ఈ కార్యక్రమంలో కేంద్ర మంత్రి వర్గం లోని నా సీనియర్ సహచరులు శ్రీ రాజ్ నాథ్ సింగ్ గారు, డాక్టర్ జితేంద్ర సింగ్ గారు, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ కమ్యూనిటీ కి చెందిన గౌరవనీయ సభ్యులు, నా యువ సహచరులు! ఈ రోజు భారతదేశ చరిత్రలో గర్వించదగిన రోజులలో ఒకటి. భారతమాత ప్రతి బిడ్డ గర్వపడేలా చేసిన పోఖ్రాన్ లో భారత శాస్త్రవేత్తలు ఇలాంటి ఘనతను సాధించారు. అటల్ జీ భారతదేశం విజయవంతంగా అణు పరీక్షను ప్రకటించిన రోజును నేను ఎప్పటికీ మరచిపోలేను. భారత్ తన శాస్త్రీయ నైపుణ్యాన్ని నిరూపించుకోవడమే కాకుండా, పోఖ్రాన్ అణుపరీక్ష ద్వారా భారత్ ఖ్యాతిని ప్రపంచ స్థాయికి కొత్త ఎత్తుకు చేర్చింది. అటల్ గారి మాటలను నేను ఉదహరిస్తున్నాను, "మేము మా మిషన్ లో ఎప్పుడూ ఆగిపోలేదు, ఏ సవాలు ముందు తలవంచలేదు". దేశ ప్రజలందరికీ జాతీయ సాంకేతిక దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు.

మిత్రులారా,

ఈ సందర్భంగా పలు భవిష్యత్ కార్యక్రమాలను ప్రారంభించడంతో పాటు శంకుస్థాపన కూడా చేశారు. ముంబైలోని నేషనల్ హాడ్రాన్ బీమ్ థెరపీ ఫెసిలిటీ అండ్ రేడియాలజికల్ రీసెర్చ్ సెంటర్, విశాఖపట్నంలోని బార్క్ క్యాంపస్లోని రేర్ ఎర్త్ పర్మనెంట్ మాగ్నెట్ ప్లాంట్, ముంబైలోని ఫిషన్ మోలీ-99 ఉత్పత్తి కేంద్రం లేదా వివిధ నగరాల్లోని క్యాన్సర్ ఆస్పత్రులు అణు సాంకేతికత సహాయంతో మానవాళి భారతదేశం పురోగతిని వేగవంతం చేస్తాయి. టాటా ఇన్ స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్ అండ్ లేజర్ ఇంటర్ ఫెరోమీటర్ గ్రావిటేషనల్ వేవ్ అబ్జర్వేటరీ-ఇండియా (లిగో-ఇండియా)కు శంకుస్థాపన చేశారు. 21వ శతాబ్దపు అత్యుత్తమ శాస్త్ర, సాంకేతిక కార్యక్రమాల్లో లిగో ఒకటి. ప్రపంచంలో కొన్ని దేశాల్లో మాత్రమే నేడు ఇలాంటి అబ్జర్వేటరీలు ఉన్నాయి. ఈ అబ్జర్వేటరీ భారతదేశ విద్యార్థులు, శాస్త్రవేత్తలకు ఆధునిక పరిశోధనలకు కొత్త అవకాశాలను సృష్టిస్తుంది. ఈ ప్రాజెక్టుల కోసం శాస్త్రీయ సమాజాన్ని, దేశ ప్రజలందరినీ నేను అభినందిస్తున్నాను.

మిత్రులారా,

ప్రస్తుతం మనం స్వాతంత్య్రం వచ్చిన 'అమృత్ కాల్' తొలి నెలల్లో ఉన్నాం. 2047కు స్పష్టమైన లక్ష్యాలు ఉన్నాయి. దేశాన్ని అభివృద్ధి చేసి స్వయం సమృద్ధి సాధించాలి. భారతదేశ ఆర్థిక వృద్ధి, సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలు లేదా ఆవిష్కరణల కోసం సమ్మిళిత పర్యావరణ వ్యవస్థను సృష్టించడం, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం మనకు అడుగడుగునా అవసరం. అందువల్ల, భారతదేశం 360° సమగ్ర విధానంతో, కొత్త ఆలోచనతో ఈ దిశలో ముందుకు సాగుతోంది. టెక్నాలజీని ఆధిపత్యం చెలాయించే మాధ్యమంగా కాకుండా దేశ పురోగతిని వేగవంతం చేసే సాధనంగా భారత్ భావిస్తోంది. ఈ ఏడాది థీమ్ 'స్కూల్ టు స్టార్టప్స్ - యంగ్ మైండ్స్ టు ఇన్నోవేషన్' అని చెప్పడం నాకు చాలా సంతోషంగా ఉంది. నేటి యువతరం, విద్యార్థులు స్వాతంత్య్రపు ఈ 'అమృత్ కాల్'లో భారతదేశ భవిష్యత్తును నిర్ణయిస్తారు. నేటి యువతరానికి కొత్త కలలు, కొత్త తీర్మానాలు ఉన్నాయి. వారి శక్తి, అభిరుచి, ఉత్సాహమే భారతదేశానికి గొప్ప బలం.

