મહાનુભાવો,

મહિલાઓ અને સજ્જનો

નમસ્કાર!

ભારતના 1.4 બિલિયન લોકો વતી, હું તમને ભારતમાં અને મારા ગૃહ રાજ્ય ગુજરાતમાં ખૂબ જ ઉષ્માસભર આવકાર આપું છું. તમને આવકારવામાં મારી સાથે ૨૪ લાખ ડૉક્ટરો, ૩૫ લાખ નર્સો, ૧૩ લાખ પેરામેડિક્સ, ૧૬ લાખ ફાર્માસિસ્ટ્સ અને લાખો અન્ય લોકો છે, જે ભારતમાં હેલ્થકેર ક્ષેત્ર સાથે સંકળાયેલા છે.

મિત્રો,

ગાંધીજીએ આરોગ્યને એટલો મહત્ત્વનો મુદ્દો માન્યો કે તેમણે આ વિષય પર ''કી ટુ હેલ્થ'' નામનું પુસ્તક લખ્યું. તેમણે કહ્યું હતું કે, સ્વસ્થ હોવું એટલે વ્યક્તિનાં મન અને શરીર સંવાદિતા અને સંતુલનની સ્થિતિમાં હોય. ખરેખર, આરોગ્ય એ જીવનનો પાયો છે. ભારતમાં સંસ્કૃતમાં આપણી એક કહેવત છે :

''आरोग्यं परमं भाग्यं स्वास्थ्यं सर्वार्थसाधनम्''

એટલે કે '' આરોગ્ય એ અંતિમ સંપત્તિ છે, અને સારા સ્વાસ્થ્ય સાથે દરેક કાર્ય પૂર્ણ કરી શકાય છે''.

મિત્રો,

કોવિડ -19 રોગચાળાએ આપણને યાદ અપાવ્યું છે કે આપણા નિર્ણયોના કેન્દ્રમાં આરોગ્ય હોવું જોઈએ. તેણે અમને આંતરરાષ્ટ્રીય સહકારનું મૂલ્ય પણ દર્શાવ્યું હતું, પછી ભલે તે દવા અને રસીની ડિલિવરીમાં હોય, અથવા આપણા લોકોને ઘરે પાછા લાવવામાં હોય. કોવેક્સિન મૈત્રી પહેલ હેઠળ, ભારતે 100 થી વધુ દેશોને 300 મિલિયન રસી ડોઝ આપ્યા હતા, જેમાં વૈશ્વિક દક્ષિણના ઘણા લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે. સ્થિતિસ્થાપકતા એ આ સમયની સૌથી મોટી શીખ બની છે. વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય વ્યવસ્થા પણ સ્થિતિસ્થાપક હોવી જોઈએ. આપણે આગામી આરોગ્ય કટોકટીને રોકવા, તૈયારી કરવા અને પ્રતિસાદ આપવા માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. આજની એકબીજા સાથે જોડાયેલી દુનિયામાં આ ખાસ કરીને મહત્વપૂર્ણ છે. જેમ કે આપણે રોગચાળા દરમિયાન જોયું, વિશ્વના એક ભાગમાં આરોગ્યની સમસ્યાઓ ખૂબ જ ટૂંકા સમયમાં વિશ્વના અન્ય ભાગોને અસર કરી શકે છે.

મિત્રો,

ભારતમાં અમે સંપૂર્ણ અને સર્વસમાવેશક અભિગમને અનુસરી રહ્યા છીએ. અમે સ્વાસ્થ્ય સાથે સંબંધિત માળખાગત સુવિધાઓનું વિસ્તરણ કરી રહ્યાં છીએ, ચિકિત્સાની પરંપરાગત પદ્ધતિઓને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યાં છીએ અને તમામને વાજબી ખર્ચે હેલ્થકેર પ્રદાન કરી રહ્યાં છીએ. આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસની વૈશ્વિક ઉજવણી સમગ્રતયા આરોગ્ય માટેની સાર્વત્રિક ઇચ્છાનો પુરાવો છે. આ વર્ષ 2023ને આંતરરાષ્ટ્રીય બાજરી વર્ષ તરીકે ઉજવવામાં આવી રહ્યું છે. બાજરી અથવા શ્રી અન્ના ભારતમાં જાણીતા છે, તેના કેટલાક સ્વાસ્થ્ય લાભો છે. અમારું માનવું છે કે સાકલ્યવાદી સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારી દરેકની સ્થિતિસ્થાપકતા વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. ગુજરાતમાં જામનગરમાં ડબ્લ્યુએચઓ ગ્લોબલ સેન્ટર ફોર ટ્રેડિશનલ મેડિસિનની સ્થાપના આ દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. અને, જી20 આરોગ્ય મંત્રીઓની બેઠકની સાથે પરંપરાગત ચિકિત્સા પર ડબ્લ્યુએચઓ ગ્લોબલ સમિટનું આયોજન તેની સંભવિતતાનો ઉપયોગ કરવાના પ્રયાસોને વધુ તીવ્ર બનાવશે. પરંપરાગત દવાઓનો વૈશ્વિક ભંડાર બનાવવાનો આ આપણો સંયુક્ત પ્રયાસ હોવો જોઈએ.

