કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી, શ્રી અમિત શાહે આજે નવી દિલ્હીમાં ભારત મંડપમ ખાતે સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેશન (CBI) દ્વારા વિકસિત ભારતપોલ પોર્ટલનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. શ્રી અમિત શાહે 35 પુરસ્કાર વિજેતા સીબીઆઈ અધિકારીઓને પોલીસ મેડલ પણ અર્પણ કર્યા હતા, જેમને વિશિષ્ટ સેવા માટે રાષ્ટ્રપતિ પોલીસ મેડલ અને તપાસમાં શ્રેષ્ઠતા માટે ગૃહ મંત્રી મેડલથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય ગૃહ સચિવ, સીબીઆઈના ડાયરેક્ટર અને ડીઓપીટીના સચિવ સહિત અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રી શ્રી અમિત શાહે પોતાનાં સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં નેતૃત્વમાં ભારત ભારતપોલની શરૂઆત સાથે આંતરરાષ્ટ્રીય તપાસમાં એક નવા યુગમાં પ્રવેશ કરી રહ્યું છે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, ભારતપોલ મારફતે ભારતમાં દરેક એજન્સી અને પોલીસ દળ ઇન્ટરપોલ સાથે એકીકૃત રીતે જોડાઈ શકશે, જેથી તપાસમાં ઝડપ આવશે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે, દેશ વર્ષ 2047માં આઝાદીની શતાબ્દી ઉજવશે અને પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ વર્તમાન સમયગાળાને અમૃત કાળ તરીકે ઓળખાવ્યો છે, દેશનાં 140 કરોડ લોકોએ પણ આ સમયગાળાને અમૃત કાળ તરીકે સ્વીકાર્યો છે અને વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને દુનિયામાં દરેક ક્ષેત્રમાં પ્રથમ બનાવવાની સહિયારી પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આ સંકલ્પને પૂર્ણ કરવા માટે ઘણાં સીમાચિહ્નો હાંસલ કરવાનાં છે અને પ્રથમ સીમાચિહ્નરૂપ વર્ષ 2027 સુધીમાં ભારતને દુનિયાનું ત્રીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બનાવવાનું છે. શ્રી શાહે જણાવ્યું હતું કે, 'અમૃત કાળ' એ વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને સંપૂર્ણ વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનાં સંકલ્પને પૂર્ણ કરવાનો સમયગાળો છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, 'અમૃત કાળ' ભારત માટે સોનેરી તક છે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી મોદીના નેતૃત્વમાં, પ્રાદેશિક નેતાથી વૈશ્વિક નેતા બનવાની ભારતની સફર વૈજ્ઞાનિક માર્ગદર્શિકા અને કાર્યક્રમોના સમયબદ્ધ અમલીકરણ દ્વારા આકાર પામી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે ભારતે આ માર્ગમાં સારી પ્રગતિ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું છે. શ્રી શાહે વૈશ્વિક પડકારોનો સામનો કરીને આગળ વધીએ છીએ ત્યારે આપણી સિસ્ટમો અને મિકેનિઝમ્સને અપગ્રેડ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો અને ભારતપોલ એ દિશામાં સમયસરનું પગલું છે.

શ્રી અમિત શાહે જણાવ્યું હતું કે ભારતપોલના પાંચ મુખ્ય મોડ્યુલ - કનેક્ટ, ઇન્ટરપોલ નોટિસ, સંદર્ભો, પ્રસારણ અને સંસાધનો - અમારી તમામ કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓને ટેકો આપવા માટે એક તકનીકી પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડે છે. તેમણે સમજાવ્યું કે કનેક્ટ દ્વારા, અમારી તમામ કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓ આવશ્યકપણે INTERPOLના નેશનલ સેન્ટ્રલ બ્યુરો (NCB-નવી દિલ્હી)ના વિસ્તરણ તરીકે કાર્ય કરશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, સિસ્ટમ ઈન્ટરપોલ નોટિસ માટેની વિનંતીઓના ઝડપી, સુરક્ષિત અને માળખાગત ટ્રાન્સમિશનની ખાતરી કરશે, જે એક વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિને સક્ષમ બનાવશે જેથી ભારતમાં અને સમગ્ર વિશ્વમાંથી ગુનેગારોને ઝડપથી શોધી શકાય. શ્રી શાહે હાઇલાઇટ કર્યું હતું કે 195 દેશોના INTERPOL સંદર્ભો વિદેશમાં તપાસ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સહાય મેળવવા અને પ્રદાન કરવાનું વધુ સરળ બનાવશે. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે 195 દેશોમાંથી સહાય માટેની વિનંતીઓ હવે બ્રોડકાસ્ટ મોડ્યુલ દ્વારા તરત જ ઉપલબ્ધ થશે, જ્યારે રિસોર્સિસ મોડ્યુલ દસ્તાવેજોના વિનિમય અને સંચાલન અને ક્ષમતા-નિર્માણ પહેલને સરળ બનાવશે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અને સહકારિતા મંત્રીએ પોર્ટલની મુખ્ય ખાસિયત – રિયલ-ટાઇમ ઇન્ટરફેસ – પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જે ગુનાખોરી નિયંત્રણનાં પગલાંને વધારવા માટે એજન્સીઓ વચ્ચે સાતત્યપૂર્ણ અને અસરકારક સંચારને સક્ષમ બનાવશે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, આ પોર્ટલ રિયલ-ટાઇમ ડેટા શેરિંગ માટે સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય વિનંતીઓના જવાબમાં નોંધપાત્ર રીતે ઝડપ લાવશે, જેમાં વૈશ્વિક નેટવર્ક મારફતે રેડ કોર્નર નોટિસ અને અન્ય ચેતવણીઓ જારી કરવાનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, વર્ષોથી ભારતમાં અપરાધો કરતા અને અન્ય દેશોમાં ભાગી જતા ગુનેગારો ભારતીય કાયદાઓની પહોંચથી દૂર રહ્યા છે. જો કે ભારતપોલ જેવી આધુનિક વ્યવસ્થાના અમલથી હવે આવા ગુનેગારોને ન્યાયના દાયરામાં લાવી શકાશે.

