১৭ সংখ্যক লোকসভাৰ কাৰ্য্যকাল ১৬ জুন, ২০২৪ত অন্ত পৰিব। সেই অনুসৰি, ভাৰতীয় সংবিধানৰ ৩২৪ নং অনুচ্ছেদে ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগক প্ৰদান কৰা দায়িত্ব অনুসৰি (ইয়াৰ পিছত আয়োগ বুলি উল্লেখ কৰা হ’ব), আয়োগে প্ৰাসংগিক ক্ষমতা, কৰ্তব্য আৰু কাৰ্য্য পালন কৰিব। একেদৰে, ভাৰতৰ সংবিধানৰ ৮৩(২) নং অনুচ্ছেদ আৰু জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন-১৯৫১ৰ ১৪ নং ধাৰা অনুসৰি বৰ্তমানৰ কাৰ্য্যকাল শেষ হোৱাৰ পূৰ্বে নতুন লোকসভা গঠনৰ বাবে নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিতকৰণৰ ব্যৱস্থা আছে। এই সাংবিধানিক আৰু আইনী বিধানৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, আয়োগে মুক্ত, নিকা, অংশগ্ৰহণমূলক, সুলভ, সৰ্বাংগীন, স্বচ্ছ আৰু শান্তিপূৰ্ণভাৱে ১৮ নং লোকসভাৰ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিতকৰণৰ বাবে ব্যাপক প্ৰস্তুতি চলাইছে।

2. ইয়াৰ উপৰিও, আয়োগে অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু ছিকিমৰ বিধানসভাৰ কাৰ্য্যকাল শেষ হোৱাৰ পূৰ্বে নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰিব। এই ক্ষেত্ৰতো ভাৰতীয় সংবিধানৰ ৩২৪ নং অনুচ্ছেদ তথা ১৭২ (১) নং অনুচ্ছেদৰ অধীনত প্ৰদান কৰা কৰ্তৃত্ব আৰু ক্ষমতা প্ৰয়োগ কৰা হৈছে। লগতে, জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫১ৰ ১৫ নং ধাৰা প্ৰযোজ্য হৈছে।
3. অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু ছিকিমৰ বিধানসভা সমষ্টিসমূহৰ অনুসূচিত জাতি আৰু অনুসূচিত জনজাতিৰ বাবে সংৰক্ষিত আসনৰ লগতে কাৰ্য্যকাল আৰু শক্তি তলত উল্লেখ কৰা হৈছেঃ

4. বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ গণতন্ত্ৰ ভাৰতৰ নিৰ্বাচনত লজিষ্টিক আৰু পুৰুষ/মহিলা আৰু বস্তুগত ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত অপৰিসীম প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি হয় আৰু এই দিশত আয়োগৰ প্ৰচেষ্টা হৈছে সকলো অংশীদাৰৰ পৰামৰ্শ গ্ৰহণ, সংশ্লিষ্ট সকলো বিভাগ/সংগঠনৰপৰা ইনপুট গ্ৰহণ আৰু তাৰ বাবে এক সমন্বিত কাঠামো গঢ়ি তোলা।
5. দেশৰ ৫৪৩ টা সংসদীয় সমষ্টি (PC) আৰু ৪ খন ৰাজ্যৰ বিধানসভা নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিতকৰণৰ লগত জড়িত ভিন্ন মাত্ৰাসমূহৰ মূল্যায়নৰ কালছোৱাত, বিশেষকৈ, ইয়াৰ সময়সূচী আৰু পৰ্যায়ক্ৰমে বিবেচনা কৰিবলগীয়া পৰিমাপসমূহ আয়োগে নিখুঁতভাৱে পৰিকল্পনা কৰিছে।
6. লোকসভা-২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন আৰু ৪ খন ৰাজ্যৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰাকক্ষণত আয়োগে ২০২৪ৰ ১১ আৰু ১২ জানুৱাৰীত নতুন দিল্লীত সকলো ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াৰ (CEO) সন্মিলন অনুষ্ঠিত কৰিছিল। ইয়াত প্ৰতিখন ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বাবে নিৰ্বাচনৰ প্ৰস্তুতিৰ সকলো দিশ পৰ্য্যালোচনা কৰা হয় আৰু নিৰ্বাচনৰ কাৰ্য্যক্ষমতা নিশ্চিত কৰিবলৈ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলক প্ৰাসংগিক নিৰ্দেশনা জাৰি কৰা হয়।
7. আয়োগে চণ্ডীগড়, চেন্নাই, গুৱাহাটী, আহমেদাবাদ আৰু লক্ষ্ণৌত ৫ খন আঞ্চলিক সন্মিলনৰ আয়োজনেৰে নিৰ্বাচনৰ প্ৰস্তুতিৰ পৰ্য্যালোচনা কৰে। ইয়াত যিকোনো সমস্যা আৰু সেইসমূহ সমাধানৰ উপায় বিচাৰি উলিওৱা হয়। আয়োগৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়াসকলে নেতৃত্ব দিয়া এই আঞ্চলিক সন্মিলনসমূহত মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়া আৰু ৰাজ্যিক আৰক্ষীৰ ন’ডেল বিষয়াসকলে অংশগ্ৰহণ কৰে।
8. আয়োগে বহু ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল পৰিদৰ্শনেৰে নিৰ্বাচনৰ প্ৰস্তুতি সম্পৰ্কে পৰ্য্যালোচনা কৰে আৰু এই ভ্ৰমণৰ সময়ত আয়োগে ৰাজনৈতিক দল, বলবৎকাৰী সংস্থা, সকলো জিলা বিষয়া, এছএছপি/এছপি, সংমণ্ডলীয় আয়ুক্ত, ৰেঞ্জ আইজি, চিএছ/ডিজিপি আৰু আন-আন জ্যেষ্ঠ বিষয়াসকলৰ সৈতে মত-বিনিময় কৰে।
9. আয়োগৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়াৰ দলটোৱে ভিন্ন ৰাজ্য ভ্ৰমণেৰে আইন-শৃংখলাজনিত পৰিস্থিতি পৰ্য্যালোচনা কৰে তথা ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ নিৰ্দিষ্ট উদ্বেগজনক ক্ষেত্ৰসমূহ নিৰ্ণয় কৰে। প্ৰতিখন ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত প্ৰয়োজনীয় কেন্দ্ৰীয় সশস্ত্ৰ আৰক্ষী বাহিনী (CAPF)ৰ পৰিমাণৰ বিষয়ে আলোচনা কৰে আৰু নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থাটোৰ সামগ্ৰিক প্ৰস্তুতি সম্পৰ্কে পৰ্য্যালোচনা কৰে। আয়োগৰ সামগ্ৰিক তত্বাৱধান, নিৰ্দেশনা আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ অধীনত সমগ্ৰ দেশতে মুক্ত, নিকা আৰু শান্তিপূৰ্ণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিতকৰণৰ বাবে সকলো কৰ্তৃপক্ষৰ সহযোগিতা বিচৰা হয়।
10. আয়োগে মণিপুৰৰ পৰিস্থিতি পুনৰীক্ষণেৰে লক্ষ্য কৰিছে যে মণিপুৰৰ ভিন্ন সমষ্টিত পঞ্জীয়নভুক্ত বৃহৎ সংখ্যক ভোটাৰ শেহতীয়া সংঘাতৰ সময়ত নিজৰ জন্মস্থানৰপৰা স্থানচ্যুত হৈছে। তেওঁলোকে বৰ্তমান মণিপুৰৰ ভিন্ন জিলাৰ সাহায্য শিৱিৰত বসবাস কৰি আছে। আয়োগে ভিন্ন অংশীদাৰৰ সৈতে যথাযথ আলোচনাৰ অন্তত সিদ্ধান্ত লৈছে যে এই শিৱিৰসমূহত/তাৰ ওচৰত বিশেষ ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হ’ব। ইয়াতে এনে ভোটাৰসকলে ইভিএমত নিজৰ ভোট পঞ্জীয়ন কৰিব পাৰিব। এই সন্দৰ্ভত মণিপুৰৰ অভ্যন্তৰীণভাৱে স্থানচ্যুত লোকসকলে সাহায্য শিৱিৰত ভোটদানৰ বাবে এখন বিতং আঁচনি আয়োগে ২০২৪ৰ ২৯ ফেব্ৰুৱাৰীত জাৰি কৰিছে।
11. পূৰ্বৰ জম্মু-কাশ্মীৰৰ কেইবাটাও অঞ্চলত বিশেষকৈ কাশ্মীৰ অঞ্চলত পঞ্জীয়নভুক্ত কাশ্মীৰী প্ৰব্ৰজিত ভোটাৰসকলে ভাৰতৰ সীমান্তৰ সিপাৰৰপৰা সমৰ্থিত উগ্ৰপন্থীৰ সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্য্যকলাপৰ বাবে ১৯৮০ৰ শেষৰ ফালে আৰু নবৈৰ দশকৰ আৰম্ভণিতে নিজৰ জন্মস্থান এৰি যাবলৈ বাধ্য হৈছিল। ইয়াৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, আয়োগে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ আৰু ৰাজ্য চৰকাৰৰ সৈতে আলোচনাৰে এই প্ৰব্ৰজিত ভোটাৰসকলে দেশৰ যিকোনো ঠাইৰ পৰাই, ১৯৯৬ ৰপৰা ডাক বেলটৰ জৰিয়তে আৰু ভোটদানৰ জৰিয়তে ভোটদান কৰিব পৰাকৈ এক আঁচনি প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল।

ভাৰত চৰকাৰে ২০১৯ৰ ৯ আগষ্টৰ অধিসূচনা অনুসৰি, ভাৰতীয় সংবিধানৰ ৩৭০ নং অনুচ্ছেদ বাতিলেৰে জম্মু-কাশ্মীৰ পুনৰ্গঠন আইন, ২০১৯ আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল জম্মু-কাশ্মীৰ আৰম্ভ হোৱাৰ পিছত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইয়াত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰিব বুলি ঘোষণা কৰিছে। ইয়াৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, আয়োগে জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ কাশ্মীৰী প্ৰব্ৰজিত ভোটাৰসকলৰ বাবে পূৰ্বৰ আঁচনিখন যিদৰে আছে, তাৰ সম্প্ৰসাৰণৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে।

12. এই বিশেষ ভোটকেন্দ্ৰসমূহত ভোটদান প্ৰক্ৰিয়া সাধাৰণ ভোটকেন্দ্ৰত কৰা ধৰণেৰে সম্পন্ন হ’ব। চিইঅ’/ডিইঅ’সকলক পৰ্য্যাপ্ত লজিষ্টিক আৰু উপযুক্ত নিৰাপত্তা প্ৰদান কৰিবলৈ কোৱা হৈছে। ইতিমধ্যে এনে ভোটকেন্দ্ৰত ভোটগ্ৰহণ চলাবলৈ বিশেষ প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছে।
13. সমগ্ৰ দেশত সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিতকৰণৰ বাবে বিশেষকৈ দুৰ্বল অঞ্চল/পকেটত ভোটাৰসকলৰ নিৰ্ভীক অংশগ্ৰহণেৰে শান্তিপূৰ্ণ, মুক্ত আৰু নিকা নিৰ্বাচন সুনিশ্চিতকৰণৰ অৰ্থে কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক আৰক্ষী বাহিনীক যথেষ্ট পৰিমাণে নিয়োগৰ প্ৰয়োজন। এই সম্পৰ্কে গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ জ্যেষ্ঠ বিষয়া/চিএপিএফ/ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ আৰক্ষী ন’ডেল বিষয়াসকলৰ সৈতে কেইবা ৰাউণ্ড আলোচনা সম্পন্ন হৈছে। আয়োগে কেন্দ্ৰীয় গৃহ সচিবৰ সৈতে আলোচনাৰে এই বাহিনীসমূহৰ ফলপ্ৰসূ নিয়োগৰ বাবে সমন্বয়ৰ ক্ষেত্ৰত আলোকপাত কৰে।
14. ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত চিএপিএফ কোম্পানী আৰু আন-আন আৰক্ষী বাহিনীক মসৃণ আৰু সময়োচিত মোতায়েনৰ বাবে তথা অন্যান্য লজিষ্টিককে ধৰি বিশেষ ৰেলৰ বিশেষ প্ৰয়োজনীয়তা সন্দৰ্ভতো ৰেল মন্ত্ৰালয়ৰ অধ্যক্ষ, ৰেলৱে ব’ৰ্ড আৰু আন-আন উচ্চপদস্থ বিষয়াসকলৰ সৈতে এখন বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰা হয়। ভাৰতীয় ৰেলৱেক উপযুক্ত সা-সুবিধাৰে ৰোলিং ষ্টক সংগঠিত কৰিবলৈ, সময়মতে চলাচল নিশ্চিত কৰিবলৈ, পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতা নিশ্চিত কৰিবলৈ আৰু যাতায়াত কৰা বাহিনীসমূহৰ বাবে মানসম্পন্ন খাদ্যৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।
15. ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ স্বাৰ্থ আৰু লগতে ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰসমূহ বেছিভাগেই বিদ্যালয় ভৱনত অৱস্থিত আৰু শিক্ষকসকল ভোটগ্ৰহণ কৰ্মী হিচাপে নিয়োজিত হোৱাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আয়োগে সচেতনভাৱে কেন্দ্ৰীয় মাধ্যমিক শিক্ষা ব’ৰ্ড আৰু ভাৰতীয় মাধ্যমিক শিক্ষাৰ প্ৰমাণপত্ৰৰ পৰীক্ষাৰ সময়সূচীসমূহ কাৰক হিচাপে লৈহে ভোটগ্ৰহণৰ তাৰিখ চূড়ান্তৰ প্ৰক্ৰিয়াটো আগবঢ়াইছে। ইয়াৰ উপৰিও অন্যান্য প্ৰাসংগিক কাৰক যেনে মাৰ্চ, এপ্ৰিল আৰু মে’ত পৰা বিভিন্ন বন্ধৰ দিন আৰু উৎসৱ, দেশৰ কিছুমান অঞ্চলত শস্য চপোৱাৰ বতৰ আৰু বতৰৰ পৰিস্থিতিৰ ওপৰত ভাৰতীয় বতৰ বিজ্ঞান বিভাগৰপৰা লাভ কৰা ইনপুটসমূহো বিবেচনা কৰা হৈছে। এইদৰে, প্ৰতিখন ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বাবে ভোটগ্ৰহণৰ দিনৰ সংখ্যা আৰু এটা বিশেষ ভোটগ্ৰহণৰ দিনত ভোটগ্ৰহণলৈ যোৱা পিচিসমূহৰ গঠনৰ বিষয়ে সিদ্ধান্ত লওঁতে আয়োগে সম্ভৱপৰ পৰিমাণে ইয়াৰ সৈতে জড়িত সকলো প্ৰাসংগিক দিশ আৰু তথ্য বিবেচনা কৰিছে।
16. আয়োগে মেনুৱেল/হেণ্ডবুক/চেকলিষ্ট/কম্পেণ্ডিয়াম/নিৰ্দেশনা/গাইডলাইনৰ জৰিয়তে জাৰি কৰা নথিপত্ৰসমূহ আপডেট/একত্ৰিত কৰিছে আৰু আয়োগৰ ৱেবছাইটত https://eci.gov.in ত আপল’ড কৰিছে। এই শেহতীয়া নথিসমূহ আগন্তুক নিৰ্বাচন পৰিচালনাত ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব।
17. A. সংসদীয় সমষ্টিসমূহৰ সীমা নিৰ্ধাৰণঃ

1. জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল আৰু অসমৰ বাহিৰে “সংসদীয় আৰু বিধানসভা সমষ্টিৰ সীমা নিৰ্ধাৰণ আদেশ-২০০৮”ত উল্লেখ কৰা সংসদীয় সমষ্টিসমূহৰ পৰিসৰৰ ভিত্তিত ১৮ সংখ্যক লোকসভা গঠনৰ বাবে লোকসভা-২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ’ব। জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত “সীমা নিৰ্ধাৰণ আয়োগৰ ২০২২ৰ ৫ মে’ৰ অধিসূচনা অনুসৰি, আদেশ নং: ২ত থকা সংসদীয় সমষ্টিসমূহৰ পৰিসৰৰ ভিত্তিত লোকসভা-২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ’ব। অসমত, "নিৰ্বাচন আয়োগৰ ২০২৩ৰ ১১ আগষ্টৰ অধিসূচনা আৰু ২০২৩ৰ ১ নৱেম্বৰৰ শুদ্ধিপত্ৰ (Corrigendum) অনুসৰি, আদেশ নং: ২"ত সন্নিবিষ্ট সংসদীয় সমষ্টিসমূহৰ পৰিসৰৰ ভিত্তিত লোকসভা-২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হ'ব। গতিকে জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল আৰু অসম ৰাজ্যৰ বাহিৰে ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত লোকসভা-২০০৯ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ পিছত কোনো সংসদীয় সমষ্টিৰ পৰিসৰ আৰু মৰ্য্যাদাৰ কোনো পৰিৱৰ্তন হোৱা নাই।
2. ইয়াৰ উপৰিও, জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বাহিৰে অনুসূচিত জাতি/জনজাতিৰ আসনকে ধৰি বিভিন্ন ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চললৈ আবন্টিত মুঠ সংসদীয় সমষ্টিৰ সংখ্যাও একেই থাকিল। জম্মু-কাশ্মীৰ পুনৰ্গঠন আইন-২০১৯ অনুসৰি, জম্মু-কাশ্মীৰ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত মুঠ ৫ (পাঁচখন) সংসদীয় আসন আবন্টন দিয়া হৈছিল আৰু লাডাখ কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত ১ (এখন) সংসদীয় আসন আবন্টন দিয়া হৈছিল।
3. “দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলী আৰু দমন আৰু দিউ (কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ একত্ৰীকৰণ) আইন-২০১৯ তাৰিখঃ ৯ ডিচেম্বৰ, ২০১৯”ৰ ৬ নং ধাৰাত উল্লেখ আছে যে “নিৰ্ধাৰিত দিন আৰু তাৰ পৰাই কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল দাদৰা আৰু নগৰ হাভেলী আৰু দমন আৰু ডিউক লোকসভাৰ বাবে দুখন আসন আবন্টন দিয়া হ’ব আৰু জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫০ৰ প্ৰথম অনুসূচী অনুসৰি সংশোধন কৰা বুলি গণ্য কৰা হ’ব।”

B. বিধানসভাৰ সমষ্টিসমূহৰ সীমা নিৰ্ধাৰণঃ

i) অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু ছিকিমৰ বিধানসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন উক্ত সীমা নিৰ্ধাৰণ আদেশ-২০০৮ত উল্লেখ কৰা বিধানসভা সমষ্টিৰ পৰিসৰৰ ভিত্তিত অনুষ্ঠিত হ’ব। অনুসূচিত জাতি/জনজাতিৰ আসনকে ধৰি এই ৰাজ্যসমূহলৈ আবন্টিত মুঠ বিধানসভা সমষ্টিৰ সংখ্যাও একেই থাকিব।

(ii) ১ মাৰ্চ, ২০১৪ৰ “অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ পুনৰ্গঠন আইন-২০১৪(২০১৪ৰ ৬ নং)” আৰু ২৩ এপ্ৰিল, ২০১৫ৰ “অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ পুনৰ্গঠন (অসুবিধা দূৰ কৰা) আদেশ-২০১৫” আৰু পৰৱৰ্তী সময়ত আয়োগৰ অধিসূচনা নং: ২৮২/এপি/২০১৮(ডিইএল) তাৰিখঃ ২২ ছেপ্টেম্বৰ, ২০১৮ অনুসৰি, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ আৰু তেলেংগানা ৰাজ্যৰ ক্ষেত্ৰত নিৰ্ধাৰিত সংসদীয় আৰু বিধানসভা সমষ্টিৰ মুঠ সংখ্যা তলত দিয়া ধৰণৰ হ'বঃ

18. নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলৰ প্ৰশিক্ষণঃ

1. ভাৰতৰ লোকসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনক বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ মেন মেনেজমেন্ট কচৰৎ বুলি গণ্য কৰা হয়। এই অনুশীলনৰ বাবে ১ কোটি ২০ লাখৰো অধিক বিষয়া-কৰ্মচাৰীৰ আৱশ্যক।
2. সেয়ে, নিৰ্বাচন ত্ৰুটিহীন পৰিচালনাৰ বাবে এই বিষয়াসকলক প্ৰশিক্ষণ দিয়াটো অতি প্ৰয়োজনীয় হৈ পৰে। ইয়াৰ অৰ্থে মাষ্টাৰ প্ৰশিক্ষক নিয়োজিত কৰা হয় আৰু তেওঁলোকে পাছলৈ অংশগ্ৰহণকাৰীসকলক প্ৰশিক্ষণ দিয়ে। ভাৰত আৰু বিদেশৰ নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলক প্ৰশিক্ষণ দিয়াৰ এই গুৰুত্বপূৰ্ণ কামটো পালন কৰিবলৈ ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে ২০১১ৰ জুনত ইণ্ডিয়া ইণ্টাৰনেচনেল ইনষ্টিটিউট অৱ ডেম’ক্ৰেচি এণ্ড ইলেকচন মেনেজমেন্ট (IIIDEM) প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। তেতিয়াৰপৰাই, আইআইআইডিইএমে নিজৰ লক্ষ্যত উপনীত হোৱাৰ বাবে কাম কৰি আহিছে।
3. লোকসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন আৰু ৪ খন ৰাজ্যত একেলগে বিধানসভা নিৰ্বাচনৰ বাবে আইআইআইডিইএমে ২৩৭ জন ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্য্যায়ৰ মাষ্টাৰ প্ৰশিক্ষক (NLMT) আৰু ১৮০৪ জন ৰাজ্যিক পৰ্য্যায়ৰ মাষ্টাৰ প্ৰশিক্ষক (SLMT)ক প্ৰশিক্ষণ দিছে, যিসকলে বিধানসভা পৰ্য্যায়ৰ প্ৰশিক্ষক (ALT), জিলা পৰ্য্যায়ৰ মাষ্টাৰ প্ৰশিক্ষক (DLMT)ক প্ৰশিক্ষক প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰিছে।
4. আইআইআইডিইএমে গুৰুত্বপূৰ্ণ নিৰ্বাচনী কৰ্মীসকলক প্ৰশিক্ষণ দিবলৈ তলত দিয়া কাৰ্য্যসূচীসমূহৰ আয়োজন কৰিছে।

1. ২০২৪ৰ লোকসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ বাবে জিলা নিৰ্বাচন বিষয়া (DEO) আৰু ৰিটাৰ্নিং বিষয়া (RO)ৰ বাবে চাৰ্টিফিককেচন কাৰ্য্যসূচীঃ সকলো ৰাজ্যৰ সকলো জিলা নিৰ্বাচন বিষয়া (DEO) আৰু ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াৰ বাবে প্ৰতিটো বেচত দুদিনীয়া এক ব্যাপক প্ৰশিক্ষণ কাৰ্য্যসূচীৰ আয়োজন কৰা হয়। ২০২৩ৰ ৫-২৯ ডিচেম্বৰত সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ ডিইঅ’/আৰঅ’ৰে গঠিত ১৬ টা বেচৰ আয়োজন কৰা হৈছিল, য’ত ৮৩৭ জন বিষয়াক নিৰ্বাচনৰ সকলো দিশতে প্ৰশিক্ষণ দিয়া হৈছে।
2. ৰাজ্যিক এটিআইসমূহত সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ সহকাৰী ৰিটাৰ্নিং বিষয়াসকলৰ বাবে (সংসদীয় সমষ্টিৰ বাবে) চাৰ্টিফিকেচন কাৰ্য্যসূচীঃ আইআইআইডিইএমে ৰাজ্যিক এটিআইসমূহত সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয়শাসিত অঞ্চলৰ এআৰঅ’ (পিচিৰ)ৰ বাবে ৫ দিনৰ প্ৰমাণীকৰণ কাৰ্য্যসূচী চলাইছে য’ত প্ৰায় ৫০০০ এআৰঅ’ (প্ৰায় ১৩০টা বেচত ) ২০২৩ৰ ২৭ নৱেম্বৰৰপৰা ২০২৪ৰ ২ মাৰ্চলৈকে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত প্ৰশিক্ষণ লাভ কৰিছিল।
3. ৰাজ্যিক এটিআইত একেলগে নিৰ্বাচন হোৱা ৪ খন ৰাজ্যৰ ৰিটাৰ্নিং বিষয়া/সহকাৰী ৰিটাৰ্নিং বিষয়াৰ বাবে চাৰ্টিফিকেচন কাৰ্য্যসূচীঃ আইআইআইডিইএমে ৪ খন ৰাজ্য অৰ্থাৎ অৰুণাচল প্ৰদেশ, ছিকিম, ওড়িশা আৰু অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ প্ৰায় ১,১০০ টা আৰঅ’/এআৰঅ’ (এচিৰ)ৰ বাবে ৫ দিনৰ প্ৰমাণীকৰণ কাৰ্যসূচী চলাইছে।
4. আইআইডিইএম/ৰাজ্যিক এটিআইত ইআৰঅ’ৰ প্ৰশিক্ষণঃ আইআইআইডিইএমে অক্টোবৰ-নৱেম্বৰ,২০২৩ত সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ ইআৰঅ’ৰ বাবে ১২ টা বেচত এদিনীয়া অনলাইন প্ৰশিক্ষণ অনুষ্ঠিত কৰিছে। এই প্ৰশিক্ষণ কাৰ্য্যসূচীত মুঠ ৩১০০ ইআৰঅ’য়ে অংশগ্ৰহণ কৰে।

19. প্ৰণালীবদ্ধ ভোটাৰৰ শিক্ষা আৰু নিৰ্বাচনী অংশগ্ৰহণ (SVEEP)-

SVEEP (প্ৰণালীবদ্ধ ভোটাৰৰ শিক্ষা আৰু নিৰ্বাচনী অংশগ্ৰহণ) হৈছে ভোটাৰ শিক্ষাক শক্তিশালী কৰা আৰু ভাৰতৰ গণতান্ত্ৰিক প্ৰক্ৰিয়াত সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লক্ষ্যৰে এক বিস্তৃত কাৰ্য্যসূচী। গণতন্ত্ৰৰ এই কীৰ্তিচিহ্নময় উদযাপনত প্ৰতিজন ভোটাৰৰ অংশগ্ৰহণ নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগৰ অদম্য দায়বদ্ধতাৰ পৰাই এছভিইইপিৰ প্ৰয়োজনীয়তা উদ্ভৱ হৈছে।

এছভিইইপিয়ে সাধাৰণ আৰু লক্ষ্য নিৰ্ধাৰিত হস্তক্ষেপ প্ৰয়োগ কৰে, যিসমূহক প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ আৰ্থ-সামাজিক, সাংস্কৃতিক আৰু জনগাঁথনিগত বৈশিষ্ট্যৰ সৈতে মিল ৰাখিবলৈ চেষ্টা কৰা হয়। এছভিইইপিয়ে কেৱল পঞ্জীয়নৰ ব্যৱধানেই নহয়, ভোটাৰৰ উদাসীনতা, আচৰণৰ ধৰণ আৰু বিভিন্ন নিৰ্বাচনত এনে উদাসীনতাৰ আঁৰৰ কাৰণ আদি অধিক চকুত পৰা বিষয়সমূহকো সম্বোধন কৰে।

নিৰ্বাচনী অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধিৰ বাবে আয়োগে তলত উল্লেখ কৰা পদক্ষেপসমূহ গ্ৰহণ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে।

1. কম ভোটাৰ ভোটদান (LVT) বিশ্লেষণঃ চিইঅ’/ডিইঅ’সকলক কম ভোটাৰ ভোটদানৰ পিএছ/এচি/পিচি চিনাক্ত কৰিবলৈ আৰু নিৰ্দিষ্ট ব্যৱধানসমূহ দূৰ কৰিবলৈ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি পদক্ষেপ ল’বলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।

2. পিএছৰ জিলা নিৰ্দিষ্ট বিষয়বস্তু চিনাক্তকৰণঃ

যিহেতু পিএছ হৈছে নিৰ্বাচনী যন্ত্ৰৰ মৌলিক একক, সেয়েহে মহিলা, পিডব্লিউডি, তৃতীয় লিংগ, পিভিটিজি আদি বিভিন্ন গোটৰ কাষ চাপিব পৰা লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰি হস্তক্ষেপৰ বাবে জিলাভিত্তিক পিএছৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।

