2014-2022 కాలంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ తన మొత్తం సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడం ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థ మూలాధారాలను బలోపేతం చేసే విస్తృతశ్రేణి నిర్మాణ మరియు పాలన సంస్కరణల మిశ్రమం. ఆర్థిక సర్వే 2022-23ను ఈ రోజు పార్లమెంట్‌లో కేంద్ర ఆర్థిక & కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ సమర్పించారు. జీవన సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరచడం మరియు వ్యాపారం చేయడంలో ఈ సంస్కరణలు ప్రజా వస్తువులను సృష్టించడం, విశ్వాస ఆధారిత పాలనను అవలంబించడం, అభివృద్ధి కోసం ప్రైవేట్ రంగంతో సహ భాగస్వామ్యం మరియు వ్యవసాయాన్ని మెరుగుపరచడం వంటి విస్తృత సూత్రాలపై ఆధారపడి ఉన్నాయని  ఆమెపేర్కొన్నారు.

ప్రభుత్వం చేపట్టిన పైన పేర్కొన్న పరివర్తన సంస్కరణలు ఆర్థిక వ్యవస్థలో తాత్కాలిక షాక్‌ల కారణంగా వృద్ధి రాబడులను వెనుకబడిపోయాయని ఆర్థిక సర్వే హైలైట్ చేసింది. ఏదేమైనా, ప్రస్తుత దశాబ్దంలో, బలమైన మధ్య-కాల వృద్ధి అయస్కాంతాల ఉనికి ఆశావాదాన్ని అందిస్తుంది. అలాగే మహమ్మారి యొక్క ఈ ప్రపంచ షాక్‌లు మరియు 2022లో వస్తువుల ధరల పెరుగుదల ఒక్కసారి తగ్గిపోతే రాబోయో దశాబ్దంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతుందని ఆశిస్తున్నాము.

నూతన భారతదేశం కోసం సంస్కరణలు - సబ్‌కా సాథ్ సబ్‌కా వికాస్

ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం 2014కి ముందు చేపట్టిన సంస్కరణలు ప్రధానంగా ఉత్పత్తి మరియు మూలధన మార్కెట్ స్థలాన్ని అందించాయి. అవి అవసరమైనవి మరియు 2014 తర్వాత కూడా కొనసాగాయి. అయితే ప్రభుత్వం గత ఎనిమిదేళ్లలో ఈ సంస్కరణలకు కొత్త కోణాన్ని అందించింది. జీవన సౌలభ్యం మరియు వ్యాపారం చేయడం మరియు ఆర్థిక సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరచడంపై అంతర్లీన ప్రాధాన్యతతో, ఆర్థిక వ్యవస్థ సంభావ్య వృద్ధిని పెంచడానికి సంస్కరణలు అమలు చేయబడ్డాయి. సంస్కరణల వెనుక ఉన్న విస్తృత సూత్రాలు ప్రజా వస్తువులను సృష్టించడం, ట్రస్ట్-ఆధారిత పాలనను అవలంబించడం, అభివృద్ధి కోసం ప్రైవేట్ రంగంతో సహ భాగస్వామ్యం మరియు వ్యవసాయ ఉత్పాదకతను మెరుగుపరచడం వంటివి ఇందులో ఉన్నాయి. "ఈ విధానం ప్రభుత్వ అభివృద్ధి మరియు అభివృద్ధి వ్యూహంలో ఒక నమూనా మార్పును ప్రతిబింబిస్తుంది, అభివృద్ధి ప్రక్రియలో వివిధ వాటాదారుల మధ్య భాగస్వామ్యాలను నిర్మించడం వైపు దృష్టి సారించింది, ఇక్కడ ప్రతి ఒక్కరూ అభివృద్ధి ప్రయోజనాలకు దోహదం చేస్తారు మరియు పొందుతున్నారు (సబ్‌కా సాథ్ సబ్‌కా వికాస్)", అని సర్వే పేర్కొంది.

