પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં દ્વારકા ખાતે ઇન્ડિયા ઇન્ટરનેશનલ કન્વેન્શન એન્ડ એક્સ્પો સેન્ટર – 'યશોભૂમિ'નો પ્રથમ તબક્કો દેશને સમર્પિત કર્યો હતો. 'યશોભૂમિ'માં ભવ્ય કન્વેન્શન સેન્ટર, મલ્ટીપલ એક્ઝિબિશન હોલ અને અન્ય સુવિધાઓ છે. તેમણે વિશ્વકર્મા જયંતિના પ્રસંગે પરંપરાગત કારીગરો અને શિલ્પકારો માટે 'પીએમ વિશ્વકર્મા યોજના' પણ શરૂ કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્માનો લોગો, ટેગલાઇન અને પોર્ટલ પણ લોંચ કર્યા હતા. તેમણે આ પ્રસંગે કસ્ટમાઇઝ્ડ સ્ટેમ્પશીટ, ટૂલ કિટ ઇ-બુકલેટ અને વીડિયો પણ બહાર પાડ્યા હતા. પ્રધાનમંત્રીએ 18 લાભાર્થીઓને વિશ્વકર્મા પ્રમાણપત્રનું વિતરણ કર્યું હતું.

આ પ્રસંગે પહોંચ્યા બાદ પ્રધાનમંત્રીએ ગુરુ-શિષ્ય પરંપરા અને ન્યૂ ટેકનોલોજી – પ્રદર્શનની મુલાકાત લીધી હતી. તેમણે યશોભૂમિના 3ડી મોડલનું પણ નિરીક્ષણ કર્યું હતું. દિવસની શરૂઆતમાં પ્રધાનમંત્રીએ દ્વારકા સેક્ટર 21થી નવા મેટ્રો સ્ટેશન 'યશોભૂમિ દ્વારકા સેક્ટર 25' સુધી દિલ્હી એરપોર્ટ મેટ્રો એક્સપ્રેસ લાઇનનાં વિસ્તરણનું ઉદઘાટન કર્યું હતું.

આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતા પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વકર્મા જયંતિના પ્રસંગે તેમની શુભેચ્છા પાઠવી હતી અને કહ્યું હતું કે, આ પરંપરાગત કારીગરો અને શિલ્પકારોને સમર્પિત છે. તેમણે દેશભરના લાખો વિશ્વકર્મા સાથે જોડાવાની તક મળતાં આનંદ વ્યક્ત કર્યો હતો. તેમણે આ પ્રસંગે પ્રદર્શિત પ્રદર્શનની મુલાકાત લેવા અને કારીગરો અને કારીગરો સાથે વાતચીત કરવાના મહાન અનુભવ પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે નાગરિકોને આ પ્રસંગની મુલાકાત લેવા પણ અનુરોધ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, લાખો કારીગરો અને તેમનાં પરિવારો માટે પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા યોજના આશાનું કિરણ બનીને આવી રહી છે.

ઇન્ટરનેશનલ કન્વેન્શન એન્ડ એક્સ્પો સેન્ટર – યશોભૂમિના સંબંધમાં પ્રધાનમંત્રીએ શાનદાર સુવિધાના નિર્માણમાં શ્રમિક અને વિશ્વકર્માના યોગદાનને સ્વીકાર્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે, "આજે હું 'યશોભૂમિ' દેશનાં દરેક કાર્યકર્તાને, દરેક વિશ્વકર્માને સમર્પિત કરું છું." તેમણે આજના કાર્યક્રમ સાથે જોડાયેલા વિશ્વકર્માઓને કહ્યું હતું કે, 'યશોભૂમિ' તેમનાં સર્જનોને વિશ્વ અને વૈશ્વિક બજારો સાથે જોડતું જીવંત કેન્દ્ર બનશે.

