"ફાર્મસી ઓફ ધ વર્લ્ડની આપણી વૈશ્વિક પ્રતિષ્ઠાને અનુરૂપ ભારત ડ્રગ્સ નિયમનમાં વૈશ્વિક નેતા બનવા માટે, આપણી કામગીરીના સ્કેલ અને આંતરરાષ્ટ્રીય અપેક્ષાઓ સાથે મેળ ખાતું વિશ્વ કક્ષાનું નિયમનકારી માળખું હોવું જરૂરી છે." કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રી શ્રી જે પી નડ્ડાએ આજે અહીં દવાઓ, કોસ્મેટિક્સ અને તબીબી ઉપકરણોનાં નિયમનની સમીક્ષા કરતાં આ વાત કરી હતી. આ ઉચ્ચ સ્તરીય સમીક્ષા બેઠકમાં કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય સચિવ શ્રી અપૂર્વ ચંદ્રા, ડ્રગ્સ કન્ટ્રોલર જનરલ ઑફ ઇન્ડિયા (ડીસીજીઆઈ) ડૉ. રાજીવ સિંહ રઘુવંશી તથા સેન્ટ્રલ ડ્રગ્સ સ્ટાન્ડર્ડ કન્ટ્રોલ ઓર્ગેનાઇઝેશન (સીડીએસસીઓ) અને કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયનાં વરિષ્ઠ અધિકારીઓ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

દવાઓના અગ્રણી ઉત્પાદક અને નિકાસકાર તરીકે ભારતની વૈશ્વિક સ્થિતિ પર પ્રકાશ પાડતા શ્રી જે પી નડ્ડાએ CDSCO પર ભાર મૂક્યો હતો, જે તેની ફરજિયાત પ્રવૃત્તિઓમાં વૈશ્વિક ધોરણો હાંસલ કરવા માટેની સમયરેખા સાથે એક રોડમેપ તૈયાર કરશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, એકરૂપતા, ટેકનિકલ અપગ્રેડેશન અને ભવિષ્યવાદી અભિગમનાં સર્વોચ્ચ માપદંડો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને અપસ્કેલિંગ સિસ્ટમ-આધારિત હોવું જરૂરી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દવાઓ અને ફાર્માસ્યુટિકલ્સની નિકાસ માટે નિકાસ કરવામાં આવતી દવાઓની ગુણવત્તા જાળવવા માટે યોગ્ય હસ્તક્ષેપ માટે સિસ્ટમની રચના થવી જોઈએ.

શ્રી નડ્ડાએ સીડીએસસીઓની કામગીરીમાં પારદર્શકતાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, "વૈશ્વિક માપદંડો હાંસલ કરવા માટે, આપણું ધ્યાન સીડીસીએસઓ (CDCSO) અને દવાઓ અને તબીબી ઉપકરણોનાં ઉદ્યોગની અંદર પ્રક્રિયાઓની પારદર્શકતા પર કેન્દ્રિત હોવું જરૂરી છે." ડ્રગ્સ રેગ્યુલેટરી બોડી અને ઉદ્યોગ બંનેએ પારદર્શિતાના સર્વોચ્ચ સિદ્ધાંતો પર કામ કરવું જોઈએ જેથી એ સુનિશ્ચિત કરી શકાય કે ભારત દ્વારા ઉત્પાદિત અને વેચાયેલા ઉત્પાદનો વૈશ્વિક ગુણવત્તા ધોરણોના ઉચ્ચતમ સૂચકાંકોને પૂર્ણ કરે છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સીડીએસસીઓ માટે એ મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે, તેઓ દવાઓ અને તબીબી ઉપકરણોનાં ઉદ્યોગ સાથે સતત સંવાદમાં રહે અને સીડીએસસીઓની ગુણવત્તાયુક્ત અપેક્ષાઓ અને માપદંડો પૂર્ણ કરવા તેમને ટેકો આપે. "અમારું ધ્યાન એવી પદ્ધતિઓ વિકસાવવા પર કેન્દ્રિત હોવું જોઈએ કે જે નિયમનકારી આવશ્યકતાઓની અંદર ડ્રગ્સ ઉદ્યોગ માટે સરળતાથી વ્યવસાય કરવાની ખાતરી આપે. આ માટે, સીડીએસસીઓ એક વપરાશકર્તા-મૈત્રીપૂર્ણ સંસ્થા હોવી જરૂરી છે, જેમાં અત્યાધુનિક સુવિધાઓ વૈશ્વિક ધોરણો સાથે મેળ ખાતી હોય."

દવાઓના ઉત્પાદનમાં સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (એમએસએમઈ) ક્ષેત્રના વિષય પર અને ગુણવત્તાના ધોરણોને પહોંચી વળવા માટે લઘુ ઉદ્યોગો દ્વારા સામનો કરવામાં આવતી સમસ્યાઓ પર, કેન્દ્રીય આરોગ્ય પ્રધાન "ચાલો આપણે એમએસએમઇ ક્ષેત્રની સમસ્યાઓને સમજીએ અને એક તરફ ઉત્પાદનોની તેમની ક્ષમતા અને ગુણવત્તાને મજબૂત કરવા માટે તેમને ટેકો આપીએ, અને બીજી તરફ નિયમનકારી આવશ્યકતાઓને પૂર્ણ કરવા માટે તેમને પ્રોત્સાહિત કરીએ."

શ્રી નડ્ડાને સીડીએસસીઓની ફરજિયાત પ્રવૃત્તિઓ, તેની સિદ્ધિઓ, ભવિષ્યની યોજનાઓ અને સીડીએસસીઓ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા વિવિધ મુદ્દાઓ અને પડકારો વિશે ટૂંકમાં જાણકારી આપવામાં આવી હતી. મંત્રીશ્રીને રૂ.850 કરોડના બજેટ સાથે રાજ્યની દવા નિયમન વ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા માટેની યોજનાની પ્રગતિ પર પણ જાણકારી આપવામાં આવી હતી, જે તેમના અગાઉના કાર્યકાળ દરમિયાન વર્ષ 2016માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.

કેન્દ્રીય મંત્રીને કેન્દ્ર અને રાજ્યનાં નશીલા દ્રવ્યો નિયમન કરતી સંસ્થાઓની ભૂમિકા અને જવાબદારીઓ તથા તેમની વચ્ચે સુસંગતતામાં ઊભા થયેલાં કેટલાંક પડકારો વિશે જાણકારી આપવામાં આવી હતી. આપણી નિયમનકારી મૂલ્ય શ્રુંખલામાં રાજ્યો અભિન્ન અંગ છે એ બાબતની નોંધ લઈને શ્રી નડ્ડાએ રાજ્યો સાથે ખભેખભો મિલાવીને કામ કરવાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો, જેથી તેમનાં કૌશલ્યો અને ક્ષમતાઓમાં વધારો થઈ શકે તથા કેન્દ્ર સરકારનાં ગુણવત્તાનાં માપદંડો સાથે જોડાણ કરવા તેમને પ્રોત્સાહન પણ મળે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "સીડીએસસીઓ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી સારી ઉત્પાદન પદ્ધતિઓને વૈશ્વિક સ્તરે અપગ્રેડ કરવાની દ્રષ્ટિએ આ ખાસ કરીને મહત્ત્વપૂર્ણ છે."

AP/GP/JD