ભારતના પ્રધાનમંત્રીના નિર્દેશો પર ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ પેન્શન એન્ડ પેન્શનર્સ વેલ્ફેર (ડીઓપીપીડબ્લ્યુ)એ માર્ચ, 2015માં 'અનુભવ' નામનું એક ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ લોન્ચ કર્યું હતું. તે નિવૃત્ત/નિવૃત્ત કર્મચારીઓ માટે તેમના સેવાના સમયગાળા દરમિયાન નોંધપાત્ર સિદ્ધિઓ દર્શાવવા માટેનું એક સાધન છે.

28 ઓગસ્ટ, 2024 ના રોજ, ડીઓપીપીડબ્લ્યુ એ 2016 માં તેની શરૂઆતથી 7 મા અનુભવ એવોર્ડ સમારંભનું આયોજન કર્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અત્યાર સુધીમાં 6 સમારોહમાં 54 અનુભવ એવોર્ડ અને 09 જ્યુરી સર્ટિફિકેટ એનાયત કરવામાં આવ્યા છે.

ચાલુ વર્ષે 22 મંત્રાલયો/વિભાગોનાં લખાણો પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યાં છે, જેમાંથી 5 અનુભવ પુરસ્કાર અને 10 જ્યુરી સર્ટિફિકેટ્સ, કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન મંત્રાલયનાં રાજ્ય મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહનાં હસ્તે  ઉત્કૃષ્ટ લખાણોને એનાયત કરવામાં આવશે. આ એવોર્ડ સમારંભ અનોખો છે કારણ કે કુલ 15 એવોર્ડ વિજેતાઓમાંથી 33 ટકા મહિલા કર્મચારીઓ છે, જે 'અનુભવ'ના ઇતિહાસમાં અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ છે. તે શાસનમાં તેમની વધતી ભૂમિકા અને યોગદાનને સૂચવે છે. ડીઓપીપીડબ્લ્યુ 15 પુરસ્કાર વિજેતાઓની વ્યાવસાયિક સિદ્ધિઓની ઉજવણી અને પ્રકાશિત કરવા માટે એક ટૂંકી મૂવી અને પ્રશસ્તિપત્ર બુકલેટ પણ બહાર પાડશે.

પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગ દ્વારા 28 ઓગસ્ટ, 2024ના રોજ વિજ્ઞાન ભવનના પૂર્ણ હોલમાં કાર્મિક, પીજી અને પેન્શન મંત્રાલયના રાજ્ય કક્ષાના મંત્રી ડો.જિતેન્દ્ર સિંહની ભવ્ય ઉપસ્થિતિ હેઠળ 55મી પ્રી-રિટાયરમેન્ટ કાઉન્સેલિંગ (પીઆરસી) વર્કશોપનું આયોજન કરવામાં આવશે  .

પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગ દ્વારા સુશાસનના ભાગરૂપે સમગ્ર દેશમાં પ્રિ-રિટાયરમેન્ટ કાઉન્સેલિંગ (પીઆરસી) વર્કશોપનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જેથી નિવૃત્ત થનાર અધિકારીઓને સેવાનિવૃત્તિની પ્રક્રિયામાં મદદ મળી શકે. ભારત સરકારના નિવૃત્ત થઈ રહેલા કર્મચારીઓના લાભાર્થે આયોજિત આ કાર્યશાળા પેન્શનરોના 'જીવન જીવવાની સરળતા'ની દિશામાં એક ક્રાંતિકારી પગલું છે. આ વર્કશોપમાં નિવૃત્ત થઇ રહેલા કર્મચારીઓને નિવૃત્તિના લાભો અને પેન્શન મંજૂરી પ્રક્રિયા સંબંધિત સંબંધિત માહિતી પૂરી પાડવામાં આવશે.

નિવૃત્ત થઈ રહેલા કર્મચારીઓ માટે સરળ સંક્રમણની સુવિધા માટે ભવિષ્ય પોર્ટલ, ઇન્ટિગ્રેટેડ પેન્શનર્સ પોર્ટલ, નિવૃત્તિ લાભો, ફેમિલી પેન્શન, સીજીએચએસ નિયમો, આવકવેરા નિયમો, અનુભવ, ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ, રોકાણની તકો વગેરે પર વિવિધ સત્રો યોજવામાં આવશે. આ તમામ સત્રો નિવૃત્ત થયેલા લોકોને અનુસરવાની પ્રક્રિયાથી વાકેફ કરવા અને નિવૃત્તિ પહેલાં ફોર્મ ભરવા અને નિવૃત્તિ પછી તેમને મળતા લાભો વિશેની માહિતી પૂરી પાડવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે.

નિવૃત્ત થયેલા લોકો તેમના નિવૃત્તિ ભંડોળના રોકાણનું સમયસર આયોજન કરી શકે તે માટે રોકાણના વિવિધ માધ્યમો, તેમના લાભો અને આયોજન પર એક વિસ્તૃત સત્રનું આયોજન કરવામાં આવશે. સીજીએચએસ સિસ્ટમ, સીજીએચએસ પોર્ટલ, પ્રદાન કરવામાં આવેલી સુવિધાઓ તેમજ સીજીએચએસ લાભ મેળવવા માટે અનુસરવાની પ્રક્રિયાઓ પર વિસ્તૃત સત્ર પણ યોજાશે.

