28 నవంబర్ 2023న న్యూఢిల్లీలోని విజ్ఞాన్ భవన్‌లో మహిళా  శిశు అభివృద్ధి (ఎండబ్ల్యూసీడీ) మంత్రి స్మృతి జుబిన్ ఇరానీ 'గైడ్ ఆన్ జెండర్-ఇన్క్లూజివ్ కమ్యూనికేషన్'ని ప్రారంభించారు. "లింగం-ఇన్క్లూజివ్ కమ్యూనికేషన్" అనే గైడ్‌ను లాల్ తయారు చేశారు. యూఎన్ ఉమెన్  బిల్ & మెలిండా గేట్స్ ఫౌండేషన్ సహకారంతో బహదూర్ శాస్త్రి నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ (ఎల్బీఎస్ఎన్ఏఏ). వాటాదారులతో విస్తృతమైన సంప్రదింపుల ఫలితంగా, గైడ్ నిర్దిష్ట లింగం లేదా సామాజిక లింగం పట్ల పక్షపాతాన్ని నివారిస్తుంది  లింగ మూస పద్ధతులను తెలియజేసే లేదా విస్తరించే అవకాశం తక్కువగా ఉండే లింగం-కలిగిన భాష ఉపయోగంపై సిఫార్సులు  ఉదాహరణలను అందిస్తుంది. భారతదేశం  సుప్రీం కోర్ట్  భారతీయ పౌరుల అవసరాలకు అనుగుణంగా అనుకూలీకరించిన ఇతర జాతీయ  గ్లోబల్ బెస్ట్ ప్రాక్టీసుల ఆధారంగా "లింగ మూస పద్ధతులను ఎదుర్కోవడంపై హ్యాండ్‌బుక్" ఆధారంగా ఇంగ్లీష్, హిందీ  ఇతర ప్రాంతీయ భాషలలో భాషా వినియోగాన్ని గైడ్ కవర్ చేస్తుంది. గైడ్‌లో లింగ-సంబంధిత పునర్విమర్శల కోసం చెక్‌లిస్ట్  తదుపరి సూచన కోసం కీలక వనరులు కూడా ఉన్నాయి. గైడ్ ప్రభుత్వ అధికారులు, పౌర సేవకులు, మీడియా నిపుణులు, విద్యావేత్తలు  ఇతర వాటాదారులచే లింగాన్ని కలుపుకొని వ్రాయడం, సమీక్షించడం  పత్రాలు  కమ్యూనికేషన్‌ల అనువాదంలో సహాయం చేయడానికి ఉద్దేశించబడింది. దీని లక్ష్యం: అవగాహన పెంచడం, లింగ తటస్థత  చేరికకు నిబద్ధతతో రోజువారీ కమ్యూనికేషన్‌లను నావిగేట్ చేయడానికి వ్యక్తులను శక్తివంతం చేయడం  భాష సానుకూల మార్పుకు ఏజెంట్‌గా మారే సమాజం వైపు కథనాన్ని ప్రాథమికంగా మార్చడం. రోజువారీ భాషలో ఉన్న అవ్యక్త పక్షపాతాలను హైలైట్ చేయడం  గుర్తించడం ద్వారా, గైడ్ మార్పుకు ఉత్ప్రేరకంగా ఉపయోగపడుతుంది. ఆవిష్కరణ కార్యక్రమానికి ముఖ్య అతిథిగా స్మృతి జుబిన్ ఇరానీ, మహిళా శిశు అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి. ఈ కార్యక్రమంలో మహిళా శిశు అభివృద్ధి శాఖ సహాయ మంత్రి డాక్టర్ మహేంద్రభాయ్ ముంజ్‌పారా, మహిళా శిశు అభివృద్ధి శాఖ కార్యదర్శి  ఇండెవర్ పాండే, మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి  కె. శ్రీనివాస్, డైరెక్టర్  శ్రీరామ్ తరణికాంతి తదితరులు పాల్గొన్నారు. ఎల్బీఎస్ఎన్ఏఏ  ఛైర్‌పర్సన్, నేషనల్ జెండర్ అండ్ చైల్డ్ సెంటర్,  సుసాన్ ఫెర్గూసన్, కంట్రీ రిప్రజెంటేటివ్, యూఎన్ ఉమెన్,  హరి