అవకాశాలు, సామర్థ్యాలు మరియు జీవన సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి ప్రజాలకు అవసరమైన వనరులు సృష్టించడం

బ్యాలెన్స్ షీట్ సమస్యల కారణంగా ఆర్థికేతర కార్పొరేట్ రంగం పెట్టుబడులు పెట్టలేనప్పుడు ఆర్థిక వృద్ధిని పరిపుష్టం చేస్తూ, గత కొన్నేళ్లుగా ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ కోసం విధాన నిబద్ధత మరియు వ్యయంలో క్వాంటం లీప్ కనిపించిందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. అలా చేయడం ద్వారా రాబోయే దశాబ్దంలో ప్రైవేట్ పెట్టుబడులు మరియు వృద్ధికి ప్రభుత్వం మంచి వేదికను వేసింది. భౌతిక అవస్థాపనకు పుష్‌తో పాటు, గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా పబ్లిక్ డిజిటల్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ను అభివృద్ధి చేయడంపై ప్రభుత్వం చూపుతున్న ప్రాధాన్యత వ్యక్తులు మరియు వ్యాపారాల ఆర్థిక సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడంలో గేమ్ ఛేంజర్. డిజిటల్యేతర రంగాలకు దాని బలమైన ఫార్వర్డ్ లింక్‌లతో, డిజిటలైజేషన్ వివిధ మార్గాల ద్వారా సంభావ్య ఆర్థిక వృద్ధిని బలపరుస్తుంది. అధిక ఆర్థిక చేరిక, ఎక్కువ ఫార్మలైజేషన్, పెరిగిన సామర్థ్యాలు మరియు మెరుగైన అవకాశాలు వంటి వాటిలో కొన్ని.

నమ్మకమైన పాలన

ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, ప్రభుత్వం మరియు పౌరులు/వ్యాపారాల మధ్య నమ్మకాన్ని పెంపొందించడం ద్వారా మెరుగైన పెట్టుబడిదారుల సెంటిమెంట్, మెరుగైన వ్యాపార సౌలభ్యం మరియు మరింత ప్రభావవంతమైన పాలన ద్వారా సమర్థత లాభాలను పొందుతుంది. గత ఎనిమిదేళ్లలో ఈ దిశగా స్థిరమైన సంస్కరణలు జరిగాయి. దివాలా మరియు దివాలా కోడ్ (ఐబిసి) మరియు రియల్ ఎస్టేట్ (నియంత్రణ మరియు అభివృద్ధి) చట్టం (రెరా) వంటి సంస్కరణల ద్వారా రెగ్యులేటరీ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లను సరళీకృతం చేయడం వల్ల వ్యాపారం చేయడం సౌలభ్యం పెరిగింది. 2013 కంపెనీల చట్టం ప్రకారం చిన్నపాటి ఆర్థిక నేరాలను నేరరహితం చేయడం, 25000 అనవసరమైన నిబంధనలను తొలగించడం ద్వారా ప్రక్రియలను సులభతరం చేయడం, 1400 కంటే ఎక్కువ పురాతన చట్టాలను రద్దు చేయడం, ఏంజెల్ పన్నును రద్దు చేయడం మరియు భారతదేశంలో ఉన్న ప్రభుత్వ ఆస్తులను ఆఫ్‌షోర్ పరోక్ష బదిలీపై రెట్రోస్పెక్టివ్ పన్నును తొలగించడం, వ్యతిరేకత లేని విధాన వాతావరణాన్ని నిర్ధారించడానికి ముఖ్యంగా, పన్నుల పర్యావరణం వంటివి వీటిలో ఉన్నాయి. 2014 తర్వాతి కాలంలో దేశంలోని వ్యవస్థ గణనీయమైన సంస్కరణలకు గురైంది. ఏకీకృత జీఎస్టీని అనుసరించడం, కార్పొరేట్ పన్ను రేట్లను తగ్గించడం, పన్నుల నుండి సావరిన్ వెల్త్ ఫండ్స్ మరియు పెన్షన్ ఫండ్స్ మినహాయింపు మరియు డివిడెండ్ డిస్ట్రిబ్యూషన్ ట్యాక్స్‌ను తొలగించడం వంటి పన్ను విధాన సంస్కరణలు వ్యక్తులు మరియు వ్యాపారాలపై పన్ను భారాన్ని తగ్గించాయి; మరియు ఆర్థిక వ్యవస్థ నుండి వక్రీకరణ ప్రోత్సాహకాలను తొలగించింది.

