingman ha kaba tang ki khynnah kiba stad ki ioh ia ka jingpeit bniah katba la kyntait pat ia kiwei. U la ban jur halor ka jingkongsan ban ym pynianujor ia ki khynnah pule bad ban pynshlur ia ki sap ba kyrpang jong baroh ki khynnah. U la pynkynmaw ia ki khynnah pule ba ki dei ban ialeh ban kham pyntbit ialade bad leh bha, bad ban sngewthuh ba ka pule puthi kam dei kaba kongsan tam ha ka jingim.

Ka jingai mynsiem ialade

Ha kaba iadei bad ka jingai mynsiem ialade, u Myntri Rangbah Duh u la ai jingmut ba ym dei ban sah marwei bad u la ban jur halor ka jingkongsan jong ka jingiakren shaphang ki jingmut jingpyrkhat bad ban wad ia ka jingai mynsiem na ka longiing ne kito kiba la kham heh. U la ai jingmut ia ki khynnah ba kin buh ia ki thong ba rit ialade, kum ka jingleit niah cycle 10 kilometer, ban wanrah ia ka jingsngewshngain ha lade bad ioh ia ka jingsngewtynnad haba kot ia ka thong. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba kine ki jingpyrshang ba rit ki iarap ban pynbeit ia ki jingduna bad ban im ha ka por kaba mynta, ha kaba la ieh noh ia ki jingjia ba la dep. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba u ioh mynsiem na ki briew – 140 klur ngut ki briew ka India. U la ong ba ha ka por ba u dang thoh ia ka "Pariksha Pe Charcha," ki briew kum u Ajay ki la pynkylla ia ka kum ka poitri jong ki ha ki shnong jong ki. Kane ka pynlong ia u ba un kwah ban bteng bah leh ia kum kine ki kam, namar ki don bun ki tyllong jong ka jingioh mynsiem. Ha kaba la kylli shaphang ka jingpyrkhat shaphang ki kam, u Modi u la ai jingmut ba tang ka jingpuson shaphang ki jingai jingmut, kum ka jingai jingmut ban khie dang step, kam myntoi khlem ka jingpyntreikam. U la ban jur halor ka jingkongsan ban pyndonkam ia ki jingsngewthuh ha ka jingim bad ban pynkylla ialade lyngba ka jingpyrshang ialade. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba haba la pyrshang halide ban peit ia ka jingiarap ki jingsngewthuh, ki khynnah ki lah ban pyndonkam ia ki bad ioh jingmyntoi na ki. U Modi u la ong ba bun ki briew ki ialeh pyrshah ia kiwei ha ka jaka ban ialeh pyrshah ialade, da kaba pynianujor ialade bad kiwei kiba kham duna, ki ioh ia ka jingsngewsih. U la ong ba ka jingialeh pyrshah ialade ka wanrah ia ka jingskhem jingmut katba ka jingianujor ialade bad kiwei ka wanrah ia ka jingsngewsih.

Ka jingshah rem kum ka bor

Ha kaba iadei bad ka jingpdiang ia ka jingshah rem, u Modi u la ong ba wat lada 30-40% ki khynnah pule kim lait ia ka klas 10 ne klas 12, ka jingim kam kut. U la ban jur halor ka jingshim ia ka rai ban long kiba jop ha ka pule puthi ne ka jingim. U la ong ba ngi dei ban shim ia ka jingshah rem kum ka jinghikai, ha kaba u la ai nuksa da ki nongialehkai cricket kiba peit ia ki jingbakla lajong bad ialeh shitom ban pyntbit shuh shuh. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba ngi dei ban peit pura ia ka jingim, bad ba ngim dei ban peit ia kane tang na ka liang jong ka jingpule. U la ong ba ki briew kiba don jingduna ha ki dkhot met ki don ki bor ba kyrpang bad ba baroh ki don la ka jong ka sap ba kyrpang. U la ban jur halor ka jingkongsan ban pynkhlain ia kine ki bor ha ka jaka ban shu peit bniah ia tang ki jingjop ha ka pule puthi. U la ong ba ha kaba kut, ka dei ka jingim bad ki sap kiba wanrah ia ka jingjop, ym tang ki mark ba ioh ha ka jingpule.