మీనన్, కంట్రీ డైరెక్టర్, బిల్ & మెలిండా గేట్స్ ఫౌండేషన్   దిశా పన్ను, డిప్యూటీ డైరెక్టర్  ఎగ్జిక్యూటివ్ డైరెక్టర్, నేషనల్ జెండర్ అండ్ చైల్డ్ సెంటర్, ఎల్బీఎస్ఎన్ఏఏ. వివిధ ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖలు  విభాగాలకు చెందిన సీనియర్ అధికారులు, యూఎన్ ఏజెన్సీల నిపుణులు, జాతీయ మహిళా కమిషన్, జాతీయ బాలల హక్కుల పరిరక్షణ కమిషన్ ప్రతినిధులు  ఇతర సీనియర్ ప్రముఖులు  నిపుణులు కూడా హాజరయ్యారు. మహిళలు సమాన భాగస్వాములు కావడమే కాకుండా మహిళలే నాయకత్వానికి ఆదర్శంగా నిలిచే సమాజాన్ని సృష్టించే ప్రయాణంలో ఈ గైడ్ ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయి అని డబ్ల్యూసీడీ రాష్ట్ర మంత్రి డాక్టర్ ముంజపర మహేంద్రభాయ్ వివరించారు. మహిళా సాధికారత కోసం ప్రభుత్వం చేపడుతున్న కీలక ప్రయత్నాలను డబ్ల్యూసీడీ కార్యదర్శి  ఇండెవర్ పాండే వివరించారు. మహిళల నేతృత్వంలోని అభివృద్ధి దిశగా దేశం చేస్తున్న ప్రయత్నాలలో జెండర్ ఇన్‌క్లూజివ్ కమ్యూనికేషన్‌పై ఈ గైడ్ ఎలా ఒక ఆస్తిగా పనిచేస్తుందో ఆయన హైలైట్ చేశారు. శ్రీనివాస్, మైనారిటీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ కార్యదర్శి, ఎల్‌బిఎస్ఎన్ఎఎ డైరెక్టర్‌గా ఉన్న సమయంలోనే మంత్రి  మార్గదర్శకత్వంలో ఇటువంటి 'గైడ్' రూపొందించే ఆలోచన ప్రారంభమైందని గుర్తు చేసుకున్నారు. స్మృతి జుబిన్ ఇరానీ,  ఈ సెమినల్ వర్క్‌ని ప్రారంభించడం అతని విశేషం. ఈ 'లెక్సికాన్' విడుదల శరవేగంగా జరిగిందని, ఎందుకంటే ఇది ప్రపంచంలో ఎక్కడైనా జరగడం ఇదే మొదటిదని ఆయన అన్నారు. ఎల్బీఎస్ఎన్ఏఏ డైరెక్టర్  నేషనల్ జెండర్ అండ్ చైల్డ్ సెంటర్ ఛైర్‌పర్సన్  రామ్ తరణికాంతి ఈ గైడ్  ప్రాముఖ్యతను తెలియజేసారు  “చరిత్రలో మొట్టమొదటిసారిగా, మేము అందరి గురించి మాట్లాడే సరైన కమ్యూనికేషన్ భాష గురించి మాట్లాడుతున్నాము. సమాన రూపాల్లో లింగాలు. భాష, అది కమ్యూనికేట్ చేసినప్పుడు, పారామితులను కూడా సెట్ చేస్తుంది  సంబంధాలను సెట్ చేస్తుంది." ఈ సందర్భంగా బీఎంజీఎఫ్ డైరెక్టర్  హరి మీనన్ తన ప్రసంగంలో, గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా, ముఖ్యంగా జీ20 అధ్యక్షుడిగా ఉన్న గత 12 నెలల్లో, భారతదేశం ప్రధానమంత్రి నిర్దేశించిన విజన్‌కు ఎలా రూపుదిద్దుకుంది.  