પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં હોટેલ તાજ પેલેસ ખાતે ઇટી નાઉ ગ્લોબલ બિઝનેસ સમિટ 2024ને સંબોધન કર્યું હતું.

પ્રધાનમંત્રીએ પોતાના સંબોધનની શરૂઆત ગ્લોબલ બિઝનેસ સમિટ 2024 દ્વારા પસંદ કરવામાં આવેલા વિક્ષેપ, વિકાસ અને વૈવિધ્યકરણની થીમનાં મહત્ત્વ પર પ્રકાશ પાડીને કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "જ્યારે વિક્ષેપ, વિકાસ અને વિવિધતાની વાત આવે છે, ત્યારે દરેક વ્યક્તિ સંમત થઈ શકે છે કે, આ ભારતનો સમય છે." પ્રધાનમંત્રીએ દુનિયામાં ભારત પ્રત્યે વધી રહેલા વિશ્વાસની નોંધ લીધી હતી. દાવોસમાં ભારત પ્રત્યે અભૂતપૂર્વ ઉત્સાહ વિશે વાત કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ ભારતને અભૂતપૂર્વ આર્થિક સફળતાની ગાથા, તેનું ડિજિટલ અને ભૌતિક માળખું નવી ઊંચાઈએ પહોંચ્યું છે અને દુનિયામાં દરેક ક્ષેત્રમાં ભારતનું પ્રભુત્વ છે એ વિશેની ચર્ચાઓને યાદ કરી હતી. પીએમ મોદીએ એક વરિષ્ઠ અધિકારીને પણ યાદ કર્યા હતા, જેમાં ભારતની ક્ષમતાની તુલના 'રેગિંગ બુલ' સાથે કરવામાં આવી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, છેલ્લાં 10 વર્ષમાં ભારતનાં પરિવર્તન પર ચર્ચા કરી રહેલા દુનિયામાં વિકાસ નિષ્ણાત જૂથો આજે ભારત પ્રત્યે દુનિયાનો વિશ્વાસ વધારે છે એ દર્શાવે છે. શ્રી મોદીએ લાલ કિલ્લા પરથી પોતાની પ્રશંસાને યાદ કરતા કહ્યું હતું કે, "દુનિયામાં ભારતની સંભવિતતા અને સફળતાના સંબંધમાં આટલી સકારાત્મક ભાવના આપણે અગાઉ ક્યારેય જોઈ નથી." શ્રી મોદીએ લાલ કિલ્લા પરથી પોતાની સ્વીકૃતિને યાદ કરતા કહ્યું હતું કે, "આ જ સમય છે, આ જ યોગ્ય સમય છે."

કોઈ પણ દેશની વિકાસયાત્રા દરમિયાન એક સમય એવો આવે છે, જ્યારે તમામ સંજોગો તેની તરફેણમાં હોય છે એ બાબત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, અત્યારે દેશ આગામી સદીઓ સુધી પોતાને મજબૂત બનાવે છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "હું આજે ભારત માટે એ જ સમય જોઉં છું. આ સમયગાળો અભૂતપૂર્વ છે. એક રીતે, દેશનું સદ્ગુણ ચક્ર શરૂ થયું છે." પીએમ મોદીએ સતત વધી રહેલા વિકાસ દર અને નાણાકીય ખાધમાં ઘટાડો, નિકાસમાં વધારો અને ચાલુ ખાતાની ખાધ ઓછી રહેવાનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું હતું કે, ઉત્પાદક રોકાણમાં રેકોર્ડ ઉંચી સપાટી જોવા મળી રહી છે અને ફુગાવો નિયંત્રણમાં છે, વધતી જતી તકો અને આવક, ગરીબીમાં ઘટાડો, વપરાશમાં વધારો અને કોર્પોરેટ નફાકારકતા અને બેંક એનપીએમાં રેકોર્ડ ઘટાડો થયો છે. પ્રધાનમંત્રીએ વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, ઉત્પાદન અને ઉત્પાદકતા બંનેમાં વધારો થઈ રહ્યો છે.

