Ka Tnat Environment, Forest and Climate Change

La rakhe ia ka World Environment Day 2023 da kaba peit bniah ia ka Mission LiFE

Ai jingkren u Myntri Rangbah Duh ha ka jingialang lyngba ka video message da kaba ban jur halor ka LiFE bad ka jingpeit bniah ka India ia ka roi ka par ha ka ioh ka kot ha ryngkat ka jingpynneh ia ka mariang.



Ai jingkren u Bhupender Yadav ha ka prokram ban rakhe ia ka World Environment Day

Iaid lyngba ka jingpyni digital shaphang ka Lifestyle for Environment (LiFE)

Plie paidbah ia ka jingpyntreikam ia ka rukom treikam Amrit Dharohar ha kaba iadei bad ki jaka Ramsar bad ka Mangrove Initiative for Shoreline Habitats and Tangible Incomes (MISHTI)



Pynkup burom ia kiba jop ia ka jingkhot ia ki jingai jingmut na kylleng ka pyrthei halor ka LiFE



Pyllait paidbah ia lai tylli ki kot halor ka LiFE: Thinking for Our Planet, Thought Leadership for LiFE and Mindful Living

Ka jingpyni ia ki kam Amrit Dharohar bad MISHTI ha kylleng ka ri

Posted On: 05 JUN 2023 4:39PM by PIB Shillong

Ka tnat Mariang, Khlaw bad Jingkylla ka Suinbneng jong ka Sorkar India ka la pynlong ia ka jingrakhe ia ka World Environment Day ha ka 5 tarik u Jylliew 2023 da kaba peit bniah ia ka Mission LiFE. Ia ka jingpyrkhat halor ka LiFE, lane ka Lifestyle for Environment la wanrah da u Myntri Rangbah Duh ha ka World Leaders' Summit ha Glasgow ha ka COP26, ha kaba u la kyntu ia ka jingbuddien jong ka pyrthei ban pdiang ia ki rukom im ki bym ktah ia ka mariang.

Kum shi bynta ka Mission LiFE, ka thup jong 75 tylli ki kam ki dei kiba la ithuh ha 7 tylli ki phang – tyngkai ia ka um, tyngkai ia ka bording, pynduna ka jingpynmih jaboh, pynduna ia ki jaboh mar elektrik, pynduna ia ki plastik, pdiang ia ki rukom bam ba lah ban iaineh, bad pdiang ia ki rukom im kiba kyntiew ia ka koit ka khiah. Ka phang jong ka jingrakhe ia ka World Environment Day mynta u snem ka long “Ki jingpynbeit ia ki jingeh kiba iadei bad ki jaboh plastik”, ka phang kaba iahap bad kawei na ki 7 tylli ki phang jong ka Mission LiFE: “Ka jingkyntait ia ka jingpyndonkam ia ki plastik” bad ka iadei ruh ia ka jingpyntreikam jong katto katne ki kam hapoh ka LiFE.

U Myntri Rangbah duh, u Narendra Modi u la ai jingkren ha ka jingialang halor ka World Environment Day lyngba ka video message mynta ka sngi. Ha ka jingai jingkren ha kane ka jingialang, u la ong ba ka India ka ladep shim ia ki sienjam ba donkam naduh u snem 2018 ba iadei bad ka jingjakhlia na ki plastik ha ki ar bynta- ka jingkhang ban pyndonkam ia ki pla plastik bad ka jingpyndonkam ia ki niut plastik.

