ದೇಶದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಚುನಾಯಿತ ಕಚೇರಿಯಾಗಿರುವ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಹುದ್ದೆಗೆ ಇಂದು ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯ ಎನ್ ಸಿಟಿಯ ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಪುದುಚೇರಿಯ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶದ ವಿಧಾನಸಭೆ ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳ 30 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತ, ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿದೆ. ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 324 ರ ಆದೇಶದ ಮೂಲಕ ನಡೆಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಹುದ್ದೆಯ ಚುನಾವಣೆಯೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. 16 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಶ್ರೀಮತಿ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಯಶವಂತ್ ಸಿನ್ಹಾ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದರು. 31 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ 10 ರಿಂದ ಸಂಜೆ 5 ರವರೆಗೆ ಮತದಾನ ನಡೆಯಿತು.

ಸಂವಿಧಾನದ 54ನೇ ಅನುಚ್ಛೇದದ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು (ಎ) ಸಂಸತ್ತಿನ ಉಭಯ ಸದನಗಳ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು (ಬಿ) ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಶಾಸನ ಸಭೆಗಳ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರನ್ನು (ದೆಹಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಧಾನಿ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಪುದುಚೇರಿ ಸೇರಿದಂತೆ) ಒಳಗೊಂಡ ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜಿನ ಸದಸ್ಯರು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ದೆಹಲಿಯ ಎನ್ ಸಿಟಿ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶ ಪುದುಚೇರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದನ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡ ಸದಸ್ಯರು ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಅರ್ಹರಲ್ಲ.

ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಮತ್ತು ಉಪರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆ ನಿಯಮಗಳು, 1974 ರ ನಿಯಮ 40 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಸದಸ್ಯರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಸಭೆ, ಲೋಕಸಭೆಯ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳ ಚುನಾಯಿತ ಸದಸ್ಯರು, ದೆಹಲಿಯ ಎನ್ ಸಿಟಿ ಮತ್ತು ಪುದುಚೇರಿಯ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಹೆಸರುಗಳಿವೆ. ಸಕ್ಷಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪಿನ ನಂತರ 1951 ರ ಆರ್.ಪಿ. ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 8 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅನರ್ಹತೆಯಿಂದಾಗಿ ಶ್ರೀ ಅನಂತ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮಹೇಂದ್ರ ಹರಿ ದಳವಿ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರು ಇಂದು ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಅರ್ಹರಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೆ, ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ 05 ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ 06 ಹುದ್ದೆಗಳು ಖಾಲಿ ಇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯ ಎಲೆಕ್ಟೋರಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 4796 ಮತದಾರರಿದ್ದರು.

ನವದೆಹಲಿಯ ಸಂಸತ್ ಭವನದ ಕೊಠಡಿ ಸಂಖ್ಯೆ 63 ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆ ಸಚಿವಾಲಯಗಳ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಧಾನಿ ಪ್ರದೇಶ ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಪುದುಚೇರಿ ಸೇರಿದಂತೆ) ಇತರ 30 ಮತಗಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಚುನಾವಣಾ ಸ್ಥಳಗಳಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರು ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಪುದುಚೇರಿಯ ಎನ್ ಸಿಟಿಯ ಶಾಸನಸಭೆಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿದಂತೆ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸನಸಭೆಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಪ್ರತಿ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯಾವುದೇ ಸಂಸದರು/ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಸದಸ್ಯರು ತಮ್ಮದಲ್ಲದ ಮತಗಟ್ಟೆಯ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಆಯೋಗದಿಂದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಂತೆ, ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ 44 ಸಂಸದರು, ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ 09 ಶಾಸಕರು ಮತ್ತು ಇತರ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ 02 ಶಾಸಕರಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾದ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಒಟ್ಟು 771 ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ (05 ಖಾಲಿ) ಮತ್ತು ಅದೇ ರೀತಿ ಒಟ್ಟು 4025 ವಿಧಾನಸಭೆಗಳ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ (06 ಖಾಲಿ ಮತ್ತು 02 ಅನರ್ಹರು) ಇಂದು ಶೇಕಡಾ 99 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಛತ್ತೀಸ್ ಗಢ, ಗೋವಾ, ಗುಜರಾತ್, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ, ಕೇರಳ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ, ಮಣಿಪುರ, ಮಿಜೋರಾಂ, ಪುದುಚೇರಿ, ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನಿಂದ ಶೇ.100ರಷ್ಟು ಶಾಸಕರಿಗೆ ಮತದಾನವಾಗಿದೆ.