3. ভোটদান ৰূপায়ণ পৰিকল্পনা (TIP): ভোটাৰৰ অংশগ্ৰহণ আৰু নিয়োজিততা বৃদ্ধিৰ ওপৰত কৌশলগতভাৱে গুৰুত্ব আৰোপ কৰি টিআইপিয়ে কম ভোটাৰৰ ভোটদানৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ আৰু আগন্তুক নিৰ্বাচনত সামগ্ৰিক অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰিবলৈ বিধানসভা সমষ্টি পৰ্য্যায়ত কৌশল নিৰ্ধাৰণ কৰে। তৃণমূল পৰ্য্যায়ত লক্ষ্যভিত্তিক পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰি টিআইপিৰ লক্ষ্য হৈছে গণতান্ত্ৰিক অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰা আৰু প্ৰতিজন যোগ্য ভোটাৰে যাতে নিজৰ ভোটাধিকাৰ ব্যৱহাৰ কৰে।
4. নগৰ আৰু যুৱ উদাসীনতাত গুৰুত্ব আৰোপঃ ইচিআয়ে নিৰ্বাচনত নগৰ আৰু যুৱ উদাসীনতাৰ জৰুৰী বিষয়টোক সম্বোধন কৰি আহিছে। লোকসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন–২০১৯ত ভোটদানৰ শতকৰা হাৰ আছিল ৬৭.৪%, যাৰ বাবে আয়োগে বৃদ্ধিৰ বাবে “কোনো ভোটাৰ বাকী নোৰোৱা” অভিযান গ্ৰহণ কৰিছে।
5. নিৰ্বাচন আয়োগে নিজৰ বিষয়বস্তু “সুনাভ কা পৰ্ব, দেশ কা গৰ্ব” (নিৰ্বাচনঃ ৰাষ্ট্ৰৰ সৰ্ববৃহৎ উৎসৱ আৰু গৌৰৱ)ৰ অধীনত নিৰ্বাচনী উৎসৱক কেন্দ্ৰীভূত কৰিছে। এই প্ৰচাৰৰ সামগ্ৰিক বিষয়বস্তুত নিৰ্বাচনক গণতন্ত্ৰৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ উৎসৱ, এজন ব্যক্তি আৰু দেশৰ গৌৰৱ হিচাপে চিত্ৰিত কৰা হৈছে।
6. #MeraPhelaVoteDeshkeLiyeৰ দৰে লক্ষ্যভিত্তিক প্ৰচাৰো আৰম্ভ কৰা হৈছে যাতে নৱাগত ভোটাৰসকলক নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়।
7. ভোটাৰ সজাগতাৰ ক্ষেত্ৰতো এছভিইউপিয়ে চেলিব্ৰিটি আৰু প্ৰভাৱশালীসকলৰ সমৰ্থন লাভ কৰিছে, এনে আন এটা প্ৰচেষ্টা হৈছে “মাই ভোট, মাই ডিউটি” চুটি ছবি।
8. অংশীদাৰিত্ব আৰু সহযোগিতাঃ ইচিআয়ে শিক্ষা মন্ত্ৰালয়, ৰেল মন্ত্ৰালয়, পেট্ৰলিয়াম আৰু প্ৰাকৃতিক গেছ মন্ত্ৰালয়, ডাক বিভাগ, ভাৰতীয় বেংকিং এছ’চিয়েচন আদিৰ সৈতে সহযোগিতা কৰি ভোটাৰ প্ৰসাৰ আৰু সজাগতামূলক প্ৰচেষ্টা বৃদ্ধি কৰিছে। এই সংগঠনসমূহৰ জৰিয়তে এছভিইইপিৰ লক্ষ্য হৈছে যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত নিৰ্বাচনী সাক্ষৰতা বৃদ্ধি কৰা আৰু সমগ্ৰ দেশতে ভোটাৰৰ সংযোগ বৃদ্ধি কৰা।
1. ৰাষ্ট্ৰীয় আইকনৰ নিয়োগঃ নাগৰিক, বিশেষকৈ যুৱক-যুৱতী আৰু নগৰীয়া জনসংখ্যাৰ মাজৰ ব্যৱধান দূৰ কৰিবলৈ ইচিআয়ে ভাৰতৰত্ন শচীন তেণ্ডুলকাৰ আৰু অভিনেতা ৰাজকুমাৰ ৰাওক ‘ৰাষ্ট্ৰীয় আইকন’ হিচাপে নিযুক্তি দিয়ে। এই সহযোগিতাই আগন্তুক ২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনত ভোটাৰৰ অংশগ্ৰহণ বৃদ্ধি কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে।
10. স্থানীয় আইকনসমূহক নিয়োগঃ

ৰাজ্যসমূহক স্থানীয় প্ৰভাৱশালী ব্যক্তিসকলক নিৰ্বাচনী আইকন হিচাপে চিনাক্ত আৰু নিয়োজিত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে। ইয়াৰ ফলত ভোটাৰ সজাগতাৰ বাৰ্তাত মূল্য সংযোজন কৰাই নহয়, নিৰ্দিষ্ট অঞ্চলটোত সাধাৰণ প্ৰচাৰো বৃদ্ধি পাব।

11. ভোটাৰৰ ভোটদান বৃদ্ধি আৰু নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াক অধিক সৰ্বাংগীন আৰু সুলভ কৰি তুলিবলৈ ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ দৰে মাধ্যম ব্যৱহাৰ কৰি আছে এছভিইইপিয়ে। নাগৰিকসকলক তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী অধিকাৰৰ বিষয়ে জ্ঞানেৰে সবলীকৰণ আৰু অনলাইন নিৰ্বাচনী সেৱাসমূহ সৰল কৰাৰ বাবে অনলাইন পৰ্টেল আৰু ম’বাইল এপ মুকলি কৰা হৈছে।

ভোটাৰ সজাগতা আৰু অংশগ্ৰহণৰ প্ৰসাৰৰ ক্ষেত্ৰত এছভিইইপিয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে, এক শক্তিশালী আৰু অধিক অন্তৰ্ভুক্ত সমাজ গঢ়ি তোলাৰ ক্ষেত্ৰত গণতান্ত্ৰিক নিয়োজিততাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। নিৰ্বাচন আয়োগে ২০২৪ৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলোৱাৰ সময়তে ইয়াৰ এছভিইইপি পদক্ষেপৰ জৰিয়তে নাগৰিকক সবলীকৰণ আৰু গণতন্ত্ৰক শক্তিশালী কৰাৰ বাবে প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছে।

20. জিলা, এচি পৰ্য্যায় আৰু বুথ পৰ্য্যায়ৰ নিৰ্বাচন ব্যৱস্থাপনা পৰিকল্পনাঃ

জিলা নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলক এছএছপি/এছপি আৰু খণ্ড বিষয়াৰ সৈতে আলোচনা কৰি এক বিস্তৃত জিলা নিৰ্বাচন ব্যৱস্থাপনা পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ কোৱা হৈছে, য’ত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰাৰ পথ পৰিকল্পনা আৰু যোগাযোগ পৰিকল্পনাও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগৰ বিদ্যমান নিৰ্দেশনা অনুসৰি দুৰ্বলতা মেপিং কচৰৎ আৰু জটিল ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ মেপিংৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি এইসমূহ পৰ্য্যবেক্ষকে পৰীক্ষা কৰিব।

21. যোগাযোগ পৰিকল্পনাঃ

নিৰ্বাচন সুচাৰুৰূপে পৰিচালনাৰ বাবে জিলা/সমষ্টি পৰ্য্যায়ত এক নিখুঁত যোগাযোগ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত আৰু ৰূপায়ণ আৰু নিৰ্বাচনৰ দিনটোত সমান্তৰাল হস্তক্ষেপ আৰু মধ্যকালীন সংশোধন সক্ষম কৰিবলৈ আয়োগে অতি গুৰুত্ব দিয়ে। উক্ত উদ্দেশ্যৰ বাবে আয়োগে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াক ৰাজ্যৰ সদৰত থকা দূৰসংযোগ বিভাগৰ বিষয়া, বিএছএনএল কৰ্তৃপক্ষ, ৰাজ্যৰ অন্যান্য আগশাৰীৰ টেলিকম সেৱা প্ৰদানকাৰীৰ প্ৰতিনিধিৰ সৈতে সমন্বয় স্থাপন কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে যাতে নেটৱৰ্ক অৱস্থাৰ মূল্যায়ন কৰা হয়। লগতে, মুখ্য কাৰ্য্যবাহী বিষয়াসকলক নিজৰ ৰাজ্যৰ ভিতৰতে সৰ্বোত্তম যোগাযোগ পৰিকল্পনা প্ৰস্তুত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।

তদুপৰি, পুলিং পাৰ্টী, নিৰাপত্তা বাহিনী, ভোটাৰ আৰু অন্যান্য নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থাৰ মসৃণ গতিবিধিৰ বাবে সংযোগী পথৰ অৱস্থা উন্নত কৰাৰ বাবেও আয়োগে নিৰ্দেশ দিছে। জলপথৰ ক্ষেত্ৰত নিৰ্বাচনৰ সময়ত নাও/ফেৰী আদিৰ সঠিক ব্যৱস্থা নিশ্চিত কৰিব লাগে।

22. ভিন্ন পৰ্য্যায়ত সংহত নিয়ন্ত্ৰণ কক্ষঃ

নিৰ্বাচনৰ সময়ত বিভিন্ন সংস্থাসমূহৰ মাজত সমন্বয় সুনিশ্চিত কৰাৰ বাবে ৰাজ্যিক পৰ্য্যায় আৰু জিলা পৰ্য্যায়ত সংহত নিয়ন্ত্ৰণ কক্ষ স্থাপনৰ নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰা হৈছে। এই নিয়ন্ত্ৰণ কক্ষসমূহ দায়িত্বশীল বিষয়াৰ অধীনত সকলো প্ৰয়োজনীয় কাৰিকৰী সহায়ৰে সজ্জিত হ’ব যাতে নিৰ্বাচন সম্পৰ্কীয় বিভিন্ন কাম-কাজ নিৰীক্ষণ, যোগাযোগ আৰু পৰিচালনা কৰিব পাৰে। এই নিয়ন্ত্ৰণ কক্ষসমূহত কাৰ্য্যকৰী যোগাযোগৰ সঁজুলি, সকলো নিৰ্বাচন সম্পৰ্কীয় কাৰ্য্যালয়/বিষয়াৰ যোগাযোগৰ নম্বৰ থাকিব যাতে কাৰ্য্যকলাপৰ সমন্বয়ৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনোৱা হয়। এই সংহত নিয়ন্ত্ৰণ কক্ষসমূহে নিৰ্বাচনৰ বিভিন্ন কাৰ্য্যকলাপৰ দক্ষ নিৰীক্ষণ, নিয়ন্ত্ৰণ আৰু পৰিচালনাৰ বাবে মূল কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰি নিৰ্বাচন কৰ্তৃপক্ষক সহায় কৰিব।

23. অন্তৰ্ভুক্ত নিৰ্বাচন সম্পৰ্কীয় ৰাষ্ট্ৰীয় পৰামৰ্শদাতা সমিতি (NACIE):

ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগৰ লক্ষ্য হৈছে গণতান্ত্ৰিক মূল্যবোধ আৰু নীতি ৰক্ষাৰ লক্ষ্যৰে সমতা বৃদ্ধি আৰু নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থাৰ মান নিশ্চিত কৰা। সমগ্ৰ দেশতে ৰাজ্য আৰু জিলা পৰ্য্যায়ত কাৰ্য্যমুখী পৰিকল্পনা ৰূপায়ণ কৰা হৈছে, যাতে সৰ্বাংগীন নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰিব পাৰি, অৱশ্যে সাধাৰণ নিৰ্বাচন, ২০২৪ৰ প্ৰেক্ষাপটত এক কেন্দ্ৰীভূত আৰু পৰিসৰ বৃদ্ধি কৰা পদ্ধতি প্ৰশস্ত কৰিবলৈ আয়োগে এখন ৰাষ্ট্ৰীয় পৰামৰ্শদাতা কমিটি (NACIE) গঠন কৰিছে। কমিটিৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈছে বিভিন্ন প্ৰান্তীয় সমাজ যেনেঃ তৃতীয় লিংগ, পিভিটিজি, গৃহহীন লোক/যাযাবৰী গোট, যৌনকৰ্মী, জটিল পৰিস্থিতিত থকা মহিলা ইত্যাদিক চিনাক্তকৰণ আৰু তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী অংশগ্ৰহণ নিশ্চিত কৰা।

24. নিৰ্বাচনী তালিকাঃ

1. আয়োগে দৃঢ়তাৰে বিশ্বাস কৰে যে বিশুদ্ধ আৰু নবীকৃত নিৰ্বাচনী তালিকা হৈছে মুক্ত, নিকা আৰু বিশ্বাসযোগ্য নিৰ্বাচনৰ ভেটি। সেয়েহে, ইয়াৰ গুণগত মান আৰু নিষ্ঠা উন্নত কৰাৰ ওপৰত নিবিড় আৰু স্থায়ী মনোনিৱেশ কৰা হয়। নিৰ্বাচন আইন (সংশোধনী) আইন-২০২১ ৰদ্বাৰা জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন-১৯৫০ৰ ১৪ নং ধাৰাত সংশোধন কৰাৰ পিছত এবছৰত ভোটাৰ হিচাপে নামভৰ্তিৰ বাবে চাৰি কোৱালিফায়িং তাৰিখৰ ব্যৱস্থা আছে। সেই অনুসৰি আয়োগে ২০২৪ৰ ১ জানুৱাৰীক যোগ্যতা অৰ্জনৰ তাৰিখ হিচাপে লৈ নিৰ্বাচনী তালিকাৰ বিশেষ সাৰাংশ পুনৰীক্ষণ চলাইছিল, য’ত যোগ্যতাসম্পন্ন তাৰিখ হিচাপে ১ জানুৱাৰী, ২০২৪ৰ সন্দৰ্ভত নিৰ্বাচনী তালিকাত পঞ্জীয়ন বিচৰা যোগ্য নাগৰিকৰপৰা আবেদন আহ্বান কৰা হৈছিল। যোগ্যতাৰ তাৰিখ হিচাপে ১ জানুৱাৰী, ২০২৪ৰ উল্লেখ কৰি নিৰ্বাচনী তালিকাৰ বিশেষ সাৰাংশ পুনৰীক্ষণ সময়সীমাবদ্ধ সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পিছত নিম্নলিখিত সময়সীমা অনুসৰি নিৰ্বাচনী তালিকাৰ চূড়ান্ত প্ৰকাশ কৰা হৈছে –

অৱশ্যে নিৰ্বাচনী তালিকা নিৰন্তৰ উন্নীতকৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া মনোনয়ন দাখিলৰ শেষ তাৰিখলৈকে অব্যাহত থাকিব।

2. অৱশেষত প্ৰকাশিত নিৰ্বাচনী তালিকা অনুসৰি তথা ০১-০১-২০২৪ অনুসৰি, দেশৰ মুঠ ভোটাৰৰ সংখ্যা ২০১৯ৰ ৮৯৬ নিযুতৰ বিপৰীতে ৯৬৮.৮ নিযুত। এয়া ৭২.৮ মিলিয়নৰো অধিক বৃদ্ধি। ১৮-১৯ বছৰৰ বয়সৰ গোটত আছে ১ কোটি ৮৪ লাখৰো অধিক ভোটাৰ। ১৮-১৯ বছৰ বয়সৰ ভোটাৰে মুঠ ভোটাৰৰ ১.৮৯% অংশ লাভ কৰে। "তৃতীয় লিংগ" (TG) হিচাপে নামভৰ্তি কৰা ভোটাৰৰ সংখ্যা ৪৮,০৪৪ জন। সংসদে জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫০ সংশোধন কৰি বহিঃৰাষ্ট্ৰত বাস কৰা ভাৰতীয় নাগৰিকক ভোটাৰ হিচাপে নামভৰ্তিৰ অনুমতি প্ৰদান কৰে। বৰ্তমানৰ নিৰ্বাচনী তালিকাত ১,১৮,৪৩৯ গৰাকী বহিঃৰাষ্ট্ৰৰ ভোটাৰে নামভৰ্তি কৰিছে। নিৰ্বাচনী তালিকাত ১৯,০৮,১৯৪ জন সেৱা ভোটাৰ আছে। সমগ্ৰ দেশতে মুঠ ৮৮,৩৫,৪৪৯ জন পিডব্লিউডি ভোটাৰ আছে। ইয়াৰে ৫২,৬৫,০৭৬ জন পুৰুষ পিডব্লিউডি ভোটাৰ, ৩৫,৬৯,৯৩৩ গৰাকী মহিলা পিডব্লিউডি ভোটাৰ আৰু ৪৪০ জন তৃতীয় লিংগৰ পিডব্লিউডি ভোটাৰ আছে। ১০ মাৰ্চ, ২০২৪ লৈকে, ৮৫ বছৰ বয়সৰ উৰ্ধ মুঠ ৮১,৮৭,৯৯৯ জন জ্যেষ্ঠ নাগৰিক ভোটাৰ আৰু ১০০ বছৰ বয়সৰ উৰ্ধ ২,১৮,৪৪২ জন ভোটাৰ আছে।
3. সমাজৰ সকলো স্তৰৰ সৰ্বাধিক অংশগ্ৰহণ আৰু নিৰ্বাচনী তালিকাৰ উন্নীতকৰণৰ উদ্দেশ্যে আয়োগে সকলো ধৰণৰ প্ৰচেষ্টা হাতত লৈছে।

25. ফটো নিৰ্বাচনী তালিকা আৰু ভোটাৰ ফটো পৰিচয় কাৰ্ড (EPIC):

ফটো নিৰ্বাচনী তালিকা অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু ছিকিমৰ লোকসভা আৰু ৰাজ্যিক বিধানসভাৰ নিৰ্বাচনৰ সময়ত ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব।

26. ভোটাৰৰ তথ্য স্লিপ (VIS):

ভোটাৰসকলে নিজৰ ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত থকা নিৰ্বাচনী তালিকাৰ ক্ৰমিক নম্বৰ, ভোটগ্ৰহণৰ তাৰিখ, সময় আদি জানিবলৈ সুবিধা কৰি দিবলৈ ‘ভোটাৰ তথ্য স্লিপ’ জাৰি কৰা হ’ব। ভোটাৰ তথ্য স্লিপত ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰ, তাৰিখ, সময় আদিৰ দৰে তথ্য কিউআৰ ক’ডৰ সৈতে সন্নিবিষ্ট কৰা হ’ব।

27. ব্ৰেইল ভোটাৰৰ তথ্য স্লিপঃ

নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তিসকলৰ অংশগ্ৰহণ তথা সক্ৰিয় ভূমিকা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে আয়োগে সাধাৰণ ভোটাৰ তথ্য-টোকাপত্ৰৰ লগতে দৃষ্টিশক্তিহীন ব্যক্তিসকলৰ বাবে ব্ৰেইল ভাষাত যুগুতোৱা ভোটাৰ তথ্য-টোকাপত্ৰ জাৰী কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে।

28. ভোটাৰ গাইড:

যোৱা নিৰ্বাচনৰ দৰে, নিৰ্বাচনৰ আগতে প্ৰতিগৰাকী ভোটাৰৰ পৰিয়ালক ‘ভোটাৰ গাইড’ (হিন্দী/ইংৰাজী/স্থানীয় ভাষাত) প্ৰদান কৰা হ'ব, তেওঁলোকক ভোটদানৰ তাৰিখ আৰু সময়, ‘বিএলঅ'সকলৰ যোগাযোগৰ বিৱৰণ, গুৰুত্বপূৰ্ণ ৱে’বছাইট, হেল্পলাইন নম্বৰ, ভোটকেন্দ্ৰসমহত চিনাক্তকৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় নথিপত্ৰৰ লগতে ভোটকেন্দ্ৰসমূহত ভোটাৰসকলে কৰিব লগা আৰু নকৰিব লগা অন্যান্য গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্যসমূহ প্ৰদান কৰা হ'ব। এই ‘ভোটাৰ গাইড’ পুস্তিকাখন ‘বিএলঅ'সকলৰ দ্বাৰা ভোটাৰ তথ্য-টোকাপত্ৰৰ সৈতে বিতৰণ কৰা হ'ব।

29. ছদ্মবেশ প্ৰতিৰোধ কৰাৰ ব্যৱস্থা:

‘বিএলঅ'সকলে ঘৰে ঘৰে গৈ জৰীপ কৰিছে আৰু তেওঁলোকৰ সাধাৰণ বাসস্থানৰ ঠাইত অনুপস্থিত থকা ভোটাৰসকলৰ এখন তালিকা প্ৰস্তুত কৰিছে। একেদৰে, স্থানান্তৰিত আৰু মৃত ভোটাৰসকলৰ নাম, যিসকলৰ নাম বিলোপ কৰিব পৰা নগ'ল সেইসকলৰ নাম ‘বিএলঅ'সকলৰ জৰিয়তে এই তালিকাত যোগ দিয়া হ'ব। অনুপস্থিত, স্থানান্তৰিত বা মৃত (এএছডি) ভোটাৰৰ এই তালিকাখন নিৰ্বাচনৰ দিনা প্ৰিজাইডিং বিষয়াসকলক দিয়া হ'ব। ভোটাৰসকলৰ সঠিক চিনাক্তকৰণৰ পিছতহে ভোটদানৰ অনুমতি দিবলৈ আয়োগে নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে। আয়োগে অনুমতি দিয়া ‘ইপিআইচি’ বা ‘অন্যান্য বৈকল্পিক পৰিচয়জ্ঞাপক নথিপত্ৰ’-ৰ আধাৰত চিনাক্তকৰণ প্ৰক্ৰিয়া সম্পন্ন কৰা হ'ব। ‘প্ৰিজাইডিং বিষয়া’সকলে ‘এএছডি’ তালিকাত থকা ভোটাৰসকলৰ পৰিচয় দুবাৰকৈ পৰীক্ষা কৰিব লাগিব।

30. ভোট গ্ৰহণকেন্দ্ৰত ভোটাৰ চিনাক্তকৰণ:

ভোটকেন্দ্ৰসমূহত ভোটাৰসকলৰ চিনাক্তকৰণৰ বাবে ভোটাৰসকলে তেওঁলোকৰ ‘ইপিআইচি’ বা আয়োগৰ দ্বাৰা অনুমোদিত নিম্নলিখিত যিকোনো এখন চিনাক্তকৰণ নথি দেখুৱাব লাগিব: -

1. আধাৰ পত্ৰ,

2. এমজিএনৰেগা নিয়োগ পত্ৰ,
3. বেঙ্ক/ডাকঘৰে জাৰী কৰা আলোকচিত্ৰ সম্বলিত ‘পাছবুক’,
4. শ্ৰম মন্ত্ৰালয়ৰ আঁচনিৰ অধীনত জাৰী কৰা ‘স্বাস্থ্য বীমা স্মাৰ্ট কাৰ্ড’,
5. গাড়ীচালনাৰ অনুজ্ঞা পত্ৰ,
6. ‘পান কাৰ্ড’,
7. ‘এনপিআৰ’-ৰ অধীনত ‘আৰজিআই’-য়ে জাৰী কৰা ‘স্মাৰ্ট কাৰ্ড’,
8. ভাৰতীয় পাৰপত্ৰ,
9. ফটো সম্বলিত পেন্সন সম্পৰ্কীয় নথি,
10. কেন্দ্ৰীয়/ৰাজ্য চৰকাৰ/পিএছইউ/পাব্লিক লিমিটেড কোম্পানীৰ দ্বাৰা কৰ্মচাৰীসকলক জাৰী কৰা আলোকচিত্ৰ সম্বলিত সেৱা পৰিচয় পত্ৰ,
11. সাংসদ/বিধায়ক/’এমএলচি’সকলক জাৰী কৰা চৰকাৰী পৰিচয় পত্ৰ আৰু
12. ভাৰত চৰকাৰৰ সামাজিক ন্যায় আৰু সশক্তিকৰণৰ দ্বাৰা জাৰী কৰা ‘অনন্য প্ৰতিবন্ধকতা সম্পৰ্কীয় পৰিচয় পত্ৰ’ (ইউডিআইডি)

31. ভোটকেন্দ্ৰ আৰু বিশেষ সুবিধাসমূহ-

1. ভোটকেন্দ্ৰত নিৰ্বাচকসকলৰ সৰ্বাধিক সংখ্যাসৰ্বাধিক

এটা ভোটকেন্দ্ৰত সৰ্বাধিক ১৫০০ গৰাকী ভোটাৰ থাকিব। ২০১৯ চনৰ ভোটকেন্দ্ৰৰ সংখ্যাৰ তুলনাত এইবেলি ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ ভোটকেন্দ্ৰৰ সংখ্যা ১.১৯% বৃদ্ধি হৈছে।  দেশজুৰি মুঠ ভোটকেন্দ্ৰৰ সংখ্যা হৈছে ১০,৪৮,২০২টা।

2. ভোটকেন্দ্ৰসমূহত নিশ্চিত কৰা নিম্নতম সুবিধা (এএমএফ)সমূহ হৈছে:

প্ৰতিটো ভোটকেন্দ্ৰ তলৰ মহলাত স্থাপন কৰাৰ লগতে ভোটকেন্দ্ৰসমূহলৈ যোৱাৰ বাবে সুগম পথ,খোৱা পানী, অপেক্ষা কৰিব পৰাকৈ চালিৰ ব্যৱস্থা, পানীৰ সুবিধাৰে সৈতে শৌচালয়, পোহৰৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ব্যৱস্থা, প্ৰতিবন্ধী (পিডব্লিউডি) ভোটাৰসকলৰ বাবে ‘সঠিক ঢালযুক্ত ৰেম্প’ আৰু এক ‘মানক ভোটদান কক্ষ’ ইত্যাদিৰ দৰে ‘নিশ্চিত নিম্নতম সুবিধা’ (এএমএফ)ৰে সজ্জিত হোৱাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ আয়োগে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াসকললৈ নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে। আয়োগে ‘চিইঅ'/’ডিইঅ'সকলক প্ৰতিটো ভোটকেন্দ্ৰত ‘স্থায়ী ৰেম্প’ আৰু ‘স্থায়ী আন্তঃগাঁথনি’ প্ৰস্তুত কৰাৰ প্ৰচেষ্টা ল'বলৈও নিৰ্দেশ দিছে।

3. প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তি (পিডব্লিউডি) আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিকৰ বাবে সুগম নিৰ্বাচনী-সুবিধা:

1. সকলো ভোটকেন্দ্ৰ তলৰ মহলাত স্থাপন কৰাৰ লগতে বিভিন্ন ভাৱে সক্ষম ভোটাৰ তথা জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলৰ সুবিধাৰ বাবে ‘সঠিক ঢালযুক্ত থকা ৰেম্প’ৰ সৈতে ‘হুইলচেয়াৰ’ প্ৰদান কৰা হ’ব।
2. তদুপৰি, ‘পিডব্লিউডি’ ভোটাৰ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলক ‘লক্ষ্য নিৰ্দ্ধাৰিত আৰু প্ৰয়োজনীয়তা’-ভিত্তিক সুবিধা প্ৰদান কৰাৰ বাবে বিধানসভা সমষ্টিৰ সকলো প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তি তথা জ্যেষ্ঠ নাগৰিকক চিনাক্ত কৰাৰ লগতে তেওঁলোকৰ নিজ নিজ ভোটকেন্দ্ৰসমূহত সূচিত কৰা হ'ব আৰু নিৰ্বাচনৰ দিনা তেওঁলোকৰ মসৃণ আৰু সুবিধাজনক ভোটদান সম্ভৱ কৰিব পৰাকৈ ‘প্ৰয়োজনীয় প্ৰতিবন্ধকতা-নিৰ্দিষ্ট সুবিধা’সমূহ আগবঢ়োৱাৰ ব্যৱস্থা কৰাৰ বাবে আয়োগে নিৰ্দেশনা জাৰী কৰিছে।
3. চিনাক্ত কৰা ‘পিডব্লিউডি’ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিক ভোটাৰসকলক ‘আৰঅ’/ডিইঅ’-ৰ দ্বাৰা নিযুক্ত স্বেচ্ছাসেৱকসকলে সহায় কৰিব। ভোটকেন্দ্ৰসমূহত ‘পিডব্লিউডি’ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিক ভোটাৰসকলৰ বাবে বিশেষ সুবিধা প্ৰদান কৰা হ'ব।
4. প্ৰতিবন্ধী ভোটাৰ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিকসকলক ভোটকেন্দ্ৰসমূহত প্ৰৱেশ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰাথমিকতা প্ৰদান কৰিবলৈও নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।
5. ভোটকেন্দ্ৰসমূহৰ প্ৰৱেশদ্বাৰৰ ওচৰত নিৰ্ধাৰিত ‘পাৰ্কিং স্থান’ৰ বাবে ব্যৱস্থা কৰা হ'ব আৰু ‘বাক শক্তি আৰু শ্ৰৱণ শক্তিৰ দুৰ্বলতা থকা ভোটাৰ’সকলৰ বাবে বিশেষ সুবিধা প্ৰদানৰ ব্যৱস্থা কৰা হ'ব। ‘বিশেষভাৱে সক্ষম ভোটাৰ’সকলৰ বিশেষ প্ৰয়োজনীয়তা সম্পৰ্কে ভোটগ্ৰহণ কৰ্মীসকলক সংবেদনশীল কৰি তোলাত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।
6. নিৰ্বাচনৰ দিনা প্ৰতিটো ভোটকেন্দ্ৰত ‘পিডব্লিউডি’ আৰু জ্যেষ্ঠ নাগৰিক ভোটাৰসকলৰ বাবে উপযুক্ত পৰিবহন সুবিধা কৰিবলৈ আয়োগে মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলক নিৰ্দেশ দিছে। ‘পিডব্লিউডি ভোটাৰ’সকলে ‘সক্ষম-ইচিআই এপ’( Saksham- ECI App) ত পঞ্জীয়ন কৰি হুইলচেয়াৰৰ সুবিধাৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰিব।
7. ভোটকেন্দ্ৰসমূহত দৃষ্টিহীন ব্যক্তিসকলে ‘নিৰ্বাচন পৰিচালনা অধিনিয়ম, ১৯৬১’-ৰ ‘নিয়ম ৪৯ এন’-ত উল্লেখ কৰা অনুসৰি তেওঁৰ হৈ ভোট দিবলৈ তেওঁৰ সৈতে এগৰাকী সঙ্গীক নিব পাৰিব।
8. তদুপৰি, ভোটকেন্দ্ৰসমূহত যিহেতু ব্ৰেইলত যুগুতোৱা ‘প্ৰতিৰূপী বেলট কাকত’ উপলব্ধ হ’ব, সেয়েহে, দৃষ্টিহীন ব্যক্তিসকলে এই ‘প্ৰতিৰূপী বেলট’খন ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব আৰু এই ‘শ্বীট’খনৰ সমল অধ্যয়ন কৰাৰ পিছত সঙ্গীৰ পৰা কোনো সহায় নোলোৱাকৈয়ে ‘ইভিএম’-ৰ ‘বেলট ইউনিট’-ত ‘ব্ৰেইল’ সুবিধা ব্যৱহাৰ কৰি নিজে ভোট দিব পাৰিব।