అభివృద్ధిలో సహ భాగస్వామిగా ప్రైవేట్ రంగాన్ని ప్రోత్సహించడం

2014 తర్వాతి కాలంలో ప్రభుత్వ విధానం వెనుక ఉన్న ప్రాథమిక సూత్రం అభివృద్ధి ప్రక్రియలో భాగస్వామిగా ప్రయివేటు రంగాన్ని భాగస్వామ్యం చేయడం అని సర్వే పేర్కొంది. ఆత్మనిర్భర్ భారత్ కోసం కొత్త పబ్లిక్ సెక్టార్ ఎంటర్‌ప్రైజ్ పాలసీ,పిఎస్‌ఈలలో ప్రభుత్వ ఉనికిని కొన్ని వ్యూహాత్మక రంగాలకు మాత్రమే తగ్గించడం ద్వారా అధిక సామర్థ్య లాభాలను సాధించడానికి ప్రవేశపెట్టబడింది. పరిశ్రమల అంతటా భారతదేశ తయారీ సామర్థ్యాలు మరియు ఎగుమతులను మెరుగుపరచడానికి ఆత్మనిర్భర్ భారత్ మరియు మేక్ ఇన్ ఇండియా కార్యక్రమాల క్రింద ముఖ్యమైన కార్యక్రమాలు ప్రవేశపెట్టబడ్డాయి. జాతీయ లాజిస్టిక్స్ పాలసీ (2022) లాజిస్టిక్స్ ధరను తగ్గించడానికి మరియు ఇతర అభివృద్ధి చెందిన దేశాలతో సమానంగా తీసుకురావడానికి విస్తృతమైన లాజిస్టిక్స్ పర్యావరణ వ్యవస్థను రూపొందించడానికి ప్రారంభించబడింది.ఎఫ్‌డిఐ విధానం యొక్క సరళీకరణ ఫలితంగా గత దశాబ్దంలో భారతదేశానికి వచ్చిన స్థూల ఎఫ్‌డిఐ ప్రవాహాలలో నిర్మాణాత్మక మార్పు కనిపించింది. రక్షణ, గనులు మరియు అంతరిక్షం వంటి వ్యూహాత్మక రంగాలను ప్రైవేట్ రంగానికి తెరవడం ఆర్థిక వ్యవస్థలో వ్యాపార అవకాశాలను మెరుగుపరిచింది. ఎంఎస్‌ఎంఈలు
ఎదుర్కొంటున్న నిర్మాణాత్మక సవాళ్లను పరిష్కరించడానికి సంస్కరణలు కూడా ఇటీవలి సంవత్సరాలలో పారిశ్రామిక విధానంలో ముఖ్యమైన భాగంగా ఉన్నాయి.

వ్యవసాయంలో ఉత్పాదకతను పెంపొందించడం

భారతదేశంలో వ్యవసాయ రంగం గత ఆరేళ్లలో సగటు వార్షిక వృద్ధి రేటు 4.6 శాతంతో వృద్ధి చెందిందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. ఈ పెరుగుదల పాక్షికంగా మంచి వర్షపాతం మరియు కొంతవరకు వ్యవసాయ ఉత్పాదకతను పెంపొందించడానికి ప్రభుత్వం చేపట్టిన వివిధ సంస్కరణలకు కారణమని చెప్పవచ్చు. సాయిల్ హెల్త్ కార్డ్‌లు, మైక్రో ఇరిగేషన్ ఫండ్ మరియు సేంద్రియ మరియు సహజ వ్యవసాయం వంటి విధానాలు రైతులు వనరుల వినియోగాన్ని ఆప్టిమైజ్ చేయడానికి మరియు సాగు ఖర్చును తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. ఫార్మర్ ప్రొడ్యూసర్ ఆర్గనైజేషన్స్ (ఎఫ్‌పిఓలు) మరియు నేషనల్ అగ్రికల్చర్ మార్కెట్ (ఈ-నామ్) పొడిగింపు ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల ప్రమోషన్ రైతులను శక్తివంతం చేసింది. అలాగే వారి వనరులను మెరుగుపరిచింది మంచి రాబడిని పొందేలా చేసింది. అగ్రి ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ఫండ్ (ఏఐఎఫ్) వివిధ వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాల కల్పనకు మద్దతు ఇచ్చింది. కిసాన్ రైల్ ప్రత్యేకంగా పాడైపోయే అగ్రి హార్టీ వస్తువుల తరలింపును అందిస్తుంది. సర్వే ప్రకారం, ఈ చర్యలన్నీ వ్యవసాయ ఉత్పాదకత వృద్ధికి మద్దతు ఇవ్వడం మరియు మధ్యకాలిక మొత్తం ఆర్థిక వృద్ధికి దాని సహకారాన్ని కొనసాగించడం కోసం నిర్దేశించబడ్డాయి.