પીઆરસી કાર્યશાળા દરમિયાન "બેંકોના પ્રદર્શન"નું આયોજન કરવાનો પણ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે, જેમાં તમામ 18 પેન્શન વિતરણ બેંકો ભાગ લેશે. ભાગ લેનારાઓને તમામ પેન્શનર્સની સંબંધિત બેંકિંગ સેવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે. બેંકો નિવૃત્ત લોકોને પેન્શન ખાતું ખોલવા અને તેમને અનુકૂળ વિવિધ યોજનાઓમાં પેન્શન કોર્પસના રોકાણ અંગે પણ માર્ગદર્શન આપશે.

એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે 31/03/2025 સુધી નિવૃત્ત થનારા આશરે 1,200 અધિકારીઓને આ પ્રી-રિટાયરમેન્ટ કાઉન્સેલિંગ (પીઆરસી) વર્કશોપથી ઘણો લાભ થશે. કેન્દ્ર સરકારનાં નિવૃત્ત થયેલા લોકો માટે સરળ અને આરામદાયક સંક્રમણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે વિભાગ સુશાસનનાં ભાગરૂપે આ પ્રકારની કાર્યશાળાઓનું આયોજન કરવાનું ચાલુ રાખશે. વિભાગ તેમને લેવામાં આવી રહેલી સરકારી પહેલોથી માહિતગાર રાખવા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહ્યું છે, જેથી તેઓ નિવૃત્તિ પછી પણ તમામ લાભો મેળવવાનું ચાલુ રાખી શકે.

પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગ 28.8.2024ના રોજ નવી દિલ્હીમાં કર્મચારી, જાહેર ફરિયાદ અને પેન્શન મંત્રાલયનાં રાજ્ય મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહની અધ્યક્ષતામાં 11મી રાષ્ટ્રવ્યાપી પેન્શન અદાલતનું આયોજન કરશે.

પેન્શનર્સ ફરિયાદોનું નિવારણ એ સરકાર માટે ઉચ્ચ પ્રાથમિકતાનું ક્ષેત્ર છે. પેન્શનર્સ ફરિયાદના ઝડપી નિરાકરણ માટે ડીઓપીપીડબ્લ્યુ દ્વારા પેન્શન અદાલતનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં સ્થળ પર જ નિવારણ માટે બહુવિધ હિતધારકોને એક મંચ પર લાવવામાં આવ્યા છે. દેશભરની તમામ પેન્શન અદાલતોમાં, 17,760 કેસોનું નિરાકરણ લાવવામાં આવ્યું હતું (74 ટકા નિવારણ દર).

11મી પેન્શન અદાલત લાંબા સમયથી બાકી રહેલા સુપર સિનિયર્સ પેન્શન કેસોના નિરાકરણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. પેન્શન અદાલતમાં ગૃહ મંત્રાલય, સંરક્ષણ નાણાં વિભાગ, વાણિજ્ય મંત્રાલય, ભૂતપૂર્વ સૈનિકોના કલ્યાણ વિભાગ, આવાસ અને શહેરી બાબતોનું મંત્રાલય, રેલવે મંત્રાલય વગેરે સહિત 22 મંત્રાલયો/વિભાગો ભાગ લેશે. મંત્રાલયો સાથે સંબંધિત 298 કેસોની ચર્ચા થશે.

પેન્શન અને પેન્શનર્સ કલ્યાણ વિભાગે ભવિષ્ય પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરીને "ઇન્ટિગ્રેટેડ પેન્શનર્સ પોર્ટલ" વિકસાવ્યું છે, જેનો ઉદ્દેશ પેન્શનર્સ અને વૃદ્ધ નાગરિકો માટે કોમન સિંગલ વિન્ડો પોર્ટલ પ્રદાન કરવાનો છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા, કેનેરા બેંક, પંજાબ નેશનલ બેંક, બેંક ઓફ બરોડા અને બેંક ઓફ ઇન્ડિયાએ ઇન્ટિગ્રેટેડ પેન્શનર્સ પોર્ટલ સાથે તેમના પેન્શન પોર્ટલને પહેલેથી જ સંકલિત કરી દીધા છે. યુનિયન બેંક ઓફ ઇન્ડિયા આવતીકાલે આ લીગમાં જોડાશે. અત્યારે આ બેંકો દ્વારા 4 સુવિધાઓ પ્રદાન કરવામાં આવી છે, જેમાં માસિક પેન્શન સ્લિપ, જીવનની સ્થિતિનું પ્રમાણપત્ર, પેન્શનધારકનું જમા કરાવવાનું ફોર્મ 16 અને ચુકવવામાં આવેલા પેન્શન એરિયર્સનું ડ્યુ એન્ડ ડ્રેન સ્ટેટમેન્ટ સામેલ છે. એકીકૃત વપરાશકર્તા અનુભવ માટે તમામ પેન્શન વિતરણ બેંકોને આ પોર્ટલ સાથે એકીકૃત કરવાનું લક્ષ્ય છે.

AP/GP/JD