• iv. ভোটাৰ সুবিধাৰ্থে পোষ্টাৰ:

‘নিৰ্বাচন পৰিচালনা অধিনিয়ম, ১৯৬১’-ৰ ‘নিয়ম ৩১’-ৰ অধীনত আইনী প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ লগতে প্ৰতিটো ভোটকেন্দ্ৰত ভোটাৰ সজাগতা আৰু তথ্যৰ বাবে সঠিক আৰু প্ৰাসঙ্গিক তথ্য প্ৰদান কৰিবলৈ আয়োগে ‘সমাবেশী আৰু মানক ভোটাৰ সুবিধা পোষ্টাৰ’ (ভিএফপি) [মুঠ চাৰি (৪) প্ৰকাৰৰ পোষ্টাৰ] অঁৰাৰ নিৰ্দেশ দিছে। সেইবোৰ হৈছে

1. ভোটকেন্দ্ৰৰ সবিশেষ,

2. প্ৰাৰ্থীৰ তালিকা,

3. কৰিবলগীয়া আৰু কৰিব নলগীয়া আৰু

4. অনুমোদিত চিনাক্তকৰণ নথি আৰু ভোট দিয়াৰ কিটিপ

সকলো ভোটকেন্দ্ৰত চকুত পৰাকৈ প্ৰদৰ্শনৰ কৰা হ'ব।

5. ভোটাৰ সহায়তা কেন্দ্ৰ (ভিএবি):

ক. প্ৰতিটো ভোটকেন্দ্ৰৰ এলেকাত ভোটাৰ সহায়তা কেন্দ্ৰৰ স্থাপন কৰা হ'ব, ভোটাৰসকলক সেই সংশ্লিষ্ট ভোটকেন্দ্ৰৰ ভোটাৰ তালিকাত তেওঁলোকৰ ভোটকেন্দ্ৰৰ নম্বৰ আৰু ক্ৰমিক নম্বৰ সঠিকভাৱে চিনাক্ত কৰাত সহায় কৰাৰ বাবে ‘বিএলঅ'/বিষয়া-ৰ এটা দল থাকিব। ‘ভিএবি’সমূহ বিশিষ্ট ‘ছাইনেজ’ৰ সৈতে স্থাপন কৰা হ'ব আৰু এনেদৰে স্থাপন কৰা হ'ব যাতে ভোটাৰসকলে ভোটদানৰ দিনা প্ৰয়োজনীয় সুবিধা বিচাৰিবলৈ ভোটদানকেন্দ্ৰৰ চৌহদ/ভৱনলৈ আগবাঢ়ি যোৱাৰ সময়ত ই ভোটাৰসকলৰ বাবে স্পষ্ট হ'ব।

খ.   ভোটাৰৰ নাম বিচাৰি উলিয়াবলৈ আৰু ভোটাৰ তালিকাৰ ক্ৰমিক নম্বৰ সহজে জানিবলৈ ‘ইআৰঅ’ নেট’ৰে উৎপন্ন হোৱা বৰ্ণমালাৰ ‘লোকেটৰ’ (ইংৰাজী বৰ্ণমালা অনুসৰি) ‘ভিএবি’-ত ৰখা হৈছে।

• vi. ভোটদানৰ গোপনীয়তা নিশ্চিত কৰিবলৈ মানকীকৃত ভোটদান কক্ষ:

1. নিৰ্বাচনৰ সময়ত ভোটৰ গোপনীয়তা বজাই ৰাখিবলৈ আৰু ভোটদান কক্ষৰ ব্যৱহাৰত একতা স্থাপন কৰিবলৈ ভোটদান কক্ষসমূহৰ উচ্চতা ৩০ ইঞ্চি হ'ব লাগিব আৰু ভোটদান কক্ষত এখন টেবুল  থাকিব যাৰ উচ্চতা ৩০ ইঞ্চি হ'ব লাগিব বুলি আয়োগে নিৰ্দ্শনা জাৰী কৰিছে। সম্পূৰ্ণৰূপে অস্বচ্ছ আৰু পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য ‘ষ্টীল-গ্ৰে’ ৰঙৰ ‘কৰুগেটেড প্লাষ্টিক শ্বীট’ (ফ্লেক্স বোৰ্ড)হে  কেৱল ভোটদান কক্ষ তৈয়াৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হ'ব। সকলো ভোটকেন্দ্ৰত এই মানক আৰু একেধৰণৰ ভোটদান কক্ষৰ ব্যৱহাৰ অধিক ভোটাৰ সুবিধালৈ ৰূপান্তৰিত হ'ব, ভোটৰ পৰম গোপনীয়তা নিশ্চিত কৰিব আৰু ভোটকেন্দ্ৰসমূহৰ ভিতৰত ভোটদান কক্ষ প্ৰস্তুত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বিভ্ৰান্তি আৰু অনৈক্যতা নাইকিয়া কৰিব বুলি আয়োগে আশা কৰে।
2. ভোটদান কক্ষসমূহৰ তিনিফালে  নিৰ্বাচনৰ নাম, ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ নাম, এচি/পিচি নম্বৰ আৰু নাম, নিৰ্বাচনৰ তাৰিখ, ‘পি এছ নম্বৰ’ আৰু নাম আদি প্ৰদৰ্শিত কৰা ‘ষ্টিকাৰ’ লগোৱা হ'ব।

32. ‘পিডব্লিউডি ভোটাৰ’, ‘৮৫+ জ্যেষ্ঠ নাগৰিক’, অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাত নিয়োজিত ভোটাৰ আৰু ‘ক’ভিড হোৱা বুলি আশংকা কৰা/প্ৰভাৱিত ভোটাৰ’সকলৰ বাবে সুবিধা:

1. ‘নিৰ্বাচন পৰিচালনা অধিনিয়ম, ১৯৬১’-ৰ ‘নিয়ম ২৭এ’ সংশোধন কৰি "অনুপস্থিত ভোটাৰ"ক ‘বৈকল্পিক ডাক বেলট সুবিধা’ প্ৰদান কৰা হৈছে। "অনুপস্থিত ভোটাৰ"ক ‘নিৰ্বাচন পৰিচালনা অধিনিয়ম, ১৯৬১’-ৰ ‘নিয়ম-২৭এ’-ৰ ধাৰা (এএ)ত সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে, আৰু ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে- ‘অত্যাৱশ্যকীয় সেৱা’ [এভিইএছ], জ্যেষ্ঠ নাগৰিক (৮৫ বছৰৰ অধিক বয়সৰ)[এভিএছচি], ‘প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তি’ (মানক বা অধিক অক্ষমতা থকা)[এভিচিঅ’] আৰু ক’ভিড ১৯ আক্ৰান্ত বা আক্ৰান্ত হোৱা বুলি আশংকা কৰা ব্যক্তি[এচিঅ']। চৰকাৰৰ সৈতে আলোচনা কৰি ‘আৰপি আইন, ১৯৫১’-ৰ ধাৰা ৬০(চি)ৰ অধীনত নিৰ্বাচন আয়োগে ‘অত্যাৱশ্যকীয় সেৱাৰ শ্ৰেণী’ সম্পৰ্কীয় জাননী জাৰী কৰিছে।

জ্যেষ্ঠ নাগৰিক, ‘পিডব্লিউডি’ আৰু ‘ক’ভিড-১৯ আক্ৰান্ত হোৱা বুলি আশংকা কৰা বা প্ৰভাৱিত ব্যক্তিৰ শ্ৰেণী’ত অনুপস্থিত ভোটাৰসকলে ‘ডাক বেলট’ৰ জৰিয়তে ভোটদানৰ কৰিব পৰাকৈ বৰ্তমানে থকা নিৰ্দেশনাৱলীত নিম্নলিখিত প্ৰক্ৰিয়াবোৰো সম্পন্ন কৰা হৈছে: -

1. ডাক বেলটৰ দ্বাৰা ভোট দিব বিচৰা এজন অনুপস্থিত ভোটাৰে সকলো প্ৰয়োজনীয় বিৱৰণ প্ৰদান কৰি সংশ্লিষ্ট সমষ্টিৰ ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ (আৰঅ’)ৰ ওচৰত ‘প্ৰপত্ৰ-১২ডি’-ত আবেদন কৰিব লাগিব। সংশ্লিষ্ট নিৰ্বাচনৰ অধিসূচনাৰ তাৰিখৰ পিছত নিৰ্বাচন ঘোষণাৰ তাৰিখৰ পৰা পাঁচ দিনলৈ ‘ডাক বেলট সুবিধা’ বিচৰা এনে আবেদনসমূহ ‘আৰঅ' ওচৰত পাবগৈ লাগিব।
2. ‘পিডব্লিউডি শ্ৰেণী’ (এভিপিডি)ৰ অনুপস্থিত ভোটাৰসকলৰ ক্ষেত্ৰত, যিসকলে ডাক বেলট বাছনি কৰে, আবেদন (প্ৰপত্ৰ ১২ডি)ৰ সৈতে ‘প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তিৰ অধিকাৰ আইন, ২০১৬’-ৰ অধীনত সংশ্লিষ্ট চৰকাৰে নিৰ্ধাৰিত কৰা ‘মানক বিকলাঙ্গতা সম্পৰ্কীয় প্ৰমাণপত্ৰ’ৰ এটা প্ৰতিলিপি থাকিব লাগিব।
3. ‘বিএলঅ’-ৰ জৰিয়তে ‘প্ৰপত্ৰ ১২ডি’ৰ বিতৰণ:

1. ‘বিএলঅ’-সকলে ‘এভিএছচি’, ‘এভিপিডি’ আৰু ‘এভিচিঅ’ শ্ৰেণীৰ অনুপস্থিত ভোটাৰসকলৰ ঘৰলৈ যাব, ‘আৰঅ’-য়ে প্ৰদান কৰা বিৱৰণ অনুসৰি, ভোটকেন্দ্ৰ এলেকাত আৰু সংশ্লিষ্ট নিৰ্বাচকসকলক ‘প্ৰপত্ৰ ১২ডি’ প্ৰদান কৰিব আৰু তেওঁলোকৰ পৰা প্ৰাপ্তি স্বীকাৰ কৰিব।
2. যদি ভোটাৰ এগৰাকীক বিচাৰি পোৱা নাযায় তেন্তে ‘বিএলঅ’-ই তেওঁৰ যোগাযোগৰ বিৱৰণ সহভাগ কৰিব আৰু অধিসূচনাৰ পাঁচ দিনৰ ভিতৰত ভোটাৰগৰাকীক পুনৰাই বিচাৰি যাব।
3. ভোটাৰগৰাকীয়ে ডাক বেলট বাছনি কৰিব পাৰে বা নকৰিবও পাৰে। যদি তেওঁ ডাক বেলট বাছনি কৰে, তেনেহ'লে ‘বিএলঅ’-ই অধিসূচনা জাৰী হোৱাৰ পাঁচ দিনৰ ভিতৰত ভোটাৰগৰাকীৰ ঘৰৰ পৰা পূৰণ কৰা ‘প্ৰপত্ৰ ১২ডি’ সংগ্ৰহ কৰিব আৰু তৎক্ষণাৎ ‘আৰঅ’-ৰ হাতত জমা দিব।.
4. খণ্ড বিষয়াই ‘আৰঅ’-ৰ সামগ্ৰিক তত্বাৱধানত ‘বিএলঅ’-ৰ দ্বাৰা ‘প্ৰপত্ৰ ১২ডি’ বিতৰণ আৰু সংগ্ৰহৰ প্ৰক্ৰিয়া তদাৰক কৰিব।

• iv. ডাক বেলট সুবিধা বিচাৰি ‘প্ৰপত্ৰ ১২ডি’-জৰিয়তে কৰা আবেদনসমূহৰ পৰীক্ষণৰ আধাৰত ‘আৰঅ’-ই জনোৱা অনুমোদনৰ পিচত সকলো ‘এভিএছচি’, ‘এভিপিডি’ আৰু ‘এভিচিঅ’-ৰ তালিকা মুদ্ৰিত হাৰ্ডকপিত স্বীকৃত ৰাজনৈতিক দলৰ প্ৰতিদ্বন্দ্বিতাকাৰী প্ৰাৰ্থীসকলৰ সৈতে সহভাগ কৰিব।

2. ভোটকেন্দ্ৰৰ বাবে ভোটগ্ৰহণ বিষয়া হিচাপে নিযুক্ত বিষয়াৰ পদবী/স্তৰৰ অন্ততঃ এগৰাকী বিষয়াকে ধৰি ২ গৰাকী ভোটগ্ৰহণ বিষয়াক লৈ গঠিত এটা ভোটগ্ৰহণকাৰী দলে ‘মাইক্ৰ' পৰ্যবেক্ষক’ৰ লগতে ‘ভিডিঅ'গ্ৰাফাৰ’ আৰু নিৰাপত্তা ৰক্ষীয়ে ভোটদান কক্ষৰ সৈতে ভোটাৰৰ ঠিকনালৈ যাব আৰু ভোটৰ সম্পূৰ্ণ গোপনীয়তা বজাই ৰাখি সংশ্লিষ্ট ভোটাৰগৰাকীক ডাক বেলটত ভোট দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিব। প্ৰাৰ্থীসকলক আগতীয়াকৈ এই ভোটাৰসকলৰ এখন তালিকা প্ৰদান কৰা হ'ব আৰু ভোটদানৰ সময়সূচী আৰু ভোটগ্ৰহণ দলসমূহৰ পথ তালিকাও প্ৰদান কৰা হ'ব যাতে তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিসকলক ভোটদান প্ৰক্ৰিয়া চাবলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। তাৰ পিছত ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ৰ দ্বাৰা ডাক বেলটসমূহ সুৰক্ষিতভাৱে সংৰক্ষণ কৰা হ'ব।
3. এয়া হৈছে এক ‘বৈকল্পিক সুবিধা’ আৰু এই প্ৰক্ৰিয়াৰ সৈতে ডাক বিভাগৰ কোনোৱেই জড়িত হৈ নাথাকে।
4. ওপৰোক্ত শ্ৰেণীৰ ভোটাৰসকলক সুবিধা প্ৰদান কৰাৰ বাবে তথ্য প্ৰচাৰ আৰু প্ৰয়োজনীয় পদক্ষেপ লোৱাৰ ক্ষেত্ৰত যদি তেওঁলোকে নিজা পচন্দ ব্যৱহাৰ কৰিব বিচাৰে তেন্তে সেয়া গ্ৰহণ কৰিবলৈ আয়োগে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলক নিৰ্দেশ দিছে।

33. মহিলা, প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তিৰে পৰিচালিত আদৰ্শ ভোট কেন্দ্ৰ আৰু ভোটকেন্দ্ৰসমূহ -

লিংগ সমতাৰ প্ৰতি থকা দৃঢ় প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধতা আৰু নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত মহিলাৰ অধিক গঠনমূলক অংশগ্ৰহণ নিশ্চিত কৰাৰ বাবে গ্ৰহণ কৰা ব্যৱস্থাৱলীৰ অংশ হিচাপে যিমান দূৰ সম্ভৱ, কেৱল মহিলা আৰু ‘প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তি’ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত কমেও এটা ভোটকেন্দ্ৰ প্ৰতিখন  ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ প্ৰতিটো নিৰ্বাচনী সমষ্টিত স্থাপন কৰিবলৈও আয়োগে নিৰ্দেশ দিছে। এনে মহিলা পৰিচালিত ভোটকেন্দ্ৰসমূহত, আৰক্ষী আৰু নিৰাপত্তা কৰ্মীকে ধৰি সকলো নিৰ্বাচনী কৰ্মচাৰী মহিলা হ'ব। স্থানীয় সামগ্ৰী আৰু কলাশৈলী ব্যৱহাৰ আৰু চিত্ৰায়ন কৰি প্ৰতিটো সমষ্টিত নিম্নতম এটা ‘আদৰ্শ ভোটকেন্দ্ৰ’ স্থাপন কৰা হ'ব।

34. মনোনয়ন প্ৰক্ৰিয়া:

        মনোনয়ন দাখিলৰ বিষয়ে চমু বিৱৰণ তলত দাঙি ধৰা হৈছে:

1. মনোনয়নত ‘অনলাইন মোড’-ৰ সুবিধা হোৱাকৈ ‘অতিৰিক্ত বিকল্প’ প্ৰদান কৰা হৈছে:

1. ‘চিইঅ’/ডিইঅ’-ৰ ৱে’বছাইটত মনোনয়ন প্ৰপত্ৰও ‘অনলাইন’ত উপলব্ধ হ'ব। যিকোনো অভিপ্ৰায়ী প্ৰাৰ্থীয়ে এই পত্ৰ ‘অনলাইন’যোগেও পূৰণ কৰিব পাৰিব আৰু প্ৰপত্ৰ-১ (‘নিৰ্বাচন পৰিচালনা অধিনিয়ম ১৯৬১’ৰ ‘নিয়ম-৩’)-ত নিৰ্ধাৰিত কৰাৰ দৰে  তেওঁৰ লগতে প্ৰয়োজনীয় সংখ্যক প্ৰস্তাৱকৰ স্বাক্ষৰ তথা ফটো সম্বলিত কৰি ইয়াৰ ‘প্ৰিণ্ট’ ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ৰ সন্মুখত দাখিল কৰিব পাৰিব।
2. চিইঅ’/ডিইঅ’-ৰ ৱেবছাইটত অনলাইনত শপতনামা পূৰণ কৰিব পাৰিব, ইয়াৰ প্ৰিণ্ট ল'ব পাৰিব আৰু ‘ডিপোনেণ্ট’ আৰু ‘নোটাৰাইজেশ্যন’ৰ স্বাক্ষৰ কৰাৰ পিছত ইয়াক ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ৰ সন্মুখত মনোনয়ন প্ৰপত্ৰৰ সৈতে দাখিল কৰিব পাৰিব।
3. প্ৰাৰ্থীয়ে নিৰ্ধাৰিত প্লেটফৰ্মত ‘অনলাইন মোড’-ৰ জৰিয়তে ‘আমানতৰ ধন’ জমা কৰিব পাৰিব। অৱশ্যে, প্ৰাৰ্থী এগৰাকীৰ হাতত কোষাগাৰত নগদ ধন জমা কৰাৰ বিকল্পও থাকিব।

• iv. প্ৰাৰ্থীয়ে অনলাইন মনোনয়নৰ উদ্দেশ্যে তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচক প্ৰমাণিকীকৰণ বিচৰা বিকল্পটো ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব।

2. ইয়াৰ উপৰিও আয়োগে নিম্ন লিখিত নিৰ্দেশনাসমূহ প্ৰদান কৰিছে:

1. ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ৰ কক্ষসমূহত মনোনয়ন, পৰীক্ষা আৰু চিহ্ন আৱণ্টনৰ কামবোৰ সম্পাদন কৰিবলৈ পৰ্যাপ্ত স্থান থাকিব লাগিব।
2. ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ই সম্ভাৱ্য প্ৰাৰ্থীসকলক আগতীয়াকৈ সময় আৱণ্টন কৰিব লাগিব।
3. মনোনয়ন প্ৰপত্ৰ আৰু শপতনামা দাখিলৰ বাবে ল'ব লগা সকলো পদক্ষেপ ‘জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫১’-ত সন্নিবিষ্ট ব্যৱস্থা অনুসৰি অব্যাহত থাকিব।

35. প্ৰাৰ্থীসকলৰ শপতনামা:

1. সকলো স্তম্ভ পূৰণ কৰিব লাগিব:

        উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ২০০৮ চনৰ ‘১২১ নং ৰিট আৱেদন’ (ৰিচাৰ্জেন্স ইণ্ডিয়া বনাম নিৰ্বাচন আয়োগ আৰু অন্যান্য)ত অন্যান্য বিষয়ৰ লগতে ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াৰ বাবে "মনোনয়নপত্ৰৰ সৈতে শপতনামা দাখিল কৰাৰ সময়ত প্ৰয়োজনীয় তথ্য সম্পূৰ্ণৰূপে প্ৰদান কৰা হয় নে নাই পৰীক্ষা কৰাটো বাধ্যতামূলক কৰি" দিয়া ১৩ ছেপ্টেম্বৰ, ২০১৩ তাৰিখৰ ৰায় সাৰোগত কৰি আয়োগে নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে যে মনোনয়ন পত্ৰৰ সৈতে দাখিল কৰিব লগা শপতনামাত, প্ৰাৰ্থীসকলে সকলো স্তম্ভ পূৰণ কৰিব লাগিব। যদি শপতনামাৰ যিকোনো স্তম্ভ খালী ৰখা হয়, ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ই প্ৰাৰ্থীজনক সকলো স্তম্ভ যথাযথভাৱে পূৰণ কৰি সংশোধিত শপতনামা দাখিল কৰিবলৈ জাননী জাৰি কৰিব লাগিব। এনে জাননীৰ পিছতো যদি প্ৰাৰ্থী এগৰাকীয়ে সকলো ক্ষেত্ৰতে সম্পূৰ্ণ শপতনামা দাখিল কৰাত বিফল হয় তেন্তে মনোনয়ন পত্ৰখন পৰীক্ষাৰ সময়ত ‘ৰিটাৰ্ণিং বিষয়া’ই সেইখন নাকচ কৰিবলৈ দায়বদ্ধ হ'ব।

2. মনোনয়ন প্ৰপত্ৰ আৰু ‘প্ৰপত্ৰ ২৬’-ত ‘শপতনামা’ৰ বিন্যাসত পৰিৱৰ্তন:

১৬ ছেপ্টেম্বৰ, ২০১৬, ৭ এপ্ৰিল, ২০১৭ আৰু ২৬ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৯ তাৰিখে জাৰী কৰা অধিসূচনাৰ জৰিয়তে ‘মনোনয়ন প্ৰপত্ৰ ২এ, ২বি, ২চি, ২ডি, ২ই, ২এফ, ২জি আৰু ২এইচ’ সংশোধন কৰা হৈছে। ‘প্ৰপত্ৰ ২৬’-ত শপতনামা ২৬ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৯ তাৰিখৰ অধিসূচনাৰ দ্বাৰা সংশোধন কৰা হৈছে য'ত ব্যৱস্থা কৰা হৈছে-

1. নম্বৰ আৱণ্টন কৰা প্ৰাৰ্থীসকলৰ বাবে 'পেন' বাধ্যতামূলকভাৱে প্ৰকাশ কৰা বা ‘পেন’ অবিহনে সেই প্ৰাৰ্থীসকলৰ বাবে 'কোনো পেন আৱণ্টন কৰা হোৱা নাই' বুলি স্পষ্টকৈ কোৱা;
2. প্ৰাৰ্থী, স্বামী বা পত্নী, ‘হিন্দু অবিভক্ত পৰিয়াল;(এইচইউএফ) আৰু নিৰ্ভৰশীলসকল-ৰ বাবে ঘোষণা কৰিবলগা যোৱা ৫ বছৰত দাখিল কৰা ‘আয়কৰ ৰিটাৰ্ণ’ত ঘোষণা কৰা মুঠ উপাৰ্জনৰ বিৱৰণ;;
3. বিদেশত থকা সম্পত্তি (স্থাৱৰ/অস্থাৱৰ)ৰ বিৱৰণ প্ৰদান কৰিব লাগিব যাৰ ভিতৰত আছে নিজৰ, পত্নী, ‘হিন্দু অবিভক্ত পৰিয়াল’ (এইচইউএফ) বা নিৰ্ভৰশীলসকলৰ দ্বাৰা যিকোনো বিদেশস্থিত নিকায়/ন্যাসত লাভজনক স্বাৰ্থজড়িত তথ্য। সংশোধিত মনোনয়ন প্ৰপত্ৰ আৰু শপতনামাৰ প্ৰতিলিপি আয়োগৰ ৱে’বছাইটত উপলব্ধ https://eci.gov.in> Menu > Candidate nomination & other Forms. কৰা হৈছে।

• iv.