అలా చేయడం ద్వారా భారతదేశం మహిళల సంభాషణను ప్రపంచ స్థాయికి అభివృద్ధిని నడిపించడంలో సహాయపడింది. కార్యక్రమంలో ఆమె ముఖ్య ప్రసంగంలో  స్త్రీ, శిశు అభివృద్ధి శాఖ మంత్రి స్మృతి జుబిన్ ఇరానీ లింగాన్ని కలుపుకొని భాషను ప్రోత్సహించాల్సిన అవసరం గురించి మాట్లాడారు. ప్రధాన మంత్రి  నరేంద్ర మోదీ మహిళల సారథ్యంలోని అభివృద్ధి దేశానికి జాతీయ ప్రాధాన్యతగా మారిందని, మహిళలకు సాధికారత కల్పించడంలో  లింగ భేదం లేకుండా అందరికీ సురక్షితమైన, సమానమైన  న్యాయమైన పర్యావరణ వ్యవస్థను రూపొందించడంలో మేము గొప్ప ప్రగతిని సాధిస్తున్నామని ఆమె అన్నారు. సముచితమైన భాషను ఉపయోగించడం ఈ ప్రయాణంలో కీలకమైన అంశం. ప్రధానమంత్రి ప్రత్యేక వికలాంగుల కోసం ఓడి జీ 'దివ్యాంగ్'ని ఉపయోగించడం సమాజానికి వ్యతిరేకంగా మూస పద్ధతులను ఎదుర్కోవడానికి సహాయపడింది  అనుసరించడానికి ఒక గొప్ప ఉదాహరణ. ముందురోజు, మంత్రిత్వ శాఖ "దివ్యాంగ్ చిల్డ్రన్ కోసం అంగన్‌వాడీ ప్రోటోకాల్"  మధ్యాహ్నం "లింగం కలుపుకొని - కమ్యూనికేషన్"పై గైడ్‌ని విడుదల చేసినందున ఈ రోజు చాలా ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉందని కూడా ఆమె చెప్పారు.  ఈ గైడ్ కారణంగా నేడు అధికార భాష ఎలా తాదాత్మ్యం  సమానత్వంతో అలంకరించబడిందో ఇరానీ హైలైట్ చేశారు. సానుకూల మార్పు తీసుకురావడానికి ఈ నిఘంటువు కాపీలను త్వరలో దేశవ్యాప్తంగా ప్రాంతీయ భాషల్లో అందుబాటులోకి తీసుకురావాలని కేంద్ర మంత్రి ఆకాంక్షించారు. లింగం-కలిగిన భాషను అవలంబించడం ద్వారా, మూస పద్ధతులను సవాలు చేయవచ్చు  అందరికీ మరింత గౌరవప్రదమైన  సమానమైన వాతావరణాన్ని ప్రోత్సహించగలమని మంత్రి ఉద్బోధించారు. ఈ సందర్భంగా ప్రముఖులు మాట్లాడుతూ భాష కేవలం భావవ్యక్తీకరణ సాధనం కాదన్నారు. అది మన విలువలు  సూత్రాల ప్రతిబింబం. మన సమాజంలో ఉన్న విభిన్న దృక్కోణాలు  గుర్తింపుల పట్ల సమర్ధవంతంగా మాత్రమే కాకుండా ఉన్నతమైన సున్నితత్వంతో కమ్యూనికేట్ చేయడానికి మన సివిల్ సర్వెంట్లకు సాధికారత కల్పించడంలో మార్గదర్శకాలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయని ప్రముఖులు చెప్పారు. గౌరవం  అవగాహన సంస్కృతిని పెంపొందించడం ద్వారా, మేము దాని పనితీరులో ప్రభావవంతంగా ఉండటమే కాకుండా చేరిక  తాదాత్మ్యంతో ప్రతిధ్వనించే పరిపాలనా వాతావరణాన్ని సృష్టించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాము. ఈ మార్గదర్శకాలు మా పౌర సేవకులకు, ప్రత్యేకించి  సాధారణ పౌరులకు, వారి కమ్యూనికేషన్ అందరికీ సమానమైన సానుకూల సామాజిక మార్పుకు ఉత్ప్రేరకంగా ఉండేలా చూసుకోవడానికి రోడ్‌మ్యాప్‌ను అందిస్తాయి.

***