আমি, এছ’চিয়েচন অৱ ছাউথইষ্ট এছিয়ান নেচনছ (আছিয়ান) আৰু ভাৰতৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰসমূহে ২০২৪ চনৰ ১০ অক্টোবৰত লাও পিডিআৰৰ ভিয়েণ্টিয়ানত অনুষ্ঠিত ২১সংখ্যক আছিয়ান-ভাৰত সন্মিলন উপলক্ষে;

আছিয়ান-ভাৰত স্মৃতি সন্মিলন (২০১২)কে ধৰি দৃষ্টিভংগী বিবৃতিৰ জৰিয়তে ১৯৯২ চনত আছিয়ান-ভাৰত আলোচনাৰ সম্পৰ্ক স্থাপনৰ পৰাই নিয়ন্ত্ৰণ কৰা মৌলিক নীতি, মিলিত মূল্যবোধ আৰু নীতি-নিয়মৰ দ্বাৰা পৰিচালিত আছিয়ান-ভাৰত ব্যাপক কৌশলগত অংশীদাৰিত্বক প্ৰসাৰিত কৰাৰ বাবে আমাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি পুনৰ দৃঢ় কৰি;, আছিয়ান-ভাৰত আলোচনা সম্পৰ্কৰ ২৫ বছৰীয়া জয়ন্তী উপলক্ষে আছিয়ান-ভাৰত স্মৃতি সন্মিলনৰ দিল্লী ঘোষণা (২০১৮), আছিয়ানৰ সহযোগিতাৰ ওপৰত আছিয়ান দৃষ্টিভংগীৰ ওপৰত ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় শান্তি, সুস্থিৰতা আৰু সমৃদ্ধিৰ বাবে আঞ্চলিক-ভাৰত যৌথ বিবৃতি (২০২১), আছিয়ান-ভাৰত ব্যাপক কৌশলগত অংশীদাৰিত্বৰ ওপৰত আছিয়ান-ভাৰত যৌথ বিবৃতি (২০২২), সামুদ্ৰিক সহযোগিতাৰ ওপৰত আছিয়ান-ভাৰত যুটীয়া বিবৃতি (২০২৩) আৰু খাদ্য সুৰক্ষা আৰু পুষ্টি শক্তিশালী কৰাৰ ওপৰত আছিয়ান-ভাৰত যুটীয়া নেতাৰ বিবৃতি সংকটৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই বিবৃতি (২০২৩)ত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে;

ডিজিটেল ৰূপান্তৰক অনুঘটক হিচাপে কাম কৰা আৰু ৰাজহুৱা সেৱা প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত অন্তৰ্ভুক্তি, দক্ষতা আৰু উদ্ভাৱনক প্ৰসাৰিত কৰাত ডিজিটেল ৰাজহুৱা আন্তঃগাঁথনি (ডিপিআই)ৰ জটিল ভূমিকাক স্বীকৃতি দিয়া; বিভিন্ন ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰেক্ষাপটৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহৰ ব্যক্তি, সম্প্ৰদায়, উদ্যোগ, সংস্থা আৰু দেশসমূহক সংযোগ কৰা;

প্ৰযুক্তিয়ে অঞ্চলটোৰ বৰ্তমানৰ ডিজিটেল বিভাজন দূৰ কৰিবলৈ দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন সক্ষম কৰিব পাৰে আৰু অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিক সংহতিক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লগতে অন্তৰ্ভুক্ত আৰু বহনক্ষম উন্নয়নৰ দিশত অগ্ৰগতি ত্বৰান্বিত কৰিব পাৰে বুলি স্বীকাৰ কৰি;