36. অপৰাধমূলক গোচৰ থকা প্ৰাৰ্থীসকল:

1. পূৰ্বৰ অপৰাধমূলক ইতিহাস থকা প্ৰাৰ্থীসকলে প্ৰচাৰৰ সময়ছোৱাত তিনিবাৰ বাতৰি কাকত আৰু দূৰদৰ্শন চেনেলৰ জৰিয়তে এই সন্দৰ্ভত তথ্য প্ৰকাশ কৰিব লাগিব। পূৰ্বৰ অপৰাধমূলক ইতিহাস থকা প্ৰাৰ্থীৰে গঠন কৰা ৰাজনৈতিক দলে ইয়াৰ প্ৰাৰ্থীসকলৰ অপৰাধমূলক পৃষ্ঠভূমিৰ বিষয়ে ইয়াৰ ৱে’বছাইট আৰু লগতে তিনিবাৰ বাতৰি কাকত আৰু টেলিভিছন চেনেলত তথ্য প্ৰকাশ কৰিব লাগিব।
2. আয়োগে ‘১৬ ছেপ্টেম্বৰ, ২০২০ তাৰিখৰ ইয়াৰ পত্ৰ নং ৩/৪/২০১৯/এছডিআৰ/ভলিউম ৫’-ৰ জৰিয়তে নিৰ্দেশ দিয়ে যে ভোটাৰসকলে যাতে এনে প্ৰাৰ্থীৰ পৃষ্ঠভূমি সম্পৰ্কে জানিবলৈ পৰ্যাপ্ত সময় পায় সেয়ে নিৰ্ধাৰিত ম্যাদ নিম্নোল্লিখিত তিনিটা খণ্ডৰ আধাৰত নিৰ্ধাৰণ কৰা হ'ব:

1. মনোনয়ন প্ৰত্যাহাৰৰ প্ৰথম ৪ দিনৰ ভিতৰত।
2. পৰৱৰ্তী ৫-৮ম দিনৰ ভিতৰত।
3. ৯ম দিনৰ পৰা প্ৰচাৰৰ অন্তিম দিনলৈকে (ভোটদানৰ তাৰিখৰ আগৰ দ্বিতীয় দিন)।

(দৃষ্টান্ত: যদি প্ৰত্যাহাৰৰ অন্তিম তাৰিখ মাহৰ ১০ তাৰিখ হয় আৰু ভোটগ্ৰহণ মাহৰ ২৪ তাৰিখে হয়, ঘোষণা প্ৰকাশৰ প্ৰথম খণ্ডটো মাহৰ ১১ আৰু ১৪ তাৰিখৰ ভিতৰত কৰা হ'ব, দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় খণ্ডবোৰ ক্ৰমান্বয়ে ১৫ আৰু ১৮ আৰু ১৯ আৰু ২২ তাৰিখৰ ভিতৰত হ'ব।)

3. ২০১৫ চনৰ ৭৮৪ নং (‘লোকপ্ৰহাৰী’ বনাম ভাৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰ আৰু অন্যান্য) ৰিট আৱেদন (চি) আৰু ২০১১ চনৰ ৫৩৬ নম্বৰ (‘পাবলিক ইণ্টাৰেষ্ট ফাউণ্ডেশ্যন’ আৰু অন্যান্য বনাম ভাৰত যুক্তৰাষ্ট্ৰ)ৰিট আবেদন (অসামৰিক) সন্দৰ্ভত মাননীয় উচ্চতম ন্যায়ালয়ে প্ৰদান কৰা ৰায় অনুসৰি ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তা উদ্ভৱ হৈছে।

37. অপৰাধমূলক গোচৰ থকা প্ৰাৰ্থীৰে গঠিত ৰাজনৈতিক দলবোৰ:

1. ২০১১ চনৰ ‘ডব্লিউপি’(চি) নং ৫৩৬-ত ২০১৮ চনৰ ১৩ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০২০ তাৰিখৰ মাননীয় উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ আদেশ অনুসৰি, ৰাজনৈতিক দলবোৰৰ বাবে (কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক নিৰ্বাচন পৰ্যায়ত) অপৰাধৰ অমীমাংসিত গোচৰসহ (অপৰাধমূলক প্ৰকৃতিসহ) ব্যক্তি আৰু প্ৰাসঙ্গিক বিৱৰণ যেনে অপৰাধ সাব্যস্ত কৰা হৈছে নে নাই, সংশ্লিষ্ট আদালত, গোচৰ নং ইত্যাদি) যিসকলক প্ৰাৰ্থী হিচাপে বাছনি কৰা হৈছে, লগতে এনে বাছনিৰ কাৰণ, লগতে পূৰ্বৰ অপৰাধমূলক ইতিহাস নথকা আন ব্যক্তিসকলকনো কিয় প্ৰাৰ্থী হিচাপে বাছনি কৰিব নোৱাৰি আদি সম্পৰ্কে তেওঁলোকৰ ৱে’বছাইটত বিতং তথ্য আপলোড কৰাটো বাধ্যতামূলক কৰা হৈছে। নিৰ্বাচনত "জয়লাভ"ৰ সম্ভাৱনাই কেৱল সংশ্লিষ্ট প্ৰাৰ্থীৰ বাছনিৰ অৰ্হতা হ’ব নোৱাৰে, বৰঞ্চ এইক্ষেত্ৰত সংশ্লিষ্টসকলৰ মেধা, সাফল্য আৰু যোগ্যতাহে প্ৰাৰ্থী নিৰ্বানৰ মাপকাঠি হ’ব।
2. এই সমূহ তথ্য প্ৰকাশ কৰা হ'ব:

1. এখন স্থানীয় স্থানীয় বাতৰি কাকত আৰু এখন ৰাষ্ট্ৰীয় বাতৰি কাকতত;
2. ‘ফেচবুক’ আৰু ‘টুইটাৰ’কে ধৰি ৰাজনৈতিক দলৰ ‘অফিচিয়েল ছ'চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম’ত।

3. এই বিৱৰণবোৰ প্ৰাৰ্থী বাছনি কৰাৰ ৪৮ ঘণ্টাৰ ভিতৰত প্ৰকাশ কৰা হ'ব, মনোনয়ন দাখিলৰ প্ৰথম তাৰিখৰ দুসপ্তাহ আগতে নহয়। সংশ্লিষ্ট ৰাজনৈতিক দলে তেতিয়া উক্ত প্ৰাৰ্থী বাছনি কৰাৰ ৭২ ঘণ্টাৰ ভিতৰত নিৰ্বাচন আয়োগৰ ওচৰত এই নিৰ্দেশনাসমূহ পালনৰ প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিব। যদি কোনো ৰাজনৈতিক দলে নিৰ্বাচন আয়োগৰ ওচৰত এনে অনুপালন প্ৰতিবেদন দাখিল কৰাত বিফল হয়, নিৰ্বাচন আয়োগে সংশ্লিষ্ট ৰাজনৈতিক দলৰ দ্বাৰা এনে ধৰণৰ অনুপালন নকৰাটো উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ দৃষ্টিগোচৰ কৰিব কিয়নো যিহেতু এনে কাৰ্যই ন্যায়ালয়ৰ আদেশ/নিৰ্দেশনা অৱমাননা কৰে। এই সন্দৰ্ভত আয়োগৰ ৱে’বছাইটত উপলব্ধ ৬ মাৰ্চ, ২০২০ তাৰিখৰ ৩/৪/২০২০/এছডিআৰ/ভলিউম ৩ নং পত্ৰ জাৰী কৰা আয়োগৰ নিৰ্দেশনাবোৰ চাব পাৰিব।

• iv. ‘ব্ৰজেশ সিং বনাম সুনীল অৰোৰা আৰু অন্যান্য’ সন্দৰ্ভত মাননীয় উচ্চতম ন্যায়ালয় [অৱমাননা আৱেদন (চি) অৱমাননা আৱেদনত ৬৫৬/২০২০ নং (চি) নং ২১৯২/২০১৮ ডব্লিউপি(চি) নং ৫৩৬/২০১১)ত] ১০-০৮-২০২১ তাৰিখৰ কিছুমান অতিৰিক্ত নিৰ্দেশনা জাৰী কৰিছে, যাক আয়োগৰ ২৬-০৮-২০২১ তাৰিখৰ পত্ৰ নং ৩/৩/এছডিআৰ/ভলিউম-১ জৰিয়তে প্ৰচাৰ কৰা হৈছে, যিটো আয়োগৰ ৱে’বছাইটত উপলব্ধ কৰা হৈছে। ৰাজনৈতিক দলবোৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত নিৰ্দেশনাসমূহ তলত উল্লেখ কৰা হৈছে:

1. ৰাজনৈতিক দলসমূহে তেওঁলোকৰ ৱে’বছাইটৰ ‘হোমপেজ’-ত প্ৰাৰ্থীসকলৰ পূৰ্বৰ অপৰাধমূলক ইতিহাস সম্পৰ্কীয় তথ্য প্ৰকাশ কৰিব লাগিব, এনেদৰে ভোটাৰৰ বাবে যোগান ধৰিব লগা তথ্য প্ৰাপ্ত কৰা সহজ হ'ব। ‘হোমপেজ’-ত "পূৰ্বৰ অপৰাধমূলক ইতিহাস থকা প্ৰাৰ্থী" শীৰ্ষক এটা শিৰোনাম থকাটো এতিয়া প্ৰয়োজনীয় হৈ উঠিব;
2. আমি স্পষ্ট কৰোঁ যে আমাৰ ১৩-০২-২০২০ তাৰিখৰ আদেশৰ ‘অনুচ্ছেদ ৪.৪’-ৰ নিৰ্দেশনা সংশোধন কৰা হ'ব আৰু এইটো স্পষ্ট কৰা হৈছে যে যিবোৰ বিৱৰণ প্ৰকাশ কৰিব লাগিব, প্ৰাৰ্থী বাছনি কৰাৰ ৪৮ ঘণ্টাৰ ভিতৰত প্ৰকাশ কৰা হ'ব আৰু মনোনয়ন দাখিলৰ প্ৰথম তাৰিখৰ দুসপ্তাহ আগতে নহয়; আৰু
3. আমি পুনৰাবৃত্তি কৰো যে যদি এনে ৰাজনৈতিক দলে ‘ইচিআই’-ৰ ওচৰত এনে অনুপালন প্ৰতিবেদন দাখিল কৰাত বিফল হয়, ‘ইচিআই’-য়ে ৰাজনৈতিক দলৰ দ্বাৰা এনে ধৰণৰ অনুপালন নকৰা প্ৰসংগক ন্যায়ালয়ৰ আদেশ/নিৰ্দেশনাৰ অৱমাননা কৰা বুলি এই আদালতৰ দৃষ্টিগোচৰ কৰিব, যাক ভৱিষ্যতে অতি গুৰুত্ব সহকাৰে চোৱা হ'ব।

38. পৰিৱেশ-অনুকূল নিৰ্বাচন:

নিৰ্বাচন আয়োগে বিভিন্ন সময়ত ৰাজনৈতিক দল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক কেৱল ‘পৰিৱেশ-অনুকূল সামগ্ৰী’ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰু তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ কাৰ্যকলাপসমূহত একক ব্যৱহাৰযোগ্য প্লাষ্টিক আৰু ‘জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে নপচা’ সামগ্ৰী পৰিহাৰ কৰিবলৈ আহ্বান জনাই পৰামৰ্শ জাৰি কৰিছে। পৰিৱেশ সুৰক্ষিত কৰাটো কেৱল এক ব্যক্তিগত কামেই নহয়, বৰঞ্চ এক সামূহিক দায়বদ্ধতাও আৰু সেয়েহে আয়োগে সকলো ৰাজনৈতিক দলক পৰিৱেশ আৰু মানৱ স্বাস্থ্য সুৰক্ষাৰ স্বাৰ্থত নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ সময়ত পোষ্টাৰ, বেনাৰ আদি প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে প্লাষ্টিক/পলিথিন আৰু এনে ধৰণৰ ‘জৈৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে নপচা’ সামগ্ৰীৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে। এই সন্দৰ্ভত, ১৮ আগষ্ট, ২০২৩ তাৰিখে আয়োগে সকলো মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া আৰু ৰাজনৈতিক দলসমূহক আমাৰ নিৰ্বাচনক ‘পৰিৱেশ-অনুকূল’ কৰি তুলিবলৈ এক সংকলিত নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে।

লগতে, এই সন্দৰ্ভত ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে জাৰি কৰা নিৰ্দেশনা পালন কৰিছেনে নাই সেয়া নিবিড় ভাবে নিৰীক্ষণ কৰিবলৈ সংশ্লিষ্ট সকলক ‘এনজিটি’-য়েও আহ্বান জনাইছে।

39. শিশু শ্ৰমিক নিষিদ্ধ কৰণ:

‘শিশু শ্ৰমিক (নিষিদ্ধকৰণ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ) আইন, ১৯৮৬’-ৰ ‘ধাৰা ৩(১)’ অনুসৰি ‘শিশু শ্ৰমিক (নিষিদ্ধকৰণ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ) সংশোধনী আইন, ২০১৬’ অনুসৰি, কোনো শিশুক কোনো বৃত্তি বা প্ৰক্ৰিয়াত কাম কৰিবলৈ নিযুক্তি বা অনুমতি দিয়া নহ'ব। আয়োগে নিৰ্বাচন সম্পৰ্কীয় কাম-কাজত যিকোনো ধৰণে শিশুৰ ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰতো কঠোৰ স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছে, এই সন্দৰ্ভত ৫ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০২৪ তাৰিখে নিৰ্দেশনা জাৰি কৰা হৈছে।

40. আদৰ্শ আচৰণ বিধি:

1. সময়সূচী ঘোষণাৰ লগে লগে আদৰ্শ আচৰণ বিধি কাৰ্যকৰী হয়। ‘আদৰ্শ সংহিতা’ৰ সকলো ব্যৱস্থাৱলী সকলো প্ৰাৰ্থী, ৰাজনৈতিক দল আৰু সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ চৰকাৰসমূহৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য হ'ব। আদৰ্শ আচৰণ বিধিৰ ব্যৱস্থাসমূহ কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ ক্ষেত্ৰতো প্ৰযোজ্য হ'ব।
2. আয়োগে এমচিচি নিৰ্দেশনাৰ কাৰ্যকৰী ৰূপায়ণ নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ব্যাপক ব্যৱস্থা কৰিছে। এই নিৰ্দেশনাসমূহৰ যিকোনো উলংঘনক কঠোৰ ভাৱে মোকাবিলা কৰা হ'ব আৰু আয়োগে পুনৰ গুৰুত্ব আৰোপ কৰে যে এই সন্দৰ্ভত জাৰী কৰা নিৰ্দেশনাসমূহ সময়ে সময়ে সকলো ৰাজনৈতিক দল, প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰা প্ৰাৰ্থী আৰু তেওঁলোকৰ এজেণ্ট/প্ৰতিনিধিসকলে পঢ়িব আৰু বুজিব লাগিব, যাতে কোনো ভুল ধাৰণা বা তথ্যৰ অভাৱ বা অপৰ্যাপ্ত বুজাবুজি/ব্যাখ্যা পৰিহাৰ কৰিব পৰা যায়। সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ চৰকাৰকো ‘এমচিচি’ বলবত্ হহোৱা সময়ছোৱাত চৰকাৰী যন্ত্ৰ/পদবীৰ কোনো অপব্যৱহাৰ নকৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে।
3. আয়োগে নিৰ্বাচনৰ সময়সূচী ঘোষণাৰ প্ৰথম ৭২ ঘণ্টাত ‘আদৰ্শ আচৰণ বিধি’ প্ৰৱৰ্তনৰ বাবে দ্ৰুত, কাৰ্যকৰী আৰু কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বাবে আৰু লগতে নিৰ্বাচন সমাপ্ত হোৱাৰ পূৰ্বৰ ৭২ ঘণ্টাত অতিৰিক্ত সতৰ্কতা আৰু কঠোৰ প্ৰৱৰ্তন ব্যৱস্থা বৰ্তাই ৰখাৰ বাবে নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে। ক্ষেত্ৰ নিৰ্বাচন যন্ত্ৰৰ দ্বাৰা অনুপালনৰ বাবে এই নিৰ্দেশনাসমূহ ‘মানক সঞ্চালন প্ৰক্ৰিয়া’ (এছঅপি)ৰ ৰূপত জাৰী কৰা হৈছে।

41. ভিডিঅ'গ্ৰাফী/ ৱে’বকাষ্টিং/চিচিটিভি কভাৰেজ:

উপলব্ধ নোহোৱা বা অন্য কোনো কাৰণত ‘চিএপিএফ’ নিয়োজিত নোহোৱাকৈ থকা ভোটগ্ৰহণসমূহত মুক্ত, নিৰপেক্ষ, সামগ্ৰিক আৰু স্বচ্ছ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰিবলৈ নিম্নলিখিত এক বা একাধিক অসামৰিক (অ-বলপূৰ্বক) ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হয়:

1. মাইক্ৰো অবজাৰ্ভাৰ
2. ভিডিঅ’ কেমেৰা
3. চিচিটিভি

• iv. ৱে’বকাষ্টিং

‘ভিডিঅ'গ্ৰাফী’খন মনোনয়ন পত্ৰ দাখিল আৰু তাৰ পৰীক্ষা, চিহ্ন আৱণ্টন, প্ৰথম পৰ্যায়ৰ পৰীক্ষা, ইলেক্ট্ৰনিক ভোটিং মেচিনৰ প্ৰস্তুতি আৰু সংৰক্ষণ, নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ সময়ত গুৰুত্বপূৰ্ণ ৰাজহুৱা সভা, শোভাযাত্ৰা আদি, ডাক বেলট পেপাৰ প্ৰেৰণৰ প্ৰক্ৰিয়া, চিনাক্ত কৰা দুৰ্বল ভোটকেন্দ্ৰসমূহত ভোটগ্ৰহণ প্ৰক্ৰিয়া, ভোটগ্ৰহণ কৰা ই ভি এম আৰু ‘ভিভিপিএটি’ সংৰক্ষণ, ভোটগণনা আদিৰ সময়ত কৰা হ'ব। ‘ভিডিঅ'গ্ৰাফাৰ’সকলে ভোটাৰসকলক ভয় দেখুওৱাৰ যিকোনো প্ৰচেষ্টা, ভোটকেন্দ্ৰৰ ১০০ মিটাৰ ভিতৰত প্ৰচাৰ কৰা, ভোটদান কেন্দ্ৰৰ ১০০ মিটাৰ ভিতৰত প্ৰচাৰ কৰা, ভোটদান কক্ষৰ অৱস্থান, মক পোল, ‘ই ভি এম’ আৰু ‘ভিভিপিএটি’ বন্ধ কৰা, ভোটদান সমাপ্ত কৰাৰ সময়ত শাৰীত থকা ভোটাৰ, ভোটকেন্দ্ৰত যিকোনো প্ৰকৃতিৰ যিকোনো বিবাদ আদিৰ তথ্য সংগ্ৰহ কৰা হ'ব।

মনোনয়ন, পৰীক্ষা, প্ৰত্যাহাৰ, প্ৰতীক আৱণ্টন, ‘ইভিএম/ভিভিপিএটি’ সম্পৰ্কীয় প্ৰক্ৰিয়া, সীমান্ত চকী আৰু কাৰ্যকৰী নিৰীক্ষণ আৰু নিৰীক্ষণৰ বাবে স্থায়ী নিৰীক্ষণ চকী আদিৰ দৰে কোঠা/হলৰ ভিতৰত ঘটি থকা নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে ‘চিচিটিভি কভাৰেজ’ৰ দিহা কৰা হয়।

মুঠ ভোটকেন্দ্ৰ আৰু সকলো গুৰুত্বপূৰ্ণ ভোটকেন্দ্ৰ আৰু অসুৰক্ষিত এলেকাৰ সকলো ভোটকেন্দ্ৰৰ ভোটগ্ৰহণৰ সময়ত নিম্নতম ৫০% ‘ৱে’বকাষ্টিং’ কৰা হ'ব। নিৰ্বাচনৰ দিনা ‘ৱে’বকাষ্টিং’ৰ এনে ‘লাইভ ষ্ট্ৰীম’ তথ্য ‘মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়া’ আৰু জিলা নিৰ্বাচন বিষয়াৰ ‘ইণ্টিগ্ৰেটেড কণ্ট্ৰোল ৰুম’ত নিৰীক্ষণ কৰা হ'ব।

গণনাৰ প্ৰতিটো পৰ্যায়ত ‘ভিডিঅ'/চিচিটিভি কভাৰেজ’ নিশ্চিত কৰা হ'ব। এই ‘কভাৰেজ’ত অন্তৰ্ভুক্ত থাকিব কৰ্মচাৰী গণনাৰ বাবে ‘যাদৃচ্ছিকীকৰণ প্ৰক্ৰিয়া’, ‘ষ্ট্ৰং ৰুম’ খোলা, ‘ষ্ট্ৰং ৰুম’ৰ পৰা গণনা কক্ষলৈ ‘চিইউ’-সমূহৰ স্থানান্তৰ, গণনা কক্ষৰ ব্যৱস্থা, গণনা আৰু ‘টেবুলেশ্যন কাউণ্টাৰ’-ৰ প্ৰক্ৰিয়া, পৰ্যবেক্ষকৰ দ্বাৰা প্ৰতি ‘ৰাউণ্ড’ত দুটা ‘চিইউ’ পৰীক্ষা কৰা, গণনা কক্ষ/কেন্দ্ৰৰ ভিতৰত আৰু বাহিৰত নিৰাপত্তা ব্যৱস্থা, প্ৰাৰ্থী আৰু তেওঁলোকৰ এজেণ্টৰ উপস্থিতি,  ফলাফল ঘোষণা, নিৰ্বাচনত জয়ী হোৱাৰ প্ৰমাণপত্ৰ হস্তান্তৰ কৰা, ‘ভিভিপিএটি স্লিপ’বোৰ ক'লা খামত ৰখা আৰু গণনা প্ৰক্ৰিয়াৰ আন যিকোনো গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘটনাৰ পিছত ‘ইভিএম/ভিভিপিএটি’ চীল কৰা।

42. ৰাজহুৱা উপদ্ৰৱ প্ৰতিৰোধ কৰাৰ ব্যৱস্থা:

1. আয়োগে নিৰ্দেশ দিছে যে ‘ৰাজহুৱা প্ৰচাৰ প্ৰণালী’ বা ‘লাউডস্পীকাৰ’ বা যিকোনো ধ্বনি প্ৰবৰ্দ্ধকৰ ব্যৱহাৰ, যিকোনো ধৰণৰ বাহনতেই লগোৱা হওক, বা নিৰ্বাচনৰ উদ্দেশ্যে ৰাজহুৱা সভাৰ বাবে ব্যৱহৃত স্থিৰ স্থিতিতে হওক, নিৰ্বাচন ঘোষণাৰ তাৰিখৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ফলাফল ঘোষণাৰ তাৰিখলৈকে নিশা ১০:০০ বজাৰ পৰা পুৱা ০৬:০০ বজাৰ ভিতৰত অনুমতি দিয়া নহ'ব।
2. যিকোনো ধৰণৰ বাহন অথবা অন্য যিকোনো ধৰণে ভোটগ্ৰহণ ক্ষেত্ৰত ভোটগ্ৰহণ সমাপ্ত হোৱাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত সময়ৰ ৪৮ ঘণ্টা আগৰ সময়ছোৱাত ব্যৱহাৰ কৰাৰ অনুমতি দিয়া হ'ব।

43. ৰাজনৈতিক দলসমূহ:

আমাৰ ভোটাৰসকলৰ পিছতে ৰাজনৈতিক দলসমূহ হৈছে নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশীদাৰ। আমাৰ বহুদলীয় গণতন্ত্ৰ আছে আৰু ‘জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন-১৯৫১’-ৰ অধীনত ৰাজনৈতিক দল গঠন কৰিব বিচৰা গোটটোক সময়মতে উপযুক্ত প্ৰক্ৰিয়া অনুসৰণ কৰি পঞ্জীয়ন প্ৰক্ৰিয়াৰ বাবে সুবিধা প্ৰদান কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ আয়োগে বিশেষ প্ৰচেষ্টা চলায়। ০৫-০৩-২০২৪ তাৰিখ পৰ্যন্ত ২৭৯৮ টা (স্বীকৃতসহ) ৰাজনৈতিক দলে আয়োগৰ ওচৰত পঞ্জীয়ন প্ৰক্ৰিয়া সম্পূৰ্ণ কৰিছে।

44. প্ৰতীকসমূহ:

প্ৰথম নিৰ্বাচনৰ পৰা, আয়োগে নিৰ্দিষ্ট চিহ্নৰ জৰিয়তে ৰাজনৈতিক দল আৰু প্ৰাৰ্থী চিনাক্তকৰণৰ এক অনন্য পদ্ধতি প্ৰস্তুত কৰিছে। এতিয়া, ইয়াক ভাৰতৰ সংবিধানৰ অনুচ্ছেদ ৩২৪-ৰ অধীনত আয়োগে জাৰী কৰা প্ৰতীক নিৰ্দেশনা-১৯৬৮ অনুসৰি আৱণ্টন কৰা হয়। আজিৰ তাৰিখলৈকে আমাৰ ৬ টা (ছয়) স্বীকৃত ৰাষ্ট্ৰীয় দল আৰু ৫৮ টা স্বীকৃত ৰাজ্যিক ৰাজনৈতিক দল আছে যিসমূহক ইতিমধ্যে নৰ্দ্ধাৰিত প্ৰতীক চিহ্ন আৱণ্টিত কৰা হৈছে। ০৫-০৩-২০২৪ তাৰিখ পৰ্যন্ত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, উৰিষ্যা আৰু ছিকিম-২০২৪-ৰ লোকসভা আৰু ৰাজ্যিক বিধান সভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ বাবে ৫৮ টা পঞ্জীয়নভুক্ত কিন্তু অস্বীকৃত ৰাজনৈতিক দলক উমৈহতীয়া চিহ্ন আৱণ্টন কৰা হৈছে।

45. মৌনতাৰ সময়সীমাৰ সন্দৰ্ভত ৰাজনৈতিক পক্ষসমূহলৈ পৰামৰ্শ:

1. যোগাযোগ প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ উত্থানৰ প্ৰেক্ষাপটত ধাৰা ১২৬ৰ কাম-কাজৰ পৰ্যালোচনাৰ বাবে জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫১ আৰু অন্যান্য আনুষংগিকতাৰ ধাৰা ১২৬ৰ বিধানসমূহ অধ্যয়ন কৰি এই সন্দৰ্ভত উপযুক্ত পৰামৰ্শ আগবঢ়াবলৈ আয়োগে এখন কমিটী গঠন কৰিছিল। কমিটীয়ে ২০১৯ চনৰ ১০ জানুৱাৰীত আয়োগক প্ৰতিবেদন দাখিল কৰে। অন্যান্য প্ৰস্তাৱৰ লগতে কমিটীয়ে ধাৰা ১২৬ৰ বিধানসমূহৰ আখৰ আৰু মনোভাৱ মানি চলাৰ বাবে ৰাজনৈতিক দলসমূহক পৰামৰ্শ দিয়াৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়াইছে। আয়োগে সকলো ৰাজনৈতিক দলকে নিজৰ নেতা আৰু প্ৰচাৰকসকলক নিৰ্দেশ দিবলৈ আৰু অৱগত কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে যাতে তেওঁলোকে মৌনতা পালন কৰে ১৯৫১ চনৰ আৰ পি আইনৰ ধাৰা ১২৬ৰ অধীনত কল্পনা কৰা অনুসৰি সকলো ধৰণৰ সংবাদ মাধ্যমৰ ওপৰত সময়সীমা নিৰ্ধাৰণ কৰা হয় আৰু তেওঁলোকৰ নেতা আৰু কেডাৰসকলে ধাৰা ১২৬ৰ মনোভাৱ উলংঘা কৰিব পৰা কোনো কাম নকৰে।
2. বহু পৰ্যায়ৰ নিৰ্বাচনত, বিগত ৪৮ ঘণ্টাৰ মৌনতাৰ সময়সীমা কিছুমান বিশেষ সমষ্টিত চলি থাকিব পাৰে, যি সময়ত আন সমষ্টিত প্ৰচাৰ চলি থাকে। এনে পৰিস্থিতিত মৌনতা অৱলম্বন কৰা সমষ্টিসমূহৰ দল বা প্ৰাৰ্থীৰ বাবে সমৰ্থন বিচৰাৰ সমান কোনো প্ৰত্যক্ষ বা পৰোক্ষ উল্লেখ থাকিব নালাগে।
3. আন ৰাজনৈতিক নেতাসকলে সংবাদমেলৰ জৰিয়তে সংবাদ মাধ্যমক সম্বোধন কৰা আৰু নিৰ্বাচনী বিষয়ত সাক্ষাৎকাৰ দিয়াৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগে।

46. PwDsৰ ক্ষেত্ৰত ৰাজনৈতিক পক্ষসমূহলৈ পৰামৰ্শ:

1. প্ৰতিবন্ধী ব্যক্তি (পিডব্লিউডি) সম্পৰ্কে ৰাজনৈতিক বক্তৃতাত অপমানজনক বা আপত্তিজনক ভাষাৰ ব্যৱহাৰৰ বিষয়ে আয়োগক সজাগ কৰা হৈছে। যিকোনো ৰাজনৈতিক দল বা প্ৰাৰ্থীৰ সদস্যই ভাষণ/ প্ৰচাৰত এনে অৰ্থবোধক ব্যৱহাৰ কৰাটো, পিডব্লিউডিসকলক অপমান কৰা বুলি ব্যাখ্যা কৰিব পাৰি। অপমানজনক ভাষাৰ ব্যৱহাৰ পৰিহাৰ কৰাটো প্ৰয়োজনীয়। ৰাজনৈতিক বক্তৃতা/ প্ৰচাৰত PwD সকলক ন্যায় আৰু সন্মান প্ৰদান কৰিব লাগিব।
2. ৰাজনৈতিক প্ৰচাৰ আৰু আনুষংগিক যোগাযোগৰ সময়ত ভাষাটোত অন্তৰ্ভুক্তি আৰু সন্মান প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ সকলো ৰাজনৈতিক দল আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিক পিডব্লিউডিৰ প্ৰতি আচৰণৰ ক্ষেত্ৰত নিৰ্দেশনা জাৰি কৰা হৈছে যিবোৰ আয়োগৰ ৱেবছাইটত উপলব্ধ।

47. ৰাজহুৱা বক্তৃতাৰ প্লাম্মেণ্টিং স্তৰৰ ওপৰত পৰামৰ্শ:

আচৰণ বিধি (এমচিচি) হৈছে নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা প্ৰাথমিক নিয়ম আৰু ইয়াত বিশেষভাৱে প্ৰচাৰৰ ভাষণ আৰু আবেদনৰ সম্পৰ্কত ৰাজনৈতিক দল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলে মানি চলিবলগীয়া নিৰ্দেশনাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে। বিশেষকৈ ৰাজনৈতিক দলৰ নেতাৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ উলংঘাই সমষ্টিসমূহৰ মাজত নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত ব্যাপক প্ৰভাৱ পেলায়। আয়োগে কেইবাটাও ধাৰা লক্ষ্য কৰি আহিছে, যিবোৰে কাম কৰি আছে, যি প্ৰচাৰৰ সময়ত ৰাজনৈতিক বক্তৃতাৰ শিষ্টাচাৰ অস্থিৰ কৰি তুলিছে। এমচিচিৰ প্ৰত্যক্ষ উলংঘাৰ বাহিৰেও নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ সময়ত পদ্ধতিগতভাৱে ৰচনা কৰা আৰু সময় নিৰ্ধাৰণ কৰা বক্তব্য, ছাৰ’গেট বা পৰোক্ষ উলংঘাৰ দ্বাৰা ব্যংগ ব্যৱহাৰ কৰি অ-পৰীক্ষিত অভিযোগ উত্থাপন আদিৰ প্ৰৱণতা অব্যাহত আছে। আৰ্হি আচৰণ বিধিৰ বিধান অনুসৰি উত্তেজক আৰু প্ৰজ্বলনমূলক বক্তব্যৰ ব্যৱহাৰ, শালীনতাৰ সীমা অতিক্ৰম কৰি অসংযত আৰু গালি-গালাজ কৰা ভাষাৰ ব্যৱহাৰ, ৰাজনৈতিক প্ৰতিদ্বন্দ্বীসকলৰ ব্যক্তিগত চৰিত্ৰ আৰু আচৰণৰ ওপৰত আক্ৰমণে সমতাপূৰ্ণ ক্ষেত্ৰখনক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰে। আৰ্হি আচৰণ বিধিৰ মনোভাৱ কেৱল প্ৰত্যক্ষ উলংঘাৰ পৰা আঁতৰি থকা নহয়। ইয়াৰ উপৰিও ইংগিতদায়ক বা পৰোক্ষ বক্তব্য বা ইংগিতৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচনী স্থানক ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰাৰ প্ৰচেষ্টাও নিষিদ্ধ কৰা হৈছে। আয়োগে বাৰে বাৰে এমচিচিৰ নিৰ্দেশনা পুনৰবাৰ উল্লেখ কৰি সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক পক্ষ, আৰইউপিপি আৰু নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীক নিজৰ উচ্চাৰণত সাৱধানতা আৰু সংযম প্ৰয়োগ কৰিবলৈ কঠোৰ পৰামৰ্শ দিয়ে আৰু সতৰ্ক কৰি দিছে।

