મહાનુભાવો,

મારા મિત્રો, રાષ્ટ્રપતિ ઇરફાન અલી અને પ્રધાનમંત્રી ડિકોન મિશેલ સાથે બીજી ઇન્ડિયા-કેરિકોમ સમિટનું આયોજન કરવાની મને અત્યંત ખુશી છે. હું કેરિકોમ (CARICOM) પરિવારના તમામ સભ્યોને હાર્દિક આવકાર આપું છું અને આ સમિટના ઉત્કૃષ્ટ આયોજન માટે રાષ્ટ્રપતિ ઇરફાન અલીનો ખાસ કરીને આભાર માનું છું.

થોડા મહિના પહેલા "હરિકેન બેરીલ"ના કારણે થયેલા વિનાશને કારણે કેટલાક દેશોમાં જાનમાલનું નોંધપાત્ર નુકસાન થયું હતું. તમામ ભારતીયો તરફથી હું ઊંડી સંવેદના વ્યક્ત કરું છું.

મહાનુભાવો,

આજે અમારી બેઠક પાંચ વર્ષના ગાળા પછી થઈ રહી છે. આ પાંચ વર્ષ દરમિયાન, વિશ્વમાં ઘણા ફેરફારો થયા છે, અને માનવતાએ અનેક તણાવ અને કટોકટીનો સામનો કર્યો છે.

વૈશ્વિક દક્ષિણમાં આપણા જેવા દેશો પર આની સૌથી મોટી અને સૌથી નકારાત્મક અસર પડી છે. આ જ કારણ છે કે ભારતે સહિયારા પડકારોને પહોંચી વળવા માટે કેરિકોમ સાથે મળીને કામ કરવાનો હંમેશા પ્રયાસ કર્યો છે.

કોવિડ હોય, કુદરતી આપત્તિઓ હોય, ક્ષમતા નિર્માણ હોય કે પછી વિકાસની પહેલો હોય, ભારત એક વિશ્વસનીય ભાગીદારના રૂપમાં તમારા બધાની સાથે ખભેખભા મિલાવીને ઉભું રહ્યું છે.

મહાનુભાવો,

અમારી છેલ્લી બેઠકમાં અમે કેટલીક નવી અને સકારાત્મક પહેલોની ઓળખ કરી હતી. મને પ્રસન્નતા છે કે આ બધા પર પ્રગતિ થઈ રહી છે. ભવિષ્યમાં આપણા સહકારને વધુ મજબૂત કરવા માટે, હું કેટલીક દરખાસ્તો રજૂ કરવા માંગું છું.

આ દરખાસ્તો સાત મુખ્ય સ્તંભો પર આધારિત છે, અને આ આધારસ્તંભો છે: સી, એ, આર, આઈ, સી, ઓ, એમ, એટલે કે, કેરિકોમ.

પ્રથમ, 'સી'નો અર્થ થાય છે કેપેસિટી બિલ્ડિંગ. ભારતે શિષ્યવૃત્તિઓ, તાલીમ અને ટેકનિકલ સહાય મારફતે કેરિકોમ દેશોની ક્ષમતા નિર્માણમાં સતત પ્રદાન કર્યું છે. આજે હું આગામી પાંચ વર્ષ માટે ભારત દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવતી આઇટીઇસી શિષ્યાવૃત્તિઓમાં 1,000 સ્લોટ વધારવાની દરખાસ્ત રજૂ કરું છું.

યુવાનોમાં ટેકનિકલ તાલીમ અને કૌશલ્ય વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અમે બેલિઝમાં ટેકનિકલ ડેવલપમેન્ટ સેન્ટરની સ્થાપના કરી છે. અમે તમામ કેરિકોમ દેશોના ઉપયોગ માટે તેના કદ અને કદને વિસ્તૃત કરીશું.