మిత్రులారా,

గొప్ప శాస్త్రవేత్త, మన దేశ మాజీ రాష్ట్రపతి డాక్టర్ కలాం ఇలా చెప్పేవారు: జ్ఞానం కర్మతో కూడిన జ్ఞానం ప్రతికూలతను శ్రేయస్సుగా మారుస్తుంది. నేడు భారతదేశం నాలెడ్జ్ సొసైటీగా సాధికారత సాధిస్తుంటే అంతే వేగంగా చర్యలు తీసుకుంటోంది. గత తొమ్మిదేళ్లలో భారతదేశంలోని యువ మనస్సులను ఆవిష్కరణల వైపు ప్రేరేపించడానికి దేశంలో బలమైన పునాది వేయబడింది. కొన్నేళ్ల క్రితం ప్రారంభమైన అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్ నేడు దేశంలోనే ఇన్నోవేషన్ నర్సరీగా మారుతోంది. దేశంలోని 35 రాష్ట్రాల్లోని 700 జిల్లాల్లో 10 వేలకు పైగా అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్లను ఏర్పాటు చేశారు. సైన్స్, టెక్నాలజీ, ఇన్నోవేషన్, ఇంక్యుబేషన్ మిషన్ కేవలం పెద్ద నగరాలకే పరిమితం అని కాదు. అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్స్ లో 60 శాతం ప్రభుత్వ, గ్రామీణ పాఠశాలల్లోనే ఏర్పాటు చేశామన్నారు. పెద్ద సంఖ్యలో పిల్లలకు మారుతున్న విద్యావిధానాలు, వారు ఆవిష్కరణల వైపు ప్రేరణ పొందుతున్నారని మీరు ఊహించవచ్చు. నేడు అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్స్ లో సుమారు 12 లక్షల ఇన్నోవేషన్ ప్రాజెక్టులపై 75 లక్షల మందికి పైగా విద్యార్థులు మనస్ఫూర్తిగా పనిచేస్తున్నారని తెలిస్తే మీరు సంతోషిస్తారు. మరో మాటలో చెప్పాలంటే, సమీప భవిష్యత్తులో లక్షలాది మంది జూనియర్ శాస్త్రవేత్తలు దేశంలోని ప్రతి మూలకు చేరుకోబోతున్నారు. వారిని ఆదుకోవడం, వారి ఆలోచనలను అమలు చేయడానికి అన్ని విధాలుగా సహాయపడటం మన బాధ్యత. నేడు అటల్ ఇన్నోవేషన్ సెంటర్లలో వందలాది స్టార్టప్ లు పుట్టుకొచ్చాయి. అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్స్ మాదిరిగానే అటల్ ఇన్నోవేషన్ సెంటర్లు (ఏఐసీలు) కూడా నవ భారత ప్రయోగశాలలుగా ఎదుగుతున్నాయి. ఇంతకు ముందు మనం పారిశ్రామికవేత్తలను చూశాం, కానీ ఇప్పుడు వారు టింకర్-ప్రీన్యూర్స్. ఈ టింకర్-ప్రీన్యూర్లు భవిష్యత్తులో ప్రముఖ పారిశ్రామికవేత్తలుగా మారబోతున్నారని మీరు చూస్తారు.

