ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী আৰু মালদ্বীপৰ ৰাষ্ট্ৰপতি মহামহিম ড০ মহম্মদ মুইজ্জুৱে ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰত মিলিত হয়। দুয়োগৰাকী নেতাই দেশ দুখনৰ ঐতিহাসিক ঘনিষ্ঠতা আৰু বিশেষ সম্পৰ্ক গভীৰ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতিৰ কথা উল্লেখ কৰি দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কৰ পৰিসৰৰ বিষয়ে ব্যাপক পৰ্যালোচনা কৰে। এই সম্পৰ্কই দুয়োখন দেশৰ জনসাধাৰণৰ উন্নতিত যথেষ্ট অৰিহণা যোগাব বুলি আশা কৰা হৈছে।

২. ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে মালদ্বীপৰ সৈতে ইয়াৰ 'চুবুৰীয়া প্ৰথম' নীতি আৰু ‘সাগৰ’ দৃষ্টিভংগীৰ অধীনত ইয়াৰ সম্পৰ্কৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে আৰু মালদ্বীপক ইয়াৰ উন্নয়নমূলক যাত্ৰা আৰু অগ্ৰাধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ অটল প্ৰতিশ্ৰুতিৰ বিষয়ে পুনৰ দোহাৰে। মালদ্বীপৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ভাৰতৰ জৰুৰীকালীন বিত্তীয় সাহায্যৰ বাবে ধন্যবাদ জনায়। তেওঁ প্ৰয়োজনৰ সময়ত মালদ্বীপৰ 'প্ৰথম সঁহাৰি দাতা' হিচাপে ভাৰতৰ নিৰন্তৰ ভূমিকাৰ কথা স্বীকাৰ কৰি ২০১৪ চনত মালেত হোৱা পানীৰ সংকট আৰু কোভিড-১৯ মহামাৰীৰ সময়ত ভাৰতৰ সহায়ৰ কথা স্মৰণ কৰে।

৩. মালদ্বীপৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ড০ মহম্মদ মুইজ্জুৱে মালদ্বীপে সন্মুখীন হৈ থকা বিত্তীয় প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলাত সহায়ক হৈ দ্বিপাক্ষিক মুদ্ৰা বিনিময় চুক্তি হিচাপে ৪০০ নিযুত আমেৰিকান ডলাৰ আৰু ৩০ বিলিয়ন টকাৰ ৰূপত সমৰ্থন আগবঢ়োৱাৰ সিদ্ধান্তৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰক প্ৰশংসা কৰে। নেতাদ্বয়ে মালদ্বীপক ইয়াৰ বিত্তীয় প্ৰত্যাহ্বান মোকাবিলা কৰিবলৈ পৰৱৰ্তী ব্যৱস্থা ৰূপায়ণৰ ক্ষেত্ৰতো সন্মতি প্ৰদান কৰে।

৪. দুয়োগৰাকী নেতাই স্বীকাৰ কৰে যে দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কক এক ব্যাপক অৰ্থনৈতিক আৰু সামুদ্ৰিক সুৰক্ষা অংশীদাৰিত্বলৈ ব্যাপকভাৱে পৰিৱৰ্তন কৰাৰ লক্ষ্যৰে এক নতুন পৰিকাঠামো নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ বাবে দুয়োপক্ষৰ এয়া এক উপযুক্ত সময়, যি জনকেন্দ্ৰিক, ভৱিষ্যতমুখী আৰু ভাৰত মহাসাগৰ অঞ্চলত স্থিৰতাৰ সমল হিচাপে কাম কৰিব। এই সন্দৰ্ভত, দুয়োগৰাকী নেতাই নিম্নলিখিত ধৰণে সিদ্ধান্ত লয়:

I. ৰাজনৈতিক বিনিময়.

নেতৃত্ব আৰু মন্ত্ৰী পৰ্যায়ত আদান-প্ৰদান তীব্ৰ কৰাৰ বাবে, দুয়োপক্ষই সাংসদ আৰু স্থানীয় চৰকাৰৰ প্ৰতিনিধিসকলৰ আদান-প্ৰদান অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ সেইবোৰ সম্প্ৰসাৰিত কৰিব। তদুপৰি, দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কৰ বিকাশত অংশীদাৰী গণতান্ত্ৰিক মূল্যবোধৰ অৱদানক স্বীকৃতি দি তেওঁলোকে দুয়োখন সংসদৰ মাজত প্ৰতিষ্ঠানগত সহযোগিতা সক্ষম কৰাৰ বাবে বুজাবুজিৰ চুক্তি সম্পাদন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়।
 

II. উন্নয়ন সহযোগিতা

মালদ্বীপৰ জনসাধাৰণৰ বাবে প্ৰকৃত লাভালাভ কঢ়িয়াই অনাৰ বাবে চলিত উন্নয়নমূলক অংশীদাৰী প্ৰকল্পৰ অগ্ৰগতিৰ কথা বিবেচনা কৰি দুয়োপক্ষই সিদ্ধান্ত লয়:

i. বন্দৰ, বিমানবন্দৰ, গৃহ, চিকিৎসালয়, পথ নেটৱৰ্ক, ক্ৰীড়া সুবিধা, বিদ্যালয় আৰু পানী আৰু নৰ্দমাকে ধৰি বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত মালদ্বীপৰ প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি উন্নয়নমূলক অংশীদাৰিত্ব আগবঢ়োৱাত একেলগে কাম কৰা;

ii. আৱাস প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে মালদ্বীপক সহায় প্ৰদান কৰা আৰু ভাৰতৰ সহায়ত সমৰ্থিত চলিত সামাজিক আৱাস প্ৰকল্পবোৰ ত্বৰান্বিত কৰা;

iii. ধ্বজাবাহী গ্ৰেটাৰ মালে সংযোগ প্ৰকল্প (জিএমচিপি) সময়মতে সম্পূৰ্ণ কৰাৰ বাবে সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়োৱা, আৰু থিলাফুচি আৰু গিৰাভাৰু দ্বীপসমূহক সম্প্ৰসাৰণ কৰি সংযোগ কৰাৰ বাবে এক সম্ভাৱ্য অধ্যয়ন কৰা;

iv. মালে বন্দৰটোৰ ভিৰ কম কৰাৰ বাবে আৰু থিলাফুছিত বৰ্ধিত কাৰ্গো সঞ্চালন ক্ষমতা প্ৰদান কৰাৰ বাবে থিলাফুচি দ্বীপত এক অত্যাধুনিক বাণিজ্যিক বন্দৰৰ বিকাশত সহযোগিতা কৰা;

v. মালদ্বীপৰ ইহাৱান্দহিপ্পোলহু আৰু গাধু দ্বীপপুঞ্জৰ মালদ্বীপ অৰ্থনৈতিক গেটৱে প্ৰকল্পত অৰিহণা যোগোৱা ট্ৰেন্সশিপমেণ্ট সুবিধা আৰু বাংকাৰিং সেৱাৰ বিকাশৰ বাবে সহযোগিতা অন্বেষণ কৰা;

vi. ভাৰতীয় সহায়ৰ লগতে মালদ্বীপৰ অন্যান্য বিমানবন্দৰৰ সৈতে বিকশিত হৈ থকা হানিমাধু আৰু গান বিমানবন্দৰৰ সম্পূৰ্ণ সম্ভাৱনাক ব্যৱহাৰ কৰাৰ বাবে যুটীয়াভাৱে কাম কৰা। এই দিশত দুয়োপক্ষই বিমান সংযোগ শক্তিশালী কৰা, বিনিয়োগ আকৰ্ষিত কৰা আৰু এই বিমান বন্দৰসমূহৰ দক্ষ ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে সহযোগিতা কৰাৰ ব্যৱস্থাৰ বিষয়েও বিবেচনা কৰিব;

vii. ভাৰতৰ সহায়ত হা ধালু এটোল আৰু মাছ প্ৰক্ৰিয়াকৰণৰ লগতে "কৃষি অৰ্থনৈতিক ক্ষেত্ৰ" আৰু পৰ্যটন বিনিয়োগ স্থাপনত যুটীয়াভাৱে কাম কৰা;

viii. ভাৰত-মালদ্বীপৰ জনকেন্দ্ৰিক উন্নয়ন অংশীদাৰীত্বক মালদ্বীপৰ প্ৰতিটো অংশলৈ লৈ যোৱাৰ বাবে সফল আৰু উচ্চ প্ৰভাৱযুক্ত সামূহিক উন্নয়ন প্ৰকল্পৰ অতিৰিক্ত বিত্তীয় যোগানৰ জৰিয়তে অধিক সম্প্ৰসাৰিত কৰা।