২০২৪ চনৰ লোকসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন আৰু বিধানসভাৰ অন্যান্য একেলগে অনুষ্ঠিত হোৱা নিৰ্বাচনৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আয়োগে ০১-০৩-২০২৪ তাৰিখৰ পত্ৰৰ ভিত্তিত প্ৰচাৰৰ সময়ত ৰাজহুৱা বক্তৃতাৰ মাত্ৰা হ্ৰাস পোৱাৰ ওপৰত ৰাজনৈতিক দলসমূহক পৰামৰ্শ জাৰি কৰিছে। পৰামৰ্শদাতাখনত সাধাৰণতে ৰাজনৈতিক দল আৰু প্ৰাৰ্থী আৰু বিশেষকৈ ষ্টাৰ কেম্পেইনাৰৰ আশা কৰা ধৰণৰ শিষ্টাচাৰ উল্লেখ কৰা হৈছে। ইয়াৰ পৰা অতি স্পষ্টভাৱে ইংগিত পোৱা যায় যে নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ স্তৰ প্লামেট কৰিবলৈ এমচিচি আৰু ছাৰ’গেট মাধ্যমৰ প্ৰতিনিধি বা পৰোক্ষ উলংঘাৰ যিকোনো ধৰণৰ কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব। আয়োগৰ ৱেবছাইট https://www.eci.gov.in/ ত সাম্প্ৰতিক বিষয় শিৰোনামৰ অধীনত এই পৰামৰ্শ উপলব্ধ।

48. আইন আৰু শৃংখলা, নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা আৰু বাহিনী নিয়োগ:

1. নিৰ্বাচন পৰিচালনাৰ লগত বিশদ নিৰাপত্তা ব্যৱস্থাপনা জড়িত হৈ থাকে, য’ত কেৱল ভোটগ্ৰহণকাৰী, ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰ আৰু ভোটগ্ৰহণ সামগ্ৰীৰ নিৰাপত্তা নহয়, নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ সামগ্ৰিক নিৰাপত্তাও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। স্থানীয় আৰক্ষী বাহিনীক পৰিপূৰক হিচাপে নিয়োগ কৰা হয় কেন্দ্ৰীয় সশস্ত্ৰ আৰক্ষী বাহিনীক মুক্ত, ন্যায্য আৰু বিশ্বাসযোগ্য পদ্ধতিৰে নিৰ্বাচন সুচাৰুৰূপে চলোৱাৰ বাবে শান্তিপূৰ্ণ আৰু অনুকূল পৰিৱেশ নিশ্চিত কৰা হয়।
2. স্থল পৰিস্থিতিৰ মূল্যায়নৰ ভিত্তিত নিৰ্বাচনৰ সময়ত অন্য ৰাজ্যৰ পৰা লোৱা কেন্দ্ৰীয় সশস্ত্ৰ আৰক্ষী বাহিনী (CAPF) আৰু ৰাজ্যিক সশস্ত্ৰ আৰক্ষী (SAP) নিয়োগ কৰা হ’ব। এলেকা আধিপত্য, দুৰ্বল পকেটত ৰুট মাৰ্চ, পইণ্ট পেট্ৰলিং আৰু অন্যান্য আত্মবিশ্বাস গঢ়াৰ ব্যৱস্থাৰ বাবে CAPFসমূহ বহু আগতীয়াকৈ মোতায়েন কৰি ভোটাৰসকলৰ বিশেষকৈ দুৰ্বল শ্ৰেণী, সংখ্যালঘু আদিৰ অন্তৰ্গত ভোটাৰসকলৰ মনত পুনৰ আশ্বস্ত আৰু বিশ্বাস গঢ়ি তোলাৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগিব। স্থানীয় বাহিনীৰ সৈতে অঞ্চল পৰিচিতি আৰু হাত ধৰি ৰখাৰ বাবে চিএপিএফসমূহ সময়মতে প্ৰৱৰ্তন কৰা হ’ব আৰু এই অঞ্চলসমূহত চলাচল, বলবৎকাৰী কাৰ্য্যকলাপ আদিৰ বাবে অন্যান্য সকলো মানক নিৰাপত্তা প্ৰট’কল কঠোৰভাৱে পালন কৰা হ’ব। বিভিন্ন অংশীদাৰৰ সৈতে আলোচনা কৰি সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াসকলে কৰা স্থল বাস্তৱতাৰ মূল্যায়ন অনুসৰি ব্যয় সংবেদনশীল সমষ্টি আৰু অন্যান্য দুৰ্বল অঞ্চল আৰু জটিল ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰসমূহতো চিএপিএফ/এছএপি নিয়োগ কৰা হ’ব। নিৰ্বাচনৰ প্ৰাকক্ষণত CAPF/SAP য়ে নিজ নিজ ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ স্থিতি আৰু নিয়ন্ত্ৰণ গ্ৰহণ কৰিব আৰু ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰসমূহৰ সুৰক্ষা আৰু ভোটগ্ৰহণৰ দিনটোত ভোটাৰ আৰু ভোটগ্ৰহণকাৰীসকলক নিৰাপত্তা প্ৰদানৰ দায়িত্ব ল’ব। ইয়াৰ উপৰিও এই বাহিনীসমূহে ইভিএম আৰু ভিভিপিএটি সংৰক্ষণ কৰা শক্তিশালী কোঠাসমূহ আৰু গণনা কেন্দ্ৰসমূহ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে আৰু অন্যান্য উদ্দেশ্যৰ বাবে, প্ৰয়োজন অনুসৰি সুৰক্ষিত কৰিব। সমষ্টিসমূহত সমগ্ৰ বাহিনী নিয়োগ আয়োগৰ দ্বাৰা প্ৰতিনিধিত্ব কৰা কেন্দ্ৰীয় পৰ্যবেক্ষকৰ তত্বাৱধানত হ’ব।
3. ৰাজ্যিক আৰক্ষী বিষয়া আৰু চিএপিএফৰ অনুকূল আৰু ফলপ্ৰসূ ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰিবলৈ আয়োগে ৰাজ্যিক নিয়োগ পৰিকল্পনা যৌথভাৱে সিদ্ধান্ত ল’বলৈ আৰু ৰাজ্যিক আৰক্ষীৰ ৰেণ্ডমাইজেচন নিশ্চিত কৰিবলৈ চিইঅ’, ৰাজ্যিক আৰক্ষী ন’ডেল বিষয়া (এছপিএনঅ’) আৰু ৰাজ্যিক চিএপিএফ সমন্বয়কৰ এখন সমিতি গঠন কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে।

49. অনুসূচিত জাতি আৰু অন্যান্য দুৰ্বল অংশৰ নিৰ্বাচকসকলৰ বাবে সুৰক্ষা:

অনুসূচিত জাতি আৰু অনুসূচিত জনজাতি (অত্যাচাৰ প্ৰতিৰোধ) আইন, ১৯৮৯ (২০১৫ চনত সংশোধন কৰা অনুসৰি)ৰ ধাৰা ৩ (১) অনুসৰি, যিয়ে অনুসূচিত জাতি বা অনুসূচিত জনজাতিৰ সদস্য নহয়, কোনো বিশেষ প্ৰাৰ্থীক ভোট দিবলৈ বা ভোট নিদিবলৈ বা আইনে নিৰ্ধাৰণ কৰা ধৰণে ভোট নিদিবলৈ, বা প্ৰাৰ্থী হিচাপে থিয় নহ’বলৈ যদি অনুসূচিত জাতি বা জনজাতিৰ সদস্যক জোৰকৰে বা ভয় খুৱায়, তেতিয়া এনে কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি হ’ব যিটো ছমাহতকৈ কম নহ’ব কিন্তু পাঁচ বছৰলৈকে বৃদ্ধি পাব পাৰে আৰু জৰিমনা ভৰিব পাৰে। আয়োগে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলক এই বিধানসমূহ সংশ্লিষ্ট সকলোৰে দৃষ্টিগোচৰ কৰি তৎকালীন ব্যৱস্থা ল’বলৈ কয়। দুৰ্বল শ্ৰেণী বিশেষকৈ অনুসূচিত জাতি, অনুসূচিত জনজাতি আদিৰ পৰা অহা ভোটাৰসকলৰ আস্থা বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে আৰু নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ বিশুদ্ধতা আৰু বিশ্বাসযোগ্যতাৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ দৃঢ়তা আৰু বিশ্বাস বৃদ্ধিৰ বাবে চিএপিএফ/এছএপিক টহল দিয়া আৰু পথ পদযাত্ৰা চলোৱাত ব্যাপক আৰু জোৰদাৰভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব আৰু কেন্দ্ৰীয় পৰ্যবেক্ষকৰ তত্বাৱধানত অন্যান্য প্ৰয়োজনীয় আস্থা গঢ়ি তোলাৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা।

50. নিৰ্বাচনৰ ব্যয় নিৰীক্ষণ:

1. প্ৰাৰ্থীসকলৰ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ ফলপ্ৰসূ নিৰীক্ষণৰ উদ্দেশ্যে বিস্তৃত নিৰ্দেশনা জাৰি কৰা হৈছে, য’ত ব্যয় পৰ্যবেক্ষক, সহকাৰী ব্যয় পৰ্যবেক্ষক, ফ্লাইং স্কোয়াড (এফএছ), ষ্টেটিক ছাৰ্ভিলেন্স টিম (এছএছটি), ভিডিঅ’ ছাৰ্ভিলেন্স টিম (ভিএছটি) গঠন কৰা হৈছে), ভিডিঅ’ দৰ্শন দল (ভিভিটি), একাউণ্টিং দল (এটি), মিডিয়া প্ৰমাণীকৰণ আৰু নিৰীক্ষণ সমিতি (এমচিএমচি), জিলা ব্যয় নিৰীক্ষণ সমিতি (ডিইএমচি), বলবৎকাৰী সংস্থাসমূহ নিয়োগ কৰা আৰু ৰাজ্যিক আৰক্ষী বিভাগ, ৰাজ্যিক আবকাৰী বিভাগ, আয়কৰ বিভাগ, এফআই ইউ-আইএনডি, চিবিআইচি, ডিআৰআই, চিজিএছটি, এছজিএছটি, ৰাজ্যিক বাণিজ্য বিভাগ, ইডি, এনচিবি, চিআইএছএফ, আৰপিএফ, বিএছএফ, এছএছবি, আইটিবিপি, অসম ৰাইফলছ, আইচিজি, ডাক বিভাগ, বিচিএএছ, এএআই, আৰবিআই, এছএলবিচি আৰু ৰাজ্যিক বন বিভাগ জড়িত হ'ব।
2. ৰাজ্যিক আবকাৰী বিভাগক নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত বিনামূলীয়া সামগ্ৰীৰ ৰূপত সুৰা আৰু প্ৰৰোচনাৰ উৎপাদন, বিতৰণ, বিক্ৰী আৰু মজুতকৰণৰ ওপৰত নজৰ ৰাখিবলৈ কোৱা হৈছে। জিপিআৰএছ ট্ৰেকিং ব্যৱহাৰ কৰি এফএছ/এছএছটিৰ কাৰ্য্যকলাপ আৰু লেনদেন নিবিড়ভাৱে নিৰীক্ষণ কৰা হ’ব। অধিক স্বচ্ছতাৰ বাবে আৰু নিৰ্বাচনী খৰচৰ নিৰীক্ষণৰ সুবিধাৰ বাবে প্ৰাৰ্থীসকলে এটা সুকীয়া বেংক একাউণ্ট খুলিব লাগিব আৰু কেৱল সেই একাউণ্টৰ পৰাই নিজৰ নিৰ্বাচনী খৰচ বহন কৰিব লাগিব। আয়কৰ বিভাগক ৰাজ্যসমূহৰ বিমানবন্দৰসমূহত এয়াৰ ইনটেলিজেন্স ইউনিট (AIU) সক্ৰিয় কৰাৰ লগতে চোৰাংচোৱা তথ্য সংগ্ৰহ কৰি সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত বৃহৎ পৰিমাণৰ ধনৰ চলাচল নিৰীক্ষণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিবলৈ কোৱা হৈছে। সমগ্ৰ নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত ২৪ ঘণ্টীয়া টোল ফ্ৰী নম্বৰ থকা নিয়ন্ত্ৰণ কক্ষ আৰু অভিযোগ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰ কাৰ্যক্ষম হ’ব।
3. জিলা নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলক (ডিইঅ') বেংকৰ পৰা ১ লাখ টকাৰ অধিক অস্বাভাৱিক আৰু সন্দেহজনক নগদ ধন উলিওৱা বা জমা কৰা কাৰ্যৰ যথাযথ পৰীক্ষণৰ বাবে আৰু তাৰ পিছত প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বাবে নিৰ্দেশ দিয়া হৈছে। যদি ধনৰাশি ১০ লাখ টকাতকৈ অধিক হয়, তেতিয়া ডিইঅ’সকলে এনে তথ্য আয়কৰ বিভাগলৈ প্ৰয়োজনীয় ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰিব। প্ৰাৰ্থীসকলৰ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ ফলপ্ৰসূ নিৰীক্ষণৰ বাবে চিবিডিটিৰ সৈতে নগদ লেনদেন প্ৰতিবেদন (চিটিআৰ) আৰু সন্দেহযুক্ত লেনদেন প্ৰতিবেদন (এছটিআৰ) ভাগ-বতৰা কৰিবলৈ এফআইইউ-আইএনডিক অনুৰোধ জনোৱা হৈছে।
4. ব্যয় নিৰীক্ষণ ব্যৱস্থা শক্তিশালী কৰাৰ বাবে আয়োগে গ্ৰহণ কৰা কিছুমান নতুন পদক্ষেপ হ’ল:

1. নগদ ধন জব্দ আৰু মুকলি কৰাৰ বাবে মানক পৰিচালনা পদ্ধতি (SOP): নিৰ্বাচনৰ বিশুদ্ধতা বজাই ৰখাৰ উদ্দেশ্যে ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে ফ্লাইং স্কোয়াড আৰু ষ্টেটিক ছাৰ্ভিলেন্স টিমৰ বাবে ষ্টেণ্ডাৰ্ড অপাৰেটিং প্ৰচিডিউৰ জাৰি কৰিছে, যিটো অত্যধিক প্ৰচাৰ ব্যয়ৰ ওপৰত সতৰ্ক দৃষ্টি ৰখাৰ বাবে গঠন কৰা হৈছে, যি নগদ বা বস্তুগতভাৱে উৎকোচৰ সামগ্ৰী বিতৰণ, নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ সময়ত সমষ্টিসমূহত অবৈধ অস্ত্ৰ, গোলাবাৰুদ, সুৰা, বা অসামাজিক উপাদান আদিৰ চলাচলত চকু ৰাখিব। তদুপৰি জনসাধাৰণৰ অসুবিধাৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আৰু লগতে তেওঁলোকৰ অভিযোগৰ প্ৰতিকাৰৰ বাবে প্ৰতিখন জিলাতে জিলাখনৰ তিনিজন বিষয়া, যথা, (i) মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া, জিলা পৰিষদ/চিডিঅ’/পিডি ডিআৰডিএ, (ii) জিলা নিৰ্বাচনী কাৰ্যালয়ত ব্যয় নিৰীক্ষণৰ ন’ডেল বিষয়া (আহ্বায়ক) আৰু (iii) জিলা কোষাগাৰ বিষয়াক লৈ এখন অভিযোগ সমিতি গঠন কৰিবলৈ আয়োগে নিৰ্দেশ জাৰি কৰিছে। আৰক্ষী বা এছএছটি বা এফএছে কৰা জব্দৰ প্ৰতিটো গোচৰ আৰু য'ত কমিটীয়ে জব্দৰ বিৰুদ্ধে কোনো এফআইআৰ/অভিযোগ দাখিল কৰা হোৱা নাই বা য'ত জব্দ কোনো প্ৰাৰ্থী বা ৰাজনৈতিক দল বা কোনো দলৰ সৈতে জড়িত নহয় তেনে ক্ষেত্ৰত পৰীক্ষা কৰিব লাগিব নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ আদি, এছঅ’পি অনুসৰি, সেই সন্দৰ্ভত বক্তৃতা আদেশ প্ৰদান কৰাৰ পিছত নগদ ধন জব্দ কৰা এনে ব্যক্তিক এনে নগদ ধন আদি মুকলি কৰাৰ নিৰ্দেশ দিবলৈ তাৎক্ষণিক পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিব লাগিব। কোনো ক্ষেত্ৰতে জব্দ কৰা নগদ ধন/জব্দ কৰা মূল্যৱান সামগ্ৰীৰ সৈতে জড়িত কোনো বিষয় নিৰ্বাচনৰ তাৰিখৰ পিছত ৭ (সাত) দিনতকৈ অধিক সময় মালখানা বা কোষাগাৰত বিলম্বিত কৰি ৰাখিব নোৱাৰিব, যদিহে কোনো এফআইআৰ /অভিযোগ দাখিল কৰা নহয়।
2. প্ৰচাৰ বাহনৰ বাবে হোৱা ব্যয়ৰ হিচাপ – আয়োগৰ দৃষ্টিগোচৰ হৈছে যে প্ৰাৰ্থীসকলে প্ৰচাৰৰ উদ্দেশ্যে বাহন ব্যৱহাৰৰ বাবে ৰিটাৰ্নিং বিষয়াৰ পৰা অনুমতি লয়, কিন্তু কিছুমান প্ৰাৰ্থীয়ে তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ হিচাপত যানবাহনৰ ভাৰাৰ নিৰিখ বা ইন্ধনৰ ব্যয় নেদেখুৱায়। গতিকে সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে যে যদিহে প্ৰাৰ্থীয়ে R.O.ক অৱগত নকৰে তেন্তে প্ৰচাৰ অভিযানৰ পৰা বাহন উলিওৱাৰ সন্দৰ্ভত, প্ৰচাৰ বাহনৰ একাউণ্টৰ কাল্পনিক ব্যয় ৰিটাৰ্নিং বিষয়াই অনুমতি প্ৰদান কৰা বাহনৰ সংখ্যাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গণনা কৰা হ’ব।
3. একাউণ্ট মিলন সভা: এজন প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীয়ে নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ সৈতে জড়িত বিষয়, যদি আছে, তেন্তে ফলাফল ঘোষণাৰ ২৬ তাৰিখে ডিইঅ’সকলে আহ্বান কৰা একাউণ্ট মিলন সভাত দাখিল কৰাৰ সুযোগ লয়।
4. অপৰাধমূলক পূৰ্বৰ ঘটনাৰ হিচাপ-নিকাচ: ২০১১ চনৰ ডব্লিউপি (চি) নং ৫৩৬ত মহামান্য উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ ২৫-০৯-২০১৮ তাৰিখৰ ৰায়দান অনুসৰি, প্ৰাৰ্থীৰ লগতে সংশ্লিষ্ট ৰাজনৈতিক দলসমূহে, নিৰ্ধাৰিত আৰ্হিত, মনোনয়ন পত্ৰ দাখিল কৰাৰ পিছত কমেও তিনিবাৰকৈ প্ৰাৰ্থীসকলৰ অপৰাধমূলক পূৰ্বসুৰীৰ সন্দৰ্ভত ৰাজ্যৰ সংবাদ মাধ্যমত, ব্যাপকভাৱে প্ৰচাৰিত বাতৰি কাকত আৰু ইলেক্ট্ৰনিকত ঘোষণা জাৰি কৰিব লাগিব। প্ৰাৰ্থীসকলে এই সন্দৰ্ভত তেওঁলোকে কৰা ব্যয় তেওঁলোকৰ হিচাপত ৰাখিব লাগিব আৰু একেই কথা তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী খৰচৰ বিমূৰ্ত বিৱৰণী (তফছিল ১০)ত প্ৰতিফলিত হ’ব যিটো তেওঁলোকে সংশ্লিষ্ট ডিইঅ’সমূহক ফলাফল ঘোষণাৰ ৩০ দিনৰ ভিতৰত দাখিল কৰিব লাগিব। ৰাজনৈতিক দলসমূহে লোকসভা/ বিধানসভা নিৰ্বাচন সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ ৯০/৭৫ দিনৰ ভিতৰত ইচিআই (স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল)/চিইঅ’ (অস্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল)য়ে দাখিল কৰিবলগীয়া তেওঁলোকৰ সম্পূৰ্ণ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী (সূচী ২৩এ, ২৩বি)ত এই সন্দৰ্ভত তেওঁলোকে ব্যয় কৰা ধনৰাশি দেখুৱাব লাগিব।
5. প্ৰাৰ্থীৰ বুথ/কিয়স্ক আৰু দলৰ মালিকানাধীন টিভি/কেবল চেনেল/ বাতৰি কাকতত প্ৰাৰ্থীৰ একাউণ্টত প্ৰাৰ্থীৰ নিৰ্বাচনী সম্ভাৱনাক প্ৰচাৰৰ বাবে কৰা ব্যয়: ১৯৫১ চনৰ আৰপি আইনৰ ধাৰা ৭৭(১)ৰ প্ৰাসংগিক বিধানসমূহ অধিক পৰীক্ষা কৰি আয়োগে সিদ্ধান্ত লয় যে ভোটকেন্দ্ৰৰ বাহিৰত স্থাপন কৰা প্ৰাৰ্থীৰ বুথসমূহ ইয়াৰ পিছত প্ৰাৰ্থীসকলে অংশ হিচাপে স্থাপন কৰা বুলি গণ্য কৰা উচিত, তেওঁলোকৰ ব্যক্তিগত প্ৰচাৰৰ তথ্য আৰু সাধাৰণ দলীয় অপপ্ৰচাৰৰ দ্বাৰা নহয়, আৰু সেইবাবেই এনে প্ৰাৰ্থীৰ বুথত কৰা সকলো ব্যয় প্ৰাৰ্থী/তেওঁৰ নিৰ্বাচনী এজেণ্টে কৰা/অনুমোদিত বুলি গণ্য কৰা হ'ব যাতে তেওঁৰ নিৰ্বাচনী খৰচৰ হিচাপত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। তদুপৰি, ওপৰৰ বিষয়টোৰ বিভিন্ন উৎসৰ পৰা বিভিন্ন উল্লেখ/অভিযোগ বিবেচনা কৰি আয়োগে নিৰ্দেশ দিছে যে যদি প্ৰাৰ্থী(সকল) বা তেওঁলোকৰ পৃষ্ঠপোষক দলসমূহে তেওঁলোকৰ মালিকানাধীন টিভি/কেবল চেনেল/কাকত-পত্ৰসমূহ ব্যৱহাৰ কৰে তেন্তে তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী সম্ভাৱনাৰ প্ৰচাৰৰ বাবে চেনেল/কাকতখনৰ ষ্টেণ্ডাৰ্ড ৰেট কাৰ্ড অনুসৰি একেটাৰ বাবে খৰচ সংশ্লিষ্ট প্ৰাৰ্থীয়ে তেওঁৰ নিৰ্বাচনী ব্যয় বিবৃতিত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগিব, যদিও তেওঁলোকে প্ৰকৃততে চেনেল/কাকতক কোনো ধৰণৰ ধন নিদিয়ে। আয়োগৰ পূৰ্বতে উল্লেখ কৰা সিদ্ধান্ত অনুসৰি নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিমূৰ্ত বিৱৰণীৰ তফছিল ৬ আৰু তফছিল ৪ আৰু ৪এ সংশোধন কৰা হৈছে আৰু সেই অনুসৰি নিৰ্বাচনী ব্যয় নিৰীক্ষণৰ নিৰ্দেশনাৰ সংক্ষিপ্তকৰণত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
6. ভাৰ্চুৱেল প্ৰচাৰাভিযানত ব্যয়ৰ হিচাপ-নিকাচ: প্ৰাৰ্থীসকলে এই সন্দৰ্ভত তেওঁলোকে কৰা ব্যয় তেওঁলোকৰ হিচাপত ৰাখিব লাগিব আৰু একেই কথা তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী খৰচৰ বিমূৰ্ত বিৱৰণী (তফছিল ১১)ত প্ৰতিফলিত হ’ব যিটো তেওঁলোকে ফলাফল ঘোষণাৰ ৩০ দিনৰ ভিতৰত তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ হিচাপৰ লগতে সংশ্লিষ্ট ডিইঅ’সমূহক দাখিল কৰিব লাগিব। ৰাজনৈতিক দলসমূহে লোকসভা/ বিধানসভা নিৰ্বাচন সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ ৯০/৭৫ দিনৰ ভিতৰত ইচিআই (স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল)/চিইঅ’ (অস্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল)য়ে দাখিল কৰিবলগীয়া তেওঁলোকৰ সম্পূৰ্ণ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী (সূচী ২৪এ, ২৪বি)ত এই সন্দৰ্ভত তেওঁলোকে ব্যয় কৰা ধনৰাশি দেখুৱাব লাগিব।
7. ৰাজনৈতিক দলসমূহে দাখিল কৰিবলগীয়া অংশ আৰু সম্পূৰ্ণ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী: ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দলসমূহে ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগ, নতুন দিল্লীৰ ওচৰত সম্পূৰ্ণ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী দাখিল কৰিব লাগিব, আনহাতে পঞ্জীয়নভুক্ত অস্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দলসমূহে য'ত দলীয় মুখ্য কাৰ্যালয় অৱস্থিত সংশ্লিষ্ট ৰাজ্যসমূহৰ, কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলৰ ওচৰত লোকসভা/ বিধানসভা নিৰ্বাচন সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ ৯০/৭৫ দিনৰ ভিতৰত নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী দাখিল কৰিব লাগিব। সম্পূৰ্ণ নিৰ্বাচনী ব্যয় বিৱৰণীৰ উপৰিও বিধানসভা/ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ ফলাফল ঘোষণাৰ ৩০ দিনৰ ভিতৰত দলটোৱে প্ৰাৰ্থী(সকল)ক এককালীন ধন প্ৰদানৰ সন্দৰ্ভতো আংশিক নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী দাখিল কৰিব লাগিব। ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল আৰু আৰ ইউপিপিৰ অংশ আৰু সম্পূৰ্ণ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী ক্ৰমে ইচিআই ৱেবছাইট আৰু চিইঅ’ ৱেবছাইটত ৰাজহুৱাভাৱে চোৱাৰ বাবে আপলোড কৰা হ’ব।
8. সংহত ব্যয় নিৰীক্ষণ ছফ্টৱেৰ (IEMS): ৰাজনৈতিক দলসমূহে কণ্ট্ৰিবিউশ্যন ৰিপ'ৰ্ট, নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ বিৱৰণী (অংশ আৰু সম্পূৰ্ণ) আৰু অডিট কৰা বাৰ্ষিক হিচাপ অনলাইন দাখিলৰ সুবিধাৰ বাবে এটা নতুন টেক সক্ষম পৰ্টেল https://iems.eci.gov.in/ আৰম্ভ কৰা হৈছে। ৰাজনৈতিক দলসমূহে বিধিগত আৰু নিয়ন্ত্ৰণমূলক অনুসৰণ, প্ৰতিবেদন আৰু বিবৃতিসমূহ হেঁচামুক্ত, মসৃণভাৱে আৰু অধিক স্বচ্ছতাৰে দাখিল কৰিব পৰাকৈ এই সুবিধা সৃষ্টি কৰা হৈছে। সকলো ৰাজনৈতিক দলকে ওপৰত উল্লেখ কৰা আইইএমএছ পৰ্টেলৰ জৰিয়তে ওপৰত উল্লেখ কৰা বিত্তীয় প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিবলৈ আহ্বান জনোৱা হৈছে।

1. নিৰ্বাচন জব্দ ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা (ইএছএমএছ):

আটক কৰা/জব্দ কৰা সামগ্ৰী (নগদ/মদ/ড্ৰাগছ/মূল্যবান ধাতু/ফ্ৰীবিজ/অন্য সামগ্ৰী)ৰ তথ্য ডিজিটেলাইজ কৰাৰ বাবেও এটা মোবাইল এপ মুকলি কৰা হৈছে।

10. প্ৰাৰ্থীৰ বাবে নিৰ্বাচনী খৰচৰ ঊৰ্ধসীমা:

ভাৰত চৰকাৰে ২০২২ চনৰ ০৬ জানুৱাৰীত জাৰি কৰা এক অধিসূচনাৰ জৰিয়তে প্ৰাৰ্থীৰ নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ সীমা সংশোধন কৰিছে। সংশোধিত সীমা অনুসৰি, এটা সংসদীয় সমষ্টিৰ নিৰ্বাচনী খৰচৰ সৰ্বোচ্চ সীমা অৰুণাচল প্ৰদেশ, গোৱা আৰু ছিকিমৰ বাহিৰে সকলো ৰাজ্যৰ বাবে প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ৯৫.০০ লাখ টকা। এই তিনিখন ৰাজ্যৰ বাবে এই পৰিমাণ প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ৭৫.০০ লাখ টকা। কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ বাবে দিল্লী আৰু জম্মু-কাশ্মীৰৰ এনচিটিৰ বাবে সৰ্বোচ্চ সীমা প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ৯৫.০০ লাখ টকা; আৰু অন্যান্য কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বাবে প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ৭৫.০০ লাখ টকা।

সেই অনুসৰি, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ আৰু ওড়িশাত বিধানসভা সমষ্টিৰ বাবে খৰচৰ সীমা প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ৪০.০০ লাখ টকা আৰু অৰুণাচল প্ৰদেশ আৰু ছিকিমত প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ বাবে ২৮.০০ লাখ টকা।

আয়োগে সিদ্ধান্ত লৈছে যে নিৰ্বাচনী ব্যয় / হয় / প্ৰাৰ্থী(সকল) বা ৰাজনৈতিক দললৈ 10000/- (দহ হাজাৰ) টকাৰ অধিক হ'লে সকলো পৰিস্থিতিত ক্ৰছ কৰা একাউণ্ট পেয়ী চেক বা ড্ৰাফ্ট বা আৰটিজিএছ/এনইএফটি বা নিৰ্বাচনৰ উদ্দেশ্যে খোলা প্ৰাৰ্থীৰ বেংক একাউণ্টৰ সৈতে সংযুক্ত অন্য কোনো ইলেক্ট্ৰনিক মোডৰ দ্বাৰা বহন কৰা হ'ব লাগিব।

51. সংবাদ মাধ্যমৰ ফলপ্ৰসূ ব্যৱহাৰ:

সমগ্ৰ নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশীদাৰ হোৱাৰ বাবে সংবাদ মাধ্যমে এক সু-অৱগত নাগৰিকত্ব গঢ়ি তোলাত অৰিহণা যোগায় যিটো পৰিপক্ক গণতন্ত্ৰৰ বাবে এক অপৰিহাৰ্য পূৰ্বচৰ্ত। ভাৰতীয় নিৰ্বাচন আয়োগে নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াক সঁচা অৰ্থত অংশগ্ৰহণমূলক, গণতান্ত্ৰিক, আৰু স্বচ্ছ কৰি তোলাৰ ক্ষেত্ৰত সংবাদ মাধ্যমক নিজৰ অমূল্য মিত্ৰ হিচাপে গণ্য কৰে। নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াত সংবাদ মাধ্যমেও খেলপথাৰত আয়োগৰ চকু আৰু কাণ হিচাপে কাম কৰে। প্ৰকাশ আৰু স্বচ্ছতাৰ নীতিৰ ওপৰত কাম কৰা আয়োগে সংবাদ মাধ্যমক সকলো গুৰুত্বপূৰ্ণ নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ অংশ কৰি তুলিছে।

(i) সংবাদ মাধ্যমৰ সুবিধা আৰু সংযুক্তি: আয়োগে সদায় সংবাদ মাধ্যমক এক ফলপ্ৰসূ আৰু দক্ষ নিৰ্বাচন ব্যৱস্থাপনা নিশ্চিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ মিত্ৰ আৰু এক শক্তিশালী শক্তি বহুগুণক হিচাপে বিবেচনা কৰি আহিছে। আয়োগে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ চিইঅ’ আৰু ডিইঅ’সকলক সংবাদ মাধ্যমৰ সৈতে ইতিবাচক আৰু প্ৰগতিশীল সংযোগ আৰু পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ বাবে তলত দিয়া ব্যৱস্থাসমূহ গ্ৰহণ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছে:

1. নিৰ্বাচনৰ সময়ত সংবাদ মাধ্যমৰ সৈতে নিয়মীয়াকৈ মত বিনিময় কৰা আৰু সকলো সময়তে সংবাদ মাধ্যমৰ সৈতে এক ফলপ্ৰসূ আৰু ইতিবাচক যোগাযোগৰ ৰেখা বজাই ৰখা।

(b) নিৰ্বাচনী বিধিৰ বিষয়ে সংবাদ মাধ্যমক সংবেদনশীল কৰাৰ ফলপ্ৰসূ পদক্ষেপ।

3. ভোটগ্ৰহণ আৰু ভোট গণনাৰ দিনৰ বাবে সকলো স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত সংবাদ মাধ্যমলৈ কৰ্তৃপক্ষৰ পত্ৰ প্ৰদান কৰা হ’ব।

         সংবাদ মাধ্যমেও তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচন সম্পৰ্কীয় সকলো কভাৰেজৰ সময়ত স্বাস্থ্য আৰু পৰিয়াল কল্যাণ মন্ত্ৰালয়ে (MoH&FW) বা আন কোনো যোগ্য কৰ্তৃপক্ষই কোভিড নিয়ন্ত্ৰণ ব্যৱস্থা সন্দৰ্ভত জাৰি কৰা সকলো প্ৰচলিত নিৰ্দেশনা মানি চলিব বুলি আশা কৰা হৈছে।

(ii) ৰাজনৈতিক বিজ্ঞাপনৰ পূৰ্ব প্ৰমাণীকৰণ আৰু পেইড নিউজৰ সন্দেহযুক্ত গোচৰৰ নিৰীক্ষণ:

সকলো জিলা আৰু ৰাজ্যিক পৰ্যায়তে সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰমাণীকৰণ আৰু নিৰীক্ষণ সমিতি (এমচিএমচি) স্থাপন কৰা হৈছে। ইলেক্ট্ৰনিক মাধ্যমত জাৰি কৰিবলৈ প্ৰস্তাৱিত সকলো ৰাজনৈতিক বিজ্ঞাপনৰ বাবে সংশ্লিষ্ট এমচিএমচিৰ পৰা পূৰ্ব প্ৰমাণপত্ৰৰ প্ৰয়োজন হ’ব। ব্যক্তিগত এফএম চেনেল/চিনেমা হল/ৰাজহুৱা স্থানত দৃশ্য-শ্ৰব্য প্ৰদৰ্শন/ফোন আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়া আৰু ইণ্টাৰনেট ৱেবছাইটৰ জৰিয়তে ভইচ মেছেজ আৰু বাল্ক এছএমএছকে ধৰি সকলো ইলেক্ট্ৰনিক মিডিয়া/টিভি চেনেল/কেবল নেটৱৰ্ক/ৰেডিঅ’ত ৰাজনৈতিক বিজ্ঞাপন প্ৰি-প্ৰমাণীকৰণ কৰিব লাগিব। আয়োগে সকলো ৰাজনৈতিক দল/প্ৰাৰ্থী/সংবাদ মাধ্যমক প্ৰাক প্ৰমাণীকৰণৰ নিৰ্দেশনা মানি চলিবলৈ অনুৰোধ জনাইছে।

প্ৰেছ কাউন্সিল অৱ ইণ্ডিয়া (পিচিআই)-এ পেইড নিউজৰ সংজ্ঞা দিছে যে “বিবেচনা হিচাপে নগদ বা তেনেধৰণৰ মূল্যৰ বাবে যিকোনো সংবাদ মাধ্যমত (প্ৰিণ্ট আৰু ইলেক্ট্ৰনিক) প্ৰকাশ পোৱা যিকোনো বাতৰি বা বিশ্লেষণ”। আয়োগে ভাৰতীয় প্ৰেছ কাউন্সিল (পিচিআই)ৰ দ্বাৰা দিয়া পেইড নিউজৰ সংজ্ঞা গ্ৰহণ কৰি বিবেচনা কৰিছে যে ‘পেইড নিউজ’ই নিৰ্বাচনৰ সমতাপূৰ্ণ ক্ষেত্ৰখনত ব্যাঘাত জন্মায় আৰু নিৰ্বাচনী ব্যয় আইন আওকাণ কৰি ভোটাৰৰ ওপৰত অযথা প্ৰভাৱ পেলাই মুক্ত আৰু ন্যায্য ভোটদানত বিৰূপ প্ৰভাৱ পেলায়। সংবাদ মাধ্যমত পেইড নিউজৰ সন্দেহযুক্ত গোচৰৰ ওপৰতো এমচিএমচিসমূহে কঠোৰ সতৰ্কতা অৱলম্বন কৰিব আৰু নিশ্চিত ঘটনাৰ ক্ষেত্ৰত ইচিআইৰ নিৰ্দেশনা অনুসৰি সকলো যথাযথ পদ্ধতি অনুসৰণ কৰাৰ পিছত উপযুক্ত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব।

(iii) সামাজিক মাধ্যম আৰু নিৰ্বাচন:

যোৱা দশকত সংবাদ মাধ্যমৰ পৰিৱেশত এক পেৰাডাইম শ্বিফ্ট দেখা গৈছে। ছ’চিয়েল মিডিয়া এতিয়া সকলো অংশীদাৰৰ বাবে এক শক্তিশালী যোগাযোগ আৰু প্ৰচাৰ মাধ্যম হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে, এতিয়া গণতন্ত্ৰৰ পঞ্চম স্তম্ভ বুলিও কোৱা হৈছে। ইয়াৰ ক্ৰমবৰ্ধমান গুৰুত্ব বিবেচনা কৰি আয়োগে সক্ৰিয়ভাৱে ২০১৩ চনৰ ২৫ অক্টোবৰ তাৰিখে দিয়া নিৰ্দেশনা অনুসৰি নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰত ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ ব্যৱহাৰক পথ প্ৰদৰ্শন আৰু নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে নিৰ্দেশনা নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল। নিৰ্দেশনাসমূহৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহ হ'ল:

1. সংজ্ঞা অনুসৰি ছ’চিয়েল মিডিয়া ‘ইলেক্ট্ৰনিক মিডিয়া’ শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত গতিকে ছ’চিয়েল মিডিয়াত সকলো ৰাজনৈতিক বিজ্ঞাপন প্ৰি-চাৰ্টিফিকেশ্যনৰ অধীনত পৰে।
2. মনোনয়ন দাখিল কৰাৰ সময়ত প্ৰাৰ্থীসকলে নিজৰ প্ৰামাণিক ছ’চিয়েল মিডিয়া একাউণ্টৰ সবিশেষ প্ৰপত্ৰ-২৬ত দিব লাগিব।
3. প্ৰাৰ্থী আৰু ৰাজনৈতিক দলসমূহে ৰাজনৈতিক বিজ্ঞাপনৰ ব্যয়, একাউণ্ট ৰক্ষণাবেক্ষণৰ খৰচ, কন্টেন্ট প্ৰস্তুত কৰা আৰু হিচাপ পৰিচালনা কৰা কৰ্মচাৰীসকলৰ দৰমহাকে ধৰি ছ’চিয়েল মিডিয়া প্ৰচাৰৰ ব্যয় প্ৰাৰ্থীৰ নিৰ্বাচনী ব্যয় একাউণ্টত অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব লাগিব।
4. ইণ্টাৰনেট ভিত্তিক সংবাদ মাধ্যম/ছ’চিয়েল মিডিয়া ৱেবছাইটত প্ৰকাশৰ পূৰ্বে প্ৰাৰ্থী আৰু ৰাজনৈতিক দলসমূহে ৰাজনৈতিক বিজ্ঞাপনসমূহ পূৰ্ব প্ৰমাণীকৰণ কৰিব লাগিব।
5. প্ৰাৰ্থী আৰু ৰাজনৈতিক দলসমূহে ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্মত পোষ্ট কৰা বিষয়বস্তুৰ ক্ষেত্ৰত আৰ্হি আচৰণ বিধিৰ বিধান আৰু আনুষংগিক নিৰ্দেশনা প্ৰযোজ্য।

ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ অপব্যৱহাৰৰ ক্ৰমবৰ্ধমান কাণ্ডৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি আৰু ইচিআইৰ জোৰদাৰ বুজনিৰ ফলত প্ৰধান ছ’চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্মসমূহে ২০১৯ চনৰ মাৰ্চ মাহত তেওঁলোকে প্ৰণয়ন কৰা স্বেচ্ছামূলক নৈতিকতা সংহিতা পালন কৰিবলৈ সন্মত হয়। এই নিৰ্বাচনতো এই কথা প্ৰযোজ্য হ’ব।

যিকোনো ভুৱা বাতৰি/ভুল তথ্য চিনাক্তকৰণ আৰু সময়মতে প্ৰতিক্ৰিয়াৰ বাবে এটা এছঅ’পি সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ চিইঅ’ আৰু ডিইঅ’ৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰা হৈছে।

তথ্য প্ৰযুক্তি আইন, ২০০০ (“আই টি আইন”) আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি (মধ্যস্থতাকাৰী নিৰ্দেশনা আৰু ডিজিটেল মিডিয়া নৈতিকতা সংহিতা) নিয়ম, ২০২১কে ধৰি আইনী কাঠামোৰ সৈতে দ্ৰুত সঁহাৰি আৰু ব্যৱস্থা গ্ৰহণৰ বাবে সকলো জিলাতে চাইবাৰ চেল ইউনিটৰ সহযোগত ছ’চিয়েল মিডিয়া চেল গঠন কৰা হৈছে।

আয়োগে সকলো ৰাজনৈতিক দল আৰু প্ৰাৰ্থীক অনুৰোধ জনাইছে যে তেওঁলোকৰ সমৰ্থকসকলে যাতে ঘৃণামূলক ভাষণ আৰু ভুৱা বাতৰিত লিপ্ত নহয়। নিৰ্বাচনী পৰিৱেশ যাতে বিকৃত নহয় তাৰ বাবে এমচিএমচিয়ে ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ পোষ্টৰ ওপৰত কঠোৰ চকু ৰাখিছে। ভুৱা বাতৰিৰ ভাবুকি ৰোধ কৰাত সংবাদ মাধ্যমেও সক্ৰিয় ভূমিকা ল’ব পাৰে।

(iv) ইলেক্ট্ৰনিক আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ নিৰীক্ষণ:

নিৰ্বাচনৰ সময়ত সকলো প্ৰধান ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক বাতৰি চেনেলত নিৰ্বাচন পৰিচালনা সম্পৰ্কীয় সকলো বাতৰিৰ ওপৰত তীব্ৰ নিৰীক্ষণ কৰা হ’ব। যদি কোনো অপ্ৰিয় কাণ্ড বা কোনো আইন/নিয়মৰ উলংঘা লক্ষ্য কৰা হয়, তেন্তে তৎক্ষণাত ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব। নিৰীক্ষণৰ প্ৰতিবেদনো মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াসকললৈ প্ৰেৰণ কৰা হ’ব। মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াৰ কাৰ্যালয়ে প্ৰতিটো বস্তুৰ অৱস্থা নিৰ্ণয় কৰিব আৰু এটিআৰ/অৱস্থা প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিব।

(v) মৌনতাৰ সময়ছোৱাত আৰু এগজিট প’লত সংবাদ মাধ্যমৰ নিষেধাজ্ঞা:

জনপ্ৰতিনিধিত্ব আইন, ১৯৫১ৰ ধাৰা ১২৬ (১)(খ) অনুসৰি আঠচল্লিশ ঘণ্টাৰ সময়ছোৱাত (মৌনতাৰ সময়সীমা) যিকোনো ভোটগ্ৰহণ এলেকাত টেলিভিছন বা অনুৰূপ যন্ত্ৰৰ জৰিয়তে অন্যান্য বিষয়ৰ জৰিয়তে যিকোনো নিৰ্বাচনী বিষয় প্ৰদৰ্শন কৰাত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছে) সেই ভোটগ্ৰহণ এলেকাৰ যিকোনো নিৰ্বাচনৰ বাবে ভোটগ্ৰহণ সমাপ্ত কৰাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত সময়ৰ সৈতে শেষ হয়। ওপৰত উল্লেখ কৰা নিৰ্বাচনী বিষয়ক নিৰ্বাচনৰ প্ৰতিটো পৰ্যায়তে ভোটগ্ৰহণ সমাপ্ত কৰাৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা সময়ৰ সৈতে সমাপ্ত হোৱা ৪৮ ঘণ্টাৰ সময়ছোৱাত যিকোনো ইলেক্ট্ৰনিক মাধ্যমত নিৰ্বাচনৰ ফলাফলক প্ৰভাৱিত বা ক্ৰিয়াশীল কৰিবলৈ উদ্দেশ্য বা গণনা কৰা যিকোনো বিষয় বুলি সংজ্ঞায়িত কৰা হৈছে।

১৯৫১ চনৰ আৰপি এক্টৰ ধাৰা ১২৬এ,ত উল্লেখ কৰা সময়ছোৱাত অৰ্থাৎ প্ৰথম পৰ্যায়ত ভোটগ্ৰহণ আৰম্ভ কৰাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত সময় আৰু তাৰ আধা ঘণ্টাৰ ভিতৰত এক্সিট প’ল চলোৱা আৰু ছপা বা ইলেক্ট্ৰনিক মাধ্যমৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ ফলাফল প্ৰচাৰ কৰাত নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা হৈছে, সকলো ৰাজ্যতে শেষ পৰ্যায়ৰ বাবে ভোটগ্ৰহণ বন্ধৰ সময় নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। ১৯৫১ চনৰ আৰ পি আইনৰ ১২৬ নং ধাৰা উলংঘা কৰিলে দুবছৰ পৰ্যন্ত কাৰাদণ্ড, বা জৰিমনা বা দুয়োটাৰে শাস্তি হ’ব পাৰে।

সকলো মিডিয়া হাউছে নিজৰ উৎসাহ ৰক্ষা কৰি এই সন্দৰ্ভত নিৰ্দেশনা মানি চলিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে। সংবাদ মাধ্যমে ৩০-০৭-২০১০ তাৰিখৰ ‘প্ৰেছ কাউন্সিল অৱ ইণ্ডিয়াই জাৰি কৰা গাইডলাইন’, ‘নৰ্মছ অৱ জাৰ্নেলিষ্টিক কণ্ডাক্ট- ২০২২’ আৰু নিউজ ব্ৰডকাষ্টাৰ্ছ এণ্ড ডিজিটেল এছ’চিয়েশ্যনে ৩ মাৰ্চ, ২০১৪ তাৰিখে জাৰি কৰা “নিৰ্বাচন সম্প্ৰচাৰৰ বাবে গাইডলাইন”ৰ কথাও প্ৰাসংগিক হিচাপে ল'ব পাৰে।

(vi) ৰাজহুৱা সম্প্ৰচাৰক – ডিডি এণ্ড এআইআৰত প্ৰচাৰ

ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ অতীতৰ প্ৰদৰ্শনৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে প্ৰতিটো লোকসভা আৰু ৰাজ্যিক বিধানসভা নিৰ্বাচনত ৰাজহুৱা সম্প্ৰচাৰক দুটা - দূৰদৰ্শন আৰু সৰ্বভাৰতীয় ৰেডিঅ'ত স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক ৰাজনৈতিক দলসমূহক প্ৰচাৰ চলোৱাৰ বিনামূলীয়া ন্যায্য সম্প্ৰচাৰ আৰু টেলিকাষ্টৰ সময় আবণ্টন দি আহিছে। প্ৰথমে ১৯৯৮ চনৰ ১৬ জানুৱাৰীত অধিসূচনা কৰা এই আঁচনিখন ১৯৫১ চনৰ আৰপি আইনৰ ৩৯এ ধাৰা অনুসৰি বিধিগত ভিত্তিত আছে।

ৰাজনৈতিক দলসমূহক শাৰীৰিকভাৱে দিয়া টাইম ভাউচাৰসমূহ ডিজিটেলভাৱে প্ৰদান কৰা হয়। এই সুবিধাৰ দ্বাৰা ৰাজনৈতিক দলসমূহে নিৰ্বাচনৰ সময়ত শাৰীৰিকভাৱে সময়ৰ ভাউচাৰ সংগ্ৰহৰ বাবে ইচিআইলৈ নিজৰ প্ৰতিনিধি প্ৰেৰণ কৰিব নালাগে।

52. কেন্দ্ৰীয় পৰ্যবেক্ষক নিয়োগ-

1. সাধাৰণ পৰ্যবেক্ষক: নিৰ্বাচনত অংশগ্ৰহণ কৰা ৰাজ্যসমূহৰ চিইঅ’সকলৰ সৈতে আলোচনা কৰি নিৰ্বাচন সুচাৰুৰূপে অনুষ্ঠিত কৰাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ আয়োগে পৰ্যাপ্ত সংখ্যক আইএএছ বিষয়াক সাধাৰণ পৰ্যবেক্ষক হিচাপে নিয়োগ কৰিব। মুক্ত আৰু নিকা নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰিবলৈ পৰ্যবেক্ষকসকলক নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ ওপৰত তীক্ষ্ণ দৃষ্টি ৰাখিবলৈ কোৱা হ’ব।
2. পুলিচ পৰ্যবেক্ষক: আয়োগে জিলা/পিচি/এচিৰ প্ৰয়োজনীয়তা, সংবেদনশীলতা আৰু স্থল পৰিস্থিতিৰ মূল্যায়নৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি জিলা/পিচি/এচি পৰ্যায়ত নিৰ্বাচনলৈ যোৱা ৰাজ্যসমূহৰ চিইঅ’সকলৰ সৈতে আলোচনা কৰি আইপিএছ বিষয়াসকলক আৰক্ষী পৰ্যবেক্ষক হিচাপে নিয়োগ কৰিব। তেওঁলোকে বাহিনী নিয়োগ, আইন-শৃংখলাৰ পৰিস্থিতিৰ সৈতে জড়িত সকলো কাম-কাজ নিৰীক্ষণ কৰিব আৰু মুক্ত আৰু নিকা নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰিবলৈ অসামৰিক আৰু আৰক্ষী প্ৰশাসনৰ মাজত সমন্বয় সাধন কৰিব।

গণনা পৰ্যবেক্ষক: ইতিমধ্যে নিয়োজিত সাধাৰণ পৰ্যবেক্ষকৰ উপৰিও, নিৰ্বাচনলৈ যোৱা ৰাজ্যসমূহৰ চিইঅ’সকলৰ সৈতে আলোচনা কৰি প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি, আয়োগে জিলা/পিচি/এচি পৰ্যায়ত গণনা পৰ্যবেক্ষক হিচাপে অতিৰিক্ত বিষয়াও নিয়োগ কৰিব পাৰে। তেওঁলোকে গণনা কেন্দ্ৰৰ ব্যৱস্থা তদাৰক কৰিব আৰু ভোট গণনা সম্পৰ্কীয় সকলো কাম-কাজ নিৰীক্ষণ কৰিব।

i. বিশেষ পৰ্যবেক্ষকঃ ভাৰতীয় সংবিধানৰ ৩২৪নং অনুচ্ছেদত ইয়াক প্ৰদান কৰা পূৰ্ণাংগ ক্ষমতা প্ৰয়োগ কৰি আয়োগে প্ৰয়োজন অনুসৰি সৰ্বভাৰতীয় সেৱা আৰু বিভিন্ন কেন্দ্ৰীয় সেৱাৰ অন্তৰ্গত বিশেষ পৰ্যবেক্ষককো নিয়োগ কৰে।

ii. ব্যয় পৰ্যবেক্ষকঃ আয়োগে পৰ্যাপ্ত সংখ্যক ব্যয় পৰ্যবেক্ষক নিযুক্তি দিয়াৰ সিদ্ধান্তও গ্ৰহণ কৰিছে যিয়ে প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীসকলৰ নিৰ্বাচনী ব্যয় একচেটিয়াভাৱে নিৰীক্ষণ কৰিব।

(৫৩) ইলেক্ট্ৰনিক ভোটিং মেচিন (ইভিএম) আৰু ভোটাৰ ভেৰিফায়েবল পেপাৰ অডিট ট্ৰেইল (ভিভিপেট):

i. ইভিএম আৰু ভিভিপিএটিঃ নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াৰ স্বচ্ছতা আৰু বিশ্বাসযোগ্য কৰি তোলাৰ লগতে ভোটাৰক নিজৰ ভোট পৰীক্ষাৰ অৰ্থে ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিবলৈ আয়োগে লোকসভা আৰু অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু ছিকিমৰ বিধানসভাৰ প্ৰতিটো ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত ইলেক্ট্ৰনিক ভোটিং মেচিন (ইভিএম)ৰ সৈতে ভোটাৰ ভেৰিফাইবল পেপাৰ অডিট ট্ৰেইল (ভিভিপেট) স্থাপন কৰাৰ অনুমতি দিয়ে। ইতিমধ্যে নিৰ্বাচন সুচাৰুৰূপে চলাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত সংখ্যক ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ উপলব্ধতা নিশ্চিত কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে।

ii. ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ ওপৰত সজাগতা-ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ ব্যৱহাৰৰ ওপৰত শাৰীৰিক প্ৰদৰ্শন-সম-সজাগতাৰ বাবে জিলা নিৰ্বাচন বিষয়া কাৰ্যালয় আৰু ৰিটাৰ্নিং বিষয়াৰ মুখ্য কাৰ্যালয়/ৰাজহ মহকুমা কাৰ্যালয়ত ইভিএম প্ৰদৰ্শন কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হৈছে। সকলো ভোটগ্ৰহণ স্থান সামৰি ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ ব্যৱহাৰৰ সজাগতা সৃষ্টিৰ বাবে ম’বাইল ডেম’ষ্ট্ৰেচন ভানসমূহো নিয়োগ কৰা হৈছে। নিৰ্বাচন ঘোষণালৈকে এই ব্যৱস্থা কাৰ্যকৰী আছিল যদিও ঘোষণাৰ পিছত ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ সজাগতাৰ বাবে ডিজিটেল আউটৰীচ তীব্ৰতৰ কৰা হ’ব।

iii. ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ ৰেণ্ডমাইজেচন-ইভিএম/ভিভিপেটসমূহক “ইভিএম ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা (ইএমএছ ২.০)” ব্যৱহাৰ কৰি দুবাৰকৈ ৰেণ্ডমাইজ কৰা হয়, আনহাতে এটা বিধানসভা সমষ্টি/খণ্ডত আৰু তাৰ পিছত কোনো পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত আবণ্টন নুই কৰি এটা ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰলৈ আবণ্টন দিয়া হয়। স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ প্ৰতিনিধিৰ উপস্থিতিত বিধানসভা সমষ্টি/খণ্ড অনুসৰি ইউনিটসমূহ আবণ্টন কৰিবলৈ জিলা নিৰ্বাচনী বিষয়াই ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ প্ৰথম ৰেণ্ডমাইজেচন কৰে। মেচিনসমূহৰ একক আইডিসমূহ থকা তালিকাসমূহ তেওঁলোকৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰে৷ প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীৰ তালিকা চূড়ান্ত কৰাৰ পিছত প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিৰ উপস্থিতিত ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰ অনুসৰি ইউনিটসমূহ আবণ্টন দিবলৈ ৰিটাৰ্নিং বিষয়াসকলে ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ দ্বিতীয় ৰেণ্ডমাইজেচন সম্পন্ন কৰে। ৰেণ্ডম ইভিএম/ভিভিপেটৰ তালিকা স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল/প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীৰ সৈতেও শ্বেয়াৰ কৰা হয়।

iv. ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ শুভাৰম্ভ-প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীৰ তালিকা চূড়ান্ত কৰাৰ পিছত আৰু ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ দ্বিতীয়টো ৰেণ্ডমাইজেচনৰ পিছত ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ শুভাৰম্ভণিৰ সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়া (প্ৰাৰ্থী নিৰ্ধাৰণ) প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিৰ উপস্থিতিত কৰা হয়। অধিক স্বচ্ছতাৰ বাবে প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিয়ে ভিভিপেটত চিম্বল লোডিং একেলগে চোৱাৰ বাবে কমিচনিং হলত টিভি/মনিটৰ স্থাপন কৰা হ’ব। ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ কমিছনিং (প্ৰাৰ্থী ছেটিং)ৰ পিছত প্ৰতিটো ইভিএম আৰু ভিভিপেটত নোটাকে ধৰি প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীক এটাকৈ ভোট দি মক প’ল কৰা হয়। তদুপৰি, ৫% ৰেণ্ডমভাৱে নিৰ্বাচিত ইভিএমৰ লগতে ভিভিপেটত ১০০০ ভোটৰ মক প’ল কৰা হয়। ইলেক্ট্ৰনিক ফলাফলটো কাগজৰ গণনাৰ সৈতে মিলাই চোৱা হয়। প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিয়ে কেৱল ৫% মেচিন যাদৃচ্ছিকভাৱে নিৰ্বাচন কৰাই নহয়, মক প’ল কৰিবলৈও অনুমতি দিয়া হৈছে।

v. ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ গতিবিধিৰ জিপিএছ অনুসৰণ- আয়োগে সকলো ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ মুখ্য নিৰ্বাচনী বিষয়াক নিৰ্দেশ দিছে যে সংৰক্ষিত অৱস্থাত থকাকে ধৰি সকলো ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ শেষৰ পৰা শেষলৈ চলাচল সকলো সময়তে সযতনে নিৰীক্ষণ কৰা হ’ব, যাৰ বাবে বাহন কঢ়িয়াই নিয়া ইভিএম আৰু ভিভিপেটত জিপিএছ ট্ৰেকিং ব্যৱস্থা বাধ্যতামূলকভাৱে লগোৱা হ’ব।

vi. ভোটদান দিৱসত মক প’ল-

ক৷ ভোটগ্ৰহণৰ দিনটোত প্ৰকৃত ভোটগ্ৰহণ আৰম্ভ হোৱাৰ ৯০ মিনিট আগতে কমেও ৫০টা ভোট দি মক প’ল কৰা হয় যাতে প্ৰতিটো ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত নোটাকে ধৰি প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীৰ প্ৰতিজনৰ বাবে ভোট ৰেকৰ্ড কৰা হয়, প্ৰাৰ্থীসকলৰ ভোটগ্ৰহণ এজেণ্টৰ উপস্থিতিত আৰু... নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিটৰ ইলেক্ট্ৰনিক ফলাফল আৰু ভিভিপেট স্লিপ গণনা গণনা কৰা হয় আৰু তেওঁলোকক দেখুওৱা হয়। মক প’লৰ সফল পৰিচালনাৰ প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰিজাইডিং অফিচাৰৰ প্ৰতিবেদনত প্ৰিজাইডিং অফিচাৰসকলে দিব লাগিব।