మిత్రులారా,

పతంజలి మహర్షి ఒక సూత్రం ఉంది - परमाणु परम महत्त्व अन्त: अस्य वशीकारः అంటే, మనం ఒక లక్ష్యానికి పూర్తిగా అంకితమైనప్పుడు, పరమాణువు నుండి విశ్వం వరకు ప్రతిదీ మన నియంత్రణలోకి వస్తుంది. 2014 నుంచి భారత్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీకి పెద్దపీట వేస్తోంది. పెను మార్పులకు దారితీసింది. స్టార్టప్ ఇండియా క్యాంపెయిన్, డిజిటల్ ఇండియా క్యాంపెయిన్ లేదా నేషనల్ ఎడ్యుకేషన్ పాలసీ కూడా టెక్నాలజీ రంగంలో భారత్ విజయానికి కొత్త పుంతలు తొక్కాయి. గతంలో పుస్తకాలకే పరిమితమైన సైన్స్ ఇప్పుడు ప్రయోగాలకు అతీతంగా పేటెంట్లుగా మారుతోంది. భారత్ లో పదేళ్ల క్రితం ఏడాదికి 4 వేల పేటెంట్లు మంజూరయ్యాయి. ప్రస్తుతం వీటి సంఖ్య ఏటా 30 వేలకు పైగా పెరిగింది. పదేళ్ల క్రితం భారత్ లో ఏటా 10 వేల డిజైన్లు రిజిస్టర్ అయ్యేవి. ప్రస్తుతం భారత్ లో ఏటా 15 వేలకు పైగా డిజైన్లు రిజిస్టర్ అవుతున్నాయి. 10 సంవత్సరాల క్రితం భారతదేశంలో సంవత్సరానికి 70,000 కంటే తక్కువ ట్రేడ్మార్క్లు నమోదయ్యాయి. ప్రస్తుతం భారత్ లో ఏటా 2.5 లక్షలకు పైగా ట్రేడ్ మార్క్ లు నమోదవుతున్నాయి.

మిత్రులారా,

టెక్ లీడర్ దేశానికి అవసరమైన అన్ని రంగాల్లో నేడు భారత్ ముందుకు వెళ్తోంది. 2014లో మనదేశంలో కేవలం 150 ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్లు మాత్రమే ఉండేవని మీలో చాలామంది స్నేహితులకు తెలుసు. ప్రస్తుతం భారత్ లో ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్ల సంఖ్య 650 దాటింది. గ్లోబల్ ఇన్నోవేషన్ ఇండెక్స్ లో 81వ స్థానంలో ఉన్న భారత్ నేడు 40వ స్థానానికి ఎగబాకింది. నేడు దేశంలోని యువత, మన విద్యార్థులు తమ డిజిటల్ వెంచర్లను ఏర్పాటు చేసి స్టార్టప్ లను ప్రారంభిస్తున్నారు. 2014లో మన దేశంలో స్టార్టప్ ల సంఖ్య కొన్ని వందలు మాత్రమే. ప్రస్తుతం మన దేశంలో గుర్తింపు పొందిన స్టార్టప్ ల సంఖ్య కూడా దాదాపు లక్షకు చేరుకుంది. నేడు భారతదేశం ప్రపంచంలో మూడవ అతిపెద్ద స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్. ప్రపంచం ఆర్థిక అనిశ్చితిలో ఉన్న సమయంలో ఈ వృద్ధి వచ్చింది. ఇది భారతదేశ సామర్థ్యాన్ని, ప్రతిభను తెలియజేస్తుంది. అందువల్ల, విధాన నిర్ణేతలకు, మన శాస్త్రీయ సమాజానికి, దేశవ్యాప్తంగా విస్తరించి ఉన్న మన వేలాది పరిశోధనా ప్రయోగశాలలకు, మన ప్రైవేట్ రంగానికి ఈ కాలం చాలా ముఖ్యమైనదని నేను పునరుద్ఘాటిస్తున్నాను. 'స్కూల్ టు స్టార్టప్స్' అనే ప్రయాణాన్ని మా విద్యార్థులు చేపడతారు, కానీ మీరు వారికి నిరంతరం మార్గనిర్దేశం చేయాలి, ప్రోత్సహించాలి. ఈ విషయంలో మీకు నా పూర్తి మద్దతు ఉంటుంది.