III. বাণিজ্য আৰু অৰ্থনৈতিক সহযোগিতা

দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্য আৰু বিনিয়োগৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ অব্যৱহৃত সম্ভাৱনাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিবলৈ দুয়োপক্ষই সন্মতি প্ৰদান কৰে:

i. দুয়োখন দেশৰ মাজত সামগ্ৰী আৰু সেৱাৰ বাণিজ্যৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি দ্বিপাক্ষিক মুক্ত বাণিজ্য চুক্তিৰ ওপৰত আলোচনা আৰম্ভ কৰা;

ii. বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক গভীৰ কৰা আৰু বিদেশী মুদ্ৰাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীলতা হ্ৰাস কৰাৰ লক্ষ্যৰে স্থানীয় মুদ্ৰাত ভাৰত আৰু মালদ্বীপৰ মাজৰ বাণিজ্যিক লেনদেনৰ নিষ্পত্তি কাৰ্যকৰী কৰা;

iii. দ্বিপাক্ষিক বিনিয়োগ আৰু দুয়োটা ব্যৱসায়িক চেম্বাৰ আৰু প্ৰতিষ্ঠানৰ মাজত ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক বৃদ্ধি কৰা; বিনিয়োগৰ সুযোগ সম্পৰ্কীয় তথ্য প্ৰচাৰ তথা ব্যৱসায় কৰাৰ সহজতা উন্নত কৰাৰ বাবে পদক্ষেপ লোৱা;

iv. কৃষি, মীন পালন, সামুদ্ৰিক বিজ্ঞান আৰু নীল অৰ্থনীতিৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা শক্তিশালী কৰি মালদ্বীপৰ অৰ্থনীতিৰ বৈচিত্ৰতাৰ দিশত কৰা প্ৰচেষ্টাক সমৰ্থন কৰা, যাৰ ভিতৰত আছে শৈক্ষিক সম্পৰ্ক স্থাপন তথা গৱেষণা আৰু উন্নয়ন সহযোগিতা সম্প্ৰসাৰিত কৰা;

v. বিপণন অভিযান আৰু সহযোগিতামূলক প্ৰচেষ্টাৰ জৰিয়তে দুয়োখন দেশৰ মাজত পৰ্যটন বৃদ্ধিৰ প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধি কৰা।

IV. ডিজিটেল আৰু বিত্তীয় সহযোগিতা

ডিজিটেল আৰু বিত্তীয় ক্ষেত্ৰৰ উন্নয়নে শাসন আৰু সেৱা প্ৰদানৰ ওপৰত পৰিৱৰ্তনশীল প্ৰভাৱ পেলোৱাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত দুয়োপক্ষই সন্মত হয়:

i. ডিজিটেল আৰু বিত্তীয় সেৱা ৰূপায়ণৰ ক্ষেত্ৰত নিপুণতা শ্বেয়াৰ কৰা;

ii. ভাৰতৰ ইউনিফাইড পেমেণ্টইণ্টছ ইণ্টাৰফেচ (ইউপিআই), ইউনিক ডিজিটেল আইডেন্টিটি, গতি শক্তি আঁচনি আৰু অন্যান্য ডিজিটেল সেৱা মুকলি কৰি ডিজিটেল পাব্লিক ইনফ্ৰাষ্ট্ৰাকচাৰ (ডিপিআই)ৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা আগবঢ়োৱা, যি মালদ্বীপৰ লোকসকলৰ সুবিধাৰ বাবে ডিজিটেল ডমেইনৰ জৰিয়তে ই-গভৰ্ণেন্স আৰু সেৱা প্ৰদান বৃদ্ধি কৰিব;