પ્રધાનમંત્રીએ દેશના રોજિંદા જીવનમાં વિશ્વકર્માના યોગદાન અને મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ ટિપ્પણી કરી હતી કે, ટેકનોલોજીમાં પ્રગતિ થઈ હોય, વિશ્વકર્મા સમાજમાં હંમેશા મહત્ત્વપૂર્ણ રહેશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, વિશ્વકર્માઓને માન્યતા મળે અને તેમને ટેકો મળે તે સમયની માંગ છે.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, "સરકાર સન્માન વધારવા, ક્ષમતાઓ વધારવા અને વિશ્વકર્માની સમૃદ્ધિ વધારવા ભાગીદાર તરીકે આગળ આવી છે." શિલ્પકારો અને શિલ્પકારોના 18 કેન્દ્રિત ક્ષેત્રો પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે સુથાર, લુહાર, સુવર્ણકારો, શિલ્પકારો, કુંભાર, મોચી, દરજી, કડિયા, હેરડ્રેસર, વોશરમેન વગેરેને પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા યોજનામાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે અને આ ખર્ચ 13,000 કરોડ રૂપિયા થશે.

પોતાનાં વિદેશ પ્રવાસો દરમિયાન કારીગરો સાથે વાત કરતાં પોતાનાં વ્યક્તિગત અનુભવને યાદ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ હાથથી નિર્મિત ઉત્પાદનોની વધતી જતી માગ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, મોટી કંપનીઓનાં વિશ્વનાં દેશો તેમનાં કામને લઘુ ઉદ્યોગસાહસિકોને સુપરત કરે છે. "આ આઉટસોર્સ કરેલું કામ આપણા વિશ્વકર્મા મિત્રો પાસે આવવું જોઈએ અને તેઓ વૈશ્વિક સપ્લાય ચેઇનનો એક ભાગ બની જાય છે, અમે આ માટે કામ કરી રહ્યા છીએ. એટલે જ આ યોજના વિશ્વકર્મા મિત્રોને આધુનિક યુગમાં લઈ જવાનો પ્રયાસ છે."

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આ બદલાતાં સમયમાં વિશ્વકર્મા મિત્રો માટે તાલીમ, ટેકનોલોજી અને સાધનો મહત્ત્વપૂર્ણ છે." કુશળ કારીગરો અને વ્યવસાયોને તાલીમ આપવાનાં વિવિધ પગલાં વિશે વિસ્તૃત જાણકારી આપી હતી. તેમણે માહિતી આપી હતી કે તાલીમ સમય દરમિયાન વિશ્વકર્મા મિત્રોને દરરોજ ૫૦૦ રૂપિયા ભથ્થું આપવામાં આવશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આધુનિક ટૂલકિટ માટે 15 હજાર રૂપિયાની ટૂલકિટ વાઉચર પણ આપવામાં આવશે અને સરકાર ઉત્પાદનોના બ્રાન્ડિંગ, પેકેજિંગ અને માર્કેટિંગમાં મદદ કરશે. તેમણે કહ્યું કે, ટૂલકીટ ફક્ત જીએસટી નોંધાયેલી દુકાનમાંથી જ ખરીદવામાં આવે અને આ સાધનો મેડ ઇન ઇન્ડિયા હોવા જોઈએ.

વિશ્વકર્માઓ માટે કોલેટરલ-ફ્રી ફાઇનાન્સની જોગવાઈનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, જ્યારે ગેરંટી માંગવામાં આવે છે, ત્યારે તે ગેરંટી મોદી દ્વારા આપવામાં આવે છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે વિશ્વકર્મા મિત્રોને ખૂબ ઓછા વ્યાજ સાથે કોઈ કોલેટરલ માંગ્યા વિના ૩ લાખ રૂપિયા સુધીની લોન મળશે.

કેન્દ્રની સરકાર વંચિતોના વિકાસને પ્રાથમિકતા આપે છે." પ્રધાનમંત્રીએ 'એક જિલ્લો, એક ઉત્પાદન' યોજના પર પ્રકાશ પાડતા કહ્યું હતું કે, જે દરેક જિલ્લામાંથી વિશિષ્ટ ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપે છે. તેમણે પ્રધાનમંત્રી સ્વનિધિ યોજના મારફતે શેરી વિક્રેતાઓ માટે બેંકનાં દ્વાર ખોલવાનો અને 'દિવ્યાંગો' માટે વિશેષ સુવિધાઓ ઊભી કરવાનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "મોદી એવા લોકો માટે છે, જેમની પાસે તેમની પરવા કરવા માટે કોઈ નથી." તેમણે કહ્યું કે તેઓ અહીં સેવા કરવા, ગૌરવપૂર્ણ જીવન આપવા અને સેવાઓની ડિલિવરી નિષ્ફળતા વિના થાય તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે આવ્યા છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, "આ મોદીની ગેરંટી છે."