આ વર્ષના વચગાળાના બજેટને 'લોકપ્રિય બજેટ નહીં' ગણાવતા આર્થિક નિષ્ણાતો અને પત્રકારો દ્વારા કરવામાં આવેલી પ્રશંસા પર આનંદ વ્યક્ત કરતા પ્રધાનમંત્રીએ તેમની સમીક્ષાઓ બદલ તેમનો આભાર માન્યો હતો, પણ તેમણે બજેટના 'પ્રથમ સિદ્ધાંતો' અથવા સંપૂર્ણ નીતિ-નિર્માણ તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "તે પ્રથમ સિદ્ધાંતો છે - સ્થિરતા, સાતત્ય અને અવિરતતા" પ્રધાનમંત્રી મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે આ બજેટ આ સિદ્ધાંતોનું વિસ્તરણ છે.

કોરોનાવાયરસ રોગચાળા પર નજર નાખતા, પ્રધાનમંત્રીએ યાદ કર્યું કે કેવી રીતે તે પછીનો આખો સમયગાળો સમગ્ર વિશ્વની સરકારો માટે એક મોટી કસોટી બની ગયો, જ્યાં કોઈને પણ આરોગ્ય અને અર્થતંત્રના બે પડકારોનો સામનો કરવા વિશે કોઈ ચાવી નહોતી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ સમયગાળા દરમિયાન ભારતે જીવન બચાવવા પ્રાથમિકતા આપી હતી. "જો જીવન હોય, તો ત્યાં બધું જ છે." તેમણે જીવન રક્ષક સંસાધનો એકત્રિત કરવાના અને લોકોને જોખમોથી વાકેફ કરવાના સરકારના પ્રયત્નો પર પ્રકાશ પાડતા ટિપ્પણી કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે સરકારે ગરીબો માટે મફત રાશન પ્રદાન કરવાનો નિર્ણય લીધો છે, મેડ ઇન ઇન્ડિયા રસી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે અને રસીની ઝડપી ઉપલબ્ધતા પણ સુનિશ્ચિત કરી છે. "સરકારે આરોગ્ય અને આજીવિકા બંનેની માંગને ધ્યાનમાં લીધી છે." પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે, તેમણે મહિલાઓના ખાતામાં સીધા લાભ હસ્તાંતરણ, શેરી વિક્રેતાઓ અને નાના ઉદ્યોગસાહસિકોને નાણાકીય સહાય અને ખેતી સંબંધિત મુદ્દાઓને હલ કરવા માટેના પગલાંનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે સરકારે આપત્તિને તકમાં પરિવર્તિત કરવાનો સંકલ્પ લીધો. માગ વધારવા અને મોટા ઉદ્યોગોને મદદ કરવા માટે વધારે નાણાં છાપવાનાં નિષ્ણાતોનાં અભિપ્રાયને યાદ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, દુનિયાની ઘણી સરકારોએ અપનાવેલા આ અભિગમને પરિણામે ફુગાવાનું સ્તર વધ્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ આગળ કહ્યું, "અમારા પર પણ દબાણ લાવવાના ઘણા પ્રયત્નો કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ અમે જમીની વાસ્તવિકતાને જાણતા હતા અને તેને સમજી ગયા હતા. અમે અમારા અનુભવ અને અમારા અંતરાત્માના આધારે આગળ વધ્યા." પીએમ મોદીએ આજે અર્થવ્યવસ્થાની મજબૂત સ્થિતિ માટે ભારતની નીતિઓને શ્રેય આપ્યો, જે એક સમયે સવાલ ઉઠાવવામાં આવી રહ્યા હતા પરંતુ તે સાચી સાબિત થઈ હતી.