iii. মালদ্বীপত ৰূপে কাৰ্ড মুকলি কৰাৰ বাবে আদৰণি জনায়, যিয়ে মালদ্বীপ ভ্ৰমণ কৰা ভাৰতীয় পৰ্যটকসকলৰ বাবে পৰিশোধৰ সহজতা বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে ভাৰত ভ্ৰমণ কৰা মালদ্বীপৰ নাগৰিকসকলৰ বাবে একে ধৰণৰ সেৱা সম্প্ৰসাৰিত কৰাৰ বাবে ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰিব।

V. শক্তি সহযোগিতা

বহনক্ষম উন্নয়ন নিশ্চিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত শক্তি সুৰক্ষাৰ ভূমিকাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি দুয়োপক্ষই শক্তি ব্যয় হ্ৰাস কৰিবলৈ আৰু মালদ্বীপক ইয়াৰ এন ডি চি লক্ষ্য প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ সক্ষম কৰাৰ বাবে সৌৰ শক্তি আৰু অন্যান্য নৱীকৰণযোগ্য শক্তি তথা শক্তি দক্ষতা প্ৰকল্প ৰূপায়ণৰ জৰিয়তে সহযোগিতা অন্বেষণ কৰিবলৈ সন্মত হয়। দুয়োপক্ষই প্ৰতিষ্ঠানগত অংশীদাৰিত্বৰ বাবে এক পৰিকাঠামো স্থাপন কৰিব য'ত প্ৰশিক্ষণ,  ভ্ৰমণৰ আদান-প্ৰদান, যৌথ গৱেষণা, কাৰিকৰী প্ৰকল্প আৰু বিনিয়োগৰ প্ৰচাৰ অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব।

এই দিশত, দুয়োপক্ষই মালদ্বীপক ৱান চান ৱান ৱৰ্ল্ড ৱান গ্ৰিড উদ্যোগত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ সক্ষম কৰিব পৰা ব্যৱস্থাবোৰ চিনাক্ত কৰাৰ বাবে এক সম্ভাৱ্য অধ্যয়নো কৰিব।

VI. স্বাস্থ্য সহযোগিতা

দুয়োপক্ষই সন্মত হৈছিল:

i. ভাৰতত মালদ্বীপৰ লোকসকলক সুৰক্ষিত আৰু সুলভ স্বাস্থ্যসেৱা প্ৰদানৰ জৰিয়তে চলিত স্বাস্থ্য সহযোগিতা অধিক গভীৰ কৰা আৰু ভাৰতৰ চিকিৎসালয়ৰ সুবিধাসমূহৰ মাজত সম্পৰ্ক বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে মালদ্বীপত স্বাস্থ্য-যত্নৰ আন্তঃগাঁথনি শক্তিশালী কৰাৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় স্বাস্থ্য সেৱাৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ উন্নত কৰা;

ii. মালদ্বীপ চৰকাৰৰ দ্বাৰা ভাৰতীয় ফাৰ্মাকোপিয়াৰ স্বীকৃতিৰ দিশত কাম কৰি ভাৰতৰ পৰা সুলভ আৰু উন্নত মানৰ জেনেৰিক ঔষধ প্ৰদানৰ জৰিয়তে মালদ্বীপৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষা প্ৰচেষ্টাত অৰিহণা যোগোৱাৰ বাবে সমগ্ৰ মালদ্বীপত ভাৰত-মালদ্বীপ জন ঔষধি কেন্দ্ৰ স্থাপন;

iii. মালদ্বীপৰ কেন্দ্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক মানসিক স্বাস্থ্য সেৱাসমূহত মানসিক স্বাস্থ্য সেৱা আৰু সমৰ্থন প্ৰণালী উন্নত কৰাৰ বাবে একেলগে কাম কৰা;

iv. দক্ষতা আৰু জ্ঞান বৃদ্ধিৰ বাবে স্বাস্থ্যসেৱা পেছাদাৰীসকলৰ প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীত সহযোগিতা কৰা;