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, જી20 ક્રાફ્ટ બાઝારમાં ટેકનોલોજી અને પરંપરાના જોડાણના પરિણામને વિશ્વ સાક્ષી બન્યું છે. મુલાકાતી મહાનુભાવો માટેની ભેટોમાં પણ વિશ્વકર્મા મિત્રોના ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, "વોકલ ફોર લોકલ પ્રત્યેનું આ સમર્પણ સમગ્ર દેશની જવાબદારી છે." તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, 'પહેલા આપણે વોકલ ફોર લોકલ બનવું પડશે અને પછી આપણે લોકલ ગ્લોબલને જ લેવી પડશે.'

દેશમાં આગામી ગણેશ ચતુર્થી, ધનતેરસ, દીપાવલી અને અન્ય તહેવારોનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ દેશના દરેક નાગરિકને સ્થાનિક ઉત્પાદનો ખરીદવા વિનંતી કરી હતી, ખાસ કરીને જેમાં દેશના વિશ્વકર્માઓએ યોગદાન આપ્યું છે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આજનું વિકસિત ભારત દરેક ક્ષેત્રમાં પોતાની એક નવી ઓળખ ઊભી કરી રહ્યું છે." પ્રધાનમંત્રીએ ભારત મંડપમનો ઉલ્લેખ કરીને કહ્યું હતું કે, આ મંડપમ સમગ્ર વિશ્વમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે અને યશોભૂમિએ વધારે ભવ્યતા સાથે આ પરંપરાને આગળ વધારી છે. "યશોભૂમિનો સંદેશો મોટેથી અને સ્પષ્ટ છે. અહીં યોજાનારી કોઈ પણ ઘટના સફળતા અને ખ્યાતિ પ્રાપ્ત કરશે." તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, યશોભૂમિ ભવિષ્યના ભારતને પ્રદર્શિત કરવાનું માધ્યમ બનશે.

તેમણે કહ્યું હતું કે, ભારતની ભવ્ય આર્થિક ક્ષમતા અને વાણિજ્યિક સ્નાયુને પ્રદર્શિત કરવા માટે આ દેશની રાજધાનીમાં એક યોગ્ય કેન્દ્ર છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, આ મલ્ટિમોડલ કનેક્ટિવિટી અને પીએમ ગાતિશક્તિ એમ બંનેને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે મેટ્રો દ્વારા કેન્દ્રને પ્રદાન કરવામાં આવતી કનેક્ટિવિટી વિશે વાત કરીને અને આજે મેટ્રો ટર્મિનલનું ઉદઘાટન કરીને આ બાબતનું ઉદાહરણ આપ્યું હતું. તેમણે એ બાબત પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, યશોભૂમિની ઇકોસિસ્ટમ વપરાશકર્તાઓની મુસાફરી, કનેક્ટિવિટી, રહેઠાણ અને પ્રવાસનની જરૂરિયાતોનું ધ્યાન રાખશે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, બદલાતા સમયની સાથે વિકાસ અને રોજગારીનાં નવા ક્ષેત્રો વિકસી રહ્યાં છે. તેમણે એ વાત પર ભાર મૂક્યો કે કોઈ પણ વ્યક્તિએ પચાસથી સાઠ વર્ષ પહેલાં ભારતમાં આવા પ્રમાણ અને પ્રમાણના આઈટી ક્ષેત્રની કલ્પના પણ નહીં કરી હોય. ત્રીસથી પાંત્રીસ વર્ષ પહેલાં સોશ્યલ મિડિયા પણ કાલ્પનિક હતું એમ એણે ઉમેર્યું હતું. કોન્ફરન્સ ટૂરિઝમના ભવિષ્ય પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ ક્ષેત્ર ભારત માટે પુષ્કળ સંભવિતતા ધરાવે છે અને તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આ ક્ષેત્રનું મૂલ્ય રૂ. 25,000 કરોડથી વધારે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, વિશ્વમાં દર વર્ષે 32 હજારથી વધુ મોટા પ્રદર્શનો અને એક્સ્પોનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેમાં કોન્ફરન્સ ટૂરિઝમ માટે આવતા લોકો સામાન્ય પ્રવાસી કરતાં વધારે નાણાં ખર્ચે છે. શ્રી મોદીએ એ બાબત તરફ પણ ધ્યાન દોર્યું હતું કે, આટલા મોટા ઉદ્યોગમાં ભારતનો હિસ્સો માત્ર એક ટકા જેટલો જ છે અને ભારતમાં ઘણી મોટી કંપનીઓ દર વર્ષે વિદેશમાં પ્રવાસ કરીને પોતાનાં કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે. તેમણે વધુમાં ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારત હવે કોન્ફરન્સ ટૂરિઝમ માટે પણ પોતાને તૈયાર કરી રહ્યું છે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, કોન્ફરન્સ ટૂરિઝમ પણ ત્યાં જ પ્રગતિ કરશે, જ્યાં કાર્યક્રમો, બેઠકો અને પ્રદર્શનો માટે જરૂરી સંસાધનો હશે, એટલે ભારત મંડપમ અને યશોભૂમિ કેન્દ્ર હવે દિલ્હીને કોન્ફરન્સ ટૂરિઝમનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર બનાવશે. લાખો યુવાનોને રોજગારી મળવાની સંભાવના છે. ભવિષ્યમાં, "યશોભૂમિ એક એવું સ્થળ બની જશે જ્યાં વિશ્વભરના દેશોમાંથી લોકો આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદો, બેઠકો અને પ્રદર્શનો માટે આવશે."