మిత్రులారా,

సాంకేతిక పరిజ్ఞానం సామాజిక నేపథ్యాన్ని అర్థం చేసుకొని మనం ముందుకు సాగితే, సాంకేతికత సాధికారతకు గొప్ప మాధ్యమంగా మారుతుంది. ఇది సామాజిక న్యాయాన్ని నిర్ధారించడానికి, అసమతుల్యతను నిర్మూలించడానికి ఒక సాధనంగా మారుతుంది. ఒకప్పుడు సాంకేతిక పరిజ్ఞానం సామాన్య భారతీయుడికి అందుబాటులో ఉండేది. ఒకప్పుడు క్రెడిట్ లేదా డెబిట్ కార్డును జేబులో పెట్టుకోవడం స్టేటస్ సింబల్ గా ఉండేదని గుర్తు చేశారు. కానీ భారతదేశం యుపిఐ దాని సరళత కారణంగా ఈ రోజు కొత్త సాధారణ స్థితికి చేరుకుంది. ప్రస్తుతం వీధి వ్యాపారుల నుంచి రిక్షావాలాల వరకు అందరూ డిజిటల్ పేమెంట్స్ వాడుతున్నారు. ప్రస్తుతం ప్రపంచంలో ఇంటర్నెట్ డేటాను ఎక్కువగా వాడుతున్న దేశాల్లో భారత్ ఒకటి. ఇంటర్నెట్ వినియోగదారులు పట్టణ ప్రాంతాల కంటే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోనే ఎక్కువగా ఉన్నారు. ఇది ప్రజలకు సమాచారం, వనరులు, అవకాశాల కొత్త ప్రపంచాన్ని తెరుస్తోంది. జామ్ ట్రినిటీ అయినా, జీఈఎం పోర్టల్ అయినా, కోవిన్ పోర్టల్ అయినా, రైతుల కోసం డిజిటల్ అగ్రికల్చర్ మార్కెట్ అయినా – ఈనామ్, మన ప్రభుత్వం సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని సమ్మిళిత ఏజెంట్గా ఉపయోగించింది.

మిత్రులారా,

సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని సరైన మార్గంలో, సరైన సమయంలో ఉపయోగించడం సమాజానికి కొత్త శక్తిని ఇస్తుంది. నేడు, భారతదేశంలో జీవిత చక్రం ప్రతి దశకు ఏదో ఒక సాంకేతిక పరిష్కారాలు తయారు చేయబడుతున్నాయి. పుట్టిన సమయంలో ఆన్ లైన్ బర్త్ సర్టిఫికేట్ సదుపాయం ఉంది. పాఠశాలకు వెళ్లే పిల్లలకు ఈ-పాఠశాల, దీక్ష వంటి ఉచిత ఈ-లెర్నింగ్ ప్లాట్ఫామ్లు ఉన్నాయి. ఆ తర్వాత నేషనల్ స్కాలర్షిప్ పోర్టల్లో స్కాలర్షిప్ కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. ఉద్యోగం ప్రారంభించిన తర్వాత కూడా ఎలాంటి ఇబ్బందులు తలెత్తకుండా యూనివర్సల్ యాక్సెస్ నంబర్ సదుపాయం ఉంటుంది. ఏవైనా అస్వస్థతకు గురైతే ఈ రోజు ఈ సంజీవని సహాయంతో వెంటనే చికిత్సకు ఏర్పాట్లు చేసుకోవచ్చు. వృద్ధుల కోసం బయోమెట్రిక్ ఆధారిత డిజిటల్ సర్వీస్ - జీవన్ ప్రమాణ్ సదుపాయం ఉంది. మీరు ఆలోచించండి. గతంలో పింఛన్ వంటి సమస్యల కోసం వృద్ధులు తాము బతికే ఉన్నామని రుజువులు ఇవ్వాల్సి వచ్చేది. అనారోగ్యంగా ఉన్నా, నడవడానికి ఇబ్బంది ఉన్నా వారే వెరిఫికేషన్ కు వెళ్లాల్సి వచ్చేది. ఇప్పుడు ఈ సమస్యలన్నింటినీ టెక్నాలజీ సాయంతో పరిష్కరిస్తున్నారు. సాంకేతిక పరిష్కారాలు దేశ పౌరుల దైనందిన జీవితంలో సహాయపడుతున్నాయి. ఎవరైనా త్వరితగతిన పాస్పోర్టు కావాలనుకుంటే ఎంపాస్పోర్ట్ సేవ ఉంది. ఎయిర్పోర్టులో ఇబ్బంది లేని అనుభవాన్ని పొందాలనుకుంటే, డిజియాత్ర యాప్ ఉంది. ముఖ్యమైన డాక్యుమెంట్లను భద్రంగా ఉంచుకోవాలంటే డిజిలాకర్ ఉంటుంది. ఈ ప్రయత్నాలన్నీ సామాజిక న్యాయాన్ని నిర్ధారించడానికి, జీవన సౌలభ్యాన్ని పెంచడానికి సహాయపడ్డాయి.

