07.10.2024 : ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମହାମହିମ ଡ. ମହମ୍ମଦ ମୁଇଜୁ ୭ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୪ରେ ସାକ୍ଷାତ କରି ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କର ସମଗ୍ର ଦିଗର ସମୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କର ସମଗ୍ର ଦିଗକୁ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ସମୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଉଭୟ ଦେଶର ଐତିହାସିକ ଘନିଷ୍ଠ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସମ୍ପର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଦିଗରେ ହୋଇଥିବା ଅଗ୍ରଗତିକୁ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯାହା ଦୁଇ ଦେଶର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଉନ୍ନତିରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସହାୟକ ହୋଇଛି ।

2. ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ 'ପଡ଼ୋଶୀ ପ୍ରଥମ' ନୀତି ଏବଂ ଭିଜନ ସାଗର ଅଧୀନରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ସହିତ ଏହାର ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପର ବିକାଶଯାତ୍ରା ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକତାରେ ସହାୟତା କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ଅତୁଟ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦୋହରାଇଥିଲେ । ମାଳଦ୍ୱୀପର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାରତକୁ ଏହାର ଜରୁରୀକାଳୀନ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ୨୦୨୪ ମେ ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଏସବିଆଇ ଦ୍ୱାରା ସବସ୍କ୍ରାଇବ୍ କରାଯାଇଥିବା ୧୦୦ ନିୟୁତ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ମୂଲ୍ୟର ଟି-ବିଲ୍ କୁ ଆଉ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ରୋଲ ଓଭର କରିବା ଦ୍ୱାରା ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ଏହାର ଜରୁରୀ ଆର୍ଥିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ କରିବାରେ ଏହା ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୧୪ ରେ ମାଲେରେ ଜଳ ସଙ୍କଟ ଏବଂ କୋଭିଡ୍ -୧୯ ମହାମାରୀ ସମୟରେ ଭାରତର ସହାୟତା ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ପାଇଁ 'ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକାରୀ' ଭାବରେ ଭାରତର ନିରନ୍ତର ଭୂମିକାକୁ ସେ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ।

3. ମାଳଦ୍ୱୀପର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ମହମ୍ମଦ ମୁଇଜ୍ଜୁ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ମୁଦ୍ରା ଅଦଳବଦଳ ଚୁକ୍ତି ଭାବରେ ୪୦୦ ନିୟୁତ ଆମେରିକିୟ ଡଲାର ଏବଂ ୩୦ ବିଲିୟନ ଆଇଏନଆର ଆକାରରେ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ, ଯାହା ମାଳଦ୍ୱୀପ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆର୍ଥିକ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ମାଳଦ୍ୱୀପର ଆର୍ଥିକ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ସହାୟତା କରିବା ପାଇଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ନେତାମାନେ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ।

4. ଦୁଇ ନେତା ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ଯେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ନିରାପତ୍ତା ଭାଗିଦାରୀରେ ବ୍ୟାପକ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଉଭୟ ପକ୍ଷ ପାଇଁ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ଥିଲା, ଯାହା ଲୋକାଭିମୁଖୀ, ଭବିଷ୍ୟତ ଭିତ୍ତିକ ଏବଂ ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଥିରତା ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଉଭୟ ନେତା ନିମ୍ନଲିଖିତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି:

​I. ରାଜନୈତିକ ବିନିମୟ

ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ତରରେ ଆଦାନପ୍ରଦାନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଏହାକୁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରିବେ ଏବଂ ଏଥିରେ ସାଂସଦ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ । ଏହାବ୍ୟତୀତ, ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କର ଅଭିବୃଦ୍ଧିରେ ଅଂଶୀଦାର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧର ଅବଦାନକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି, ସେମାନେ ଦୁଇ ସଂସଦ ମଧ୍ୟରେ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ସହଯୋଗକୁ ସକ୍ଷମ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବୁଝାମଣାପତ୍ର ସମ୍ପାଦନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ।