Ka jingtbit ha ka teknoloji

Da kaba ban jur ba baroh ngi dei kiba donbok, khamtam ha kane ka juk ba ka teknoloji ka dei kaba la saphriang bha bad kaba wanrah jingkylla, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba ym dei ban ran dien na ka teknoloji, hynrei ki briew ki dei ban sngewthuh lada ki kwah ban pynlut kai ka por ha ki kam bym ai jingmyntoi lane ki kwah ban peit kham bniah ia la ki jingsngewtynnad. Da kaba leh kumne, ka teknoloji kan long ka bor ha ka jaka jong ka kam ka ban wanrah ia ka jingjot. U Modi ua la ong ba ki nongwad bniah bad ki nongsaindur thymmai ki wanrah ia ki teknoloji na ka bynta ka bha ka miat jong ka imlang sahlang. U la kyntu ia ki briew ba kin sngewthuh ia ka teknoloji bad pyndonkam ia ka ha ka rukom kaba seisoh tam.

Haba u la ioh jingkylli kymno ban pyrshang ban ialeh kaba bha tam ha kano kano ka kam, u Modi u la ban jur halor ka jingkongsan jong ka jingbteng ia ka jingpyntbit, da kaba bynrap ba ka jingdonkam kaba nyngkong haba pyrshang ban leh ia kaba bha tam ka dei ka jingpyrshang ban kham tbit ia kaba long hynnin ka sngi.

Kumno phin pynmynjur ia ki kmie ki kpa?

Ha kaba iadei bad ka jingeh ba jied ia ka jingai jingmut ka longiing bad ka jingbeh ia ki jingsngewtynnad lajong, u Modi u la ong ba ka long kaba donkam ban pdiang ia ki jingai jingmut jong ka longiing bad hadien kane, pynmynjur ia ki da kaba kylli ia ki kumno ban bud ia ki jingai jingmut jong ki bad pan ka jingiarap jong ki. Da kaba pyni ia ka jingpdiang ia ka jingai jingmut jong ki bad ka jingiamir jingmut shaphang kiwei kiwei ki lad da ka jingbahkhlieh, ki longiing suki suki ki lah ban sngewthuh bad kyrshan ia ki jingthrang.

Ka jingialeh pyrshah ia ka jingban khia ki eksamin

Ha ka jingiakren shaphang ka jingeh jong ki khynnah pule ha kaba kim lah ban pyndep ia ka eksamin ha ka por ba la buh, kaba wanrah ia ka jingkhuslai bad ka jingban khia, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba dei ban pyrshang shuwa da ki eksamin ba la dep ban sngewthuh kumno ban thoh ia ki jubab kiba lyngkot bad pyndonkam bha ia ka por. U la kdew sha ka jingkongsan ban peit shuwa ia ki jingkylli kiba kham jynjar bad ban ym pynlut palat ka por ha ki jingkylli kiba jynjar lane kiba ngim da sngewthuh bha. U la ban jur ba ka jingpyrshang man ka por ka iarap ia ngi ba ngin pyndonkam kham bha ia ka por haba leh eksamin.

Ka jingieid ia ka mariang

U Myntri Rangbah Duh ua la kren shaphang ka jingkylla ka suinbneng bad u la iaroh ia ki pateng ba dang khynnah kiba la pynsngew ia ka jingkhuslai jong ki shaphang kane. U la ong ba bun ka roi ka par ha ka pyrthei ka la wanrah ia ka jingpyndonkam khlem ka jingbahkhlieh, ha kaba ki briew ki kham niewkor ia ka jingioh jingmyntoi shimet ban ia ka jingiada ia ka mariang. U Modi u la kren shaphang ka Mission LIFE (Lifestyle for Environment), kaba pynshlur ia ka rukom im kaba iada ia ka mariang. U la kren shaphang ki dustur ha India, kum ka jingpang map ia ka mariang bad ka jingmane ia ki dieng bad ki wah, kiba long ka dak jong ka jingburom ia ka mariang. U la kren ruh shaphang ka kam "Ek Ped Maa ke Naam," kaba pynshlur ia ki briew ba kin thung dieng kum ka jingsah jingkynmaw ia ki kmie jong ki. Kane ka sienjam ka wanrah ia ka jingsngew long trei kaba wanrah ia ka jingiada ia ka mariang.

Ka jingtei ia la jong ka bneng kaba jyrngam

U Modi u la pynshlur ia ki khynnah pule ba kin thung ia ki dieng bad u la ai jingmut kumno ban ai um ia ki. U la ai jingmut ban buh ia u khiew khyndew ba dap um ha jan u dieng bad ban pyndap ia une shisien shi bnai. Kan ka iarap ia u dieng ba un heh kloi ha ryngkat ka jingpynduna ia ka jingsepei ka um. U Myntri Rangbah Duh u la kitbok kitrwiang ia baroh bad u la ai jingsngewnguh ia ki na ka bynta ka jingiashim bynta lang jong ki.

***