"ભારત એક કલ્યાણકારી રાજ્ય છે. સરકારની પ્રાથમિકતા સામાન્ય નાગરિકોનાં જીવનને સરળ બનાવવાની અને જીવનની ગુણવત્તા સુધારવાની છે." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, એક તરફ નવી યોજનાઓનું નિર્માણ થયું છે, ત્યારે બીજી તરફ સરકાર દરેક પાત્રતા ધરાવતાં લાભાર્થીને લાભ આપે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "અમે માત્ર વર્તમાનમાં જ નહીં, પણ દેશનાં ભવિષ્યમાં પણ રોકાણ કર્યું છે." પ્રધાનમંત્રીએ દરેક અંદાજપત્રમાં ચાર મુખ્ય પરિબળો પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને મૂડીગત ખર્ચ, કલ્યાણકારી યોજનાઓમાં અભૂતપૂર્વ રોકાણ, નકામા ખર્ચ પર નિયંત્રણ અને નાણાકીય શિસ્તના સ્વરૂપમાં વિક્રમી ઉત્પાદક ખર્ચનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સંતુલન જાળવવામાં આવ્યું હતું અને ચારેય વિષયોમાં નિર્ધારિત લક્ષ્યો પ્રાપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ઇચ્છિત લક્ષ્યાંકો હાંસલ કરવા માટે 'પૈસાની બચત એ કમાયેલા નાણાં છે'ના મંત્રને શ્રેય આપતાં પ્રધાનમંત્રીએ નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં વિવિધ પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. વિલંબને કારણે વધતા પ્રોજેક્ટ ખર્ચનો ઉલ્લેખ કરતા, પીએમ મોદીએ 2008 માં શરૂ કરવામાં આવેલા ઇસ્ટર્ન ડેડિકેટેડ ફ્રેઇટ કોરિડોર પ્રોજેક્ટનું ઉદાહરણ આપ્યું હતું અને માહિતી આપી હતી કે ગયા વર્ષે પૂર્ણ થયા પછી પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ 16,500 કરોડ રૂપિયાથી વધીને 50,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુ થઈ ગયો છે. તેમણે વર્ષ 1998માં શરૂ થયેલા આસામનાં બોગીબીલ પુલનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેનાં પ્રોજેક્ટનાં ખર્ચ વર્ષ 2018માં પૂર્ણ થયા પછી રૂ. 1100 કરોડથી વધીને રૂ. 5,000 કરોડ થઈ ગયો છે.

પ્રધાનમંત્રી મોદીએ સિસ્ટમમાં પારદર્શિતા લાવીને અને ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને દેશના નાણાં બચાવવા પર પણ ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, માત્ર કાગળ પર અસ્તિત્વ ધરાવતા 10 કરોડ બનાવટી લાભાર્થીઓથી છુટકારો મેળવવો, પ્રત્યક્ષ લાભ હસ્તાંતરણ સાથે ભંડોળના લિકેજનો અંત લાવવો, જેનાથી રૂ. 3.25 લાખ કરોડ ખોટા હાથોમાં ફસાઈ જવાથી રૂ. 3.25 લાખ કરોડ બચાવવામાં મદદ મળી છે, સરકારી ચીજવસ્તુઓની ખરીદી માટે જીઇએમ પોર્ટલ, જેના પરિણામે રૂ. 65,000 કરોડની બચત થઈ છે અને ઓઇલ ખરીદીમાં વિવિધતા લાવવાથી રૂ. 25,000 કરોડની બચત થશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "ગયા વર્ષે અમે પેટ્રોલમાં ઇથેનોલનું મિશ્રણ કરીને જ રૂ. 24,000 કરોડની બચત કરી હતી." તેમણે સ્વચ્છતા અભિયાનનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો જ્યાં સરકારે સરકારી ઇમારતોમાં પડેલા ઓફિસના જંકને વેચીને 1100 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સરકારી યોજનાઓ એવી રીતે ઊભી કરવામાં આવી છે કે, જેથી નાગરિકો નાણાંની બચત કરે. તેમણે જલ જીવન મિશનનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેમાં ગરીબો માટે પીવાનું સ્વચ્છ પાણી સુનિશ્ચિત કરવામાં આવ્યું હતું, જેથી પાણીજન્ય રોગોને કારણે થતી બીમારીઓ પર તેમનો ખર્ચ ઓછો થાય છે. આયુષ્માન ભારતનો ઉલ્લેખ કરતા પીએમ મોદીએ કહ્યું કે તેણે દેશના ગરીબોને 1 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવાથી બચાવ્યા છે જ્યારે પીએમ જન ઔષધિ કેન્દ્રોમાં 80 ટકા સસ્તી દવાઓ દ્વારા 30 હજાર કરોડ રૂપિયાની બચત થઈ છે.