II. ବିକାଶ ସହଯୋଗ

ମାଳଦ୍ୱୀପର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରକୃତ ଲାଭ ଆଣିଥିବା ତଥା ଚାଲୁ ରହିଥିବା ବିକାଶମୂଳକ ଭାଗିଦାରୀ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକର ଅଗ୍ରଗତିକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଏହିସବୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି:

i. ବନ୍ଦର, ବିମାନବନ୍ଦର, ବାସଗୃହ, ଡାକ୍ତରଖାନା, ସଡ଼କ ନେଟୱାର୍କ, କ୍ରୀଡ଼ା ସୁବିଧା, ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଜଳ ଓ ସ୍ୱେରେଜ୍ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ବିକାଶମୂଳକ ଭାଗିଦାରୀକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ଦିଗରେ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା;

ii. ଆବାସ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ଭାରତର ସହାୟତାରେ ଚାଲିଥିବା ସାମାଜିକ ଆବାସ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା;

iii. ଫ୍ଲାଗସିପ୍ ଗ୍ରେଟର ମାଲେ କନେକ୍ଟିଭିଟି ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ (ଜିଏମସିପି)କୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ଥିଲାଫୁଶି ଏବଂ ଗିରାଭାରୁ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜକୁ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଭାବରେ ସଂଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା;

iv. ମାଲେ ବନ୍ଦରକୁ ଭିଡ଼ମୁକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଥିଲାଫୁଶୀ ଠାରେ କାର୍ଗୋ ହ୍ୟାଣ୍ଡଲିଂ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ନିମନ୍ତେ ଥିଲାଫୁଶୀ ଦ୍ୱୀପରେ ଏକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ବାଣିଜ୍ୟିକ ବନ୍ଦରର ବିକାଶରେ ସହଯୋଗ କରିବା;

v. ମାଳଦ୍ୱୀପର ଇହାଭାଣ୍ଡିପୋଲୁ ଏବଂ ଗାଧୁ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଅର୍ଥନୈତିକ ଗେଟୱେ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଯୋଗଦାନ କରୁଥିବା ଟ୍ରାନ୍ସସିପମେଣ୍ଟ ସୁବିଧା ଏବଂ ବଙ୍କରିଂ ସେବାର ବିକାଶ ପାଇଁ ସହଯୋଗର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା;

vi. ଭାରତୀୟ ସହାୟତାରେ ବିକଶିତ ହେଉଥିବା ହନିମାଧୁ ଏବଂ ଗାନ ବିମାନବନ୍ଦର ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଅନ୍ୟ ବିମାନବନ୍ଦରଗୁଡିକର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉପଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ମିଳିତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ବିମାନ ଯୋଗାଯୋଗକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା, ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ଏବଂ ଏହି ବିମାନବନ୍ଦର ଗୁଡ଼ିକର ଦକ୍ଷ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସହଯୋଗ ନିମନ୍ତେ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ବିଚାର କରିବେ।

vii. "କୃଷି ଅର୍ଥନୈତିକ ଜୋନ" ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ହା ଧାଲୁ ଆଟୋଲରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସହାୟତାରେ ହା ଆଲିଫୁ ଆଟୋଲରେ ମାଛ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏବଂ କ୍ୟାନିଂ ସୁବିଧା ରେ ମିଳିତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା;

viii. ଭାରତ-ମାଳଦ୍ୱୀପ ଲୋକାଭିମୁଖୀ ବିକାଶ ଭାଗୀଦାରୀକୁ ମାଳଦ୍ୱୀପର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ସଫଳ ହାଇ ଇମ୍ପାକ୍ଟ କମ୍ୟୁନିଟି ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟଗୁଡିକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ମାଧ୍ୟମରେ ଆହୁରି ସଂପ୍ରସାରଣ କରିବା ।

​III. ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ

ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଉଭୟ ପକ୍ଷ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ:

i. ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ରବ୍ୟ ଓ ସେବା ବାଣିଜ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ କରିବା;

ii. ବାଣିଜ୍ୟ ସମ୍ପର୍କକୁ ଗଭୀର କରିବା ଏବଂ ବିଦେଶୀ ମୁଦ୍ରା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ହ୍ରାସ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନୀୟ ମୁଦ୍ରାରେ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାରର ସମାଧାନକୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କରିବା;

iii. ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ଦୁଇ ବ୍ୟବସାୟିକ ଚାମ୍ବର ଏବଂ ସଂସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା; ପୁଞ୍ଜିନିବେଶ ସୁଯୋଗ ସମ୍ପର୍କିତ ସୂଚନା ପ୍ରସାର ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟ କରିବାର ସହଜତାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଦିଗରେ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ।

iv. କୃଷି, ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ, ସମୁଦ୍ର ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ନୀଳ ଅର୍ଥନୀତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରି ଏହାର ଅର୍ଥନୀତିର ବିବିଧତା ଦିଗରେ ମାଳଦ୍ୱୀପର ପ୍ରୟାସକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା, ଯେଉଁଥିରେ ଏକାଡେମିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ ଏବଂ ଗବେଷଣା ଓ ବିକାଶ ସହଯୋଗକୁ ବିସ୍ତାର କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ରହିଛି;

v ମାର୍କେଟିଂ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ସହଯୋଗୀ ପ୍ରୟାସ ମାଧ୍ୟମରେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ବୃଦ୍ଧି କରିବା।