v. কৰ্কট ৰোগ, বন্ধ্যাত্ব আদিকে ধৰি সাধাৰণ স্বাস্থ্য প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰাৰ বাবে স্বাস্থ্য গৱেষণাৰ প্ৰচেষ্টাত একেলগে কাম কৰা;

vi. ড্ৰাগ-নিচা মুক্ত আৰু পুনৰ্সংস্থাপন ব্যৱস্থাৰ ওপৰত বিশেষজ্ঞতা ভাগ-বটোৱাৰা কৰাৰ লগতে মালদ্বীপত পুনৰ্সংস্থাপন কেন্দ্ৰ স্থাপনত সহায় কৰাৰ বাবে একেলগে কাম কৰা;

vii. জৰুৰীকালীন চিকিৎসা স্থানান্তৰ কৰাৰ বাবে মালদ্বীপৰ ক্ষমতা বৃদ্ধিত একেলগে কাম কৰা।

VII. প্ৰতিৰক্ষা আৰু নিৰাপত্তা সহযোগিতা

ভাৰত আৰু মালদ্বীপে ভাৰত মহাসাগৰ অঞ্চলত উমৈহতীয়া প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে যাৰ ফলত দুয়োখন দেশৰ নিৰাপত্তা আৰু উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পৰিছে। প্ৰাকৃতিক অংশীদাৰ হিচাপে তেওঁলোকে ভাৰত আৰু মালদ্বীপৰ লগতে বৃহত্তৰ ভাৰত মহাসাগৰীয় অঞ্চলৰ জনসাধাৰণৰ হিতৰ বাবে সামুদ্ৰিক আৰু নিৰাপত্তা সহযোগিতা আগবঢ়াই নিয়াৰ ক্ষেত্ৰত একেলগে কাম কৰাৰ সংকল্প লয়।

মালদ্বীপ, ইয়াৰ বিশাল একচেটিয়া অৰ্থনৈতিক ক্ষেত্ৰৰ সৈতে, জলদস্যুতা, আই ইউ ইউ মাছ ধৰা, ড্ৰাগ চোৰাং আৰু সন্ত্ৰাসবাদকে ধৰি পৰম্পৰাগত আৰু অ-পৰম্পৰাগত সামুদ্ৰিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে। দুয়োখন দেশে একমত হয় যে ভাৰতে এক বিশ্বস্ত আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য অংশীদাৰ হিচাপে মালদ্বীপৰ সৈতে বিশেষজ্ঞতা ভাগ-বটোৱাৰা, সামৰ্থ্য বৃদ্ধি আৰু মালদ্বীপৰ প্ৰয়োজনীয়তা তথা প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি যৌথ সহযোগিতামূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰিব; ভাৰতৰ সহায়ত উথুৰু থিলা ফালহু (ইউটিএফ)ত চলি থকা মালদ্বীপ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিৰক্ষা বাহিনীৰ (এমএনডিএফ) 'ইকথা' বন্দৰ প্ৰকল্পই এমএনডিএফৰ কাৰ্যকৰী ক্ষমতা বৃদ্ধিত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰিহণা যোগাব, আৰু সময়মতে সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ বাবে সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়াবলৈ দুয়োপক্ষই সন্মত হয়।

দুয়োপক্ষই সন্মত হয়:

i. মালদ্বীপক ইয়াৰ ৰাষ্ট্ৰীয় অগ্ৰাধিকাৰৰ সৈতে সংগতি ৰাখি সামুদ্ৰিক আৰু নিৰাপত্তাৰ প্ৰয়োজনীয়তা আগবঢ়োৱাৰ ক্ষেত্ৰত এমএনডিএফৰ লগতে মালদ্বীপ চৰকাৰৰ সামৰ্থ্য বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰতিৰক্ষা মঞ্চ আৰু সম্পদৰ ব্যৱস্থা কৰাত সহায় কৰা;

ii. ৰাডাৰ প্ৰণালী আৰু অন্যান্য সঁজুলি ৰখাৰ সৈতে এমএনডিএফৰ নিৰীক্ষণ আৰু নিৰীক্ষণ ক্ষমতা বৃদ্ধিত মালদ্বীপক সমৰ্থন কৰা

