U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ki tnat Kam Poh Iing bad Cooperation, Amit Shah u la pdiang burom ia ka jingwanphai ba jop jong ka jingleit kiew lum kaba ar da ka National Disaster Response Force (NDRF), 'Vijay', ha New Delhi, haba ka la wanphai da ka jingjop ha ka jingkiew haduh 21,625 phut ia u lum Manirang.

U Myntri ka Tnat Kam Pohiing u la leit jngoh ruh ia ka exhibition jong ki tiar ai jingiarap haba lynshop ki bor ka mariang ha kaba la pyni ia ki tiar bad ki teknoloji ba pyndonkam ki dkhot NDRF ha ki kam jong ki. Ki nongialam jong ki kynhun kiba la iashim bynta ha ki jingleit jingai jingiarap ha India bad Turkey ki la batai ia u Myntri shaphang ki kam jong ki. U Myntri u la sngap bha haba la batai shaphang ki operation ba la pynlong da ka NDRF kiba iadei bad ka jingpyllait im ia ki briew na ki jingma ha ka jingshlei um, ki jingtwa khyndew, ka jingwad ia ki briew ba sahkut haba don jingkhyllem ki jingtei, ka chemical biological radiological nuclear response mechanism (CBRN), ka jingpyllait im ia ki briew na ki lum, ki pung, ki eriong bad kiwei kiwei. La pyni ruh ia u Myntri ia ki sienjam ba ka NDRF ka la shim ban saindur thymmai ia ki triar ban kham biang ka jingpyndonkam ia ki. Ki kynrem ki lyndan ba kynthup u Secretary bad Director General, NDRF ki la iadon lang ha kane ka sngi.

U Amit Shah u la iaroh ia ki dkhot NDRF kiba la wanphai hadien ba la kiew 21,625 phut u lum Manirang. U la ong ba kine ki kam kiba jynjar bal eh da ki shipai jong ngi, kiba pyni ia ka jingshlur, ki kyntiew ia ka bor treikam jong ki dkhot bad kane ka kynhun. U la ong ba kine ki jait kam kiba eh ki wanrah ia ka jingmlien ban pynurlong ia ki thong, ka jingjop ia ki jingeh kiba khraw ban poi sha ka thong. U Shah u la ong ba ka dei ka jingmlien ban ioh ia ka jingjop kaba pynlong ia u briew bad ka kynhun kiba tbit ha ka kam bad kane ka dei ka nuksa jong ka jingiaid ha ka lynti kaba dei ha ka jingim jong u briew, da kaba long kiba jop bad kiba la skhem ka jingmut.

U Myntri u la ong ba ki dkhot ki la ioh ia ka jingjop mynta ka sngi hynrei ka jingjop ka dei shisha jong baroh kawei ka NDRF. U la ong ba ki dkhot ki la poi sha ki kliar jong u Lum Manirang bad ki la kyntiew ia ka jingsngewshngain jong baroh kawei ka kynhun. U la ong ba ka kam kiew lum kam dei tang ka sap hynrei ka dei ruh ka rukom im bad ka jing pyntbit ha kane ka kam ka ai jinghikai baroh shi jingim. U Myntri u la kitbok kitrwiang ia ki 35 ngut ki dkhot kiba la ioh ia ka jingjop ha ka Operation Vijay bad ruh ia u Director General, NDRF na ka bynta kane ka jingjop ia ka kynhun baroh kawei. U Shah u la ong ba ka jingpynher ia ka lama jong ka ri ha palat 21,600 phut da kine ki dkhot ka NDRF ka dei ka jingjop ia baroh kawei ka kynhun. U la ong ba lada ngi dei ban poi sha ki kliar jong ka jingjop, ngi hap ban long kiba skhem jingmut na ka bynta ka thong khnang ban ioh ia ka jingjop.

U Amit Shah u la ong ba ha ki por mynshuwa, ka rukom trei haba don ki jinglynshop ka mariang ka dei ban ai jingiarap hynrei hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbah Duh Narendra Modi, mynta ka rukom treikam ka dei ban pynthikna bay m don kano kano ka jingduh mynsiem briew, ym tang ka jingai jingiarap.