IV. ଡିଜିଟାଲ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସହଯୋଗ

ଡିଜିଟାଲ୍ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରର ବିକାଶ ପ୍ରଶାସନ ଏବଂ ସେବା ପ୍ରଦାନ ଉପରେ ପରିବର୍ତ୍ତନମୂଳକ ପ୍ରଭାବ ପକାଉଥିବାରୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ:

i. ଡିଜିଟାଲ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସେବାର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଉପରେ ବିଶେଷଜ୍ଞତାର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ;

ii. ଭାରତର ୟୁନିଫାଇଡ୍ ପେମେଣ୍ଟ୍ ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ (ୟୁପିଆଇ), ୟୁନିକ୍ ଡିଜିଟାଲ୍ ପରିଚୟ, ଗତି ଶକ୍ତି ଯୋଜନା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ସେବା ର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରି ଡିଜିଟାଲ ସାର୍ବଜନୀନ ଭିତ୍ତିଭୂମି (ଡିପିଆଇ) କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ କରିବା ଯାହା ମାଳଦ୍ୱୀପର ଲୋକଙ୍କ ସୁବିଧା ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡୋମେନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଇ-ଗଭର୍ଣ୍ଣାନ୍ସ ଏବଂ ସେବା ପ୍ରଦାନକୁ ବଢ଼ାଇବ;

iii. ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ରୁପେ କାର୍ଡ ର ଶୁଭାରମ୍ଭକୁ ସ୍ୱାଗତ କରିବା ସହିତ, ଯାହା ମାଳଦ୍ୱୀପ କୁ ଆସୁଥିବା ଭାରତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ ଦେୟ ସୁଗମତା ବଢ଼ାଇବ ଏବଂ ଭାରତକୁ ଆସୁଥିବା ମାଳଦ୍ୱୀପ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ସେବା ବିସ୍ତାର କରିବା ପାଇଁ ଘନିଷ୍ଠ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ।

​

V. ଶକ୍ତି ସହଯୋଗ

ନିରନ୍ତର ବିକାଶକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ଶକ୍ତି ନିରାପତ୍ତାର ଭୂମିକାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି, ଶକ୍ତି ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ଏହାର ଏନଡିସି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ କରିବା ପାଇଁ ସୌର ଶକ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଶକ୍ତି ଦକ୍ଷତା ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ମାଧ୍ୟମରେ ସହଯୋଗ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ, ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଏକ ସଂସ୍ଥାଗତ ଭାଗିଦାରୀ ପାଇଁ ଏକ ଢାଞ୍ଚା ସ୍ଥାପନ କରିବେ ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ, ଗସ୍ତ ବିନିମୟ, ମିଳିତ ଗବେଷଣା, ବୈଷୟିକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ। ।

ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ୱାନ୍ ସନ ଓ୍ଵାନ୍ ୱାର୍ଲ୍ଡ ଓ୍ଵାନ୍ ଗ୍ରିଡ୍ ଅଭିଯାନରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ କରିବା ପାଇଁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଏକ ଉପଯୋଗୀତାର ଅଧ୍ୟୟନ ମଧ୍ୟ କରିବେ।

VI. ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହଯୋଗ

ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଏଥିରେ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ:

i. ଭାରତରେ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷିତ, ଗୁଣାତ୍ମକ ଏବଂ ସୁଲଭ ମୂଲ୍ୟରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଯୋଗାଇବା ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଡାକ୍ତରଖାନା ଏବଂ ସୁବିଧା ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାର ଉପଲବ୍ଧତା ରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଲିଥିବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହଯୋଗକୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିବା;

ii. ମାଳଦ୍ୱୀପ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ଫାର୍ମାକୋପିଆକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା, ଏହା ପରେ ଭାରତରୁ ସୁଲଭ ଏବଂ ଗୁଣାତ୍ମକ ଜେନେରିକ ଔଷଧ ଯୋଗାଣ ମାଧ୍ୟମରେ ମାଳଦ୍ୱୀପର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରୟାସରେ ଯୋଗଦାନ କରିବା ପାଇଁ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ଭାରତ-ମାଳଦ୍ୱୀପ ଜନ ଔଷଧୀ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା;

iii. ମାଳଦ୍ୱୀପର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାଗୁଡ଼ିକୁ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ସହାୟତା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ମିଳିତ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା;

iv. ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ପେସାଦାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ସହଯୋଗ କରିବା;

v. କର୍କଟ, ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ ଇତ୍ୟାଦି ସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଗବେଷଣା ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା;

vi. ନିଶାମୁକ୍ତି ଓ ଥଇଥାନ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଦକ୍ଷତାର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ସହ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ଥଇଥାନ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ ସହଯୋଗ କରିବା;

vii. ଜରୁରୀକାଳୀନ ଚିକିତ୍ସା ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପାଇଁ ମାଳଦ୍ୱୀପର କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ଦିଗରେ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ।

