પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે વારાણસીમાં સંત ગુરુ રવિદાસની 647મી જન્મજયંતી પર સંબોધન કર્યું હતું. બીએચયુ નજીક સીર ગોવર્ધનપુર ખાતે સંત ગુરુ રવિદાસ જન્મસ્થળી મંદિરમાં પ્રધાનમંત્રીએ નજીકમાં રવિદાસ પાર્ક ખાતે સંત રવિદાસની નવી સ્થાપિત પ્રતિમાનું ઉદઘાટન કર્યું હતું. તેમણે સંત રવિદાસ જન્મસ્થળીની આસપાસ આશરે 32 કરોડ રૂપિયાના વિવિધ વિકાસ કાર્યોનું લોકાર્પણ કર્યું હતું અને સંત રવિદાસ મ્યુઝિયમ અને આશરે 62 કરોડ રૂપિયાના ઉદ્યાનના બ્યુટીફિકેશન માટે શિલાન્યાસ કર્યો હતો.

જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ સંત રવિદાસજીની 647મી જન્મજયંતી પર તેમના જન્મસ્થળ પર સૌને આવકાર્યા હતા. સમગ્ર દેશમાંથી શ્રદ્ધાળુઓની ભાગીદારીની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ ખાસ કરીને પંજાબથી કાશીમાં આવનારા લોકોની ભાવનાની પ્રશંસા કરી હતી અને કહ્યું હતું કે, કાશી હવે એક નાનકડા પંજાબ જેવું લાગવા માંડ્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ સંત રવિદાસજીના જન્મસ્થળની પુનઃ મુલાકાત લેવા બદલ તથા તેમના આદર્શો અને સંકલ્પને આગળ ધપાવવા બદલ આભારની લાગણી વ્યક્ત કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ એ બાબતે ખુશી વ્યક્ત કરી હતી કે, કાશીના પ્રતિનિધિ તરીકે તેમને સંત રવિદાસજીના અનુયાયીઓની સેવા કરવાની તક મળી છે. પ્રધાનમંત્રીએ સંત રવિદાસજીની જન્મભૂમિને અપગ્રેડ કરવા માટેની યોજનાઓનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેમાં મંદિર વિસ્તારનો વિકાસ, એપ્રોચ રોડનું નિર્માણ, પૂજા-અર્ચના, પ્રસાદ વગેરે સામેલ છે. પ્રધાનમંત્રીએ સંત રવિદાસની નવી પ્રતિમા વિશે પણ વાત કરી હતી અને સંત રવિદાસ સંગ્રહાલયનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આજે મહાન સંત અને સમાજ સુધારક ગાડગે બાબાની જન્મજયંતી પણ છે તથા વંચિતો અને ગરીબોનાં ઉત્થાનમાં તેમનાં યોગદાન પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. પીએમ મોદીએ માહિતી આપી કે બાબા સાહેબ આંબેડકર ગડગે બાબાના કામના બહુ મોટા પ્રશંસક હતા અને ગાડગે બાબા પણ બાબા સાહેબથી પ્રભાવિત હતા. પ્રધાનમંત્રીએ ગાડગે બાબાને તેમની જન્મજયંતી પર નમન પણ કર્યા હતા.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સંત રવિદાસનાં ઉપદેશોએ તેમને હંમેશા માર્ગદર્શન આપ્યું છે અને તેમણે સંત રવિદાસનાં આદર્શોની સેવા કરવાની સ્થિતિમાં હોવા બદલ આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે તાજેતરમાં મધ્યપ્રદેશમાં સંત રવિદાસ સ્મારકનાં શિલારોપણનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "આ ભારતનો ઇતિહાસ છે કે જરૂરિયાતનાં સમયે સંત, ઋષિ કે મહાન વ્યક્તિત્વ સ્વરૂપે તારણહારનો ઉદય થાય છે." સંત રવિદાસજી ભક્તિ આંદોલનનો એક ભાગ છે, જેણે વિભાજિત અને ખંડિત ભારતને પુનઃજીવિત કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે, રવિદાસજીએ સમાજમાં સ્વતંત્રતાને સાર્થક કરી હતી અને સામાજિક વિભાજનને પણ દૂર કર્યું હતું. તેમણે અસ્પૃશ્યતા, વર્ગવાદ અને ભેદભાવ સામે અવાજ ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે, "સંત રવિદાસને અભિપ્રાય અને ધર્મની વિચારધારા સાથે જોડી ન શકાય." તેમણે કહ્યું હતું કે, "રવિદાસજી દરેકના છે અને દરેક જણ રવિદાસજીના છે." તેમણે નોંધ્યું હતું કે, વૈષ્ણવ સમુદાય પણ જગતગુરુ રામાનંદનાં શિષ્ય તરીકે સંત રવિદાસજીને પોતાનાં ગુરુ માને છે અને શીખ સમુદાય તેમને ખૂબ જ આદરપૂર્વક જુએ છે. પીએમ મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ગંગામાં વિશ્વાસ રાખનારા અને વારાણસી સાથે જોડાયેલા લોકો સંત રવિદાસજી પાસેથી પ્રેરણા મેળવે છે. તેમણે પ્રસન્નતા વ્યક્ત કરી હતી કે, વર્તમાન સરકાર 'સબ કા સાથ સબકા વિકાસ'નાં મંત્રને અનુસરીને સંત રવિદાસજીનાં ઉપદેશો અને આદર્શોને આગળ વધારી રહી છે.