iii. মালদ্বীপ চৰকাৰৰ প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি ক্ষমতা নিৰ্মাণ আৰু প্ৰশিক্ষণৰ জৰিয়তে হাইড্ৰ'গ্ৰাফিক বিষয়ত মালদ্বীপক সমৰ্থন কৰা;

iv. দুৰ্যোগ সঁহাৰি আৰু বিপদাশংকা হ্ৰাসৰ ক্ষেত্ৰত সহযোগিতা শক্তিশালী কৰা, যাৰ ভিতৰত আছে এছ.ও.পি.-ৰ বিকাশ আৰু বৰ্ধিত আন্তঃকাৰ্যকৰীতা প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে অনুশীলন;

v. আন্তঃগাঁথনি, প্ৰশিক্ষণ আৰু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতিৰ আদান-প্ৰদানৰ জৰিয়তে সামৰ্থ্য বিকাশত সহায় কৰি তথ্য আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত মালদ্বীপক সহায় কৰা।

vi. প্ৰাৰম্ভিক তাৰিখত ভাৰতৰ সহায়ত মালেত নিৰ্মাণ কৰা মালদ্বীপৰ অত্যাধুনিক প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰালয় (এমঅ'ডি) ভৱন উদ্বোধন কৰা হ'ব, যি এমঅ'ডিৰ আধুনিক আন্তঃগাঁথনি ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰিব;

vii. ভাৰতত আই টি ই চি কাৰ্যসূচী আৰু অন্যান্য প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচীৰ অধীনত এম এন ডি এফ, মালদ্বীপ আৰক্ষী সেৱা (এমপিএছ), আৰু মালদ্বীপৰ অন্যান্য সুৰক্ষা সংগঠনৰ বাবে ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰশিক্ষণৰ ব্যৱস্থা;

viii. এমএনডিএফ আন্তঃগাঁথনি বিকাশ আৰু উন্নীতকৰণৰ বাবে বিত্তীয় সহায় সম্প্ৰসাৰণ কৰা।

VIII. ক্ষমতা নিৰ্মাণ আৰু প্ৰশিক্ষণ

মালদ্বীপৰ মানৱ সম্পদ উন্নয়নমূলক প্ৰয়োজনীয়তাৰ ক্ষেত্ৰত ইতিবাচক অৱদান আগবঢ়োৱা বিভিন্ন চলিত ক্ষমতা নিৰ্মাণৰ পদক্ষেপৰ পৰ্যালোচনা কৰি দুয়োপক্ষই মালদ্বীপৰ প্ৰয়োজনীয়তা আৰু অগ্ৰাধিকাৰ অনুসৰি প্ৰশিক্ষণ আৰু ক্ষমতা নিৰ্মাণৰ দিশত সমৰ্থন অধিক সম্প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ সন্মত হয়; তেওঁলোকে লগতে সন্মত হয়-

i. মালদ্বীপৰ অসামৰিক কৰ্মচাৰী আৰু স্থানীয় চৰকাৰৰ প্ৰতিনিধিসকলৰ বাবে অনুকূলিত প্ৰশিক্ষণ কাৰ্যসূচী অব্যাহত ৰখা।

ii. মালদ্বীপৰ অৰ্থনীতিত বৰ্ধিত অংশগ্ৰহণৰ বাবে দক্ষতা প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰি আৰু মালদ্বীপৰ মহিলা উদ্যোগীসকলক সমৰ্থন আগবঢ়াই মহিলা নেতৃত্বাধীন বিকাশৰ বাবে এক নতুন কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰা;

iii. যুৱসকলৰ উদ্ভাৱনৰ সম্ভাৱনা কঢ়িয়াই আনিবলৈ মালদ্বীপত ষ্টাৰ্ট-আপ ইনকিউবেটৰ-এক্সিলাৰেটৰ স্থাপনত সহযোগিতা কৰা।