VII. ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ସହଯୋଗ

ଭାରତ ଓ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ ସମାନ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି ଯାହା ଉଭୟ ଦେଶର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ବିକାଶ ଉପରେ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ । ପ୍ରାକୃତିକ ସହଯୋଗୀ ଭାବରେ ଉଭୟ ଭାରତ ଓ ମାଳଦ୍ୱୀପ ତଥା ବୃହତ ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ହିତ ପାଇଁ ସାମୁଦ୍ରିକ ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ସହଯୋଗକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ଦିଗରେ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସଂକଳ୍ପ ନେଇଛନ୍ତି।

ମାଳଦ୍ୱୀପ ଏହାର ବିଶାଳ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ର ସହିତ, ପାଇରାସି, ଆଇୟୁୟୁ ମାଛଧରା, ନିଶା ଦ୍ରବ୍ୟ ଚୋରା ଚାଲାଣ ଏବଂ ଆତଙ୍କବାଦ ସମେତ ପାରମ୍ପରିକ ଏବଂ ଅଣ-ପାରମ୍ପରିକ ସାମୁଦ୍ରିକ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି । ଉଭୟ ଦେଶ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ଯେ ଭାରତ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ଏବଂ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ସହଯୋଗୀ ଭାବରେ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଦକ୍ଷତା ଆଦାନପ୍ରଦାନ, ସାମର୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ମିଳିତ ସମବାୟ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ; ଉଭୟ ଦେଶ ଏହା ମଧ୍ୟ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ସହାୟତାରେ ଉଥୁରୁ ଥିଲା ଫାଲହୁ (ୟୁଟିଏଫ)ରେ ଚାଲିଥିବା ମାଳଦ୍ୱୀପ ଜାତୀୟ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ବଳ (ଏମଏନଡିଏଫ) 'ଏକାଥା' ବନ୍ଦର ପ୍ରକଳ୍ପ ଏମଏନଡିଏଫର ପରିଚାଳନା କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ଦିଗରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ଦେବ ଏବଂ ଏହାକୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ ।

ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ:

i. ଏମଏନଡିଏଫ ର ସାମର୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି ଯୋଗାଇବା ସହିତ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ଏହାର ସାମୁଦ୍ରିକ ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଏହାର ଜାତୀୟ ପ୍ରାଥମିକତା ଅନୁଯାୟୀ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବାରେ ସହଯୋଗ କରିବା;

ii. ରାଡାର ସିଷ୍ଟମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣ ଯୋଗାଇବା ସହିତ ଏମଏନଡିଏଫର ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ତଦାରଖ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା

iii. ମାଳଦ୍ୱୀପ ସରକାରଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ହାଇଡ୍ରୋଗ୍ରାଫିକ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା;

iv. ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ମୁକାବିଲା ଏବଂ ବିପଦ ପ୍ରଶମନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା, ଯେଉଁଥିରେ ଏସଓପିର ବିକାଶ ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସ ମାଧ୍ୟମରେ ଅଧିକ ଆନ୍ତଃକାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବା;

v ଭିତ୍ତିଭୂମି, ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ ଗୁଡିକର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ମାଧ୍ୟମରେ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶକୁ ସହଯୋଗ କରି ସୂଚନା ଆଦାନପ୍ରଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ସହାୟତା କରିବା ।

vi. ଭାରତର ସହାୟତାରେ ମାଲେ ଠାରେ ନିର୍ମିତ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ମାଳଦ୍ୱୀପ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (ଏମଓଡି) ବିଲଡିଂକୁ ଶୀଘ୍ର ଉଦଘାଟନ କରିବା, ଯାହା କି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଆଧୁନିକ ଭିତ୍ତିଭୂମି କ୍ଷମତାକୁ ବଢ଼ାଇବ;

vii. ଭାରତରେ ଆଇଟିଇସି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କଷ୍ଟମାଇଜ୍ଡ଼ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଏମଏନଡିଏଫ, ମାଳଦ୍ୱୀପ ପୋଲିସ ସେବା (ଏମପିଏସ) ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ସଂଗଠନମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ସ୍ଲଟ୍ ବୃଦ୍ଧି କରିବା;

viii. ଏମଏନଡିଏଫ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ ଏବଂ ଉନ୍ନତିକରଣ ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ।