আছিয়ান ডিজিটেল মাষ্টাৰপ্লেন ২০২৫ (এডিএম ২০২৫) ৰূপায়ণত ভাৰতে আগবঢ়োৱা অৱদানৰ শলাগ লৈ আৰু জ্ঞান বিনিময় আৰু সামৰ্থ্য বিকাশ কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে আৰু চিএলএমভি (কম্বোডিয়া, লাওছ, ম্যানমাৰ আৰু ভিয়েটনাম)ত ছফটৱেৰ বিকাশ আৰু প্ৰশিক্ষণৰ উৎকৃষ্টতা কেন্দ্ৰ স্থাপনৰ জৰিয়তে আগবঢ়োৱা অৱদানৰ শলাগ লৈ দেশসমূহে একেৰাহে আছিয়ান-ভাৰত ডিজিটেল কাৰ্য পৰিকল্পনাত সহযোগিতা কাৰ্য্যকলাপৰ উল্লেখযোগ্য কৃতিত্বসমূহ স্বীকাৰ কৰি;

সফল ডিপিআই পদক্ষেপসমূহ বিকশিত আৰু ৰূপায়ণৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতে কৰা নেতৃত্ব আৰু উল্লেখযোগ্য অগ্ৰগতিক স্বীকৃতি দি, যাৰ ফলত যথেষ্ট সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক লাভ হৈছে;

আছিয়ান ডিজিটেল মাষ্টাৰপ্লেন ২০২৬-২০৩০ (এডিএম ২০৩০)ৰ বিকাশক স্বীকাৰ কৰি, এডিএম ২০২৫ৰ কৃতিত্বৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰিবলৈ, যিয়ে আছিয়ানত ডিজিটেল ৰূপান্তৰ ত্বৰান্বিত কৰাৰ লক্ষ্যৰে, ২০৩০ চনৰ ভিতৰত ডিজিটেল উন্নতিৰ পৰৱৰ্তী পৰ্যায়লৈ নিৰৱচ্ছিন্ন পৰিৱৰ্তনৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে; আছিয়ান কমিউনিটি ভিজন ২০৪৫ৰ ভাগ কৰা লক্ষ্যৰ সৈতে মিল আছে।

আছিয়ান দেশসমূহৰ ডিজিটেল ৰূপান্তৰত সহযোগিতাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি ডিজিটেল ভৱিষ্যতৰ বাবে আছিয়ান-ভাৰত পুঁজি স্থাপনৰ বাবে ভাৰতক প্ৰশংসা কৰি;

ইয়াৰ দ্বাৰা তলত উল্লেখ কৰা বিষয়সমূহত সহযোগিতা শক্তিশালী কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰা হৈছে:

১. ডিজিটেল ৰাজহুৱা আন্তঃগাঁথনি

১.১ আমি আছিয়ানৰ সদস্য ৰাষ্ট্ৰ আৰু ভাৰতৰ পাৰস্পৰিক সন্মতি সাপেক্ষে সমগ্ৰ অঞ্চলটোত ডিপিআই উন্নয়নক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ বিভিন্ন মঞ্চ ব্যৱহাৰ কৰি ডিপিআইৰ বিকাশ, কাৰ্যকৰীকৰণ আৰু শাসনৰ ক্ষেত্ৰত জ্ঞান, অভিজ্ঞতা আৰু উত্তম পদ্ধতিসমূহ ভাগ-বতৰা কৰিবলৈ সহযোগিতা কৰোঁ;

১.২ আমি আঞ্চলিক উন্নয়ন আৰু সংহতিৰ বাবে ডিপিআইসমূহৰ লাভ উঠা যৌথ পদক্ষেপ আৰু প্ৰকল্পৰ সম্ভাৱ্য সুযোগসমূহ স্বীকাৰ কৰোঁ;

১.৩ আমি শিক্ষা, স্বাস্থ্যসেৱা, কৃষি আৰু জলবায়ু কাৰ্য্যৰ দৰে বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ প্ৰত্যাহ্বানসমূহ মোকাবিলা কৰিবলৈ খণ্ডসমূহৰ মাজত ডিপিআইৰ লাভ উঠাবলৈ সহযোগিতা অন্বেষণ কৰিম।

