આયુષ ઓપીડી, ક્લિનિક્સ, સ્ટોલ્સ અને સેશન્સ પ્રયાગરાજના મહાકુંભમાં શ્રદ્ધાળુઓ, યાત્રાળુઓ અને મુલાકાતીઓ માટે મુખ્ય આકર્ષણ તરીકે ઉભરી રહ્યા છે. આયુષ મંત્રાલયે આ મેગા ફેસ્ટિવલમાં રાષ્ટ્રીય આયુષ મિશન, ઉત્તર પ્રદેશના સહયોગથી આયુષની અનેક સુવિધાઓની વ્યવસ્થા કરી છે, જે સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રદ્ધાળુઓને નિઃશુલ્ક સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ પ્રદાન કરે છે. આ સુવિધાઓ પર 1.21 લાખથી વધુ ભક્તોએ આયુષ સેવાઓનો લાભ લીધો છે.

મહા કુંભની આયુષ ટીમમાં 24x7 તબીબી સેવાઓ પ્રદાન કરવા માટે 20 ઓપીડીમાં 80 ડોકટરોનો સમાવેશ થાય છે. આ ઓપીડી સામાન્ય અને દીર્ઘકાલીન પરિસ્થિતિઓની વિશાળ શ્રેણીને પહોંચી વળવા માટે સજ્જ છે. વિદેશી શ્રદ્ધાળુઓ આયુષ સેવાઓનો પણ ઉપયોગ કરી રહ્યા છે, જેમાં ઓપીડી કન્સલ્ટેશનનો પણ સમાવેશ થાય છે. ઉપરાંત, સંગમ વિસ્તાર અને સેક્ટર-8માં નિર્ધારિત શિબિરોમાં સવારે 8:00 થી 9:00 વાગ્યા સુધી દૈનિક ઉપચારાત્મક યોગ સત્રોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જેનું નેતૃત્વ મોરારજી દેસાઇ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ યોગ (MDNIY), આયુષ મંત્રાલય, નવી દિલ્હીના પ્રશિક્ષકો દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે. આ સત્રોમાં આંતરરાષ્ટ્રીય ભક્તોની ભાગીદારી સ્થાનિક અને વૈશ્વિક લોકોમાં આયુષ સેવાઓમાં વધતી રુચિ અને વિશ્વાસને પ્રકાશિત કરે છે.

આ પહેલો આયુષ ચિકિત્સા પદ્ધતિઓ, ઔષધીય છોડ વગેરેમાં પ્રગતિનું જ્ઞાન ધરાવતા શ્રદ્ધાળુઓને સશક્ત બનાવવા પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. (NMPB) નેશનલ મેડિસિનલ પ્લાન્ટ્સ બોર્ડે ઔષધીય વનસ્પતિઓનું સર્જનાત્મક પ્રદર્શન કર્યું હતું અને સામાન્ય લાભો સહિત આ છોડ વિશેની માહિતીનું આદાનપ્રદાન કરવા માટે નિષ્ણાતોને પણ તૈનાત કર્યા હતા. શ્રદ્ધાળુઓને આ છોડ ઉગાડવાથી થતા સંભવિત નાણાકીય લાભો વિશે પણ માહિતગાર કરવામાં આવ્યા હતા, અને મફત રોપાઓનું વિતરણ પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.

મહાકુંભના આયુષ નોડલ ઓફિસર ડો.અખિલેશ સિંહે જણાવ્યું હતું કે, "અમારી ટીમ માત્ર દર્દીઓની સારવાર જ નથી કરતી, પરંતુ તેમને ઔષધીય છોડની આર્થિક ક્ષમતા વિશે પણ માહિતગાર કરે છે. તેમની ખેતીને પ્રોત્સાહન આપીને, અમે લોકોનું સ્વાસ્થ્ય સુધારવાની સાથે સાથે તેમના માટે આજીવિકાનું સાધન બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખીએ છીએ."

વૃદ્ધોની સંભાળ અને નિઃશુલ્ક દવા વિતરણ

મહાકુંભમાં આયુષ ટીમે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારનાર અને કેલ્શિયમની ગોળીઓ સહિતની દવાઓના નિ:શુલ્ક વિતરણની પણ વ્યવસ્થા કરી છે. આયુષ મંત્રાલય દ્વારા વૃદ્ધોના સ્વાસ્થ્ય પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાના ચાલી રહેલા પ્રયાસોને અનુરૂપ, મહા કુંભમાં આયુષ ટીમ વૃદ્ધોને સુવિધા આપવા અને તેમને આયુષ સેવાઓ આપવા માટે સમર્પિત છે. અત્યાર સુધીમાં 45 ટકા જેટલા લાભાર્થીઓ વૃદ્ધોની વસતીના સભ્યો છે. સામાન્ય બિમારીઓ અને તેમના આયુષ ઉપાયો અંગેના માહિતીપ્રદ પત્રિકાઓનું પણ વિતરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.

ચામડીની બીમારીથી પીડાતા સુલતાનપુરના ભક્ત રઘુનંદન પ્રસાદે પોતાનો અનુભવ શેર કરતાં જણાવ્યું હતું કે, "આયુષ કેમ્પમાંથી દવાઓ લીધા પછી, મારી સ્થિતિમાં ધીમે ધીમે સુધારો થયો છે. હું સરકાર અને આયુષના પ્રયત્નો માટે તેમનો આભારી છું."

AP/IJ/GP/JD