શ્રી મોદીએ એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો કે, તેઓ ફક્ત વર્તમાન પેઢી માટે જ નહીં, પણ ભવિષ્યની ઘણી પેઢીઓ માટે પણ જવાબદાર છે. આમ, નીતિઓ અને નિર્ણયોમાં નાણાકીય વ્યવસ્થાપનને ટોચની અગ્રતા આપી છે.

વીજળીનું ઉદાહરણ આપતાં પ્રધાનમંત્રીએ એક કરોડ ઘરો માટે રૂફટોપ સોલર યોજનાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેમાં લોકો વીજળીનું ઉત્પાદન કરીને વીજળીનું બિલ શૂન્ય સુધી ઘટાડી શકે છે અને વધારાની વીજળી વેચીને પૈસા પણ કમાઈ શકે છે. તેમણે ઉજાલા યોજના હેઠળ પ્રદાન કરવામાં આવેલા એલઇડી બલ્બનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેણે વીજળીનાં બિલમાં રૂ. 20,000 કરોડની બચત કરવામાં મદદ કરી હતી.

પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, દેશમાં છેલ્લાં સાત દાયકાથી ગરીબી નાબૂદીનાં નારા લગાવવામાં આવી રહ્યાં છે, તેમ છતાં તેઓ પ્રભાવ પાડવામાં નિષ્ફળ રહ્યાં છે અને વાતાનુકૂલિત ઓરડાઓમાંથી સૂચનો આપનારા લોકો કરોડપતિ બની ગયા છે, જ્યારે ગરીબો ગરીબ રહ્યા છે. વર્ષ 2014 પછી પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સંપૂર્ણ કામગીરી શરૂ થઈ હતી, જેના પરિણામે છેલ્લાં 10 વર્ષમાં 25 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યાં છે. તેમણે આ માટે અમારી સરકારની નીતિઓને શ્રેય આપ્યો. "હું અહીં ગરીબીમાંથી આવ્યો છું તેથી હું જાણું છું કે ગરીબી સામે કેવી રીતે લડવું. આ દિશામાં આગળ વધીને આપણે દેશની ગરીબી ઓછી કરીશું અને આપણા દેશને વિકસિત બનાવીશું."

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "ભારતનું શાસન મોડલ એક સાથે બે પ્રવાહો પર આગળ વધી રહ્યું છે." તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, એક તરફ 20મી સદીનાં પડકારોનું સમાધાન થઈ રહ્યું છે, ત્યારે બીજી તરફ સરકાર 21મી સદીની આકાંક્ષાઓ પૂર્ણ કરવા માટે પ્રયાસરત છે. વિકાસનાં માપદંડોની સરખામણી કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ 11 કરોડ શૌચાલયોનું નિર્માણ કરવાનો અને અંતરિક્ષ ક્ષેત્રમાં નવી શક્યતાઓ ઊભી કરવાનો, ગરીબોને 4 કરોડ મકાનો પ્રદાન કરવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો, ત્યારે 10,000થી વધારે અટલ ટિંકરિંગ લેબ વિકસાવી હતી, ફ્રેઇટ કોરિડોર અને ડિફેન્સ કોરિડોરનું કામ પૂર્ણ કરીને 300થી વધારે મેડિકલ કોલેજોની સ્થાપના કરી હતી, વંદે ભારત ટ્રેનો દોડાવવાની સાથે સાથે દિલ્હી સહિત ઘણાં શહેરોમાં આશરે 10,000 ઇલેક્ટ્રિક બસોનું નિર્માણ કર્યું હતું. તેમણે કરોડો ભારતીયોને બેંકિંગ ક્ષેત્ર સાથે જોડવાનો અને ડિજિટલ ઇન્ડિયા અને ફિનટેક મારફતે વિવિધ સુવિધાઓ ઊભી કરવાનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો.

