સર્વસમાવેશક વૃદ્ધિ માટે જવાબદાર લાંબા ગાળાના પરિબળો સાથે સંકળાયેલી એક મજબૂત હેલ્થકેર સિસ્ટમ સ્થિતિસ્થાપક અર્થતંત્ર માટે આવશ્યક છે, એમ કેન્દ્રીય નાણાં અને કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રી શ્રીમતી નિર્મલા સીતારમણે આજે સંસદમાં રજૂ કરેલા આર્થિક સર્વેક્ષણ 2023-24 પર ભાર મૂક્યો છે.

તમામ વિકાસલક્ષી નીતિઓમાં નિવારણાત્મક અને પ્રોત્સાહક હેલ્થકેર અભિગમ અને સારી ગુણવત્તાયુક્ત હેલ્થકેર સેવાઓની સાર્વત્રિક સુલભતા મારફતે તમામ વયની સ્વસ્થ સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારી સુનિશ્ચિત કરવાની સરકારની કટિબદ્ધતાને અનુરૂપ આ સર્વેક્ષણમાં 'તમામ માટે ગુણવત્તાયુક્ત હેલ્થકેર' સુનિશ્ચિત કરવા સરકારની મુખ્ય પહેલો અને યોજનાઓ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.

• આયુષ્માન ભારત પ્રધાનમંત્રી જન આરોગ્ય યોજના (એબી-પીએમજેએવાય): 8 જુલાઈ, 2024 સુધીમાં, માધ્યમિક અને તૃતીયક હોસ્પિટલમાં દાખલ થવા માટે વંચિત પરિવારો માટે વાર્ષિક રૂ. 5 લાખનું આરોગ્ય વીમા કવચ પ્રદાન કરવાના હેતુથી, 34.73 કરોડ આયુષ્માન ભારત કાર્ડ બનાવવામાં આવ્યા છે અને 7.37 કરોડ હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાને આ યોજના હેઠળ આવરી લેવામાં આવ્યા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, આ યોજનાના લાભાર્થીઓમાં 49 ટકા મહિલાઓ છે.
• પ્રધાનમંત્રી જન ઔષધિ કેન્દ્રો: આ યોજનાનો ઉદ્દેશ બજાર દર કરતા 50-90 ટકા સસ્તી ગુણવત્તાયુક્ત દવાઓ પ્રદાન કરવાનો છે. આ યોજના હેઠળ ગયા વર્ષે એઈમ્સ દેવઘરમાં 10,000માં જન ઔષધિ કેન્દ્રનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. આ કેન્દ્રો પર 1965 દવાઓ અને 293 સર્જિકલ ઉપકરણો ઉપલબ્ધ છે.
• અમૃત (એફોર્ડેબલ મેડિસિન્સ એન્ડ રિલાયેબલ ઇમ્પ્લાન્ટ્સ ફોર ટ્રીટમેન્ટ): વિવિધ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 300થી વધારે અમૃત ફાર્મસીઓ કાર્યરત છે. આનો હેતુ ગંભીર બીમારીઓ માટે સબસિડીવાળી દવાઓ પ્રદાન કરવાનો છે.
• આયુષ્માન ભાવ અભિયાન: સપ્ટેમ્બર 2023માં શરૂ કરવામાં આવેલ આ અભિયાનનો હેતુ દેશભરના દરેક ગામ / શહેરમાં પસંદ કરેલી આરોગ્ય સેવાઓને સંતૃપ્ત કરવાનો અને નાગરિકોને સરકારની મુખ્ય યોજનાઓ વિશે માહિતગાર કરવાનો છે. આ અભિયાન દરમિયાન હાંસલ થયેલા પ્રશંસનીય સિમાચિહ્નો આ મુજબ છેઃ
• • 16.96 લાખ વેલનેસ, યોગ અને મેડિટેશન સેશન; 1.89 કરોડ ટેલી કન્સલ્ટેશન યોજાયા
  • 11.64 કરોડ લોકોએ નિ:શુલ્ક દવાઓ અને 9.28 કરોડ લોકોએ નિ:શુલ્ક નિદાન સેવાઓનો લાભ લીધો
  • 82.10 લાખ માતાઓ અને 90.15 લાખ બાળકો દ્વારા પ્રસૂતિ પૂર્વેની તપાસ (એએનસી) અને રસીકરણનો લાભ લેવામાં આવ્યો
  • સાત પ્રકારની સ્ક્રિનિંગ (ટીબી, હાયપરટેન્શન, ડાયાબિટીસ, ઓરલ કેન્સર, બ્રેસ્ટ કેન્સર, સર્વાઇકલ કેન્સર અને મોતિયો)નો લાભ 34.39 કરોડ લોકોએ લીધો હતો.
  • 2.0 કરોડ દર્દીઓએ જનરલ ઓપીડીની સલાહ લીધી હતી, જ્યારે 90.69 લાખ દર્દીઓએ નિષ્ણાત ઓપીડીની સલાહ લીધી હતી, અને 65,094 મોટી સર્જરી અને 1,96,156 માઇનોર સર્જરી કરવામાં આવી હતી.
  • 13.48 કરોડ એએચએ ખાતાઓ ઊભા કરવામાં આવ્યા, 9.50 કરોડ આયુષ્યમાન કાર્ડ તૈયાર કરવામાં આવ્યા અને 1.20 લાખ આયુષ્યમાન સભાઓનું આયોજન કરવામાં આવ્યું.
  • 25.25 લાખ આરોગ્ય મેળાઓમાં (31 માર્ચ, 2024 સુધી) 20.66 કરોડની કુલ સંખ્યા

• આયુષ્માન ભારત ડિજિટલ મિશન (એબીડીએમ): વર્ષ 2021માં શરૂ થયેલી આ યોજનાનો ઉદ્દેશ દેશભરમાં રાષ્ટ્રીય ડિજિટલ સ્વાસ્થ્ય પ્રણાલી ઊભી કરવાનો છે. આ યોજના હેઠળ 64.86 કરોડ આયુષ્માન ભારત સ્વાસ્થ્ય ખાતાઓ (એભા)નું સર્જન કરવામાં આવ્યું છે, 3.06 લાખ સ્વાસ્થ્ય સુવિધા રજિસ્ટ્રી બનાવવામાં આવી છે, 4.06 લાખ હેલ્થકેર વ્યાવસાયિકોની નોંધણી કરવામાં આવી છે અને એએચએ સાથે 39.77 કરોડ સ્વાસ્થ્ય રેકોર્ડ્સ જોડવામાં આવ્યા છે.
• ઈ-સંજીવની: 2019માં શરૂ કરવામાં આવેલી આ યોજના, અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં વર્ચ્યુઅલ ડોક્ટર પરામર્શ માટે ટેલિમેડિસિન માટેની આ યોજનાએ 9 મી જુલાઈ, 2024 સુધીમાં 15,857 કેન્દ્રો દ્વારા 1.25 લાખ આરોગ્ય અને સુખાકારી કેન્દ્રોમાં 1.25 લાખ આરોગ્ય અને સુખાકારી કેન્દ્રોમાં 128 વિશેષતાઓમાં 26.62 કરોડ દર્દીઓને સેવા આપી છે, જે હવે આયુષ્માન આરોગ્ય મંદિર (તરીકે સ્પોક્સ) તરીકે ઓળખાય છે.

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com