સમાનતા અને એકતા પર સંત રવિદાસનાં શિક્ષણનું વિસ્તૃત વિવરણ કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, વંચિત અને પછાત સમુદાયોને પ્રાથમિકતા આપવાની સાથે સમાનતાનો લાભ મળે છે તથા વિકાસયાત્રામાં પાછળ રહી ગયેલા લોકો સુધી સરકારી પહેલનો લાભ પહોંચાડવા માટે સરકારનાં પ્રયાસો પર ભાર મૂક્યો હતો. 'વિશ્વની સૌથી મોટી કલ્યાણકારી યોજનાઓ'નો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ 80 કરોડ ભારતીયો માટે મફત રાશનની સૂચિબદ્ધ કરી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આ સ્તરે આ પ્રકારની યોજના દુનિયામાં કોઈ પણ દેશમાં નથી." તેમણે કહ્યું હતું કે, સ્વચ્છ ભારત મિશન અંતર્ગત શૌચાલયોનાં નિર્માણથી દલિતો, પછાત વર્ગો અને એસસી/એસટી/ઓબીસી મહિલાઓને સૌથી વધુ લાભ થયો છે. એ જ રીતે જલ જીવન મિશને 5 વર્ષથી પણ ઓછા સમયમાં 11 કરોડથી વધુ ઘરોમાં પાઇપ દ્વારા પાણી પહોંચાડ્યું છે અને આયુષ્માન કાર્ડથી ગરીબોના મુખ્ય ભાગો સુરક્ષાની ભાવનાનો અનુભવ કરી રહ્યા છે. તેમણે જન ધન ખાતાઓ મારફતે મોટા પાયે નાણાકીય સર્વસમાવેશકતા અંગે પણ વાત કરી હતી. ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફરના પરિણામે મોટો ફાયદો થયો છે, તેમાંથી એક છે કિસાન સન્માન નિધિનું હસ્તાંતરણ, જેનો લાભ ઘણા દલિત ખેડૂતોને મળી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ફસલ વીમા યોજના પણ આ સેગમેન્ટને મદદ કરી રહી છે. પીએમ મોદીએ માહિતી આપતા કહ્યું કે, વર્ષ 2014થી અત્યાર સુધી દલિત યુવાનોની સ્કોલરશિપ મળવાની સંખ્યા બમણી થઈ ગઈ છે અને દલિત પરિવારોને પીએમ આવાસ યોજના હેઠળ કરોડો રૂપિયાની સહાય મળી છે.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, દલિતો, વંચિતો અને ગરીબોનાં ઉત્થાન માટે સરકારનાં ઇરાદા સ્પષ્ટ છે અને અત્યારે દુનિયામાં ભારતની પ્રગતિ પાછળનું કારણ આ જ છે. તેમણે કહ્યું કે સંતોના શબ્દો દરેક યુગમાં માર્ગને પ્રકાશિત કરે છે જ્યારે આપણને ચેતવણી પણ આપે છે. રવિદાસજીને ટાંકીને પ્રધાનમંત્રીએ સમજાવ્યું હતું કે, મોટા ભાગનાં લોકો જ્ઞાતિ અને પંથનાં ભેદભાવોમાં ફસાયેલાં છે અને આ જ્ઞાતિવાદનો રોગ માનવતાને હાનિ પહોંચાડે છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, જો કોઇ જાતિના નામે કોઇને ઉશ્કેરે તો તેનાથી માનવતાને પણ નુકસાન થાય છે.

પ્રધાનમંત્રીએ દલિતોના કલ્યાણનો વિરોધ કરતી શક્તિઓ સામે ચેતવણી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે આવા લોકો જાતિગત રાજકારણની આડમાં વંશવાદ અને પરિવારની રાજનીતિ કરે છે. તેમણે કહ્યું કે રાજવંશનું રાજકારણ આવા દળોને દલિતો અને અજમાયશના ઉદયની પ્રશંસા કરતા અટકાવે છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આપણે જ્ઞાતિવાદની નકારાત્મક માનસિકતા ટાળવી પડશે અને રવિદાસજીનાં સકારાત્મક ઉપદેશોનું પાલન કરવું પડશે."

રવિદાસજીને ટાંકીને પ્રધાનમંત્રીએ સમજાવ્યું હતું કે, વ્યક્તિ સો વર્ષ જીવે તો પણ તેણે જીવનભર કામ કરવું જોઈએ, કારણ કે કર્મ એક ધર્મ છે અને નિઃસ્વાર્થભાવે કાર્ય થવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું હતું કે, સંત રવિદાસજીનો આ ઉપદેશ આજે સમગ્ર દેશ માટે છે. ભારત આઝાદી કા અમૃત કાળમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે, જ્યાં વિકસીત ભારતનું નિર્માણ કરવા માટે મજબૂત પાયો નાખવામાં આવ્યો છે એ બાબત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ આગામી 5 વર્ષમાં વિકસીત ભારતનો પાયો મજબૂત કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ગરીબો અને વંચિતોની સેવા માટેનાં અભિયાનોનો વ્યાપ વધારવાની કામગીરી 140 કરોડ દેશવાસીઓની ભાગીદારીથી જ થઈ શકે છે. "આપણે દેશ વિશે વિચારવું પડશે. વિભાજનકારી વિચારોથી દૂર રહીને આપણે દેશની એકતાને મજબૂત કરવાની છે." પ્રધાનમંત્રીએ અંતમાં વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, સંત રવિદાસજીની કૃપાથી નાગરિકોના સપના સાકાર થશે.

આ પ્રસંગે ઉત્તરપ્રદેશનાં મુખ્યમંત્રી શ્રી યોગી આદિત્યનાથ અને સંત ગુરુ રવિદાસ જન્મસ્થાન મંદિર ટ્રસ્ટનાં ચેરમેન સંત નિરંજન દાસ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

AP/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com