એમએસએમઇ ક્ષેત્ર ભારતની પ્રગતિ માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે, એમ કેન્દ્રીય નાણાં અને કોર્પોરેટ બાબતોનાં મંત્રી શ્રીમતી નિર્મલા સીતારમણે આજે સંસદમાં રજૂ કરેલા આર્થિક સર્વેક્ષણ 2024-25નો ઉલ્લેખ કર્યો છે. આર્થિક સર્વેક્ષણમાં એ બાબત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે કે, સરકાર સમગ્ર દેશમાં ક્લસ્ટર વિકસાવવા માટે સૂક્ષ્મ અને લઘુ ઉદ્યોગો-ક્લસ્ટર વિકાસ કાર્યક્રમ (એમએસઈ-સીડીપી)નો અમલ કરી રહી છે. આ અંતર્ગત કોમન ફેસિલિટી સેન્ટર્સ (સીએફસી) ટેકનોલોજીમાં સુધારો, કૌશલ્ય, એમએસઈ માટે ગુણવત્તા જેવા સામાન્ય મુદ્દાઓનું સમાધાન કરવા માટેની ચેનલો છે.

સર્વેમાં એમએસએમઇને ઇક્વિટી ભંડોળનું મહત્વ વધુ જણાવવામાં આવ્યું છે. સરકારે ₹50,000 કરોડના ભંડોળ સાથે આત્મનિર્ભર ભારત (SRI) ફંડની શરૂઆત કરી છે. સર્વે કહે છે કે, આ ફંડમાં સરકાર તરફથી ₹10,000 કરોડ અને પ્રાઇવેટ ઇક્વિટી/વેન્ચર કેપિટલ ફંડ્સ દ્વારા ₹40,000 કરોડની જોગવાઇ છે.

આર્થિક સર્વે ક્ષણ 2024-25માં એ બાબત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે કે, સરકાર એમએસએમઇ સમાધાન અને ચેમ્પિયન્સ (ઉત્પાદન અને રાષ્ટ્રીય તાકાત વધારવા માટે આધુનિક પ્રક્રિયાઓનું સર્જન અને સંવાદી એપ્લિકેશન) પોર્ટલ મારફતે એમએસએમઇનાં મુદ્દાઓનું સમાધાન કરવા કટિબદ્ધ છે. આર્થિક સમીક્ષામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, એમએસએમઇ સમધન પોર્ટલ શરૂ થયાની તારીખથી એમએસઈ દ્વારા 2,20,704 અરજીઓ દાખલ કરવામાં આવી છે, જેમાંથી 20652નો પરસ્પર નિકાલ થઈ ગયો છે, 53493 અરજીઓ એમએસઈએફસી દ્વારા જોવાની બાકી છે, 60714 નામંજૂર કરવામાં આવી છે, 45952 કેસોનો નિકાલ કરવામાં આવ્યો છે અને 39893 કેસો વિચારણા હેઠળ છે. આજની તારીખે, ચેમ્પિયન્સ પોર્ટલ અગિયાર પ્રાદેશિક ભાષાઓમાં માહિતીનો પ્રસાર કરે છે.

આર્થિક સર્વે 2024-25 મુજબ, 26 નવેમ્બર, 2024 સુધીમાં, એમએસએમઇએ 23.24 કરોડ વ્યક્તિઓને રોજગારી આપી હોવાના અહેવાલ આપ્યા છે. એમએસએમઈની નોંધણીની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા અને વેપાર-વાણિજ્ય કરવામાં સરળતા લાવવા માટે સર્વેક્ષણમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે સરકારે જુલાઈ, 2020માં ઉદ્યોગ નોંધણી પોર્ટલની શરૂઆત કરી હતી. આ ઓનલાઇન, સેલ્ફ-ડિક્લેરેશન આધારિત સિસ્ટમમાં રજિસ્ટ્રેશન માટે પાનકાર્ડની જરૂર પડે છે. અનૌપચારિક સૂક્ષ્મ ઉદ્યોગો (આઇએમઇ)ને ઔપચારિક સ્વરૂપ આપવા માટે, સરકારે સિડબીના સહયોગથી જાન્યુઆરી 2023માં ઉદ્યમ આસિસ્ટ પ્લેટફોર્મ (યુએપી) રજૂ કર્યું હતું, એમ સર્વેમાં ઉમેરવામાં આવ્યું છે.

એમએસએમઈને ધિરાણની સુવિધા આપવાના મોરચે, સર્વેક્ષણમાં સૂક્ષ્મ અને લઘુ ઉદ્યોગો માટેની ક્રેડિટ ગેરંટી સ્કીમ (સીજીટીએમએસઈ) માં સુધારો કરવામાં આવ્યો હોવાનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે, જે એમએસઈ માટે ક્રેડિટ ગેરંટી ફંડ ટ્રસ્ટના ભંડોળમાં રૂ. 9,000 કરોડ સાથે હાથ ધરવામાં આવી હતી. આનો હેતુ ઓછા વ્યાજદરે એમએસઇ માટે વધારાની ₹2 લાખ કરોડની ક્રેડિટની સુવિધા આપવાનો હતો.

ટીઆરઈડીએસનો શુભારંભ એ ભારત સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલું એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, જેનો ઉદ્દેશ એમએસએમઇને લાભ થાય છે અને પ્રમાણમાં ઓછા નાણાકીય ખર્ચે સમયમર્યાદામાં તેમને તેમની પ્રાપ્તિને સાકાર કરવામાં મદદ કરે છે, એમ સર્વેક્ષણમાં ઉમેરવામાં આવ્યું છે. ટીઆરઈડીએસ એક એવું બજાર છે, જે સરકારી વિભાગો, જાહેર ક્ષેત્રના એકમો, કોર્પોરેટ્સ વગેરે જેવા ખરીદદારોને એમએસએમઈડી કાયદા, 2006 મુજબ તેમના એમએસએમઇ સપ્લાયર્સને સમયસર ચૂકવણી કરવા સક્ષમ બનાવે છે.

AP/IJ/GP/JD