 2014-22లో ఆర్థిక వ్యవస్థ ఎదుర్కొన్న షాక్‌లు

ఆర్థిక సర్వే 1998-2002 సమయంలో పరివర్తనాత్మక సంస్కరణలు ప్రారంభించబడ్డాయి, అయితే వెనుకబడిన వృద్ధి డివిడెండ్‌లను అందించాయి. దాంతో ఈ అంశాలు దేశీయ ఆర్థిక రంగం క్లీనప్ ఫలితంగా ఏర్పడిన ఒక-ఆఫ్ షాక్‌ల శ్రేణికి ఆపాదించబడింది. ఇది 1998 నుండి 2002 వరకు వృద్ధి రాబడిని కప్పివేసింది. 2003 నాటికి, షాక్‌లు చెదిరిపోయినప్పుడు, భారతదేశం ప్రపంచ వృద్ధిలో పాల్గొంది మరియు అధిక స్థాయిలో పెరిగింది. అదేవిధంగా, ప్రస్తుత సందర్భంలో మహమ్మారి కారణంగా గ్లోబల్ షాక్‌లు మరియు 2022లో వస్తువుల ధరల పెరుగుదల తగ్గుముఖం పట్టడంతో, రాబోయే దశాబ్దంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ దాని సామర్థ్యంతో అభివృద్ధి చెందుతుంది.

ఈ దశాబ్దంలో వృద్ధి కారకాలు (2023-2030)

2022లో మహమ్మారి మరియు కమోడిటీ ధరల పెరుగుదలతో ఆరోగ్య మరియు ఆర్థిక షాక్‌లు తగ్గిపోతాయని, ఆ తర్వాత ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి అనుభవం మాదిరిగానే రాబోయే దశాబ్దంలో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ దాని సామర్థ్యంతో అభివృద్ధి చెందుతుందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. బ్యాంకింగ్, నాన్-బ్యాంకింగ్ మరియు కార్పొరేట్ రంగాల  మెరుగైన మరియు ఆరోగ్యకరమైన బ్యాలెన్స్ షీట్‌లతో, తాజా క్రెడిట్ చక్రం ఇప్పటికే ప్రారంభమైందని ఆర్థిక సర్వే గమనించింది, గత నెలల్లో బ్యాంక్ క్రెడిట్‌లో రెండంకెల పెరుగుదల స్పష్టంగా ఉంది. మహమ్మారి ముందు సంవత్సరాల్లో కంటే భారతదేశ వృద్ధి దృక్పథం మెరుగ్గా ఉంటుందని ఆశించడానికి ఇది ప్రధాన కారణం.

డిజిటలైజేషన్ సంస్కరణలు మరియు అధిక ఫార్మలైజేషన్, అధిక ఆర్థిక చేరికలు మరియు మరిన్ని ఆర్థిక అవకాశాల ఫలితంగా వచ్చే సామర్థ్య లాభాలు మధ్యకాలంలో భారతదేశ ఆర్థిక వృద్ధికి రెండవ అతి ముఖ్యమైన డ్రైవర్‌గా ఉంటాయని సర్వే పేర్కొంది. ఈ ఉత్పాదకతను పెంపొందించే సంస్కరణలు ప్రభుత్వ నైపుణ్య కార్యక్రమాలతో పాటు రాబోయే సంవత్సరాల్లో జనాభా డివిడెండ్ యొక్క ప్రయోజనాలను కూడా ఆవిష్కరించడంలో సహాయపడతాయి.

అభివృద్ధి చెందుతున్న భౌగోళిక-రాజకీయ పరిస్థితులను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే ప్రపంచ సరఫరా గొలుసుల వైవిధ్యం నుండి ప్రయోజనం పొందేందుకు భారతదేశానికి అవకాశం ఉందని సర్వే పేర్కొంది. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ప్రపంచ వాణిజ్య ఉద్రిక్తతలు, మహమ్మారి ప్రేరిత సరఫరా గొలుసు అంతరాయాలు మరియు ఐరోపాలో సంఘర్షణల కారణంగా బహుళజాతి సంస్థలు అపూర్వమైన నష్టాలకు గురయ్యాయి. విధాన ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లను ప్రారంభించడంతో భారతదేశం మూలధన వైవిధ్యానికి విశ్వసనీయమైన గమ్యస్థానంగా కనిపిస్తుంది

 

****