ગ્રાહક બાબતો, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ મંત્રાલય હેઠળના ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે આરોગ્ય અને સુખાકારીના ક્ષેત્રમાં સેલિબ્રિટીઝ, ઈન્ફ્લ્યુએન્સર્સ અને વર્ચ્યુઅલ ઈન્ફ્લ્યુએન્સર્સ માટે વધારાની માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી છે. આ માર્ગદર્શિકાઓ ગેરમાર્ગે દોરતી જાહેરાતો અને ગેરમાર્ગે દોરતી જાહેરાતો, 2022 માટે સમર્થન નિવારણ માટેની માર્ગદર્શિકાઓનું મહત્ત્વનું વિસ્તરણ છે, જે 9 જૂન, 2022ના રોજ જાહેર કરવામાં આવી હતી અને "એન્ડોર્સમેન્ટ નો-હાઉઝ! (Endorsement Know-hows!)" માર્ગદર્શિકા પુસ્તિકાના બદલામાં 20 જાન્યુઆરી 2023ના રોજ પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી.

આ આરોગ્ય અને સુખાકારી સેલિબ્રિટીઓ, ઈન્ફ્લ્યુએન્સર્સ અને વર્ચ્યુઅલ ઈન્ફ્લ્યુએન્સર્સ માટે વધારાના ઈન્ફ્લ્યુએન્સર માર્ગદર્શિકાઓ સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય, આયુષ મંત્રાલય, ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (એફએસએસએઆઈ) અને એડવર્ટાઇઝિંગ સ્ટાન્ડર્ડ્સ કાઉન્સિલ ઓફ ઇન્ડિયા (એએસસીઆઈ) સહિત તમામ હિતધારકો સાથે વિસ્તૃત ચર્ચા કર્યા પછી વિકસાવવામાં આવી છે.

વધારાની માર્ગદર્શિકાઓનો હેતુ ગેરમાર્ગે દોરતી જાહેરાતો, અસમર્થિત દાવાઓ સાથે વ્યવહાર કરવાનો અને આરોગ્ય અને સુખાકારીના સમર્થનમાં પારદર્શિતાની ખાતરી કરવાનો છે. માર્ગદર્શિકા હેઠળ, પ્રમાણિત તબીબી પ્રેક્ટિશનર્સ અને આરોગ્ય અને તંદુરસ્તી નિષ્ણાતોએ જ્યારે માહિતીની આપ-લે, ઉત્પાદનો અથવા સેવાઓને પ્રોત્સાહન આપતી વખતે અથવા આરોગ્ય-સંબંધિત કોઈ પણ દાવા કરતી વખતે માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થાઓ પાસેથી પ્રમાણપત્રો મેળવ્યા હોય, તેમણે જાહેર કરવું પડશે કે તેઓ પ્રમાણિત આરોગ્ય/ફિટનેસ નિષ્ણાતો અને તબીબી પ્રેક્ટિશનર્સ છે.

સેલિબ્રિટીઓ, ઈન્ફ્લ્યુએન્સર અને વર્ચ્યુઅલ ઈન્ફ્લ્યુએન્સર, જેઓ પોતાને આરોગ્ય નિષ્ણાતો અથવા તબીબી પ્રેક્ટિશનર્સ તરીકે રજૂ કરે છે, જ્યારે માહિતીની આપ-લે કરે છે, ઉત્પાદનો અથવા સેવાઓને પ્રોત્સાહન આપે છે અથવા આરોગ્ય-સંબંધિત કોઈપણ દાવા કરે છે, ત્યારે તેમણે સ્પષ્ટ ડિસ્ક્લેમર પ્રદાન કરવું આવશ્યક છે, જે ઓડિયન્સ માટે સુનિશ્ચિત કરે કે તેમના સમર્થનને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ, નિદાન અથવા સારવારના વિકલ્પ તરીકે જોવું જોઈએ નહીં.

ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓ અને ન્યુટ્રાસ્યુટિકલ્સ, રોગ નિવારણ, સારવાર અથવા ઉપચાર, તબીબી પરિસ્થિતિઓ, પુનઃપ્રાપ્તિ પદ્ધતિઓ અથવા રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા વગેરે સહિતના આરોગ્યના ફાયદાઓ જેવા વિષયો પર વાત કરતી વખતે અથવા દાવા કરતી વખતે આ જાહેરાત અથવા ડિસ્ક્લેમર જરૂરી છે. આ જાહેરાત અથવા ડિસ્ક્લેમરને સમર્થન, બઢતી અથવા આરોગ્ય-સંબંધિત દાવાઓ કરવાના કોઈ પણ પ્રસંગે પ્રદર્શિત કરવું જોઈએ.

'પાણી પીવો અને હાઇડ્રેટેડ રહો', 'નિયમિત કસરત કરો અને શારીરિક રીતે સક્રિય રહો', 'બેઠક અને સ્ક્રીન ટાઇમ ઘટાડો', 'પૂરતી સારી ઊંઘ મેળવો', 'ઝડપથી સાજા થવા માટે હળદરવાળું દૂધ પીવો', 'હાનિકારક યુવી કિરણો સામે રક્ષણ મેળવવા માટે દરરોજ સનસ્ક્રીનનો ઉપયોગ કરો', 'વધુ સારા વિકાસ માટે વાળમાં તેલ લગાવો' વગેરે જેવી સામાન્ય તંદુરસ્તી અને આરોગ્યલક્ષી સલાહો વગેરે ચોક્કસ ઉત્પાદનો અથવા સેવાઓ સાથે સંકળાયેલી નથી અથવા ચોક્કસ આરોગ્યની સ્થિતિ અથવા પરિણામોને લક્ષ્યાંકિત કરતા નથી, તેથી આ નિયમોમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે.

જો કે, આરોગ્ય નિષ્ણાતો અથવા તબીબી પ્રેક્ટિશનર્સ તરીકે પોતાને રજૂ કરતા આ સેલિબ્રિટીઝ, ઈન્ફ્લ્યુએન્સર અને વર્ચ્યુઅલ ઈન્ફ્લ્યુએન્સર માટે તેમના વ્યક્તિગત મંતવ્યો અને વ્યાવસાયિક સલાહ વચ્ચે સ્પષ્ટપણે તફાવત પારખવો અને પ્રમાણિત તથ્યો વિના ચોક્કસ આરોગ્ય દાવાઓ કરવાથી દૂર રહેવું મહત્વપૂર્ણ છે. હંમેશાં ભલામણ કરવામાં આવે છે કે ઓડિયન્સને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ અને ઉત્પાદનો અથવા સેવાઓ વિશે સંપૂર્ણ માહિતી મેળવવા માટે આરોગ્યસંભાળ વ્યાવસાયિકો સાથે સલાહ લેવા પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે.

DoCA સક્રિયપણે આ માર્ગદર્શિકાઓનું નિરીક્ષણ અને અમલ કરશે. ઉલ્લંઘનથી ગ્રાહક સુરક્ષા અધિનિયમ ૨૦૧૯ અને કાયદાની અન્ય સંબંધિત જોગવાઈઓ હેઠળ દંડ થઈ શકે છે.

આ વિભાગ, ખાસ કરીને વધુને વધુ પ્રભાવશાળી ડિજિટલ સ્પેસમાં ગ્રાહકોના હિતોનું રક્ષણ કરવા અને વાજબી અને પારદર્શક બજારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. આ માર્ગદર્શિકા ઉદ્યોગને વધુ મજબૂત બનાવશે અને ગ્રાહકોના હિતોનું રક્ષણ કરશે.

નવી માર્ગદર્શિકા અંગે વધુ માહિતી માટે મુલાકાત લોઃ

https://consumeraffairs.nic.in/sites/default/files/fileuploads/latestnews/Additional%20Influencer%20Guidelines%20for%20Health%20and%20Wellness%20Celebrities%2C%20Influencers%20and%20Virtual%20Influencers.pdf

CB/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com