ಗ್ರಾಹಕರ ವ್ಯವಹಾರಗಳು, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆಯು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು (ಖ್ಯಾತರು), ಪ್ರಭಾವಿಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಚುವಲ್ ಪ್ರಭಾವಿಗಳಿಗೆ (Virtual Influencers) ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇವು ಜೂನ್ 9, 2022 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ‘ತಪ್ಪುದಾರಿಗೆಳೆಯುವ ಜಾಹೀರಾತುಗಳ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ತಪ್ಪುದಾರಿಗೆಳೆಯುವ ಜಾಹೀರಾತುಗಳಿಗಾಗಿ ಅನುಮೋದನೆಗಳ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ 2022’ರ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳಾಗಿವೆ. ಇದು 20 ಜನವರಿ 2023 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ "ಎಂಡಾರ್ಸ್ಮೆಂಟ್ ನೋ-ಹೌಸ್!" ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಕಿರುಪುಸ್ತಕದ ಬದಲಿಗೆ ಇದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು, ಪ್ರಭಾವಿಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಚುವಲ್ ಪ್ರಭಾವಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಭಾವಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯ, ಆಯುಷ್ ಸಚಿವಾಲಯ, ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎಫ್ಎಸ್ಎಸ್ಎಐ) ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಜಾಹೀರಾತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಮಂಡಳಿ (ಎಎಸ್ಸಿಐ) ಸೇರಿದಂತೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ  ವಿವರವಾದ ಚರ್ಚೆಯ ನಂತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. 

ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು ತಪ್ಪುದಾರಿಗೆಳೆಯುವ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು, ಆಧಾರರಹಿತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇಮ ಅನುಮೋದನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾಹಿತಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವಾಗ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಕ್ಲೈಮ್ಗಳನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ   ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಫಿಟ್ನೆಸ್ ತಜ್ಞರು ತಾವು ನೈಜ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಆರೋಗ್ಯ/ಫಿಟ್ನೆಸ್ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಪರರು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ತಿಳಿಸಬೇಕು.

ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು, ಪ್ರಭಾವಿಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಚುವಲ್ ಪ್ರಭಾವಿಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರು ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೈದ್ಯರಂತೆ ನಟಿಸುವವರು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವಾಗ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಧೃಡಪಡಿಸುವಾಗ ಸ್ಪಷ್ಟ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು. ವೃತ್ತಿಪರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಲಹೆ, ರೋಗನಿರ್ಣಯ ಅಥವಾ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಅವರ ಜಾಹಿರಾತಿನ ಮಾತುಗಳನ್ನು  ಪರಿಗಣಿಸಬಾರದು ಎಂದು ವೀಕ್ಷಕರು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅವರು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯೂಟ್ರಾಸ್ಯುಟಿಕಲ್ಗಳಿಂದ ಪಡೆದಂತಹ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು, ರೋಗ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಥವಾ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಚೇತರಿಕೆಯ ವಿಧಾನಗಳು ಅಥವಾ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಂತಹ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡುವಾಗ ಈ ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆ ಅಗತ್ಯ.   ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನುಮೋದನೆಗಳು, ಪ್ರಚಾರಗಳು ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯ-ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ  ಈ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಅಥವಾ  ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸತಕ್ಕದ್ದು.

ಸಾಮಾನ್ಯ ಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸಲಹೆಗಳಾದ 'ನೀರು ಕುಡಿಯಿರಿ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೇಟೆಡ್ ಆಗಿರಿ', 'ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ವ್ಯಾಯಾಮ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿರಿ', 'ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್,ಟಿವಿ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪರದೆಯ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ', 'ಸಾಕಷ್ಟು ಒಳ್ಳೆಯ ನಿದ್ರೆ ಪಡೆಯಿರಿ', 'ವೇಗವಾಗಿ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅರಿಶಿನ ಹಾಲು ಕುಡಿಯಿರಿ', 'ಸನ್ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಬಳಸಿ ಹಾನಿಕಾರಕ ಯುವಿ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರತಿದಿನ', 'ಉತ್ತಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಾಗಿ ಕೂದಲಿಗೆ ಎಣ್ಣೆ ಹಚ್ಚುವುದು', ಇತ್ಯಾದಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಅಥವಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿರುವುದು ಈ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ಪಡೆದಿದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು, ಪ್ರಭಾವಿಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಚುವಲ್ ಪ್ರಭಾವಿಗಳು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಆರೋಗ್ಯ ತಜ್ಞರು ಅಥವಾ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಗಾರರಾಗಿ  ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಸಲಹೆಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥನೀಯ ವಾಸ್ತವ ಸಂಗತಿಗಳಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆರೋಗ್ಯದ ಸಮರ್ಥನೆಯನ್ನು   ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.  ವೃತ್ತಿಪರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಆರೋಗ್ಯ ವೃತ್ತಿಪರರೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಲು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಯಾವಾಗಲೂ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆಯು ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆ 2019 ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ದಂಡನೆಗೆ  ಅರ್ಹವಾಗುತ್ತವೆ.

ಇಲಾಖೆಯು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ. ಈ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಯು ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ಭೇಟಿ ನೀಡಿ:

https://consumeraffairs.nic.in/sites/default/files/fileuploads/latestnews/Additional%20Influencer%20Guidelines%20for%20Health%20and%20Wellness%20Celebrities%2C%20Influencers%20and%20Virtual%20Influencers.pdf

****