અમે કેરિકોમ ક્ષેત્ર માટે ફોરેન્સિક સેન્ટર સ્થાપિત કરવા પર પણ કામ કરીશું. સનદી અધિકારીઓની સતત ક્ષમતાના નિર્માણ માટે અમે ભારતમાં "આઈ-ગોટ કર્મયોગી પોર્ટલ" વિકસાવ્યું છે.

આ પોર્ટલ ટેકનોલોજી, વહીવટ, કાયદો અને શિક્ષણ જેવા ક્ષેત્રોમાં ઓનલાઇન અભ્યાસક્રમો પ્રદાન કરે છે. કેરિકોમ દેશો માટે સમાન પોર્ટલ બનાવી શકાય છે. લોકશાહીની માતા તરીકે, ભારત સંસદીય તાલીમ પર તેના કેરિકોમ ભાગીદારો સાથે કામ કરવા પણ તૈયાર છે.

બીજું, 'એ'નો અર્થ થાય છે કૃષિ અને ખાદ્ય સુરક્ષા. કૃષિ ક્ષેત્રમાં ડ્રોન, ડિજિટલ ફાર્મિંગ, ફાર્મ મિકેનાઇઝેશન અને સોઇલ ટેસ્ટિંગ જેવી ટેકનોલોજીએ ભારતમાં કૃષિમાં પરિવર્તન લાવ્યું છે. નેનો ફર્ટિલાઇઝર્સની સાથે સાથે અમે પ્રાકૃતિક ખેતી પર પણ ધ્યાન આપી રહ્યા છીએ. ખાદ્ય સુરક્ષાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અમે બાજરીને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છીએ. ભારતની પહેલ પર, યુએનએ 2023 ને આંતરરાષ્ટ્રીય બાજરી વર્ષ તરીકે જાહેર કર્યું.

બાજરી એ એક સુપરફૂડ છે જે કોઈપણ આબોહવામાં ઉગી શકે છે. કેરિકોમ દેશો માટે, તેઓ આબોહવા પરિવર્તનનો સામનો કરવા અને ખાદ્ય સુરક્ષા વધારવા માટે એક અસરકારક માધ્યમ તરીકે સેવા આપી શકે છે. તમારા પ્રદેશમાં, "સરગાસમ સીવીડ" એક નોંધપાત્ર સમસ્યા છે. તે હોટલ અને પર્યટન ઉદ્યોગને પણ અસર કરે છે.

ભારતમાં અમે આ સીવીડમાંથી ખાતરોનું ઉત્પાદન કરવાની ટેકનોલોજી વિકસાવી છે. આ તકનીકી પાકની ઉપજમાં વધારો કરતી વખતે આ સમસ્યાનું સમાધાન પ્રદાન કરી શકે છે. ભારત આ તમામ અનુભવો કેરીકોમ દેશો સાથે વહેંચવા તૈયાર છે.

ત્રીજું, 'આર'નો અર્થ પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા અને આબોહવામાં પરિવર્તન થાય છે. પર્યાવરણીય પડકારો એ આપણા બધા માટે અગ્રતાનો મુદ્દો છે. આ ક્ષેત્રમાં વૈશ્વિક સ્તરે સંકલન વધારવા માટે અમે આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધન, આપત્તિને અનુકૂળ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર માટે ગઠબંધન, મિશન લિએફઇ (પર્યાવરણ માટે જીવનશૈલી) અને વૈશ્વિક જૈવઇંધણ જોડાણની શરૂઆત કરી છે.

મને પ્રસન્નતા છે કે તમે આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધનનો ભાગ છો. હું તમને અન્ય પહેલોમાં પણ જોડાવાનો આગ્રહ કરું છું. પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં અમે મોટા પાયે રોકાણ કરી રહ્યા છીએ. અમારી દરખાસ્ત દરેક કેરિકોમ દેશમાં ઓછામાં ઓછી એક સરકારી ઇમારતને સૌર ઊર્જાથી સંચાલિત બનાવવામાં મદદ કરવાની છે.

ચોથું , 'I'નો અર્થ થાય છે ઇનોવેશન, ટેકનોલોજી અને ટ્રેડ.

