માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે આજે મીડિયા એન્ટિટીઓ, ઓનલાઈન જાહેરાત મધ્યસ્થી અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ સહિત તમામ હિતધારકોને કોઈપણ સ્વરૂપમાં સટ્ટાબાજી/જુગાર પર જાહેરાતો/પ્રમોશનલ સામગ્રી બતાવવાથી તાત્કાલિક દૂર રહેવાની સલાહ આપી છે. તેણે ઉમેર્યું છે કે આ એડવાઈઝરીનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળતા વિવિધ કાયદાઓ હેઠળ ભારત સરકાર તરફથી યોગ્ય કાર્યવાહીને આમંત્રણ આપી શકે છે.

મંત્રાલયે એજન્ટોના નેટવર્ક સામે કેન્દ્ર સરકારની તાજેતરની કાર્યવાહીનો ઉલ્લેખ કર્યો છે કે જેમણે જુગાર એપ્લિકેશનના વપરાશકર્તાઓ પાસેથી નોંધપાત્ર નાણાં એકત્ર કર્યા હતા જેણે પછીથી ભંડોળને ભારતની બહાર ફેંકી દીધું હતું તે પુનરોચ્ચાર કરવા માટે કે જુગાર/સટ્ટાબાજીના પ્લેટફોર્મની જાહેરાતો ગ્રાહકો માટે, ખાસ કરીને યુવાનો અને બાળકો માટે નોંધપાત્ર નાણાકીય અને સામાજિક-આર્થિક જોખમ ઊભું કરે છે. તેણે વધુમાં ઉમેર્યું છે કે આ મિકેનિઝમ મની લોન્ડરિંગ નેટવર્ક સાથે જોડાણ ધરાવે છે, જેનાથી દેશની નાણાકીય સુરક્ષા જોખમાય છે.

મંત્રાલયે એડવાઈઝરીમાં કહ્યું છે કે આ ગેરકાયદેસરતાઓ સાથે, એવી પણ સંભાવના છે કે આવી જાહેરાતો માટે કાળા નાણાંનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તે માટે, મંત્રાલયે નોંધ્યું છે કે જાહેરાત મધ્યસ્થી અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ સહિતની કેટલીક મીડિયા સંસ્થાઓ, ક્રિકેટ ટુર્નામેન્ટ સહિતની મુખ્ય રમતગમતની ઘટનાઓ દરમિયાન સટ્ટાબાજી અને જુગારના પ્લેટફોર્મની પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ જાહેરાતોને મંજૂરી આપી રહી છે. વધુમાં, મંત્રાલયે અવલોકન કર્યું છે કે રમતગમતની મોટી ઈવેન્ટ, ખાસ કરીને ક્રિકેટ દરમિયાન આવા સટ્ટાબાજી અને જુગારના પ્લેટફોર્મને પ્રોત્સાહન આપવાનું વલણ છે અને આવી જ એક મહત્વપૂર્ણ આંતરરાષ્ટ્રીય ઈવેન્ટ હવેથી થોડા દિવસોમાં શરૂ થઈ રહી છે.

મંત્રાલયે મીડિયા પ્લેટફોર્મને સટ્ટાબાજી/જુગારના પ્લેટફોર્મને જાહેર કરવા સામે ચેતવણી આપવા માટે એડવાઈઝરી જારી કરી છે. ઓનલાઈન એડવર્ટાઈઝમેન્ટ મધ્યસ્થીઓને પણ સલાહ આપવામાં આવી છે કે તેઓ ભારતીય પ્રેક્ષકો તરફ આવી જાહેરાતોને ટાર્ગેટ ન કરે. મંત્રાલય દ્વારા 13.06.2022, 03.10.2022 અને 06.04.2023ના રોજ જારી કરાયેલ એડવાઈઝરીઝ આ માટે જારી કરવામાં આવી હતી. આ એડવાઈઝરીમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે સટ્ટાબાજી અને જુગાર એક ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિ છે અને તેથી કોઈપણ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર આવી પ્રવૃત્તિઓની પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે જાહેરાતો/પ્રચાર કરીને ગ્રાહક સુરક્ષા અધિનિયમ, 2019, પ્રેસ કાઉન્સિલ એક્ટ 1978 વગેરે સહિત વિવિધ કાયદાઓનું ઉલ્લંઘન કરે છે.

વધુમાં, ઇન્ફર્મેશન ટેક્નોલોજી (મધ્યસ્થી માર્ગદર્શિકા અને ડિજિટલ મીડિયા એથિક્સ કોડ) નિયમો, 2021ના તાજેતરમાં સંશોધિત નિયમ 3 (1) (b) એ જોગવાઈ કરે છે કે મધ્યસ્થીઓ પોતે જ વાજબી પ્રયાસો કરશે અને તેના કમ્પ્યુટર સંસાધનના ઉપયોગકર્તાઓને આના માટે કારણભૂત બનાવશે નહીં. કોઈપણ માહિતી હોસ્ટ, પ્રદર્શિત, અપલોડ, સંશોધિત, પ્રકાશિત, પ્રસારિત, સંગ્રહ, અપડેટ અથવા શેર કરવી કે જે “ઓનલાઈન ગેમના સ્વભાવમાં છે જે માન્ય ઓનલાઈન ગેમ તરીકે ચકાસાયેલ નથી; (x) જાહેરાત અથવા સરોગેટ જાહેરાત અથવા ઓનલાઈન ગેમના પ્રમોશન કે જે માન્ય ઓનલાઈન ગેમ નથી, અથવા આવી કોઈ ઓનલાઈન ગેમ ઓફર કરતી કોઈપણ ઓનલાઈન ગેમિંગ મધ્યસ્થી છે;”

એડવાઈઝરી સાથે અગાઉની એડવાઈઝરી નીચેની લિંક પર ઉપલબ્ધ છે.

https://mib.gov.in/sites/default/files/Advisory%20dated%2025.08.2023%20with%20enclosures.pdf

CB/GP/JD