પ્રધાનમંત્રીએ યશોભૂમિમાં હિતધારકોને આમંત્રણ આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું, "આજે હું વિશ્વભરના દેશોમાંથી પ્રદર્શન અને ઇવેન્ટ ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા લોકોને દિલ્હી આવવાનું આમંત્રણ આપું છું. હું દેશના દરેક ક્ષેત્રના પૂર્વ-પશ્ચિમ-ઉત્તર-દક્ષિણના ફિલ્મ ઉદ્યોગ અને ટીવી ઉદ્યોગને આમંત્રણ આપીશ. તમે અહીં તમારા એવોર્ડ સમારંભો, ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ યોજો છો, અહીં પ્રથમ ફિલ્મ શો યોજો છો. હું ઇન્ટરનેશનલ ઇવેન્ટ કંપનીઓ, એક્ઝિબિશન સેક્ટર સાથે સંકળાયેલા લોકોને ભારત મંડપમ અને યશોભૂમિમાં જોડાવા આમંત્રણ આપું છું."

પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, ભારત મંડપમ અને યશોભૂમિ ભારતનાં આતિથ્ય સત્કાર, શ્રેષ્ઠતા અને ભવ્યતાનાં પ્રતીક બનશે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "ભારત મંડપમ અને યશોભૂમિ બંને ભારતીય સંસ્કૃતિ અને અત્યાધુનિક સુવિધાઓનો સંગમ છે તથા આ ભવ્ય સંસ્થાઓ ભારતની ગાથાને દુનિયા સમક્ષ વ્યક્ત કરે છે." તેમણે કહ્યું હતું કે, આ નવા ભારતની આકાંક્ષાઓને પણ પ્રતિબિંબિત કરે છે, જે પોતાનાં માટે શ્રેષ્ઠ સુવિધાઓની ઇચ્છા ધરાવે છે. શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, "મારા શબ્દો પર ધ્યાન આપો." શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, "ભારત હવે અટકવાનું નથી." તેમણે નાગરિકોને આગળ વધતાં રહેવા, નવા લક્ષ્યાંકો ઊભા કરવા, તેમના માટે પ્રયાસો કરવા અને વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારતને એક વિકસિત દેશમાં પરિવર્તિત કરવા અપીલ કરી હતી. સંબોધનના સમાપનમાં પ્રધાનમંત્રીએ તમામ નાગરિકોએ કઠોર પરિશ્રમ કરવાની અને ખભેખભો મિલાવીને કામ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો. શ્રી મોદીએ અંતમાં જણાવ્યું હતું કે, "આપણા વિશ્વકર્માના સાથીઓ મેક ઇન ઇન્ડિયાનું ગૌરવ છે અને આ ઇન્ટરનેશનલ કન્વેન્શન સેન્ટર વિશ્વને આ ગૌરવ પ્રદર્શિત કરવા માટેનું માધ્યમ બનશે."