શ્રી અમિત શાહે કહ્યું કે મોદી સરકારે ત્રણ નવા ફોજદારી કાયદાઓમાં ગેરહાજરીમાં ટ્રાયલની જોગવાઈ દાખલ કરી છે, જે ન્યાયિક પ્રક્રિયાને સુનિશ્ચિત કરીને ભાગેડુ ગુનેગારોની ગેરહાજરીમાં પણ કાર્યવાહી કરી શકે છે. તેમણે સમજાવ્યું કે આ જોગવાઈ વિદેશોમાંથી દોષિત ગુનેગારોને ભારતમાં પ્રત્યાર્પણ કરવાની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવશે. શ્રી શાહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતપોલ પોર્ટલની ક્ષમતાઓ સાથે મળીને, આ નવું પગલું ભારતીય કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓને ભાગેડુઓને ન્યાય સુધી પહોંચાડવા માટે સશક્ત બનાવશે, પછી ભલે તેઓ ગમે ત્યાં છુપાયેલા હોય. તેમણે સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેશન (CBI)ને ભારતપોલના અમલીકરણમાં આગેવાની લેવા અને પાયાના સ્તરે તેની વ્યાપક તાલીમ સુનિશ્ચિત કરવા વિનંતી કરી. તેમણે કહ્યું કે, આ ન્યાયિક પ્રણાલીને મજબૂત કરશે, પારદર્શિતા વધારશે અને કાયદાના અમલીકરણના પ્રયાસોની એકંદર કાર્યક્ષમતા અને અસરકારકતામાં સુધારો કરશે.

કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રીએ નશીલા દ્રવ્યોની દાણચોરી, શસ્ત્રોની દાણચોરી, માનવ તસ્કરી અને સરહદ પારના આતંકવાદ જેવા અપરાધોનું સમાધાન કરવા નવી વ્યવસ્થાની પરિવર્તનકારી સંભવિતતા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, ભારતપોલ નેટવર્ક આ પ્રકારનાં અપરાધો પર વાસ્તવિક માહિતીનાં આદાન-પ્રદાન મારફતે 195 દેશોમાં કાયદાનું અમલીકરણ કરતી સંસ્થાઓ સાથે જોડાણની સુવિધા આપીને રાજ્યનાં પોલીસ દળોને મોટી સહાય કરશે. શ્રી અમિત શાહે ઇન્ટરપોલની નોટિસો અને આ વ્યવસ્થાને સંસ્થાગત સ્વરૂપ આપવા અંગે કાયદાનો અમલ કરાવતી સંસ્થાઓ વચ્ચે જાગૃતિ વધારવાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે, તેનો મુખ્ય લાભ 19 પ્રકારનાં ઇન્ટરપોલ ડેટાબેઝની સુલભતાનો છે, જે યુવાન અધિકારીઓને ડેટાનું વિશ્લેષણ કરવા, ગુનાખોરી અટકાવવાની વ્યૂહરચનાઓ વિકસાવવા અને ગુનેગારોને વધુ અસરકારક રીતે પકડવામાં સક્ષમ બનાવશે. તેમણે સાયબર ક્રાઇમમાં ઉભરતા પડકારોને વધુ ઝડપ અને કાર્યક્ષમતા સાથે હલ કરવાની સિસ્ટમની ક્ષમતા પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. શ્રી શાહે આ સમગ્ર પહેલને ક્રાંતિકારી ગણાવી હતી, જેમાં તપાસ પ્રક્રિયાઓને પુનઃવ્યાખ્યાયિત કરવાની અને કાયદાનાં અમલીકરણને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવાની સંભવિતતા છે.

નેશનલ સેન્ટ્રલ બ્યુરો ફોર ઇન્ટરપોલ ઇન ઇન્ડિયા (એનસીબી-નવી દિલ્હી) તરીકે, સીબીઆઇ દેશભરમાં વિવિધ કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓના સહયોગથી ફોજદારી કેસો પર આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારને સરળ બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ સંકલન કેન્દ્ર, રાજ્ય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના સ્તરે ફેલાયેલું છે અને તેનું સંચાલન ઇન્ટરપોલ લાયઝન ઓફિસર્સ (આઇએલઓ) દ્વારા થાય છે. આ આઈએલઓ યુનિટ ઓફિસર્સ (યુઓ) સાથે મળીને કામ કરે છે, જેઓ સામાન્ય રીતે તેમની સંબંધિત સંસ્થામાં પોલીસ અધિક્ષકો, પોલીસ કમિશનરો અથવા શાખાના વડાઓ જેવા હોદ્દા પર કામ કરે છે. હાલમાં સીબીઆઇ, આઇએલઓ અને યુઓ વચ્ચેનો સંદેશાવ્યવહાર મુખ્યત્વે પરંપરાગત પદ્ધતિઓ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે, જેમાં પત્રો, ઇમેઇલ્સ અને ફેક્સ સામેલ છે.

AP/IJ/GP/JD