খ. মক প’ল প্ৰক্ৰিয়াৰ লগে লগে নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিট (চিইউ)ৰ CLEAR বুটামটো টিপি ম’ক প’লৰ তথ্য পৰিষ্কাৰ কৰা হয় আৰু চিইউত কোনো ভোট ৰেকৰ্ড নোহোৱাৰ সত্যটো ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত উপস্থিত থকা ভোটগ্ৰহণ এজেণ্টসকলক প্ৰদৰ্শিত হয়। প্ৰিজাইডিং অফিচাৰে এইটোও নিশ্চিত কৰে যে ভিভিপেট স্লিপ কম্পাৰ্টমেণ্টৰ পৰা উলিওৱা সকলো মক প’ল স্লিপত “মক প’ল স্লিপ” ষ্টাম্প লগোৱা হ’ব আৰু প্ৰকৃত প’ল আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে পৃথক ছীল কৰা ক’লা খামত ৰখা হ’ব।

গ. মক প’লৰ পিছত ইভিএম আৰু ভিভিপেটসমূহ প’লিং এজেণ্টৰ উপস্থিতিত ছীল কৰা হয় আৰু প্ৰকৃত প’ল আৰম্ভ কৰাৰ আগতে ছীলত পলিং এজেণ্টৰ স্বাক্ষৰ লোৱা হয়।

vii. ভোটদান দিৱস আৰু ভোটগ্ৰহণ কৰা ইভিএম আৰু ভিভিপেটসমূহ ষ্ট্ৰং ৰুমত সংৰক্ষণ-

ক৷ ভোটগ্ৰহণ সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত প্ৰিজাইডিং অফিচাৰে ইভিএমৰ নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিটৰ “CLOSE” বুটামটো টিপিব লাগিব যাতে আৰু কোনো ভোটদান কৰিব নোৱাৰি। ইভিএম আৰু ভিভিপেটসমূহ নিজ নিজ কেৰিং কেছত ভোটগ্ৰহণকাৰীৰ উপস্থিতিত ছীল কৰা হয় আৰু ছীলত ভোটগ্ৰহণকাৰীৰ স্বাক্ষৰ লোৱা হয়।

খ৷ ভোটগ্ৰহণৰ দিনটোত মুঠ ভোটগ্ৰহণ কৰা ভোট, ছীল (ইউনিক নম্বৰ), ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত ব্যৱহৃত ইভিএম আৰু ভিভিপেটৰ ক্ৰমিক নম্বৰ থকা প্ৰপত্ৰ-১৭চিৰ প্ৰতিলিপি প্ৰাৰ্থীৰ ভোটগ্ৰহণ এজেণ্টক প্ৰদান কৰা হয়।

গ৷ ভোটগ্ৰহণ কৰা ইভিএম আৰু ভিভিপেটসমূহক ভিডিঅ’গ্ৰাফীৰ অধীনত প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিৰ উপস্থিতিত ডাবল লক ব্যৱস্থাত সংৰক্ষণৰ বাবে ষ্ট্ৰং ৰুমলৈ ঘূৰাই পঠিওৱা হয়। ইভিএম আৰু ভিভিপেট কঢ়িয়াই অনা বাহনসমূহো ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ পৰা অভ্যৰ্থনা কেন্দ্ৰলৈ ষ্ট্ৰং ৰুমত মজুত কৰাৰ উদ্দেশ্যে অনুসৰণ কৰিব পাৰিব।

ঘ৷ প্ৰাৰ্থী বা তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিয়েও ষ্ট্ৰং ৰুমৰ সন্মুখত শিবিৰ পাতিব পাৰে। এই ষ্ট্ৰং ৰুমবোৰত ২৪ ঘণ্টাই কেইবা তৰপীয়া পহৰাৰে সুৰক্ষা দিয়া হয়, য’ত চিচিটিভি কভাৰেজৰ সুবিধা আছে।

(viii) গণনা কেন্দ্ৰত ভোট গণনা-

ক৷ গণনাৰ দিনা ভিডিঅ’গ্ৰাফীৰ অধীনত প্ৰাৰ্থী, তেওঁলোকৰ কৰ্তৃত্বপ্ৰাপ্ত প্ৰতিনিধি আৰ অ’/এআৰঅ’ আৰু ইচিআই পৰ্যবেক্ষকৰ উপস্থিতিত ষ্ট্ৰং ৰুম মুকলি কৰা হয়।

খ৷. কেৱল ভোটদান কৰা ইভিএমসমূহৰ নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিটসমূহকহে চিচিটিভি কভাৰেজৰ অধীনত আৰু প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ এজেণ্টৰ উপস্থিতিত নিৰাপত্তা ব্যৱস্থাৰে গণনা কক্ষলৈ অনা হয়।

গ৷ ধাৰাবাহিকভাৱে চিচিটিভি কভাৰেজৰ অধীনত ষ্ট্ৰং ৰুমৰ পৰা গণনা টেবুললৈ ঘূৰণীয়াকৈ চি ইউ অনা হয়।

ঘ৷ গণনাৰ দিনটোত নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিটৰ পৰা ফলাফল আহৰণ কৰাৰ আগতে ছীলসমূহ পৰীক্ষা কৰা হয় আৰু প্ৰাৰ্থীসকলে নিযুক্তি দিয়া গণনা এজেণ্টৰ আগত চি ইউৰ একক ক্ৰমিক নম্বৰ গণনা কৰা হয়।

ঙ৷ গণনাৰ দিনটোত গণনাকাৰী এজেণ্টসকলে চি ইউত প্ৰদৰ্শিত ভোটগ্ৰহণ কৰা ভোটসমূহ প্ৰপত্ৰ-১৭চিৰ সৈতে পৰীক্ষা কৰিব পাৰে। প্ৰাৰ্থী অনুসৰি ভোটগ্ৰহণ কৰা ভোটসমূহ প্ৰপত্ৰ-১৭চিৰ দ্বিতীয় খণ্ডত লিপিবদ্ধ কৰা হয় আৰু তাৰ পৰা গণনাকাৰী এজেণ্টৰ স্বাক্ষৰ লাভ কৰা হয়।

চ৷ ইভিএম আৰু ভিভিপেটসমূহ নিৰ্বাচনী আবেদনৰ সময়সীমা সম্পূৰ্ণ নোহোৱালৈকে প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ প্ৰতিনিধিৰ উপস্থিতিত পুনৰ ষ্ট্ৰং ৰুমত সংৰক্ষণ কৰা হয়।

ix. ভিভিপেট পেপাৰ শ্লিপৰ বাধ্যতামূলক পৰীক্ষণঃ ৰাজ্য/কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলসমূহৰ সমষ্টিত ৰিটাৰ্নিং বিষয়াই, প্ৰাৰ্থী/তেওঁলোকৰ গণনা এজেণ্ট আৰু ইচিআই পৰ্যবেক্ষকৰ উপস্থিতিত লট ড্ৰ’ কৰি, নিয়ন্ত্ৰণ ইউনিটৰ পৰা পোৱা ফলাফলৰ পৰীক্ষণৰ বাবে। প্ৰতিটো বিধানসভা সমষ্টি/খণ্ডৰ পাঁচটা (৫) ভোট কেন্দ্ৰৰ ভিভিপেট স্লিপ গণনাৰ এই বাধ্যতামূলক পৰীক্ষণ নিৰ্বাচন পৰিচালনা নিয়ম,১৯৬১ৰ নিয়ম ৫৬(ঘ)ৰ বিধানৰ উপৰিও হ’ব।

x. ইভিএম, ভিভিপেট আৰু ডাক বেলটত ওপৰৰ কোনোটোৱেই নহয় (NOTA): যিসকলে কোনো এজন প্ৰাৰ্থীকে যোগ্য বুলি নাভাৱে, তেওঁলোকৰ বাবে ‘None of the Above’ বিকল্প থাকিব। বেলট ইউনিট সমূহত শেষৰজন প্ৰাৰ্থীৰ নামৰ তলত NOTA বিকল্পৰ বাবে এটা বুটাম থাকিব যাতে যিসকল ভোটাৰে কোনো প্ৰাৰ্থীক ভোট দিব নিবিচাৰে তেওঁলোকে NOTA ৰ বিৰুদ্ধে থকা বুটামটো টিপি নিজৰ বিকল্পটো ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে। একেদৰে ডাক বেলট পেপাৰত শেষৰজন প্ৰাৰ্থীৰ নামৰ পিছত NOTA পেনেল থাকিব। তলত দিয়া ধৰণে NOTA ৰ বাবে চিহ্নটো NOTA পেনেলৰ বিপৰীতে প্ৰিন্ট কৰা হ'ব।

এছভিইইপিৰ অংশ হিচাপে এই বিকল্পটো নিৰ্বাচক আৰু আন সকলো অংশীদাৰৰ জ্ঞানলৈ অনাৰ বাবে সজাগতা কাৰ্যসূচী আছে।

xi. ইভিএম বেলট পেপাৰত প্ৰাৰ্থীৰ ফটো: প্ৰাৰ্থীক চিনাক্ত কৰাত নিৰ্বাচকসকলক সুবিধা প্ৰদান কৰা আৰু ডাক বেলট পেপাৰৰ ওপৰত কৰিবলৈ ইচিআইয়ে ইভিএম (বেলট ইউনিট)ত প্ৰদৰ্শিত হ’বলগীয়া বেলট পেপাৰত প্ৰাৰ্থীৰ ফটো ছপা কৰাৰ ব্যৱস্থা সংযোজননৰ অতিৰিক্ত ব্যৱস্থা নিৰ্ধাৰণ কৰিছে। ইয়াৰ দ্বাৰা ভোটাৰসকলে কোনো ধৰণৰ বিভ্ৰান্তিৰ পৰা হাত সাৰিব পাৰিব, যিটো একেটা সমষ্টিৰ পৰা একে বা একে নামৰ প্ৰাৰ্থীয়ে প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰাৰ সময়ত সৃষ্টি হ’ব পাৰে। ইয়াৰ বাবে প্ৰাৰ্থীসকলে আয়োগে নিৰ্ধাৰণ কৰা নিৰ্দিষ্টতা অনুসৰি তেওঁলোকৰ শেহতীয়া ডাকটিকট আকাৰৰ ফটোখন ৰিটাৰ্নিং অফিচাৰৰ ওচৰত জমা দিব লাগিব।

৫৪) ভোটগ্ৰহণ কৰ্মী নিয়োগ, যাদৃচ্ছিককৰণ আৰু তেওঁলোকৰ ভোটদানৰ সুবিধা:

i. ভোটগ্ৰহণকাৰী দলসমূহ যাদৃচ্ছিকভাৱে গঠন কৰা হ’ব।

ii. ভোটগ্ৰহণৰ দিনটোত ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত নিয়োজিত হোৱা আৰক্ষী কৰ্মী আৰু হোমগাৰ্ডৰ বাবেও এনে ৰেণ্ডমাইজেচন হ’ব।

iii. নিৰ্বাচনী কৰ্তব্যত নিযুক্তি দিয়া সকলো ব্যক্তি, যিসকলে ভোটাৰ হিচাপে নামভৰ্তি কৰা ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত ভোটদান কৰিব নোৱাৰে, তেওঁলোকে ইডিচি বা ডাক বেলটৰ সুবিধাৰ অধিকাৰী।

iv. যদিহে তেওঁলোকক ভোটাৰ হিচাপে নামভৰ্তি কৰা একেটা সমষ্টিতে নিৰ্বাচনী কৰ্তব্যত ৰখা হয়, তেন্তে তেওঁলোক ইডিচি পোৱাৰ যোগ্য, যিয়ে তেওঁলোকক কৰ্তব্যত থকা ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত ভোটদানৰ অধিকাৰ প্ৰদান কৰে।

৫৫) ভোটগ্ৰহণ কৰ্মীৰ বাবে ভোটাৰৰ সুবিধা কেন্দ্ৰ-

১৯৬১ চনৰ নিৰ্বাচন পৰিচালনাৰ নিয়মত সন্নিৱিষ্ট কৰা নতুন নিয়ম ১৮এ অনুসৰি, এতিয়া নিৰ্বাচনী কৰ্তব্যৰত ভোটাৰ, তেওঁৰ ডাক বেলট লাভ কৰিব, তাত নিজৰ ভোট প্ৰদান কৰিব আৰু ৰিটাৰ্নিং বিষয়াই স্থাপন কৰা সুবিধা কেন্দ্ৰত একেখিনি ঘূৰাই দিব। গতিকে বৰ্তমানৰ শাসনৰ স্থিতিৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ভোটাৰ হিচাপে নামভৰ্তি নোহোৱা সমষ্টিত নিয়োজিত নিৰ্বাচনী কৰ্তব্যত থকা সকলো ভোটাৰে কেৱল সুবিধা কেন্দ্ৰসমূহতহে ভোটদান কৰিব লাগিব আৰু যিকোনো গ্ৰুপ ‘ক’ বা গ্ৰুপ ‘খ’ৰ বিষয়া বা তেওঁলোকে নিৰ্বাচনী কৰ্তব্য পালন কৰা ভোট কেন্দ্ৰৰ প্ৰিজাইডিং বিষয়াৰ উপস্থিতিত যিধৰণেই ভোটদান নকৰক কিয়, তেওঁলোকে প্ৰপত্ৰ ১৩কত ঘোষণাপত্ৰত স্বাক্ষৰ কৰিব লাগিব আৰু স্বাক্ষৰ প্ৰমাণিত কৰিব লাগিব।

৫৬) ভোটগ্ৰহণ কৰ্মীৰ পাৰিতোষিক বৃদ্ধি-

স্থলভাগত ভোটগ্ৰহণকাৰী দলসমূহ হৈছে দৃঢ়তা আৰু ধৈৰ্যৰ প্ৰতিমূৰ্তি। গণতন্ত্ৰৰ মনোভাৱক সঁচা অৰ্থত সৰ্বোচ্চ স্থানত ৰাখিবলৈ তেওঁলোকৰ সংকল্প এজন আৰু সকলোৰে বাবে প্ৰেৰণা। তদুপৰি, কোনো ভোটাৰক পিছ পৰি ৰোৱাটো নিশ্চিত কৰিবলৈ ভোটগ্ৰহণ দলসমূহে গ্ৰহণ কৰিবলগীয়া কষ্টকৰ আৰু কঠিন যাত্ৰাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ইচিআইয়ে শেহতীয়াকৈ তিনিদিন বা তাতোকৈ অধিক পূৰ্বে নিৰ্বাচনী কৰ্তব্যৰ বাবে যোৱা ভোটগ্ৰহণ বিষয়াসকলৰ পাৰিতোষিক দুগুণ বৃদ্ধি কৰিছে, যাতে দূৰৱৰ্তী আৰু কঠিন অঞ্চলত অৱস্থিত ভোটকেন্দ্ৰসমূহত উপনীত হ’ব পাৰে। এতিয়ালৈকে ভোটগ্ৰহণ বিষয়াসকলৰ বাবে পাৰিতোষিক সকলো ভোটগ্ৰহণ কৰ্মীৰ বাবে প্ৰতিদিনে একেই আছিল।

৫৭) বিষয়াসকলৰ আচৰণ:

         নিৰ্বাচন পৰিচালনাত নিয়োজিত সকলো বিষয়াই কোনো ভয়-ভীতি বা অনুকূল নোহোৱাকৈ নিৰপেক্ষভাৱে নিজৰ কৰ্তব্য পালন কৰিব বুলি আয়োগে আশা কৰিছে। তেওঁলোকক আয়োগৰ প্ৰতিনিধি হিচাপে গণ্য কৰা হয় আৰু ই নিয়ন্ত্ৰণ, তত্বাৱধান আৰু অনুশাসনৰ অধীনত থাকিব। নিৰ্বাচন সম্পৰ্কীয় দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্যৰ দায়িত্ব অৰ্পণ কৰা সকলো চৰকাৰী বিষয়াৰ আচৰণ আয়োগৰ অহৰহ নিৰীক্ষণৰ অধীনত থাকিব আৰু যিকোনো একাউণ্টত অভাৱগ্ৰস্ত হোৱা বিষয়াসকলৰ বিৰুদ্ধে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হ’ব।

৫৮) নিৰ্বাচন ব্যৱস্থাপনাত ব্যৱহাৰ কৰা আই টি প্ৰয়োগ-

আয়োগে আই টি এপ্লিকেচনৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিছে, যাতে নাগৰিকৰ অধিক অংশগ্ৰহণ আৰু স্বচ্ছতাৰ সূচনা হয়।

1. নাগৰিকৰ দ্বাৰা আৰ্হি আচৰণ বিধি উলংঘাৰ গোচৰ দাখিল কৰাৰ বাবে cVIGIL এপ: cVIGIL-এ প্ৰতিজন নাগৰিকক তেওঁলোকৰ স্মাৰ্টফোন ব্যৱহাৰ কৰি ফটো বা ভিডিঅ’ ক্লিক কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰি আৰ্হি আচৰণ বিধি/ব্যয় উলংঘাৰ সময়-ষ্টাম্পযুক্ত প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰদান কৰে। এই এপ্লিকেচনটো জিআইএছ প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি তৈয়াৰ কৰা হৈছে আৰু অ’টো স্থানৰ অনন্য বৈশিষ্ট্যই মোটামুটি সঠিক তথ্য প্ৰদান কৰে যাৰ ওপৰত ফ্লাইং স্কোয়াডে নিৰ্ভৰ কৰি সঠিক স্থানলৈ গৈ তৎকালীন ব্যৱস্থা ল’ব পাৰে। এই এপটোৱে কৰ্তৃপক্ষ আৰু প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ ১০০ মিনিটৰ ভিতৰত ষ্টেটাছ ৰিপৰ্টৰ দ্ৰুত আৰু ফলপ্ৰসূ কাৰ্য্যক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়ে। এই এপ্লিকেচনটো গুগল প্লে ষ্ট’ৰ আৰু এপল এপ ষ্ট’ৰত উপলব্ধ।

ii. সুবিধা পৰ্টেল: এই পৰ্টেলটোৱে প্ৰাৰ্থী/ ৰাজনৈতিক দলসমূহক অনলাইন মনোনয়নৰ বাবে বিভিন্ন সুবিধা প্ৰদান কৰে, যি তলত দিয়া ধৰণে অনুমতি প্ৰদান কৰে-

ক৷ প্ৰাৰ্থীৰ অনলাইন মনোনয়ন: মনোনয়ন পূৰণৰ সুবিধাৰ বাবে নিৰ্বাচন আয়োগে মনোনয়ন আৰু শপতনামা পূৰণৰ বাবে অনলাইন পৰ্টেল প্ৰৱৰ্তন কৰিছে। প্ৰাৰ্থীয়ে https://suvidha.eci.gov.in/ ত গৈ নিজৰ একাউণ্ট প্ৰস্তুত কৰিব পাৰে, মনোনয়ন প্ৰ-পত্ৰ পূৰণ কৰিব পাৰে, নিৰাপত্তাৰ ধন জমা কৰিব পাৰে, টাইম শ্লটৰ উপলব্ধতা পৰীক্ষা কৰিব পাৰে আৰু ৰিটাৰ্নিং অফিচাৰৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ উপযুক্ত পৰিকল্পনা কৰিব পাৰে। অনলাইন পৰ্টেলৰ জৰিয়তে আবেদন পত্ৰ পূৰণ কৰাৰ পিছত প্ৰাৰ্থীয়ে কেৱল প্ৰিণ্টআউট লৈ নটাৰী কৰাব লাগিব আৰু প্ৰাসংগিক নথি-পত্ৰৰ সৈতে আবেদনখন ব্যক্তিগতভাৱে ৰিটাৰ্নিং অফিচাৰক জমা দিব লাগিব। অনলাইন মনোনয়ন সুবিধা হৈছে দাখিল কৰাত সহজ আৰু সঠিক ফাইলিঙৰ সুবিধাৰ বাবে এক ঐচ্ছিক সুবিধা। আইনৰ অধীনত নিৰ্ধাৰিত নিয়মীয়া অফলাইন জমা দিয়াটোও চলি থাকিব।

খ৷ প্ৰাৰ্থীৰ অনুমতি মডিউল: অনুমতি মডিউলে প্ৰাৰ্থী, ৰাজনৈতিক দল বা প্ৰাৰ্থীৰ যিকোনো প্ৰতিনিধিয়ে SUVIDHA Portal https://suvidha.eci.gov ৰ জৰিয়তে সভা, ৰেলী, লাউডস্পীকাৰ, অস্থায়ী কাৰ্যালয় আৰু অন্যান্যৰ অনুমতিৰ বাবে অনলাইন আবেদন কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ইয়াত একেটা পৰ্টেলৰ জৰিয়তেও প্ৰাৰ্থীসকলে তেওঁলোকৰ আবেদনৰ অৱস্থা অনুসৰণ কৰিব পাৰে।

গ. কেন্দিডেট এপঃ সুবিধাঃ (Candidate App: Suvidha): ক’ভিড-১৯ৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত আয়োগে নিৰ্দেশ দিছে যে সভা আৰু ৰেলীৰ বাবে ৰাজহুৱা স্থান আবণ্টন সুবিধা এপ ব্যৱহাৰ কৰি যিমান পাৰি কাৰ্যকৰীভাৱে কৰিব লাগিব। নিৰ্বাচনৰ সময়ত প্ৰাৰ্থী/ৰাজনৈতিক দল/এজেণ্টৰ বাবে এই এপ্লিকেচন উপলব্ধ হ’ব যাতে তেওঁলোকে ডাউনলোড কৰিব পাৰে আৰু গুগল প্লে ষ্ট’ৰৰ পৰা মনোনয়ন আৰু অনুমতিৰ অৱস্থা অনুসৰণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে।

iii) প্ৰাৰ্থী শপতনামা পৰ্টেল: প্ৰাৰ্থী শপতনামা পৰ্টেল হৈছে এটা ৱেব পৰ্টেল য’ত নাগৰিকে নিৰ্বাচনৰ বাবে আবেদন কৰা প্ৰাৰ্থী মনোনয়নৰ সম্পূৰ্ণ তালিকা চাব পাৰে। নাগৰিক, ৰাজনৈতিক দল আৰু মিডিয়া হাউছে প্ৰাৰ্থীৰ বিষয়ে জানিবলৈ এই পৰ্টেল ব্যৱহাৰ কৰে। ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াই তথ্য প্ৰৱেশ কৰাৰ লগে লগে ফটো আৰু শপতনামাৰ সৈতে সম্পূৰ্ণ প্ৰাৰ্থীৰ প্ৰফাইল ৰাজহুৱা কৰা হয়। প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থীসকলৰ প্ৰফাইল, মনোনয়নৰ অৱস্থা আৰু শপতনামাৰ সৈতে সম্পূৰ্ণ তালিকা প্ৰাৰ্থী শপতনামা পৰ্টেলৰ জৰিয়তে জনসাধাৰণৰ দৃষ্টিত উপলব্ধ হ’ব। এই পৰ্টেলটো https://affidavit.eci.gov.in ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰৱেশ কৰিব পাৰিব

i. আপোনাৰ প্ৰাৰ্থীক জানক (কে ৱাই চি): ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে প্ৰাৰ্থীৰ “অপৰাধী পূৰ্বসূৰী”ৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে অৱগত কৰাৰ বাবে এণ্ড্ৰইড আৰু আই অ’ এছ দুয়োটা প্লেটফৰ্মৰ বাবে আপোনাৰ প্ৰাৰ্থীক জানক (কেৱাইচি)ৰ বাবে এটা নিৰ্দিষ্ট এপ প্ৰস্তুত কৰিছে। ইয়াৰ দ্বাৰা নাগৰিকে অপৰাধমূলক পূৰ্বসূৰী থকা/বিহীন প্ৰাৰ্থীক ব্ৰাউজ কৰিব পাৰে আৰু নাগৰিকসকলক প্ৰাৰ্থীসকলৰ অপৰাধমূলক পূৰ্বসূৰী জানিবলৈ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে। এই এপ্লিকেচনটো গুগল প্লে ষ্ট’ৰ আৰু এপল এপ ষ্ট’ৰত উপলব্ধ।

ii. চাকৰিয়াল ভোটাৰৰ বাবে ইলেক্ট্ৰনিকভাৱে প্ৰেৰণ কৰা ডাক বেলট ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা (ইটিপিবিএমএছ):

ক৷ ইলেক্ট্ৰনিকভাৱে প্ৰেৰণ কৰা ডাক বেলট ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা (ETPBMS) হৈছে ETPBS ৰ বিকাশ সাধন কৰা সংস্কৰণ, য'ত সকলো অংশীদাৰৰ বাবে উন্নত বৈশিষ্ট্য আৰু ডেচব'ৰ্ড আৰু প্ৰতিবেদন মডিউল আছে। এই ব্যৱস্থাটো ইলেক্ট্ৰনিক মাধ্যমেৰে ডাক বেলট প্ৰস্তুত আৰু চাকৰিয়াল ভোটাৰসকললৈ প্ৰেৰণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই ব্যৱস্থাটো ডাক বিভাগৰ সৈতেও একত্ৰিত কৰা হৈছে যাতে সেৱা ভোটাৰে ভোটদানৰ পিছত  কোনো ধৰণৰ মাচুল নিদিয়াকৈ স্পীড পোষ্টৰ জৰিয়তে নিজৰ বেলট প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। প্ৰতিজন সেৱা নিৰ্বাচকলৈ ডাক বেলটৰ সৈতে বিশদ নিৰ্দেশনা প্ৰেৰণ কৰা হয়। গণনাৰ দিনা একেটা ব্যৱস্থাকে ডাকযোগে লাভ কৰা ডাক বেলট বৈধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব যাতে লাভ কৰা ই-ডাক বেলট ব্যৱস্থাটোৱে সৃষ্টি কৰিছে নে নাই সেইটো পৰীক্ষা কৰিব পাৰি।

খ৷ ইলেক্ট্ৰনিকভাৱে সেৱা নিৰ্বাচকসকলক প্ৰেৰণ কৰা ডাক বেলটসমূহক ইলেক্ট্ৰনিকেলী ট্ৰেন্সমিটেড ডাক বেলট (ETPB) বোলা হয়। ইটিপিবিৰ উভতি অহাটো ডাক সেৱাৰ জৰিয়তে হয়। ইয়াৰ পূৰ্বে ডাক বেলটৰ বাবে খামসমূহ চিইঅ’সকলে ৰেকৰ্ড বিষয়াসকললৈ প্ৰেৰণ কৰিছিল যাতে চাকৰিয়াল ভোটাৰসকলে ডাকযোগে ভোটদান কৰা ইটিপিবি প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। এতিয়া আয়োগে সিদ্ধান্ত লৈছে যে ইয়াৰ বাবে চিইঅ’সকলে ৰেকৰ্ড অফিচাৰলৈ খাম পঠিয়াব নালাগে। ৰেকৰ্ড বিষয়া/ইউনিট বিষয়া/কমাণ্ডেণ্ট বা অন্য কোনো যোগ্য কৰ্তৃপক্ষই, ক্ষেত্ৰ অনুসৰি, খামসমূহ ক্ৰয় কৰিব আৰু চাকৰিয়াল ভোটাৰসকলক তেওঁলোকৰ ভোটদান কৰা ইটিপিবিসমূহ নিজ নিজ ৰিটাৰ্নিং বিষয়ালৈ প্ৰেৰণৰ বাবে প্ৰদান কৰিব।

iii. ভোটাৰ ভোটদান এপ: ভোটাৰ ভোটদান এপ ব্যৱহাৰ কৰি ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াই প্ৰৱেশ কৰা প্ৰতিটো বিধানসভা সমষ্টি/সংসদীয় সমষ্টিৰ আনুমানিক অস্থায়ী ভোটাৰ ভোটদানৰ বিৱৰণ প্ৰদৰ্শন কৰা হ’ব। সংবাদ মাধ্যমেও একেটা এপ্লিকেচন ব্যৱহাৰ কৰি ভোটাৰৰ ভোটদানৰ আনুমানিক তথ্য সংগ্ৰহ কৰিব পাৰে। নিৰ্বাচনৰ প্ৰতিটো পৰ্যায়ৰ আনুমানিক ভোটাৰৰ ভোটদানৰ তথ্য এই এপৰ জৰিয়তে প্ৰদৰ্শিত হ’ব। এই এপ্লিকেচনটো গুগল প্লে ষ্ট’ৰ আৰু এপল এপ ষ্ট’ৰত উপলব্ধ।