આજે ભારતને ટેકનોલોજી અને સ્ટાર્ટઅપના કેન્દ્ર તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી છે. ભારતની વિશિષ્ટતા એ હકીકતમાં રહેલી છે કે અહીં વિકસાવવામાં આવેલા ટેકનોલોજી સોલ્યુશન્સ આપણા સમાજની વિવિધતા અને સમયની કસોટીમાંથી બહાર આવે છે. તેથી, તેમની સફળતાની ખાતરી વિશ્વના કોઈપણ દેશમાં છે. ઇન્ડિયાઝ ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, જે ઇન્ડિયા સ્ટેક તરીકે પણ ઓળખાય છે, તેના મારફતે અમે અર્થતંત્રના દરેક ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ લાવી રહ્યા છીએ.

આજે ભારતમાં લાખો લોકોને એક જ ક્લિકમાં ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર મળે છે. યુએઈ, સિંગાપોર, ફ્રાન્સ, શ્રીલંકા, નેપાળ અને મોરેશિયસ જેવા દેશો ભારતના યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (યુપીઆઈ) સાથે પહેલેથી જ જોડાયેલા છે.

હું દરખાસ્ત કરું છું કે આપણે કેરિકોમ દેશોમાં પણ યુપીઆઈ અપનાવવા માટે સાથે મળીને કામ કરીએ. અમે નાગરિકો માટે તેમના દસ્તાવેજોને સુરક્ષિત રીતે સંગ્રહિત કરવા માટે ક્લાઉડ-આધારિત ડિજિલોકર પ્લેટફોર્મ વિકસાવ્યું છે.

અમે આ પ્લેટફોર્મને કેરિકોમ દેશોમાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટ તરીકે શરૂ કરી શકીએ છીએ. ભારતમાં જાહેર ખરીદીને વધારે અનુકૂળ અને પારદર્શક બનાવવા માટે અમે ગવર્મેન્ટ ઇ-માર્કેટપ્લેસ (જીઇએમ) પોર્ટલ વિકસાવ્યું છે.

મેડિકલ ઇક્વિપમેન્ટ અને કમ્પ્યુટરથી લઈને ફર્નિચર અને બાળકોના રમકડાં સુધી, બધું જ આ પોર્ટલ પર ઉપલબ્ધ છે. અમને આ પોર્ટલને CARICOM દેશો સાથે શેર કરતાં આનંદ થશે. 5ટી – વેપાર (ટ્રેડ), પ્રૌદ્યોગિકી (ટેકનોલોજી), પ્રવાસન (ટુરિઝમ), પ્રતિભા (ટેલેન્ટ) અને પરંપરા (ટ્રેડિશન)ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આપણે તમામ દેશોનાં ખાનગી ક્ષેત્રો અને હિતધારકોને જોડતું એક ઑનલાઇન પોર્ટલ બનાવી શકીએ તેમ છીએ.

ભારત એસએમઈ ક્ષેત્રમાં ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. ગયા વર્ષે ઇન્ડિયા-કેરિકોમની બેઠક દરમિયાન અમે એસએમઇ પ્રોજેક્ટ્સ માટે 10 લાખ ડોલરનું અનુદાન આપવાની જાહેરાત કરી હતી. આપણે આ અનુદાનના અમલીકરણને વેગ આપવો જ જોઇએ. અંતરિક્ષ ટેકનોલોજીમાં ભારત વિશ્વના અગ્રણી દેશોમાં સ્થાન ધરાવે છે. સ્પેસ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને આપણે કેરિકોમ દેશોમાં રિસોર્સ મેપિંગ, ક્લાઇમેટ સ્ટડીઝ અને કૃષિ જેવા ક્ષેત્રોમાં સાથે મળીને કામ કરી શકીએ તેમ છીએ.

ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં જી-20 સમિટ દરમિયાન અમે જી-20 સેટેલાઇટ ફોર એન્વાયર્નમેન્ટ એન્ડ ક્લાઇમેટ ઓબ્ઝર્વેશનની જાહેરાત કરી હતી. તેને 2027 સુધીમાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. અમે આ મિશનના ડેટાને દુનિયાભરના તમામ દેશો, ખાસ કરીને ગ્લોબલ સાઉથના દેશો સાથે વહેંચીશું.

પાંચમું , 'સી'નો અર્થ ક્રિકેટ અને સંસ્કૃતિ થાય છે. ક્રિકેટ એ આપણા દેશોની વચ્ચે એક મહત્વપૂર્ણ અને મહત્વપૂર્ણ જોડાણ કડી છે. 1983ના ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપની ફાઈનલ હોય કે પછી આઇપીએલ, ભારતીયોને વેસ્ટ ઈન્ડિયન ક્રિકેટરો પ્રત્યે ખાસ લગાવ હોય છે.

આ વર્ષે તમારા પ્રદેશમાં યોજાયેલા ટી-20 વર્લ્ડ કપને કારણે ભારતીય ક્રિકેટ ચાહકોનું કેરેબિયન તરફનું આકર્ષણ વધુ વધ્યું છે. અને હું આ ફક્ત એટલા માટે નથી કહી રહ્યો કારણ કે ભારતે તે વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો! હું દરખાસ્ત કરું છું કે, ક્રિકેટ સંબંધોને મજબૂત કરવાની સાથે સાથે અમે ભારતના દરેક કેરિકોમ દેશની અગિયાર યુવા મહિલા ક્રિકેટરોને તાલીમ આપીને મહિલા સશક્તિકરણને પ્રોત્સાહન આપીએ.

આપણા સહિયારા સાંસ્કૃતિક વારસાને વૈશ્વિક મંચ પર પ્રદર્શિત કરવા માટે આપણે આવતા વર્ષે કેરિકોમ દેશોમાં ભારતીય સંસ્કૃતિના દિવસોનું આયોજન કરી શકીએ તેમ છીએ. બોલીવૂડની લોકપ્રિયતાને જોતાં આપણે કેરિકોમ દેશો સાથે ફિલ્મ ફેસ્ટિવલનું આયોજન કરવા માટે સહયોગ કરી શકીએ છીએ.

છઠ્ઠું , 'ઓ', એટલે ઓશન ઇકોનોમી અને મેરિટાઇમ સિક્યુરિટી. ભારત માટે તમે કોઈ નાના ટાપુના દેશો નથી, પણ મોટા સમુદ્રી દેશો છો.

આ ક્ષેત્રમાં કનેક્ટિવિટી વધારવા માટે, હું દરખાસ્ત કરું છું કે અમે પેસેન્જર અને કાર્ગો ફેરીનો પુરવઠો પૂરો પાડીએ. આપણે મેરિટાઇમ ડોમેન મેપિંગ અને હાઇડ્રોગ્રાફી પર સાથે મળીને કામ કરી શકીએ છીએ. ગયા વર્ષે, કેરિકોમે તેની મેરિટાઇમ સિક્યુરિટી સ્ટ્રેટેજી જાહેર કરી હતી.

આ વ્યૂહરચના નશીલા દ્રવ્યોની દાણચોરી, ચાંચિયાગીરી, ગેરકાયદેસર માછીમારી, માનવ તસ્કરી તેમજ આર્થિક સહકારની વણખેડાયેલી સંભવિતતા જેવા મુદ્દાઓ પર પ્રકાશ પાડે છે. ભારતને આ તમામ મુદ્દાઓ પર તમારી સાથે સહયોગ વધારવાનો આનંદ થશે.

સાતમું, 'એમ'નો અર્થ મેડિસિન અને હેલ્થકેર થાય છે. કેરિકોમ દેશોની સ્વાસ્થ્ય સુરક્ષા ભારત માટે ઉચ્ચ પ્રાથમિકતા ધરાવતો વિષય છે.