U Myntri Rangbah Duh u la ong ba ka India ka la pynkhreh ia ka rukom treikam ban ialeh pyrshah ia ka jingkylla ka suinbneng bad ka jingiada ia ka mariang da kaba iapynryngkat hapdeng ki jingdonkam kiba mynta bad ki jingthmu na ka bynta ka lawei bad ha kine ki 9 snem ba la dep, la wanrah ia ki sienjam bapher bapher kum ka Green Hydrogen Mission, ki rukom rep tynrai, ka jingpeit bniah ia ki lad pynmih bording bym pynjaboh. Wat hapdeng ka khlam ha kylleng ka pyrthei, ka India ka la jam shaphrang ha ryngkat ka jingryntih hapdeng ki jingdon jingem ka mariang bad ka ioh ka kot. U la ai jingiaroh ia ka tnat Mariang, Khlaw bad Jingkylla ka Suinbneng halor ka jingsdang ia ki sienjam Amrit Dharohar bad Mangrove Initiative for Shoreline Habitats and Tangible Incomes (MISHTI) ha kane ka sngi kyrpang jong ka World Environment Day. Halor ka Amrit Dharohar bad MISHTIu Myntri Rangbah Duh u la kren shaphang ki jingjop jong ka India ha ka jingkhyllie im biang ia ki jaka shong um bad ki Mangrove da ka ‘jan bhagidari’, kiba lah ban long ki jaka jngoh kai ia kito kiba ieid mariang bad kiba lah ruh ban plie ia ki lad ioh kam. U la batai kumno ka India ka la lah ban wanrah ia ka jingiakren halor ka Hok ha ki kam Jingkylla ka Mariang hapdeng ki ri. U Myntri Rangbah Duh u la ban jur halor ka jingiahap jong ka LiFE bad ka jingdonkam ia kane ha kylleng ka pyrthei kum ka lad ban ialeh pyrshah ka jingkylla ka suinbneng. U la ong ba u hun ba ka LiFE ka la kylla sha ka jingiakhih ha kylleng ka pyrthei. U Myntri Rangbah Duh u la kren shaphang ka jingiakhih paidbah halor ka Mission LiFE ha kaba palat 2 klur ngut ki briew ki la iashim bynta ha kane ka prokram hapoh ka shi bnai. 

U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ia ki tnat Mariang, Khlaw bad Jingkylla ka Suinbneng bad Kam Bylla bad Jingioh Kam, u Bhupender Yadav u la wan iashim bynta ha kane ka prokram bad u la iaid lyngba ka jingpyni ia ki jingdro bad ki kam digital halor ka LiFE bad u la ai jingkren ruh ha kane ka jingialang. Ha ka jingai jingkren jong u, u Yadav u la pynkynmaw ia ka jingkyntu u Myntri Rangbah Duh ia baroh kawei ka pyrthei ban pynbeit ia ki jingeh kiba mih na ka plastik ha ka World Environment Day ba la rakhe ha u snem 2018. Ha kaba iadei bad kane ka jingkyntu, ka India ka la khang ia ka jingshna, ka jingthied, ka jingpynlang, ka jingsam, ka jingdie bad jingpyndonkam ia ka plastik ba pyndonkam tang shisien ha u snem 2022. Kane ka rai bad ka jingpyntreikam ia ka, ka dei kaba la ioh jingiaroh hapoh ri bad na kiwei kiwei ki ri ruh. U la kren shaphang ka sienjam ‘Khlem Thep Tyndong’ jong ka Indian Oil. U Yadav u la kren shaphang ka Mission LiFE bad ka jingiahap bad ki jingthoh kiba iadei bad ki ri kum ka Preamble jong ka Paris Agreement, ka rai Cover jong ka COP 27, ka kaiphod jong ka IPCC 3rd Working Group bad ka jingthoh ba dang shen jong ka International Energy Agency. U la ong ruh ba ha ryngkat kine ki lai tylli ki sienjam da ka India, la sdang ruh dang shen ia ka International Solar Alliance, Coalition for Disaster Resilient Infrastructure bad ka Leadership Group for Industry Transition, International Big Cat Alliance. 

La pyni ruh lyngba ka video ia ki sienjam ba la shim ha ka Mass Mobilization Campaign kaba shi bnai kaba la kut ha ka World Environment Day ha ka 5 tarik u Jylliew, 2023. La wanrah ia ka Meri LiFE Portal (merilife.org) khnang ba ki tnat Sorkar bad ki kynhun kin lah ban upload ia ki kaiphod jong ki. Kumba la iohi ha ka rynsan Meri LiFE, ki la don palat 13 lak ki prokram ha kaba la iashim bynta da kumba 2 klur ngut ki briew ha kylleng ka ri ha kane ka shi bnai ha kaba 1.8 klur ngut ki briew ka ri ki la bam smai.