ಮತದಾನದ ಗೌಪ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಜಾರಿಗೆ ತಂದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

· ಮತದಾನದ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತದಾರನು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಸಾಧನವನ್ನು ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ನೇರಳೆ ಶಾಯಿಯ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕ್ರಮ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪೆನ್ನುಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಪೂರೈಸಿತು.

. ವಿಶೇಷ ಪೆನ್ನುಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಲು ಮತದಾರರಿಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಮತ್ತು ಮಾಡಬಾರದಂತಹ ವಿಶೇಷ ಭಿತ್ತಿಪತ್ರಗಳನ್ನು ಮತದಾನ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಇಸಿಐ ಒದಗಿಸಿತು.

· ಆರ್ ಒ/ಎಒಗಳು/ ಸಿಇಒಒ/ಇಸಿಐ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಇಸಿಐ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕರು, ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗಾಗಿ ವಿವಿಧ ವಾಟ್ಸ್ ಆಪ್ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ, ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಕಟವಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು.

· ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಅಕ್ರಮಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಗಾ ಇಡಲು ರಾಜ್ಯಗಳು / ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.

· 02 ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ಮತ ಎಣಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಇಬ್ಬರು ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಸಹ ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.

2022 ರ 16 ನೇ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಹೊಸ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ:

• ಕೋವಿಡ್-19 ಪಾಸಿಟಿವ್ ಮತದಾರರಿಗೆ ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸುವುದು - ಕೋವಿಡ್ -19 ಪಾಸಿಟಿವ್ ಇರುವ ಮತದಾರರಿಗೆ ಮತದಾನದ ಕೊನೆಯ ಗಂಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಕೋವಿಡ್ ಅಲ್ಲದ ಮತದಾರರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ / ಆಯಾ ರಾಜ್ಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೊರಡಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೋವಿಡ್ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳು / ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಮತವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಿದ ನಂತರ ಮತದಾನ ಮಾಡಲು ಆಯೋಗವು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಇಬ್ಬರು ಕೋವಿಡ್-19 ಪಾಸಿಟಿವ್ ಮತದಾರರು ತಮಿಳುನಾಡು ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಕೋವಿಡ್ -19 ಪಾಸಿಟಿವ್ ಸಂಸದರು ಕೇರಳದ ತಿರುವನಂತಪುರಂನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮತವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.

• ಈ ಬಾರಿ ಆಯೋಗವು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸೂಚನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ನಿಷೇಧಿತ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ / ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವಂತೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಚುನಾವಣಾಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸಹಾಯಕ ಚುನಾವಣಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿತು.

ಮೇಘಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ಮತಗಟ್ಟೆ ಸ್ಥಾಪನೆ

ಸಂವಿಧಾನದ ಅನುಚ್ಛೇದ 55 (3) ರ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಕಚೇರಿಗೆ ಚುನಾವಣೆಯು ಅನುಪಾತದ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಒಂದೇ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಮತದ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತದಾನವು ರಹಸ್ಯ ಮತದಾನದ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸಂವಿಧಾನ (84ನೇ) ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ, 2001 ರ ಪ್ರಕಾರ, 2026 ರ ನಂತರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವ ಮೊದಲ ಜನಗಣತಿಯ ಸಂಬಂಧಿತ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುವವರೆಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮತಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ರಾಜ್ಯಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 1971-ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ.

2022 ರ ಜುಲೈ 12 ಮತ್ತು 13 ರಂದು ಇಸಿಐನಿಂದ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಖಾಲಿ ಮತ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳ ಸುರಕ್ಷಿತ ಕಸ್ಟಡಿ ಮತ್ತು ತೊಂದರೆಯಿಲ್ಲದ ಸಾರಿಗೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಮತದಾನ ಮಾಡಿದ 30 ಮತಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ತರಲು ರಾಜ್ಯ ತಂಡಗಳಿಗೆ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮತಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಚುನಾವಣಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು 2022 ರ ಜುಲೈ 19 ರೊಳಗೆ ಸಂಸತ್ ಭವನವನ್ನು ಅಂದರೆ ಎಣಿಕೆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ. 2022ರ ಜುಲೈ 21 ರಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ 11 ಗಂಟೆಗೆ ಮತ ಎಣಿಕೆ ನಡೆಯಲಿದೆ.

************