ભારતે સામાન્ય માનવીને ગુણવત્તાયુક્ત અને વાજબી દરે હેલ્થકેર સુવિધા પ્રદાન કરવા જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખોલ્યાં છે. હું દરખાસ્ત કરું છું કે આપણે તમામ CARICOM દેશોમાં સમાન કેન્દ્રો સ્થાપિત કરીએ. અમે ભારત અને તમામ કેરિકોમ દેશો વચ્ચે ફાર્માકોપુઆની પારસ્પરિક માન્યતા માટે સમજૂતીઓ કરીને આ પ્રયાસને ઝડપી બનાવી શકીએ તેમ છીએ.

અમે કેરિકોમ દેશોમાં ડ્રગ ટેસ્ટિંગ લેબ્સ સ્થાપિત કરવા વિચારણા કરવા પણ તૈયાર છીએ. કેન્સર અને અન્ય બિનચેપી રોગો કેરિકોમ દેશોમાં નોંધપાત્ર પડકાર છે. આનો સામનો કરવા માટે, અમે ભારતમાં વિકસિત સિદ્ધાર્થ ટુ કેન્સર થેરેપી મશીન પ્રદાન કરીશું.

અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં સુવિધાજનક અને ઓન-ધ-સ્પોટ સારવાર માટે અમે ભારતમાં "ભિસ્મા" મોબાઇલ હોસ્પિટલો વિકસાવી છે. આને મિનિટોમાં સેટ કરી શકાય છે અને તમામ પ્રકારના આઘાત માટે તાત્કાલિક સારવાર પ્રદાન કરી શકાય છે. અમને આ મોબાઇલ હોસ્પિટલો કેરિકોમ મિત્રોને ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આનંદ થશે.

વિકલાંગ વ્યક્તિઓને કૃત્રિમ અંગો મારફતે માનવતાવાદી સહાય પ્રદાન કરવા માટે, અમે દર વર્ષે કેરિકોમ દેશમાં જયપુર ફૂટ કેમ્પનું આયોજન કરવાની દરખાસ્ત કરીએ છીએ. અમે ડાયાલિસિસ એકમો અને દરિયાઇ એમ્બ્યુલન્સ પ્રદાન કરવાની પણ દરખાસ્ત કરીએ છીએ.

ડાયાબિટીસ અને હાઈપરટેન્શન જેવી જીવનશૈલીને લગતા રોગોનો સામનો કરવા માટે યોગ ખૂબ જ અસરકારક છે. મન અને શરીર વચ્ચે સુમેળ સાધવા પર કેન્દ્રિત આ પ્રથા માનવતાને ભારતીય સભ્યતાની ભેટ છે.

વર્ષ 2015માં સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ તેને આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ તરીકે માન્યતા આપી હતી. નાનપણથી જ તેને અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે, આપણે યોગને શાળાના અભ્યાસક્રમોમાં સામેલ કરી શકીએ છીએ. અમે ભારતમાંથી યોગ શિક્ષકો અને ટ્રેનર્સને તમામ કેરિકોમ દેશોમાં મોકલવાની પણ દરખાસ્ત કરીએ છીએ. આ ઉપરાંત આપણે કેરિકોમ (CARICOM) દેશોમાં યોગ ચિકિત્સા અને ભારતીય પરંપરાગત ઔષધિઓના ઉપયોગ પર પણ કામ કરી શકીએ તેમ છીએ.

મહાનુભાવો,

"કેરિકોમ"ના સાત સ્તંભોમાં એક બાબત સમાન છે - તે બધા જ તમારી પ્રાથમિકતાઓ અને જરૂરિયાતો પર આધારિત છે. આ આપણા સહકારનો મૂળભૂત સિદ્ધાંત છે. હું આ વિષયો પર તમારા વિચારો સાંભળવાની રાહ જોઉં છું.

તમારો ખૂબ ખૂબ આભાર.

AP/IJ/GP/JD

(Release ID: 2075938) Visitor Counter : 4