La pyllait ruh ia ki video kiba iadei bad artylli ki sienjam ba thymmai jong ka Tnat kiba long ka AMRIT DHAROHAR bad MISHTI ha kane ka sngi. Kum u maw mer ba kongsan ha une u snem ba dap 75 snem ka jingioh jinglaitluid ka ri, la ai jingithuh ia 75 tylli ki jaka shong um kum ki jaka Ramsar lane ki jaka shong um kiba kongsan ia ki ri, na ka jingdon tang 26 tylli kine ki jaka ha u snem 2014 bad lyngba kane, ka India ka don ha ka kyrdan kaba ar ha ka jingbun ki jaka Ramsar ha Asia. Da kaba pdiang ia ka jingdonkam ban pynneh ia ki jaka Ramsar, ka Sorkar India ka la pynbna ia ka sienjam ‘Amrit Dharohar’ kum shi bynta ka jingpynbna ia ka Mang Tyngka mynta u snem ban kyntiew ia ka rukom pynneh kaba kyrpang jong ki jaka Ramsar. Da kaba kdew ia ka jingdonkam jong ka imlang sahlang ha ka jingpynneh ia ki jaka shong um, la wanrah ia ka rukom pyntreikam ia ka “Amrit Dharohar” mynta ka sngi, kaba long sa kawei ka dak jong ka jingieng skhem ka Sorkar ha ka jingpynneh lyngba ka jingiashim bynta ka imlang sahlang bad ka jingriewspah lyngba ka jingpynneh. 

MISHTI: Ka “Mangrove Initiative for Shoreline Habitats and Tangible Incomes” ka dei kaba la pynbna ha ka mang tyngka jong ka Sorkar Pdeng 2023-24 ban kyntiew bad pynneh ia ki jaka mangrove. Ki jaka mangrove ki dei ki jaka ba kyrpang kiba pynmih shibun ki jingdon jingem jong ka mariang bad kiba don lad ruh ban pynduna ia ka carbon bad kiba long ruh ka jingiada. La sdang ia ka prokram MISHTI mynta ka sngi ha ka jingiatreilang ki jylla bad ki UT kiba don ha ki khappud duriaw. Kane ka prokram kan peit ia ka jaka kaba kumba 540 sq km ha 9 tylli ki jylla khappud duriaw bad 4 tylli ki UT ha ki san snem (2023-2028). Kan plie 22.8 million ki bylla briew ha kaba lah ban kjit 4.5 million ton ka Carbon. Kan plie lad ruh ia ki jaka kiba lah ban kylla sha ki jaka jngoh kai ia kito kiba ieid mariang bad ki lad kamai jakpoh ia ki briew na kine ki jaka.

La pynlong ruh ia ka jingthung mangrove ha palat 75 tylli ki jaka mangrove. Ha kane ka kam, la wan iashim bynta da ki nongmihkhmat, ki briew, kito kiba sah ha ki jaka nongkyndong, ki jaka pule bad kiwei kiwei kiba don bynta ha kine ki kam.

Ha kane ka prokram, la sam khusnam ruh ia kiba jop ia ka Jingkhot Ai jingmut na Kylleng ka Pyrthei da ka NITI Aayog. Ha ka 5 tarik u Jylliew, 2022, u Myntri Rangbah Duh u la plie paidbah ia ka jingiakhih ha kylleng ka pyrthei halor ka Mission LiFE bad ka Jingkhot Ai jingmut na Kylleng ka Pyrthei halor ka LiFE ha kaba la khot ia ki briew, ki skul bah, ki kynhun pyrkhat jylliew, ki kynhun kiba trei ha ki kam bym iohnong ba kin ai jingmut halor ki jingkylla ha ka rukom im. Kane ka ka Jingkhot Ai jingmut na Kylleng ka Pyrthei ka la khot ia ki jingai jingmut ha ar tylli ki bynta. Ka kynhun jurip kaba don 7 ngut ki dkhot ka la pynlong ia ka jingjurip kaba ar bynta ban jied ia ki 5 tylli ki jingai jingmut kiba biang tam. U Yadav u la pynkup burom ia kine ki 5 ngut ki nongjop jong kane ka jingkhot jong ka NITI Aayog.

Shuh shuh, ka National Museum of Natural History (NMNH) ha ka jingiatreilang bad ka United Nations Environment Programme (UNEP) India ka la pynlong ia ka jingiakop dro jingdro hapdeng ki khynnah skul kiba na klas 8 haduh klas 12. La ioh haduh 5,980 tylli ki jingdro na 25 tylli ki jylla bad 4 tylli ki UT. U Myntri u la pynkup burom ruh ia ki lai ngut ki nongjop jong kane ka jingiakop dro jingdro. 

U Yadav u la pyllait ruh ia ki kot ba ka pynkhreh da ka NITI Aayog; kiba long - Thinking for Our Planet, Mindful Living bad Thought Leadership for LiFE.



(Release ID: 1930234) Visitor Counter : 223