IX. মানুহৰ পৰা মানুহলৈ সম্পৰ্ক

ভাৰত আৰু মালদ্বীপৰ জনসাধাৰণৰ মাজৰ সম্পৰ্ক দুয়োখন দেশৰ বিশেষ আৰু অনন্য সম্পৰ্কৰ আধাৰ হৈ আছে। দুয়োপক্ষই এই সম্পৰ্কবোৰ গভীৰ কৰাৰ বাবে ব্যৱস্থা ল'বলৈ সন্মত হয় আৰু সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে:

i. বাণিজ্য আৰু অৰ্থনৈতিক সহযোগিতা সম্প্ৰসাৰণ আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত অধিক সম্পৰ্ক স্থাপনত অৰিহণা যোগাবৰ বাবে বাংগালুৰুত মালদ্বীপৰ কনচুলেট আৰু আদ্দু চহৰত ভাৰতৰ কনচুলেট স্থাপনৰ দিশত ইতিবাচকভাৱে কাম কৰা;
ii. অৰ্থনৈতিক সম্পৰ্ক বৃদ্ধি আৰু পৰ্যটনৰ প্ৰসাৰৰ হকে ভ্ৰমণ সহজ কৰিবলৈ বিমান আৰু সামুদ্ৰিক সংযোগ বৃদ্ধি কৰা;
iii. মালদ্বীপত প্ৰয়োজনীয়তা অনুসৰি উচ্চ শিক্ষা প্ৰতিষ্ঠান, দক্ষতা কেন্দ্ৰ আৰু উৎকৰ্ষ কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা;
iv. মালদ্বীপ ৰাষ্ট্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয়ত আই চি চি আৰ আসন স্থাপনৰ দিশত কাম কৰা।

X. আঞ্চলিক আৰু বহুপাক্ষিক সহযোগিতা ফ’ৰাম

ভাৰত আৰু মালদ্বীপৰ মাজত ঘনিষ্ঠ সহযোগিতাই আঞ্চলিক আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয়ভাৱে দুয়োখন দেশক লাভান্বিত কৰিছে আৰু উমৈহতীয়া স্বাৰ্থৰ বিষয়ত পৰস্পৰৰ কণ্ঠ বৃদ্ধি কৰিছে। শেহতীয়াকৈ চিএছচিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সদস্য হিচাপে কলম্বো নিৰাপত্তা সন্মিলন (চিএছচি), ভাৰত আৰু মালদ্বীপৰ চাৰ্টাৰ স্বাক্ষৰ কৰাৰ লগে লগে এক সুৰক্ষিত আৰু শান্তিপূৰ্ণ ভাৰত মহাসাগৰ অঞ্চল প্ৰাপ্ত কৰাৰ লক্ষ্যৰে তেওঁলোকৰ উমৈহতীয়া সামুদ্ৰিক তথা নিৰাপত্তাৰ স্বাৰ্থক আগুৱাই নিয়াৰ ক্ষেত্ৰত ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰাৰ কথা পুনৰ নিশ্চিত কৰা হৈছে। দুয়োপক্ষই বহুপাক্ষিক মণ্ডলীত ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰি যাবলৈও সন্মত হৈছে।

৪. ভাৰত আৰু মালদ্বীপৰ জনসাধাৰণৰ লগতে ভাৰত মহাসাগৰীয় অঞ্চলৰ জনসাধাৰণৰ উমৈহতীয়া লাভালাভৰ বাবে দুয়োখন দেশৰ মাজত ব্যাপক অৰ্থনৈতিক আৰু সামুদ্ৰিক সুৰক্ষা অংশীদাৰিত্বক আগুৱাই নিয়াৰ লক্ষ্যৰে ভাৰত আৰু মালদ্বীপ দুয়োদেশৰ বিষয়াসকলক সময়মতে আৰু দক্ষতাৰে ৰূপায়ণ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে। তেওঁলোকে এই ভিজন ডকুমেণ্ট ৰূপায়ণৰ অগ্ৰগতি তদাৰক কৰিবলৈ এক নতুন উচ্চ-স্তৰীয় মূল গোট গঠন কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়। এই গোটটোৰ নেতৃত্বত দুয়োপক্ষৰ মাজত পাৰস্পৰিকভাৱে সিদ্ধান্ত লোৱা হ'ব।

***

MJPS/SR/SKS/MK/BB