વધતી વિચારસરણીના અભિશાપને સ્પર્શતા, પ્રધાનમંત્રીએ સમજાવ્યું કે તે એક મર્યાદા બનાવે છે અને કોઈને તેની પોતાની ગતિએ આગળ વધવા દેતું નથી. તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે હાલની સરકાર સત્તામાં આવી ત્યારે અમલદારશાહીમાં પણ આવો જ મુદ્દો અસ્તિત્વમાં હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, પરિવર્તન લાવવા માટે તેમણે અગાઉની સરકારોની સરખામણીએ ઘણાં મોટા પાયે અને વધારે ઝડપથી કામ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. વર્ષ 2014 સુધી છેલ્લાં 10 વર્ષ સુધી કરવામાં આવેલા કાર્યોની સરખામણી પર પ્રકાશ ફેંકતા પીએમ મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, રેલવે લાઇનોનું વિદ્યુતીકરણ આશરે 20,000 કિમીથી વધીને 40,000 કિલોમીટર થઈ ગયું છે, ચાર લેન રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગોનું નિર્માણ 18,000 કિમીથી વધીને આશરે 30,000 કિમી થયું છે, મેટ્રો રેલ નેટવર્કનું વિસ્તરણ 250 કિમીથી વધીને 650 કિમીથી વધુ થઈ ગયું છે. વર્ષ 2019થી અત્યાર સુધી જલ જીવન મિશન અંગે પ્રધાનમંત્રીએ જાણકારી આપી હતી કે, છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં જ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં 10 કરોડ ઘરોને નળ દ્વારા પાણીનાં જોડાણો મળ્યાં છે, જે વર્ષ 2014 સુધીનાં સાત દાયકામાં ભારતમાં 3.5 કરોડ નળનાં પાણીનાં જોડાણો હતાં.

પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, વર્ષ 2014 અગાઉનાં 10 વર્ષમાં દેશ દ્વારા અનુસરવામાં આવેલી નીતિઓ વાસ્તવમાં દેશને ગરીબીનાં માર્ગે લઈ જઈ રહી છે અને ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, આ સંબંધમાં સંસદનાં બજેટ સત્રમાં પ્રસ્તુત શ્વેતપત્ર પણ સંસદનાં આ સત્રમાં પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે સ્કેમ અને પોલિસી પેરાલિસીસને કારણે વિશ્વભરના રોકાણકારોમાં ભારે નિરાશા તરફ ધ્યાન દોર્યું હતું, જેના કારણે રોકાણકારોનો વિશ્વાસ ગુમાવવાનું મોટું જોખમ ઉભું થયું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, હવે જ્યારે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા મજબૂત સ્થિતિમાં છે, ત્યારે સરકારે શ્વેતપત્રના રૂપમાં દેશ સમક્ષ સંપૂર્ણ સત્ય રજૂ કર્યું છે.

પ્રધાનમંત્રીએ દરેકને ખાતરી આપી હતી કે, "ભારત પ્રગતિની નવી ઊંચાઈઓ સર કરી રહ્યું છે." દરેકને ખાતરી આપી હતી કે, દેશ દુનિયામાં ત્રીજો સૌથી મોટા અર્થતંત્ર બનવાનાં માર્ગે અગ્રેસર છે. તેમણે વિશ્વાસ પણ વ્યક્ત કર્યો હતો કે વર્તમાન સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળમાં મોટા નિર્ણયો લેવામાં આવશે અને ભારતના વિકાસને નવી ગતિ આપવાની સાથે ગરીબી દૂર કરવાની નવી યોજનાઓની તૈયારીઓ પણ ચાલી રહી છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે 15 લાખથી વધુ લોકોના સૂચનોને ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યા છે. સંબોધનના સમાપનમાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "નવું ભારત સુપર સ્પીડ સાથે કામ કરશે. આ મોદીની ગેરંટી છે" .

*****

AP/GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com