મિત્રો,

આરોગ્ય અને પર્યાવરણ સજીવ રીતે જોડાયેલાં છે. સ્વચ્છ હવા, પીવાનું સુરક્ષિત પાણી, પૂરતું પોષણ અને સુરક્ષિત આશ્રય એ આરોગ્યના મુખ્ય પરિબળો છે. જળવાયુ અને સ્વાસ્થ્ય પહેલના શુભારંભની દિશામાં લેવામાં આવેલા પગલાં માટે હું તમને અભિનંદન આપું છું. એન્ટી-માઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સના ખતરાને પહોંચી વળવા માટે લેવામાં આવેલા પગલાં પણ પ્રશંસનીય છે. એએમઆર એ વૈશ્વિક જાહેર આરોગ્ય અને અત્યાર સુધીની તમામ ફાર્માસ્યુટિકલ પ્રગતિઓ માટે એક ગંભીર જોખમ છે. મને એ વાતની પણ ખુશી છે કે જી20 હેલ્થ વર્કિંગ ગ્રુપે ''એક સ્વાસ્થ્ય''ને પ્રાથમિકતા આપી છે. ''એક પૃથ્વી, એક આરોગ્ય''ની અમારી દ્રષ્ટિએ સમગ્ર ઇકોસિસ્ટમ - મનુષ્યો, પ્રાણીઓ, છોડ અને પર્યાવરણ માટે સારા સ્વાસ્થ્યની કલ્પના કરી છે. આ સુગ્રથિત દૃષ્ટિકોણમાં કોઈને પણ પાછળ ન છોડવાનો ગાંધીજીનો સંદેશ છે.

મિત્રો,

આરોગ્ય પહેલની સફળતામાં જનભાગીદારી મુખ્ય પરિબળ છે. અમારા રક્તપિત્ત નાબૂદી અભિયાનની સફળતાનું તે એક મુખ્ય કારણ હતું. ટીબી નાબૂદી પરનો અમારો મહત્ત્વાકાંક્ષી કાર્યક્રમ જનભાગીદારીને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે. અમે દેશના લોકોને બનવા માટે હાકલ કરી છે नि-क्षय मित्र, અથવા ''ટીબીના નાબૂદી માટેના મિત્રો''. આ અંતર્ગત લગભગ 10 લાખ દર્દીઓને નાગરિકોએ દત્તક લીધા છે. હવે અમે ટીબી નાબૂદી માટેનાં અમારાં માર્ગે અગ્રેસર છીએ, જે વર્ષ 2030નાં વૈશ્વિક લક્ષ્યાંકથી પણ અગાઉ ટીબીને નાબૂદ કરવાનાં માર્ગે અગ્રેસર છે.

મિત્રો,

આપણા પ્રયાસોને સમાન અને સર્વસમાવેશક બનાવવા માટે ડિજિટલ સોલ્યુશન્સ અને નવીનતાઓ ઉપયોગી માધ્યમ છે. દૂર-દૂરથી દર્દીઓ ટેલિ-મેડિસિન દ્વારા ગુણવત્તાયુક્ત સંભાળ મેળવી શકે છે. ભારતના રાષ્ટ્રીય મંચ ઇ-સંજીવનીએ અત્યાર સુધીમાં 140 મિલિયન ટેલિ-હેલ્થ કન્સલ્ટેશનની સુવિધા આપી છે. ભારતના કોવોઇન પ્લેટફોર્મે માનવ ઇતિહાસમાં સૌથી મોટા રસીકરણ અભિયાનની સફળતાપૂર્વક સુવિધા આપી છે. તેણે 2.4 અબજથી વધુ રસીના ડોઝની ડિલિવરી અને વૈશ્વિક સ્તરે ચકાસી શકાય તેવા રસીકરણ પ્રમાણપત્રોની રીઅલ-ટાઇમ ઉપલબ્ધતાનું સંચાલન કર્યું હતું. ડિજિટલ હેલ્થ પરની ગ્લોબલ ઇનિશિયેટિવ વિવિધ ડિજિટલ સ્વાસ્થ્ય પહેલોને એક જ મંચ પર લાવશે. ચાલો આપણે જાહેર હિત માટે આપણી નવીનતાઓ ખોલીએ. ચાલો આપણે ભંડોળના ડુપ્લિકેશનને ટાળીએ. ચાલો આપણે ટેકનોલોજીની સમાન ઉપલબ્ધતાની સુવિધા આપીએ. આ પહેલથી ગ્લોબલ સાઉથના દેશો હેલ્થ-કેર ડિલિવરીમાં રહેલા અંતરને બંધ કરી શકશે. તે આપણને સાર્વત્રિક સ્વાસ્થ્ય કવચ હાંસલ કરવાના આપણા ધ્યેયની એક ડગલું નજીક લઈ જશે.

મિત્રો,

પ્રાચીન ભારતીય માનવતા માટેની ઇચ્છા સાથે હું સમાપન કરું છું : सर्वे भवन्तु सुखिनः, सर्वे सन्तु निरामयः એટલે કે, 'બધા ખુશ રહે, બધા બીમારીથી મુક્ત થઈ શકે'. હું તમને તમારા વિચાર-વિમર્શમાં સફળતાની શુભેચ્છા પાઠવું છું.

આભાર!

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com