২৷ বিত্তীয় প্ৰযুক্তি

২.১ আমি স্বীকাৰ কৰোঁ যে বিত্তীয় প্ৰযুক্তি (ফিনটেক) আৰু উদ্ভাৱন দ্বিপাক্ষিক অৰ্থনৈতিক অংশীদাৰিত্বৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ চালক:

২.২ আমাৰ লক্ষ্য হৈছে:

ক৷ ভাৰত আৰু আছিয়ানত উপলব্ধ ডিজিটেল সেৱা প্ৰদান সক্ষম কৰা উদ্ভাৱনীমূলক ডিজিটেল সমাধানৰ জৰিয়তে আছিয়ান আৰু ভাৰতৰ পেমেণ্ট ব্যৱস্থাৰ মাজত সীমা অতিক্ৰম কৰি সম্পৰ্কৰ সম্ভাৱ্য সহযোগিতা অন্বেষণ কৰা।

খ৷ ফিনটেক উদ্ভাৱনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থাসমূহৰ মাজত অংশীদাৰিত্ব অন্বেষণ কৰা আৰু ডিজিটেল বিত্তীয় সমাধানকে ধৰি ডিজিটেল সমাধানসমূহক সমৰ্থন কৰা।

৩৷ চাইবাৰ নিৰাপত্তা

৩.১ আমি স্বীকাৰ কৰোঁ যে চাইবাৰ সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা আমাৰ ব্যাপক কৌশলগত অংশীদাৰিত্বৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ।

৩.২ আমি আছিয়ান ইণ্ডিয়া ট্ৰেক ১ চাইবাৰ নীতি আলোচনা স্থাপনক আদৰণি জনাইছো আৰু চলিত বৰ্ষৰ অক্টোবৰ মাহত ইয়াৰ প্ৰথমখন বৈঠকৰ বাবে আগ্ৰহী;

৩.৩ ডিজিটেল অৰ্থনীতিক সমৰ্থন কৰিবলৈ আমি আমাৰ চাইবাৰ সুৰক্ষা সহযোগিতা সম্প্ৰসাৰণ কৰাৰ মনস্থ কৰিছো। আমি ক্ৰমান্বয়ে ক্ৰমান্বয়ে ডিজিটেল অৰ্থনীতিৰ দিশে আগবাঢ়ি যোৱাৰ লগে লগে আমি ডিজিটেল আন্তঃগাঁথনি আৰু সেৱাসমূহৰ সুৰক্ষা আৰু সুস্থিৰতা নিশ্চিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিম;

৪৷ কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা (AI)

৪.১ আমি এআই অগ্ৰগতিৰ সম্ভাৱনাক ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ এআই প্ৰযুক্তি আৰু প্ৰয়োগসমূহক ফলপ্ৰসূ আৰু দায়িত্বশীলভাৱে লাভৱান কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় জ্ঞান, দক্ষতা, আন্তঃগাঁথনি, বিপদ ব্যৱস্থাপনা কাঠামো আৰু নীতিসমূহৰ বিকাশত সহযোগিতাক সমৰ্থন কৰোঁ।

৪.২ আমি বিশ্বাস কৰোঁ যে কম্পিউট, ডাটা-ছেট আৰু অন্তৰ্নিহিত মডেলকে ধৰি এআই প্ৰযুক্তিৰ প্ৰৱেশ এআইৰ জৰিয়তে বহনক্ষম উন্নয়ন সাধনৰ মূল চাবিকাঠি। গতিকে আমি প্ৰাসংগিক ৰাষ্ট্ৰীয় আইন, নীতি-নিয়ম অনুসৰি সামাজিক মংগলৰ বাবে এআই সম্পদসমূহ গণতান্ত্ৰিক কৰাৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা আগবঢ়াম।