VIII. ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଓ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ

ମାଳଦ୍ୱୀପର ମାନବ ସମ୍ବଳ ବିକାଶମୂଳକ ଆବଶ୍ୟକତା ଦିଗରେ ସକାରାତ୍ମକ ଯୋଗଦାନ ଦେଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ପଦକ୍ଷେପର ସମୀକ୍ଷା କରି ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକତା ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଦିଗରେ ସହାୟତାକୁ ଆହୁରି ବ୍ୟାପକ କରିବାକୁ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ; ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ:

i. ମାଳଦ୍ୱୀପର ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ପାଇଁ କଷ୍ଟମାଇଜ୍ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜାରି ରଖିବା।

ii. ମାଳଦ୍ୱୀପର ମହିଳା ଉଦ୍ୟୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷତା ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରଦାନ କରି ମହିଳାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଅର୍ଥନୀତିରେ ସେମାନଙ୍କର ବର୍ଦ୍ଧିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ପାଇଁ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବା;

iii. ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ଉଦ୍ଭାବନ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉପଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ଏକ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଇନକ୍ୟୁବେଟର-ଆକ୍ସେଲେରେଟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ ସହଯୋଗ କରିବା ।

IX. ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ

ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ଅନନ୍ୟ ସମ୍ପର୍କର ମୂଳଦୁଆ ହୋଇ ରହିଛି । ଏହି ସମ୍ପର୍କକୁ ଗଭୀର କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ:

i. ବେଙ୍ଗାଲୁରୁରେ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଏକ ଦୂତାବାସ ଏବଂ ଆଡ୍ଡୁ ସହରରେ ଏକ ଭାରତୀୟ ଦୂତାବାସ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ ସକାରାତ୍ମକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଦ୍ବାରା ଏହା ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଧିକ ଯୋଗାଯୋଗରେ ସହାୟକ ହେବ;

ii. ଯାତ୍ରାକୁ ସହଜ କରିବା, ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ଏବଂ ପର୍ଯ୍ୟଟନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ବିମାନ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ଯୋଗାଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି କରିବା;

iii. ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁସାରେ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ଦକ୍ଷତା କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ଉତ୍କର୍ଷ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ;

iv. ମାଳଦ୍ୱୀପ ନ୍ୟାସନାଲ ୟୁନିଭର୍ସିଟିରେ ଆଇସିସିଆର ଚେୟାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ।

X. ଆଞ୍ଚଳିକ ଏବଂ ବହୁପକ୍ଷୀୟ ମଞ୍ଚରେ ସହଯୋଗ

ଭାରତ ଓ ମାଳଦ୍ୱୀପ ମଧ୍ୟରେ ଘନିଷ୍ଠ ସହଯୋଗ ଆଞ୍ଚଳିକ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଭୟ ଦେଶ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇଛି ଏବଂ ସାଧାରଣ ସ୍ୱାର୍ଥ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପରସ୍ପରର ସ୍ୱରକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ନିକଟରେ କଲମ୍ବୋ ସିକ୍ୟୁରିଟି କନକ୍ଲେଭ (ସିଏସସି)ର ଚାର୍ଟର ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହେବା ପରେ ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ, ସିଏସସିର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ, ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ, ନିରାପଦ ଏବଂ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳ ହାସଲ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର ସାଧାରଣ ସାମୁଦ୍ରିକ ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ଦିଗରେ ଘନିଷ୍ଠ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପୁନର୍ବାର ଦୋହରାଇଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ବହୁପକ୍ଷୀୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘନିଷ୍ଠ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ ଜାରି ରଖିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ରାଜି ହୋଇଛନ୍ତି।

4. ଉଭୟ ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ତଥା ଭାରତ ମହାସାଗର ଅଞ୍ଚଳର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ହିତ ପାଇଁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ନିରାପତ୍ତା ଭାଗିଦାରୀକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସହଯୋଗର ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଠିକ୍ ସମୟରେ ଏବଂ ଦକ୍ଷ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ନେତାମାନେ ଉଭୟ ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଭିଜନ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାର ଅଗ୍ରଗତି ତଦାରଖ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ଏକ ନୂତନ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ କୋର ଗ୍ରୁପ୍ ଗଠନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀର ନେତୃତ୍ୱ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପାରସ୍ପରିକ ଭାବେ ସ୍ଥିର କରାଯିବ।

BS