ENCORE পৰ্টেল: ENCORE পৰ্টেল হৈছে সকলো নিৰ্বাচনী বিষয়া (CEO, DEO, RO & ARO)ৰ বাবে এটা সমৃদ্ধ এপ্লিকেচন যিটোৰ প্ৰতিজন বিষয়াৰ বাবে একাধিক মডিউলত বিভিন্ন কাৰ্য্যকলাপ সম্পন্ন কৰাৰ এক সুনিৰ্দিষ্ট দায়িত্ব থাকে। এই পৰ্টেলৰ বিভিন্ন মডিউলসমূহৰ চমু পৰিচয় তলত দিয়া হৈছে:

ক৷ প্ৰাৰ্থী মনোনয়ন: নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়া পৰিচালনাৰ একাধিক স্তৰত ব্যৱহাৰ কৰা ব্যৱস্থাত এজন প্ৰাৰ্থীৰ প্ৰফাইল পঞ্জীয়ন কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় সকলো তথ্য পূৰণ কৰিব। লাভ কৰা সকলো মনোনয়নৰ বাবে ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াই শপতনামা আপলোড কৰিব লাগিব। এজন প্ৰাৰ্থীয়ে একাধিক মনোনয়ন দিয়াৰ ক্ষেত্ৰতো এই কথা প্ৰযোজ্য।

খ৷ প্ৰাৰ্থীৰ পৰীক্ষা আৰু চূড়ান্তকৰণ: এই ব্যৱস্থাই মনোনয়নসমূহক পৰীক্ষাৰ সময়ত গ্ৰহণ কৰা/প্ৰত্যাখ্যান কৰা বুলি চিহ্নিত কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে আৰু কোনো প্ৰাৰ্থীয়ে প্ৰাৰ্থীত্ব প্ৰত্যাহাৰ কৰিলে প্ৰত্যাহাৰৰ চিহ্নিত কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে। প্ৰত্যাহাৰৰ শেষ তাৰিখৰ পিছত ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াইও ব্যৱস্থাটোৰ জৰিয়তে নিজৰ ফৰ্ম ৭এ প্ৰস্তুত কৰিব পাৰে।

গ৷ নিৰ্বাচনী অনুমতি: অনুমতি মডিউলৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলে সুবিধা পৰ্টেল ব্যৱহাৰ কৰি যিকোনো অনুমতিৰ বাবে আবেদন কৰা বা শাৰীৰিকভাৱে অনুমতিৰ অনুৰোধ নিৰ্বাচনী কাৰ্যালয়ত দাখিল কৰা প্ৰাৰ্থী, ৰাজনৈতিক দল বা যিকোনো প্ৰতিনিধিয়ে লাভ কৰা অনুমতিৰ অনুৰোধ প্ৰক্ৰিয়াকৰণৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে।

ঘ৷ ভোট গণনা: ENCORE গণনা আবেদন হৈছে এআৰঅ’/আৰঅ’সকলৰ বাবে ই ভি এমত ভোটদান কৰা ভোটসমূহ ডিজিটেলাইজ কৰিবলৈ আৰু ডাক বেলটৰ জৰিয়তে, প্ৰতিটো ৰাউণ্ডত তথ্যসমূহ টেবুলত কৰি নিৰ্বাচনৰ ফলাফল ঘোষণা কৰিবলৈ এটা সমৃদ্ধ এপ্লিকেচন। ভোট গণনাৰ একে তথ্য ব্যৱহাৰ কৰি গণনাৰ বিভিন্ন বিধিগত প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰা হয়।

ঙ৷ সূচকাংক কাৰ্ডঃ ৰিটাৰ্ণিং বিষয়াক গণনা কৰাৰ পিছত অনলাইনযোগে সূচকাংক কাৰ্ড পূৰণ কৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা হৈছে। ইয়াত নিৰ্বাচনৰ সময়সূচীৰ পৰা ফলাফল ঘোষণালৈকে নিৰ্বাচনৰ প্ৰতিটো বিৱৰণ যেনে-মনোনয়ন, ভোটদান, গণনা আদিৰ তথ্য সন্নিবিষ্ট কৰা হয়।

চ। ব্যয় নিৰীক্ষণঃ এই ব্যয়-পৰ্যবেক্ষণ মডিউলে সকলো ডিইঅ’ক প্ৰতিজন প্ৰাৰ্থীৰ সন্দৰ্ভত প্ৰস্তুত কৰা ডি ই অ’ পৰীক্ষণ প্ৰতিবেদনৰ তথ্য যোগান ধৰাৰ সুবিধা প্ৰদান কৰে।

viii. ফলাফল ৱেবছাইট আৰু ফলাফলৰ গতিবিধি টিভিঃ প্ৰামাণিক তথ্যৰ একক উৎস স্থাপনৰ বাবে ঘূৰণীয়া তথ্যসমূহ সময়মতে প্ৰকাশ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়। নিজ নিজ ৰিটাৰ্নিং বিষয়াসকলে প্ৰৱেশ কৰা গণনাৰ তথ্যসমূহ ‘ইচিআই ফলাফল ৱেবছাইট’ https://results.eci.gov.in/ ৰ জৰিয়তে ৰাজহুৱা দৰ্শনৰ বাবে ব্যৱহাৰকাৰীৰ উন্নত অভিজ্ঞতাৰ বাবে ‘গতিবিধি আৰু ফলাফল’ হিচাপে উপলব্ধ https://results.eci.gov.in/ ফলাফল ৱেবছাইটটো মেপ ভিউকে ধৰি উন্নত বৈশিষ্ট্যসমূহৰ সৈতে উন্নীত কৰা হৈছে। ফলাফলসমূহ ইনফ’গ্ৰাফিকছৰ সৈতে দেখুওৱা হয় আৰু কাউণ্টিং হলৰ বাহিৰৰ বৃহৎ ডিছপ্লে স্ক্ৰীণৰ জৰিয়তে বা ট্ৰেণ্ডছ টিভিৰ জৰিয়তে যিকোনো ৰাজহুৱা স্থানৰ জৰিয়তে অটো-স্ক্ৰ’ল পেনেলৰ সহায়ত প্ৰদৰ্শিত হয়। গতিবিধা আৰু ফলাফল VHA ম’বাইল এপটো উপলব্ধ।

ix. ইভিএম ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থাপ্ৰণালী (ইএমএছ ২.০): ইভিএম ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থাপ্ৰণালী ২.০ক ইভিএম এককসমূহৰ তথ্য ব্যৱস্থাপনাৰ সুবিধা হোৱাকৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। ইভিএম ব্যৱস্থাপনাত এক ন্যায্য আৰু স্বচ্ছ প্ৰক্ৰিয়া নিশ্চিত কৰাৰ বাবে এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ পদ্ধতি হৈছে ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰত নিয়োগ কৰাৰ আগতে মেচিনসমূহৰ ৰেণ্ডমাইজেচনৰ দুটা গোটৰ প্ৰশাসনিক প্ৰট’কল। ইভিএম/ভিভিপেটৰ ৰেণ্ডমাইজেচন ইএমএছ ২.০ৰ জৰিয়তে স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত ৰাজনৈতিক দল/প্ৰতিদ্বন্দ্বী প্ৰাৰ্থী/প্ৰতিনিধি আৰু ইচিআই পৰ্যবেক্ষকৰ উপস্থিতিত কৰা হয়।

x. ভোটাৰ সেৱা পৰ্টেল: এই (https://voters.eci.gov.in )ৰ জৰিয়তে এজন ব্যৱহাৰকাৰীয়ে বিভিন্ন সেৱা যেনে—নিৰ্বাচনী তালিকাত নামভৰ্তি, ভোটাৰ আইডি কাৰ্ডৰ বাবে আবেদন, ভোটাৰ কাৰ্ডত সংশোধনৰ বাবে অনলাইন আবেদন, সবিশেষ চোৱা আদি বিভিন্ন সেৱাৰ সুবিধা ল’ব পাৰে আৰু প্ৰৱেশ কৰিব পাৰে ভোটগ্ৰহণ বুথ, বিধানসভা সমষ্টি আৰু সংসদীয় সমষ্টিৰ অন্তৰ্গত আৰু অন্যান্য সেৱাৰ লগতে বুথ পৰ্যায়ৰ বিষয়া, নিৰ্বাচনী পঞ্জীয়ন বিষয়াৰ যোগাযোগৰ তথ্য লাভ কৰক।

xi. ভোটাৰ হেল্পলাইন মোবাইল এপ (VHA): নাগৰিকে বিভিন্ন সেৱা যেনে-ভোটাৰ আইডি কাৰ্ডৰ বাবে আবেদন, ভোটাৰ কাৰ্ডৰ সংশোধনৰ বাবে অনলাইন আবেদন, ভোটগ্ৰহণ বুথ, বিধানসভা সমষ্টি, অন্যান্য সেৱাৰ লগতে বুথ পৰ্যায়ৰ বিষয়া, নিৰ্বাচনী পঞ্জীয়ন বিষয়া আৰু সংসদীয় সমষ্টিৰ সবিশেষ চাব আৰু যোগাযোগ কৰিব পাৰে। এই মোবাইল এপটো গুগল প্লে ষ্ট’ৰ আৰু এপল এপ ষ্ট’ৰত উপলব্ধ।

xii. অক্ষম ব্যক্তিৰ আবেদন (সক্ষম এপ): সক্ষম এপ অক্ষম ব্যক্তিৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। পিডব্লিউডি নিৰ্বাচকে তেওঁলোকক পিডব্লিউডি হিচাপে চিহ্নিত কৰাৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰে, নতুন পঞ্জীয়নৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰে, প্ৰব্ৰজনৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰে, ইপিআইচিৰ বিৱৰণত সংশোধনৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰে, হুইল চেয়াৰৰ বাবে অনুৰোধ কৰিব পাৰে। ইয়াত অন্ধতা আৰু শ্ৰৱণ ক্ষমতাত অক্ষমতা থকা ভোটাৰৰ বাবে মোবাইল ফোনসমূহৰ অভিগম্যতা বৈশিষ্ট্যসমূহ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই এপ্লিকেচনটো গুগল প্লে ষ্ট’ৰ আৰু এপল এপ ষ্ট’ৰত উপলব্ধ।

xiii. বিএলঅ’ এপঃ বিএলঅ’ এপপ (পূৰ্বতে গাৰোডা এপ নামেৰে জনাজাত) হৈছে বিএলঅ’সকলে নিজৰ কাম ডিজিটেলভাৱে সম্পন্ন কৰিবলৈ এটা নিৰ্দিষ্ট মোবাইল এপ ব্যৱহাৰ কৰে। এই এপ্লিকেচনটো গুগল প্লে ষ্ট’ৰ আৰু এপল এপ ষ্ট’ৰ দুয়োটাতে উপলব্ধ। তলত দিয়া হৈছে বিএলঅ’ এপৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহ:

• প্ৰ-পত্ৰসমূহৰ পৰীক্ষা তালিকা/ক্ষেত্ৰ পৰীক্ষণ

• এএমএফ (নিশ্চিত ন্যূনতম সুবিধা)/ইএমএফ (বৰ্ধিত ন্যূনতম সুবিধা) সংগ্ৰহ

• ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ জিআইএছ স্থানাংক দখল কৰা।

• ভোটগ্ৰহণ কেন্দ্ৰৰ ফটো আপডেট কৰা

• নিৰ্বাচকৰ হৈ প্ৰ-পত্ৰ জমা দিয়া

• ঘৰে ঘৰে পৰীক্ষণ

xiv. ইৰনেট: ইৰনেট হৈছে নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলৰ বাবে এটা ৱেব-ভিত্তিক ব্যৱস্থা, য’ত ১৪টা ভাষা আৰু ১১টা লিপিত, প্ৰপত্ৰ ৬/৬এ/৭/৮ৰ সৈতে জড়িত সকলো প্ৰক্ৰিয়া সন্নিৱিষ্ট কৰা থাকে। ই ফৰ্ম প্ৰচেছিং, প্ৰামাণিক ডাটাবেইচ আঁচনি আৰু ই-ৰোল প্ৰিণ্টিঙৰ বাবে এটা প্ৰামাণিক সাঁচ প্ৰামাণিক কৰিছিল। ই নিৰ্বাচক পঞ্জীয়ন, নিৰ্বাচকৰ ক্ষেত্ৰ পৰীক্ষণ, নিৰ্বাচনী পঞ্জীয়ন বিষয়াৰ বাবে সিদ্ধান্ত সমৰ্থন ব্যৱস্থা আৰু বিস্তৃত সংহত মূল্য সংযোজিত সেৱা প্ৰদানৰ পৰা আৰম্ভ কৰি নিৰ্বাচনী তালিকা ব্যৱস্থাপনাৰ প্ৰক্ৰিয়াটো স্বয়ংক্ৰিয় কৰে। ২৯খন ৰাজ্য আৰু ৭খন কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ আটাইকেইখনেই ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত উমৈহতীয়া আন্তঃগাঁথনি শ্বেয়াৰ কৰি আছে। UNPER (Unified National Photo Electoral Roll) হৈছে ৯৪ কোটিতকৈ অধিক নিৰ্বাচকৰ তথ্য থকা সকলো ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলৰ বাবে এক সাধাৰণ তথ্যকোষ।

xv. ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযোগ সেৱা পৰ্টেল (এন জি এছ পি): নিৰ্বাচন আয়োগে ৰাষ্ট্ৰীয় অভিযোগ সেৱা পৰ্টেল (এনজিএছপি) প্ৰস্তুত কৰিছে। এই ব্যৱস্থাটো এনেদৰে বিকশিত কৰা হৈছে যে ৰাষ্ট্ৰীয়, ৰাজ্যিক আৰু জিলা পৰ্যায়ত নাগৰিক, নিৰ্বাচক, ৰাজনৈতিক দল, প্ৰাৰ্থী, সংবাদ মাধ্যম আৰু নিৰ্বাচনী বিষয়াৰ অভিযোগৰ প্ৰতিকাৰ প্ৰদান কৰাৰ উপৰি এটা সাধাৰণ ইণ্টাৰফেচৰ জৰিয়তে ই সেৱা প্ৰদানৰ বাবে এক উমৈহতীয়া ইণ্টাৰফেচ হিচাপেও কাম কৰে। এপ্লিকেচনটোৱে নিৰ্বাচনী বিষয়াসকলৰ অভিযোগ নিষ্পত্তিৰ বাবে একক ইণ্টাৰফেচ প্ৰদান কৰে। সকলো নিৰ্বাচনী বিষয়া, জিলা নিৰ্বাচনী বিষয়া, চিইঅ’ আৰু ইচিআইৰ বিষয়া এই ব্যৱস্থাৰ অংশ। এইদৰে, পঞ্জীয়নৰ সময়ত ইছ্যুসমূহ নিজ নিজ ব্যৱহাৰকাৰীক পোনপটীয়াকৈ নিযুক্ত কৰা হয়। https://voters.eci.gov.in ব্যৱহাৰ কৰি নাগৰিকে এই সেৱা ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব৷

xvi. নিৰ্বাচন জব্দ নিৰীক্ষণ ব্যৱস্থা (ই এছ এম এছ): প্ৰৰোচনামুক্ত নিৰ্বাচন নিশ্চিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে নিৰ্বাচন জব্দ নিৰীক্ষণ ব্যৱস্থা (ই এছ এম এছ) মোবাইল এপৰ জৰিয়তে নিৰীক্ষণ প্ৰক্ৰিয়াত প্ৰযুক্তি সন্নিৱিষ্ট কৰিছে যিটো অনুঘটক হিচাপে প্ৰমাণিত হৈছে৷ যিহেতু ই কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক বলবৎকাৰী সংস্থাসমূহৰ এক বিস্তৃত শৃংখলক উন্নত সমন্বয় আৰু চোৰাংচোৱা তথ্য বিনিময়ৰ বাবে একত্ৰিত কৰিছে৷ ই এছ এম এছ মোবাইল এপ ব্যৱহাৰ কৰি আটক কৰা/জব্দ কৰা সামগ্ৰী (নগদ ধন/মদ/ড্ৰাগছ/মূল্যৱান ধাতু/ফ্ৰীবিজ/অন্য সামগ্ৰী)ৰ বাবে পোনপটীয়াকৈ ফিল্ডৰ পৰা ডাটা ডিজিটেলাইজ কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত অংশীদাৰসকলে প্ৰয়োজনীয় বিন্যাসত আকাংক্ষিত প্ৰতিবেদনসমূহ স্বয়ংক্ৰিয় কৰিব পাৰে, এজেন্সীসমূহৰ দ্বাৰা নকল তথ্য প্ৰৱেশ এৰাই চলিব পাৰে আৰু চিইঅ’ পৰ্যায়ত লাভ কৰা তথ্য বিশ্লেষণ কৰিব পাৰে।

xvii. সংহত নিৰ্বাচনী ব্যয় নিৰীক্ষণ ব্যৱস্থা (আই ই এম এছ): সংহত নিৰ্বাচনী ব্যয় নিৰীক্ষণ ব্যৱস্থা (আই ই এম এছ) হৈছে ব্যৱহাৰকাৰী-বন্ধুত্বপূৰ্ণ, সুৰক্ষিত অনলাইন মঞ্চ, যিয়ে ৰাজনৈতিক দলসমূহক অৱদান প্ৰতিবেদন (২৪এৰ পৰা), বাৰ্ষিক নিৰীক্ষণ একাউণ্ট, নিৰ্বাচনী ব্যয়ৰ দৰে অনলাইন নিৰ্ধাৰিত নথিপত্ৰ দাখিল কৰিবলৈ সক্ষম কৰে। আইএমএছৰ মূল বৈশিষ্ট্যসমূহ হ'লঃ

• লাভ কৰা অৱদানৰ সবিশেষ ডিজিটেলাইজ কৰি অনলাইনত জমা দিব

• ডেচব'ৰ্ডত সঠিক সময়ৰ অনুসৰণৰ অৱস্থা

• তথ্যৰ মান বৃদ্ধি কৰিবলৈ বাধ্যতামূলক তথ্য/বৈধকৰণ/সত্যাপন কেপচাৰ কৰক

• এক্সেল ফৰ্মেটৰ জৰিয়তে ডাটা দ্ৰুতভাৱে আপলোড কৰিবলৈ বাল্ক ইম্প’ৰ্ট বৈশিষ্ট্য

• অনুসৰণ বৃদ্ধি কৰিবলৈ ইমেইল/এছএমএছ ভিত্তিক সতৰ্কবাণী/স্বীকৃতি

• আধাৰভিত্তিক ই-চাইন

xviii. নিৰ্বাচনী পৰিকল্পনা পৰ্টেলঃ নিৰ্বাচন পৰিচালনা প্ৰক্ৰিয়াক ডিজিটেল মঞ্চ প্ৰদানৰ বাবে ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগে গ্ৰহণ কৰা নতুন পদক্ষেপ হৈছে নিৰ্বাচনী পৰিকল্পনা পৰ্টেল। এই পৰ্টেলত ইচিআইৰ সকলো ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চল, পৰিকল্পনা বিভাগ আৰু মণ্ডল বিভাগৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়াসকলে প্ৰৱেশ কৰিব। এই পৰ্টেলটোত বিভিন্ন বৈশিষ্ট্য আছে যিয়ে খালী পদ ব্যৱস্থাপনা, উপ-নিৰ্বাচন, নিৰ্বাচনৰ সময়সূচী, ছুটীৰ ব্যৱস্থাপনা, নিৰাপত্তা ব্যৱস্থাপনা আদিৰ সৈতে জড়িত প্ৰায় সকলো গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ সামৰি লয় চিইঅ’ আৰু ইচিআই ব্যৱহাৰকাৰী। এই এপ্লিকেচনটোৱে এটা অ’টো এলাৰ্ট এলগৰিথম ব্যৱহাৰ কৰি চিইঅ’সকলক তেওঁলোকৰ ৰাজ্য আৰু সংসদীয় পৰিকল্পনাকাৰীৰ পৰিকল্পনা আৰু অতিৰিক্ত কাৰ্যকলাপৰ বিষয়ে সঠিকভাৱে জনায়। ইচিআই ব্যৱহাৰকাৰীয়ে এই পৰ্টেল ব্যৱহাৰ কৰি এছএমএছ আৰু মেইলৰ জৰিয়তেও ৰাজ্যিক বিষয়াসকলৰ সৈতে যোগাযোগ কৰিব পাৰে।

xix. মিডিয়া ভাউচাৰ অনলাইনঃ (https://timevoucher.eci.gov.in): ভাৰতৰ নিৰ্বাচন আয়োগৰ "গ' গ্ৰীণ" পদক্ষেপ অধিক পৰিৱেশ প্ৰতি দায়বদ্ধ আৰু কাৰ্যক্ষম নিৰ্বাচনী ব্যৱস্থাৰ দিশত এক প্ৰশংসনীয় পদক্ষেপ। ডিজিটেল ভাউচাৰ গ্ৰহণ কৰি আয়োগে বহনক্ষমতা, ব্যয়-বহনক্ষমতা আৰু আধুনিকীকৰণৰ প্ৰতি নিজৰ দায়বদ্ধতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে। এই পদক্ষেপে কেৱল পৰিৱেশৰ উপকাৰ সাধন কৰাই নহয় নিৰ্বাচনী প্ৰক্ৰিয়াৰ লগত জড়িত ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ অভিজ্ঞতাও বৃদ্ধি কৰে। ই অন্যান্য চৰকাৰী সংস্থা আৰু সংস্থাসমূহে অনুসৰণ কৰিব পৰাকৈ এক ইতিবাচক আদৰ্শ দাঙি ধৰে, দ্ৰুতগতিত পৰিৱৰ্তিত বিশ্বত ডিজিটেল সমাধান আৰু পৰিৱেশ-অনুকূল পদ্ধতিসমূহ আঁকোৱালি লোৱাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।

xx. পৰ্যবেক্ষক পৰ্টেল: পৰ্যবেক্ষক পৰ্টেল হৈছে সকলো ধৰণৰ পৰ্যবেক্ষকৰ তথ্য ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে এটা অনলাইন পৰ্টেল অৰ্থাৎ সাধাৰণ পৰ্যবেক্ষক, আৰক্ষী পৰ্যবেক্ষক আৰু ব্যয় পৰ্যবেক্ষকৰ একক পৰ্টেল। পৰ্যবেক্ষকৰ নিয়োগ সূচী, প্ৰতিবেদন দাখিল আৰু আন বহুতো কাম এই পৰ্টেলৰ সহায়ত সম্পূৰ্ণ কৰা হয়। পৰ্যবেক্ষকসকলে প্ৰতিবেদন পূৰণ আৰু জমা দিয়া, আয়োগৰ পৰা অধিসূচনা জাৰি, সকলো প্ৰয়োজনীয় নথি-পত্ৰ ডাউনলোড কৰা আৰু বহুতো সুবিধাও লাভ কৰে। ৱেব পৰ্টেলৰ সমান্তৰালভাৱে এটা মোবাইল এপো প্ৰদান কৰা হৈছে য’ত ৱেব এপ্লিকেচনত উপলব্ধ সকলো বৈশিষ্ট্য অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।

৫৯) ক'ভিডৰ নিৰ্দেশনাঃ

আয়োগে সাধাৰণ নিৰ্বাচন আৰু উপ-নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰাৰ সময়ত মানি চলিবলগীয়া ক’ভিড নিৰ্দেশনা জাৰি কৰিছে যিবোৰ আয়োগৰ ৱেবছাইটত উপলব্ধ।

৬০) সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ সময়সূচী:

আয়োগে জলবায়ুৰ পৰিস্থিতি, শৈক্ষিক কেলেণ্ডাৰ, ব’ৰ্ড পৰীক্ষা, ডাঙৰ উৎসৱ, প্ৰচলিত আইন-শৃংখলাৰ দৰে সকলো প্ৰাসংগিক দিশ বিবেচনা কৰি অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ, অৰুণাচল প্ৰদেশ, ওড়িশা আৰু ছিকিমৰ লোকসভা আৰু বিধানসভাৰ সাধাৰণ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰাৰ বাবে ৰাজ্যখনৰ পৰিস্থিতি, কেন্দ্ৰীয় সশস্ত্ৰ আৰক্ষী বাহিনীৰ উপলব্ধতা, বাহিনীৰ অহা-যোৱা, পৰিবহণ আৰু সময়মতে নিয়োগ কৰাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সময় আৰু অন্যান্য প্ৰাসংগিক স্থল বাস্তৱতাৰ গভীৰ মূল্যায়ন কৰি সূচী প্ৰস্তুত কৰিছে।

৬১) সদৌ শেষত মই পুনৰ ক’ব বিচাৰিছো যে আয়োগে নিৰ্বাচনৰ বিশুদ্ধতা বজাই ৰাখিবলৈ আৰু সমগ্ৰ দেশতে মুক্ত, নিকা, স্বচ্ছ, শান্তিপূৰ্ণ, সৰ্বাংগীন, সুলভ, নৈতিক আৰু অংশগ্ৰহণমূলক নিৰ্বাচন প্ৰদান কৰিবলৈ সম্পূৰ্ণৰূপে প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।

৬২) আয়োগে কেন্দ্ৰীয়, ৰাজ্যিক আৰু জিলা পৰ্যায়ৰ নিৰ্বাচনী যন্ত্ৰক সম্পূৰ্ণ নিৰপেক্ষ, নিৰ্ভীক, বস্তুনিষ্ঠ, আৰু যিকোনো প্ৰভাৱৰ পৰা স্বাধীন হ’বলৈ নিৰ্দেশ দিছে। আয়োগৰ সৈতে হাত মিলাই নিৰ্বাচন প্ৰক্ৰিয়াত সম্পূৰ্ণ হৃদয়েৰে অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ সকলো ৰাজনৈতিক দল, সংবাদ মাধ্যমৰ সংগঠন, নাগৰিক সমাজ, যুৱ আৰু সামূহিক সংগঠন আৰু সকলো ভোটাৰৰ সক্ৰিয় সমৰ্থন বিচাৰিছে আয়োগে৷ মই আশা কৰিছো যে দেশৰ সকলো অংশীদাৰৰ সক্ৰিয় অংশগ্ৰহণ আৰু সমৰ্থনৰ দ্বাৰা সকলো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ নিৰ্বাচনে দেশৰ এতিয়ালৈকে সৰ্বাধিক ভোটদানৰ হাৰ ৰেকৰ্ড কৰি সকলো মানদণ্ডতে অধিক উচ্চতা লাভ কৰিব।

৬৩) অষ্টাদশ লোকসভা নিৰ্বাচন আৰু ৪খন ৰাজ্যৰ একেলগে বিধানসভা নিৰ্বাচন উপলক্ষে আয়োগে মুক্ত, নিকা, বিশ্বাসযোগ্য, সৰ্বাংগীন, অংশগ্ৰহণমূলক আৰু স্বচ্ছ নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰাৰ বাবে ইয়াৰ সাংবিধানিক দায়িত্ব পালনৰ গম্ভীৰ সংকল্প আৰু গভীৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰে দেশবাসীক আশ্বস্ত কৰে। আয়োগে নিৰ্বাচনী যন্ত্ৰক পবিত্ৰ কৰ্তব্য হিচাপে নিৰ্বাচন পৰিচালনাৰ লগত জড়িত কামটোৰ প্ৰতি নিজকে পুনৰ উৎসৰ্গা কৰিবলৈ আহ্বান জনায়। আয়োগে সকলো অংশীদাৰ আৰু বিশেষকৈ ৰাজনৈতিক দল আৰু প্ৰাৰ্থীসকলক তেওঁলোকৰ নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰৰ কালছোৱাত ৰাজনৈতিক বক্তৃতা আৰু ন্যায্য খেলৰ উচ্চ মানদণ্ড বজাই ৰাখি জাতিটোৰ অতুলনীয় গণতান্ত্ৰিক পৰম্পৰাক ৰক্ষা কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে। শেষত আয়োগে সকলো ভোটাৰক ভোটকেন্দ্ৰত উপস্থিত হৈ জাতিটোৰ গণতান্ত্ৰিক নীতি-নিয়ম শক্তিশালী কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে আৰু নিজৰ ভোটাধিকাৰক জ্ঞাত আৰু নৈতিকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আহ্বান জনাইছে।

******

DK/RP/SB/KB/GS/DB