આ પ્રસંગે કેન્દ્રીય નાણાં મંત્રી શ્રીમતી નિર્મલા સીતારમણ, કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી પિયુષ ગોયલ, કેન્દ્રીય શિક્ષણ, કૌશલ્ય વિકાસ અને ઉદ્યોગસાહસિકતા મંત્રી શ્રી ધર્મેન્દ્ર પ્રધાન, કેન્દ્રીય સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી નારાયણ રાણે અને કેન્દ્રીય સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગ મંત્રી શ્રી ભાનુ પ્રતાપ સિંહ વર્મા ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

પશ્ચાદ ભૂમિ

યશોભૂમિ

દ્વારકા ખાતે 'યશોભૂમિ' કાર્યરત થતાં દેશમાં બેઠકો, સંમેલનો અને પ્રદર્શનોનું આયોજન કરવા માટે વૈશ્વિક કક્ષાનું માળખું ઊભું કરવાનું પ્રધાનમંત્રીનું વિઝન વધુ મજબૂત બનશે. કુલ 8.9 લાખ ચોરસ મીટરથી વધુ પ્રોજેક્ટ એરિયા અને કુલ 1.8 લાખ ચોરસ મીટરથી વધુ બિલ્ટ-અપ એરિયા ધરાવતી 'યશોભૂમિ'ને વિશ્વની સૌથી મોટી એમઆઇસીઇ (મીટિંગ્સ, ઇન્સેન્ટિવ્સ, કોન્ફરન્સ અને એક્ઝિબિશન) સુવિધાઓમાં સ્થાન મળશે.

આશરે રૂ. 5400 કરોડના ખર્ચે તૈયાર થયેલી 'યશોભૂમિ'માં ભવ્ય કન્વેન્શન સેન્ટર, મલ્ટીપલ એક્ઝિબિશન હોલ અને અન્ય સુવિધાઓ છે. 73 હજાર ચોરસ મીટરથી વધુ વિસ્તારમાં બાંધવામાં આવેલા આ કન્વેન્શન સેન્ટરમાં 15 કન્વેન્શન રૂમનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં મેઇન ઓડિટોરિયમ, ગ્રાન્ડ બોલરૂમ અને 11,000 પ્રતિનિધિઓને રાખવાની કુલ ક્ષમતા ધરાવતા 13 મીટિંગ રૂમનો સમાવેશ થાય છે. કન્વેન્શન સેન્ટર દેશનો સૌથી મોટો એલઇડી મીડિયા અગ્રભાગ ધરાવે છે. કન્વેન્શન સેન્ટરનો સંપૂર્ણ હોલ આશરે 6,000 મહેમાનોની બેઠક ક્ષમતાથી સજ્જ છે. ઓડિટોરિયમમાં સૌથી વધુ નવીન ઓટોમેટેડ સીટિંગ સિસ્ટમ છે, જે ફ્લોરને સપાટ ફ્લોર અથવા વિવિધ બેઠકોની ગોઠવણી માટે ઓડિટોરિયમ-સ્ટાઇલ ટાયર્ડ સીટિંગ બનાવવાની મંજૂરી આપે છે. ઓડિટોરિયમમાં ઉપયોગમાં લેવાતા લાકડાના ફ્લોર અને એકોસ્ટિક વોલ પેનલ્સ મુલાકાતી માટે વિશ્વ કક્ષાનો અનુભવ સુનિશ્ચિત કરશે. અનોખી પાંખડીની છત ધરાવતો ગ્રાન્ડ બોલરૂમ લગભગ 2,500 મહેમાનોને હોસ્ટ કરી શકે છે. તેમાં એક વિસ્તૃત ખુલ્લો વિસ્તાર પણ છે જે ૫૦૦ લોકો સુધી બેસી શકે છે. આઠ માળમાં ફેલાયેલા ૧૩ મીટિંગ રૂમ વિવિધ ભીંગડાની વિવિધ બેઠકો યોજવાની કલ્પના કરવામાં આવી છે.