U la ong ba kane ka la dei ka jingiaid lynti kaba khraw ha kaba iadei bad ka rukom ai jingiarap. U Shah u la ong ba ha kine ki 10 snem hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbah Duh, la wanrah ia ki rukom treikam ba biang tam na kylleng ka pyrthei sha India ban ai jingiarap haba lynshop ki bor ka mariang. U la ong ba ha kine ki 10 snem ba la dep jong ka Sorkar Modi, ka kam ban tei ia ka jingiatreilang hapdeng ka NDRF bad NDMA lyngba ki jingai jinghikai, ka jingkyntiew ia ka jingsngewshngain jong ka kynhun, ka jingtei ia ka kynhun bad ka jingpynbiang ia ki dkhot jong ka kynhun, ka jingpynthikna ba ki dkhot NDRF ki don ha baroh ki bynta jong kane ka ri kaba iar ka dei kaba la pyndep. U la ong ba mynta, haba don ki jinglynshop ka mariang ha kiwei kiwei ki bynta jong ka pyrthei ruh, baroh ki phai sha ka NDRF. U Shah u la ong ruh ba ka jingiohi ia ki dkhot NDRF ka jingsngewshngain jong kito kiba sahkut ha ki jinglynshop ka mariang ka kiew bun bun shah. U la ong ba kumba kine ki 35 ngut ki dkhot ka NDRF ki la theh jingmut jingpyrkhat ban poi sha ka thong ha kane ka jingkiew lum, ka kynhun ruh ka dei ban leh kumjuh ha kaba iadei bad ka thong n ym don kano kano ka jjingduh mynsiem briew. U la ong ba ka jingjop kam dei ban wanrah ia ka jingsngewhun, hynrei ka dei ban long ka daw ban don ki thong kiba kham heh. U Shah u la ong ba la ka dei ka Turkey ne Syria, Biporjoy ne Michaung, ka jingjia ha ka ropeway lane ka jingpyllait im ia ki nongkiew lum, ka jingjia ha ka tunnel lane ki lai tylli ki jinglynshop ha Japan ne ka jingkhynniuh jumai ha Nepal, haba ki dkhot ka NDRF ki leit sha kano kano ka jaka, ki la wanphai da ka jingjop bad kane ka dei shisha ka burom ia ka ri baroh kawei.

U Myntri u la ong ba ha ki por ban wan, namar ka jingkylla ka suinbneng, ki jingma kum ki jingtwa kit hah, jingtwa khyndew, jingshlei um ki eriong kin dang kham bun ha baroh ki jaka bad da kaba kynmaw ia kane, ngi dei ban iaid shakhmat ha ka thong bay n ym don kano kano ka jingduh mynsiem briew da kaba pyndonkam ia ka science. U la ong ba ngi dang hap ban kyntiew ia ki jingseisoh ha ki kam kiba bun kum ka kaba iadei bad ki jingpluh khlaw. U la ong ba ka thong kam dei tang ban pyllait im  ia ki briew haba pluh khlaw, hynrei ngi hap ban wanrah ia ki jingpyrshang na baroh kawei ka pyrthei kumno ban iada ia ki jaka khlaw bad kaei kaba ngi hap ban leh ban pynthikna ba ym don ding ha ki jaka madan. U Shah u la ong ba ngi hap ban pynkhreh ialade na ka bynta ki jingshlei um namar ki jingbom u slap.

U Shah u la ong ba ka Sorkar Modi ka la leh katba dei ban leh bad ngim ju peit ia ka jingmang tyngka na ka bynta ka jingkyntiew ia ka NDRF, ka jingai jinghikai bad ka jingpynbiang ia ki jingdon jingem katkum ka juk mynta na ka bynta kane ka kynhun. U la ong ba ngi dei ban tei ia ka kynhun ha India kaba don ha ka kyrdan kaba nyngkong ha kaba iadei bad ka jingai jingiarap ha baroh kawei ka ri. U Shah u la ong ba u Myntri Rangbah Duh u sngewkhia bad u buddien bha ia ka jingai jingiarap haba don ka jinglynshop ka mariang bad ba ki jingjop ba ka India ka la ioh mad ha kane ka kam ka dei namar kane. U la ong ba ha ki 10 snem hapdeng ka 2004 bad 2014, ka mang tyngka kaba T 66,000 klur ka dei kaba la pynbiang ia ka SDRF bad NDRF ban ai jingiarap bad ia kane la kyntiew sha ka T 2 lak klur ha ki 10 snem baduh ka 2014 haduh 2024. U la ong ba kane ka pyni ia ka jingpynkhreh ka Sorkar na ka bynta ki jinglynshop ka mariang. U Shah u la ong ba ka Sorkar Modi ka ai jingkyrshan ha kaba iadei bad ka science ia ka NDRF ha baroh ki bynta la ka dei ka Dial 112, Mausam, Damini, Meghdoot, kine ki jait mobile application bad ki rynsan ai jingtip lypa.

U Myntri u la ong ba ka la don ka jingkyrpad ban don ka Risk and Hardship Allowance na ka bynta ki dkhot NDRF la slem mynta bad ba ka Sorkar India, hapoh ka jingialam jong u Myntri Rangbah Duh, Narendra Modi ka la pdiang ia kane hynnin ka sngi.  U la ong ba mynta 16,000 ngut ki dkhot NDRF kin ioh ia ka risk and hardship allowance kaba long 40 %. U la ong ruh ba ka Sorkar Modi ka la rai ba mynta ka kynhun jong ki Central Armed Police Force (CAPF) kin iashim bynta ha ki jingialehkai hapoh ka ri bad shabar ri. U la ong ba la pynkhreh ia kane baroh bad ba she ka Sorkar India kan sa wanrah ia ka rukom pyntreikam ia kane. U la ong ba ka Sorkar ka kwah ban wanrah ia ka kam ialehkai ha ki CAPF.

*****