৪.৩ আমি স্বীকাৰ কৰোঁ যে এআইয়ে চাকৰিৰ পৰিৱেশ দ্ৰুতগতিত সলনি কৰি আছে আৰু ইয়াৰ বাবে কৰ্মশক্তিৰ উন্নীতকৰণ আৰু পুনৰ দক্ষতা প্ৰদানৰ প্ৰয়োজন। আমি এআই শিক্ষাৰ পদক্ষেপসমূহৰ ওপৰত সামৰ্থ্য বিকাশৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতাক সমৰ্থন কৰোঁ, এআই-কেন্দ্ৰিক বৃত্তিমূলক প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী বিকশিত কৰোঁ আৰু ভৱিষ্যতৰ চাকৰি বজাৰৰ বাবে কৰ্মশক্তিক প্ৰস্তুত কৰিবলৈ জ্ঞান বিনিময়ৰ বাবে মঞ্চ সৃষ্টি কৰোঁ।

৪.৪ কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা ব্যৱস্থাত বিশ্বাসযোগ্যতাক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ দায়িত্বশীল এআইৰ ন্যায়পৰায়ণতা, শক্তিশালীতা, সমতাপূৰ্ণ প্ৰৱেশ আৰু অন্যান্য পাৰস্পৰিকভাৱে সহমতত উপনীত হোৱাৰ সমৰ্থন আৰু মূল্যায়নৰ বাবে শাসন ব্যৱস্থা, মানদণ্ড আৰু সঁজুলিসমূহৰ ওপৰত অধ্যয়ন বিকশিত কৰাৰ বাবে সহযোগিতাক আমি আদৰণি জনাইছো।

৫৷ সামৰ্থ্য বিকাশ আৰু জ্ঞান বিনিময়

৫.১. ডিজিটেল ৰূপান্তৰৰ সুবিধা প্ৰদানৰ লক্ষ্যৰে প্ৰাসংগিক বিষয়সমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি নিয়মীয়া আদান-প্ৰদান, কৰ্মশালা, আলোচনা চক্ৰ, প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী আৰু অন্যান্য সামৰ্থ্য বিকাশৰ অনুশীলনৰ বাবে আমি আছিয়ান ভাৰত ডিজিটেল মন্ত্ৰী সভাকে ধৰি বৰ্তমানৰ কাঠামোসমূহ ব্যৱহাৰ কৰিম;

৫.২. আমি পাৰস্পৰিক অধ্যয়ন আৰু আমাৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ সৈতে খাপ খোৱাৰ বাবে ডিপিআইকে ধৰি আমাৰ নিজ নিজ ডিজিটেল সমাধানৰ বিষয়ে জ্ঞান ভাগ-বতৰা কৰাটো সমৰ্থন কৰোঁ।

৬৷ বহনক্ষম বিত্তীয় সাহায্য আৰু বিনিয়োগ

৬.১. এই বছৰ আৰম্ভ হ’বলগীয়া আছিয়ান ইণ্ডিয়া ফাণ্ড ফৰ এ ডিজিটেল ফিউচাৰৰ অধীনত প্ৰথম অৱস্থাত কাৰ্য্যকলাপসমূহৰ বিত্তীয় সাহায্য প্ৰদান কৰা হ’ব যদিও আমি ৰাজহুৱা-ব্যক্তিগত অংশীদাৰিত্ব, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিত্তীয় সাহায্য আৰু উদ্ভাৱনীমূলক বিত্তীয় আৰ্হিৰ জৰিয়তে ডিজিটেল পদক্ষেপসমূহৰ বিত্তীয় সাহায্য প্ৰদানৰ ব্যৱস্থাসমূহ অন্বেষণ কৰিম।

৭৷ কাৰ্যকৰীকৰণ ব্যৱস্থা

৭.১. এই যৌথ বিবৃতিৰ অনুসৰণ আৰু কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ সংশ্লিষ্ট আছিয়ান-ভাৰত সংস্থাসমূহক দায়িত্ব দিয়া, ডিজিটেল ৰূপান্তৰক আগুৱাই নিয়াৰ বাবে আছিয়ান আৰু ভাৰতৰ মাজত সহযোগিতা নিশ্চিত কৰা।

***

MJPS/SR/SKS/DB