નેહરુ મેમોરિયલ મ્યુઝિયમ એન્ડ લાઈબ્રેરી સોસાયટીની એક ખાસ બેઠકમાં તેનું નામ બદલીને 'પ્રાઈમ મિનિસ્ટર મ્યુઝિયમ એન્ડ લાઈબ્રેરી સોસાયટી' કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. વિશેષ બેઠકની અધ્યક્ષતા સંરક્ષણ મંત્રી શ્રી રાજનાથ સિંહે કરી હતી, જેઓ સોસાયટીના ઉપાધ્યક્ષ પણ છે.

2016માં, પ્રધાનમંત્રી શ્રી મોદીએ તીન મૂર્તિ કોમ્પ્લેક્સ, નવી દિલ્હી ખાતે ભારતના તમામ પ્રધાનમંત્રીઓને સમર્પિત એક સંગ્રહાલય સ્થાપવાનો વિચાર રજૂ કર્યો હતો. 25-11-2016ના રોજ યોજાયેલી તેની 162મી બેઠકમાં NMMLની એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલે તીન મૂર્તિ એસ્ટેટ ખાતે મ્યુઝિયમ ઑફ ઓલ પ્રાઇમ મિનિસ્ટર્સના નિર્માણ પ્રોજેક્ટની દરખાસ્તને મંજૂરી આપી હતી. તીન મૂર્તિ એસ્ટેટમાં તમામ પ્રધાનમંત્રીઓના સંગ્રહાલયના નિર્માણનો પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થયો છે અને 21મી એપ્રિલ 2022થી પ્રધાનમંત્રીનું મ્યુઝિયમ સામાન્ય લોકો માટે ખોલવામાં આવ્યું છે.

એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલને પાછળથી લાગ્યું કે સંસ્થાનું નામ વર્તમાન પ્રવૃત્તિઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જેમાં હવે સ્વતંત્ર ભારતમાં લોકશાહીની સામૂહિક યાત્રાને દર્શાવતું સંગ્રહાલય શામેલ છે. રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં પ્રત્યેક પ્રધાનમંત્રીના યોગદાનને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને તેનું પ્રદર્શન કરે છે. મ્યુઝિયમની શરૂઆત પુનર્નિર્મિત અને નવીનીકૃત નહેરુ મ્યુઝિયમ ઈમારતથી થાય છે અને શ્રી જવાહરલાલ નેહરુના જીવન અને યોગદાનને અદ્યતન ટેકનોલોજી સાથે અદ્યતન રીતે પ્રદર્શિત કરે છે. નવી ઇમારતમાં સ્થિત આ મ્યુઝિયમ દર્શાવે છે કે કેવી રીતે આપણા પ્રધાનમંત્રીઓએ વિવિધ પડકારો વચ્ચેથી દેશને બહાર કાઢીને દેશના સર્વાંગી વિકાસને સુનિશ્ચિત કર્યો છે. તે તમામ પ્રધાનમંત્રીઓને ઓળખે છે, ત્યાંથી સાચા અર્થમાં સંસ્થાકીય યાદોને લોકશાહી બનાવે છે.

એક્ઝિક્યુટિવ કાઉન્સિલના અધ્યક્ષ શ્રી નૃપેન્દ્ર મિશ્રાએ તેમના સ્વાગત પ્રવચનમાં નામ બદલવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતાં કહ્યું કે, પ્રધાનમંત્રીનું સંગ્રહાલય લોકશાહી પ્રત્યે દેશની ઊંડી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે અને તેથી સંસ્થાનું નામ તેના નવા સ્વરૂપને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

સંરક્ષણ મંત્રી અને સોસાયટીના ઉપાધ્યક્ષ શ્રી રાજનાથ સિંહે તેમના સંબોધનમાં સંસ્થાના નવા સ્વરૂપમાં નામ બદલવાના પ્રસ્તાવને આવકાર્યો હતો કારણ કે શ્રી જવાહરલાલ નેહરુથી લઈને શ્રી નરેન્દ્ર મોદી સુધીના તમામ પ્રધાનમંત્રીઓના યોગદાન અને વિવિધ પડકારોને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમના દ્વારા સામનો કરવો પડ્યો. તેની સાથે વ્યવહાર કરવાની વ્યૂહરચના દર્શાવે છે.

પ્રધાનમંત્રીના કાર્યાલયને એક સંસ્થા તરીકે વર્ણવતા અને વિવિધ પ્રધાનમંત્રીઓની સફરને મેઘધનુષના વિવિધ રંગો સાથે સરખાવતા શ્રી રાજનાથ સિંહે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે મેઘધનુષ્ય સુંદર હોય તે માટે તમામ રંગોને પ્રમાણસર દર્શાવવા જોઈએ. આમ આ ઠરાવ દ્વારા આપણા તમામ ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રીઓને સન્માનિત કરવા માટે તેનું નામ બદલવામાં આવ્યું છે અને તે લોકતાંત્રિક પણ છે.

YP/GP/JD