યશોભૂમિ' વિશ્વના સૌથી મોટા એક્ઝિબિશન હોલમાંનો એક પણ આપે છે. 1.07 લાખ ચોરસ મીટરમાં નિર્માણ પામેલા આ એક્ઝિબિશન હોલનો ઉપયોગ પ્રદર્શનો, વેપાર મેળાઓ અને વ્યાવસાયિક કાર્યક્રમોના આયોજન માટે થશે તથા પરસાળના ભવ્ય અવકાશ સાથે જોડવામાં આવશે, જેને તાંબાની છત સાથે વિશિષ્ટ રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો છે, જે વિવિધ સ્કાયલાઇટ્સ મારફતે અવકાશમાં પ્રકાશને ફિલ્ટર કરે છે. પરસાળમાં મીડિયા રૂમ, વીવીઆઈપી લાઉન્જ, ક્લોક સુવિધાઓ, મુલાકાતીઓની માહિતી કેન્દ્ર અને ટિકિટિંગ જેવા વિવિધ સપોર્ટ એરિયા હશે.

'યશોભૂમિ'માં તમામ જાહેર પરિભ્રમણ વિસ્તારોની રચના એવી રીતે કરવામાં આવી છે કે તે કન્વેન્શન સેન્ટરની આઉટડોર સ્પેસ સાથે સાતત્યનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. તે ટેરાઝો ફ્લોરના સ્વરૂપમાં ભારતીય સંસ્કૃતિથી પ્રેરિત પદાર્થો અને પદાર્થોથી બનેલું છે, જેમાં બ્રાસ ઇનલે રંગોળીની પેટર્ન, સ્થગિત ધ્વનિ-શોષક ધાતુના સિલિન્ડરો અને પ્રકાશિત પેટર્નવાળી દિવાલોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.

'યશોભૂમિ' પણ ટકાઉપણા પ્રત્યેની મજબૂત પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે કારણ કે તે 100% ગંદાપાણીના પુનઃઉપયોગ, વરસાદી પાણીના સંગ્રહની જોગવાઈઓ સાથે અત્યાધુનિક ગંદાપાણીના શુદ્ધિકરણ પ્રણાલીથી સજ્જ છે અને કેમ્પસને સીઆઇઆઇની ઇન્ડિયન ગ્રીન બિલ્ડિંગ કાઉન્સિલ (આઇજીબીસી) તરફથી પ્લેટિનમ સર્ટિફિકેટ મળ્યું છે.

મુલાકાતીઓની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે 'યશોભૂમિ' પણ હાઈટેક સુરક્ષા જોગવાઈઓથી સજ્જ છે. 3000થી વધુ કાર માટે અંડરગ્રાઉન્ડ કાર પાર્કિંગની સુવિધા પણ 100થી વધુ ઇલેક્ટ્રિક ચાર્જિંગ પોઇન્ટથી સજ્જ છે.

યશોભૂમિ'ને નવા મેટ્રો સ્ટેશન 'યશોભૂમિ દ્વારકા સેક્ટર ૨૫' ના ઉદઘાટન સાથે દિલ્હી એરપોર્ટ મેટ્રો એક્સપ્રેસ લાઇન સાથે પણ જોડવામાં આવશે. નવા મેટ્રો સ્ટેશન પર ત્રણ સબવે હશે –  એક 735 મીટર લાંબો સબવે હશે, જે સ્ટેશનને એક્ઝિબિશન હોલ, કન્વેન્શન સેન્ટર અને સેન્ટ્રલ એરિના સાથે જોડે છે. અન્ય દ્વારકા એક્સપ્રેસવે પર એન્ટ્રી/એક્ઝિટને જોડશે; જ્યારે ત્રીજું મેટ્રો સ્ટેશનને 'યશોભૂમિ'ના ભાવિ એક્ઝિબિશન હોલના પરસાળ સાથે જોડશે.

પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા

પરંપરાગત હસ્તકલામાં રોકાયેલા લોકોને ટેકો આપવા માટે પ્રધાનમંત્રીનું સતત ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. આ ધ્યાન માત્ર કારીગરો અને કારીગરોને આર્થિક રીતે ટેકો આપવાની ઇચ્છાથી પ્રેરિત નથી, પરંતુ વર્ષો જૂની પરંપરા, સંસ્કૃતિ અને વૈવિધ્યસભર વારસાને જીવંત રાખવા અને સ્થાનિક ઉત્પાદનો, કળા અને હસ્તકલા દ્વારા વિકસિત થવાની ઇચ્છાથી પ્રેરિત છે.

પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્માને રૂ. 13,000 કરોડનાં ખર્ચ સાથે કેન્દ્ર સરકાર સંપૂર્ણ ભંડોળ પૂરું પાડશે. આ યોજના હેઠળ વિશ્વકર્માનું બાયોમેટ્રિક આધારિત પીએમ વિશ્વકર્મા પોર્ટલનો ઉપયોગ કરીને કોમન સર્વિસ સેન્ટર્સ દ્વારા નિ:શુલ્ક નોંધણી કરાવવામાં આવશે. તેમને પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા પ્રમાણપત્ર અને ઓળખપત્ર, મૂળભૂત અને અદ્યતન તાલીમ સાથે સંકળાયેલા કૌશલ્યને અપગ્રેડ કરવા, રૂ. 15,000નું ટૂલકિટ પ્રોત્સાહન, રૂ. 1 લાખ (પ્રથમ હપ્તા) સુધી કોલેટરલ-ફ્રી ક્રેડિટ સપોર્ટ અને 5 ટકાના રાહત દરે ₹2 લાખ (બીજો હપ્તો) અને ₹2 લાખ (બીજો હપ્તો) મારફતે માન્યતા પ્રદાન કરવામાં આવશે, ડિજિટલ વ્યવહારો અને માર્કેટિંગ સપોર્ટ માટે પ્રોત્સાહન પ્રદાન કરવામાં આવશે.

આ યોજનાનો ઉદ્દેશ વિશ્વકર્મા દ્વારા તેમના હાથ અને સાધનો સાથે કામ કરીને ગુરુ-શિષ્ય પરંપરા અથવા પરંપરાગત કૌશલ્યોની પરિવાર-આધારિત પ્રેક્ટિસને મજબૂત અને સંવર્ધન કરવાનો છે. પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્માનું મુખ્ય ધ્યાન કારીગરો અને શિલ્પકારોનાં ઉત્પાદનો અને સેવાઓની ગુણવત્તા તેમજ પહોંચમાં સુધારો કરવા તથા સ્થાનિક અને વૈશ્વિક મૂલ્ય શ્રુંખલાઓ સાથે સંકલિત થાય એ સુનિશ્ચિત કરવા પર કેન્દ્રિત છે.

આ યોજના ભારતભરના ગ્રામીણ અને શહેરી વિસ્તારોમાં કારીગરો અને શિલ્પકારોને ટેકો પૂરો પાડશે. પ્રધાનમંત્રી વિશ્વકર્મા હેઠળ અઢાર પરંપરાગત હસ્તકલાને આવરી લેવામાં આવશે. તેમાં (1) કાર્પેન્ટરનો સમાવેશ થાય છે; (2) બોટ ઉત્પાદક; (3) શસ્ત્રાગાર; (૪) લુહાર ; (5) હેમર અને ટૂલ કિટ મેકર; (6) લોકસ્મિથ; (૭) ગોલ્ડસ્મિથ; (8) પોટર; (9) શિલ્પકાર, સ્ટોન બ્રેકર; (10) મોચી (શૂઝમીથ/ફૂટવેર કારીગર); (૧૧) મેસન (રાજમિસ્ટ્રી); (12) બાસ્કેટ/મેટ/સાવરણી બનાવનાર/કોઈર વણકર, (13) ઢીંગલી અને રમકડાની બનાવટ (પરંપરાગત); (14) બાર્બર; (15) માળા બનાવનાર; (16) વોશરમેન; (17) દરજી; અને (18) ફિશિંગ નેટ મેકર સામેલ છે.

CB/GP/JD