మిత్రులారా,

టెక్నాలజీ ప్రపంచంలో రోజురోజుకూ శరవేగంగా మార్పులు చోటుచేసుకుంటున్నాయి. ఈ వేగాన్ని సరిపోల్చడంలో, దాటడంలో భారత యువత మాత్రమే దేశాన్ని నడిపిస్తుంది. నేడు కృత్రిమ మేధ సాధనాలు కొత్త గేమ్ ఛేంజర్లుగా ఆవిర్భవించాయి. నేడు ఆరోగ్య రంగంలో అనంతమైన అవకాశాలను మనం చూడవచ్చు. డ్రోన్ టెక్నాలజీలో రోజుకో కొత్త ఆవిష్కరణలు చోటుచేసుకుంటున్నాయి. అదేవిధంగా చికిత్సా రంగం కూడా శరవేగంగా పురోగమిస్తోంది. ఇలాంటి విప్లవాత్మక సాంకేతిక పరిజ్ఞానంలో మనం ముందడుగు వేయాలి. నేడు భారత్ తన రక్షణ రంగాన్ని స్వయం సమృద్ధి సాధిస్తోంది. ఇది మన యువ స్టార్టప్ లకు అనేక అవకాశాలను సృష్టిస్తోంది. డిఫెన్స్ లో ఇన్నోవేషన్ కోసం ఇన్నోవేషన్ ఫర్ డిఫెన్స్ ఎక్సలెన్స్ అంటే ఐడెక్స్ ను ప్రారంభించాం. రూ.350 కోట్లకు పైగా విలువైన 14 ఆవిష్కరణలను రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ ఐడెక్స్ నుంచి కొనుగోలు చేయడం సంతోషంగా ఉందన్నారు.

మిత్రులారా,

ఐ క్రియేట్ అయినా, డీఆర్డీవో యంగ్ సైంటిస్ట్ ల్యాబ్స్ వంటి కార్యక్రమాలు అయినా నేడు ఈ ప్రయత్నాలకు కొత్త దిశానిర్దేశం చేస్తున్నాయి. కొత్త సంస్కరణల ద్వారా అంతరిక్ష రంగంలో కూడా భారత్ గ్లోబల్ గేమ్ ఛేంజర్ గా ఎదుగుతోంది. ఇప్పుడే ఎస్ఎస్ఎల్వీ, పీఎస్ఎల్వీ ఆర్బిటాల్ ప్లాట్ఫామ్ వంటి టెక్నాలజీలను పరిశీలిస్తున్నాను. అంతరిక్ష రంగంలో మన యువతకు, స్టార్టప్ లకు కొత్త అవకాశాలు కల్పించాలి. కోడింగ్ నుంచి గేమింగ్, ప్రోగ్రామింగ్ వరకు ప్రతి రంగంలోనూ ముందడుగు వేయాలి. సెమీకండక్టర్లు వంటి కొత్త మార్గాల్లో భారత్ తన ఉనికిని పెంచుకుంటోంది. పాలసీ స్థాయిలో పీఎల్ఐ స్కీమ్ వంటి కార్యక్రమాలు చేపడుతున్నాం. ఈ రంగంలో ప్రతిభావంతులైన యువతకు అండగా నిలవాల్సిన బాధ్యత పరిశ్రమ, సంస్థలపై ఉంది.

మిత్రులారా,

నేడు ఆవిష్కరణల నుంచి భద్రత వరకు హ్యాకథాన్లు కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి. ప్రభుత్వం వారిని నిరంతరం ప్రోత్సహిస్తోంది. హ్యాకథాన్ సంస్కృతిని ముందుకు తీసుకెళ్లి కొత్త సవాళ్లకు స్టార్టప్ లను సిద్ధం చేయాలి. ఈ ప్రతిభావంతులను పట్టుకునేలా ఒక ఫ్రేమ్వర్క్ను రూపొందించాలి. వారు ముందుకు సాగడానికి కష్టపడాల్సిన అవసరం లేదు. అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్స్ నుంచి గ్రాడ్యుయేషన్ చేస్తున్న యువతను భాగస్వాములను చేసేలా సంస్థాగత వ్యవస్థ ఉండాలి. యువతను ఆకర్షించాల్సిన వివిధ రంగాల్లో దేశంలో 100 ల్యాబ్ లను గుర్తించగలమా? క్లీన్ ఎనర్జీ, నేచురల్ ఫార్మింగ్ వంటి రంగాల్లో పరిశోధన, సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ప్రోత్సహించాలని, దేశం ప్రత్యేక దృష్టి సారించిందన్నారు. ఈ విషయంలో యువతను మిషన్ మోడ్ లో భాగస్వామ్యం చేయడం చాలా ముఖ్యం. ఈ అవకాశాలను సాకారం చేయడంలో నేషనల్ టెక్నాలజీ వీక్ ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. ఈ ఆకాంక్షతో మీ అందరికీ ఈ కార్య క్ర మానికి శుభాకాంక్ష లు.

చాలా ధన్యవాదాలు.

***