గాంధినగర్లో జరిగిన భారతదేశపు మొట్టమొదటి గ్లోబల్ ఆయుష్ ఇన్వెస్ట్మెంట్ , ఇన్నోవేషన్ సమ్మిట్ 2022  చరిత్రను సృష్టించింది. ఎఫ్ఎమ్సిజి, మెడికల్ వాల్యూ ట్రావెల్ (హీల్ ఇన్ ఇండియా), ఫార్మా, టెక్నాలజీ & డయాగ్నొస్టిక్ అండ్ ఫార్మర్స్ & అగ్రికల్చర్లో రూ.తొమ్మిది వేల కోట్ల విలువైన లెటర్ ఆఫ్ ఇంటెంట్లు ఖరారయ్యాయి.  ఆయుష్ రంగంలో ఇంతభారీగా కార్యక్రమం నిర్వహించడం ఇదే మొదటిసారి. ఈ మెగా ఈవెంట్లో అంతర్జాతీయ , జాతీయ సంస్థలు , అనేక ఇతర రంగాల మధ్య ఒప్పందాలను సులభతరం చేసింది. దీనివల్ల ఆర్థిక పరిశీలనలు, ఆయుష్పై పరస్పర పరిశోధనల మార్గం సుగమమైంది.  పెట్టుబడి  హామీలలో  ఎఫ్ఎంసిజి నుండి 7000 కోట్లు, మెడికల్ వాల్యూ ట్రావెల్ (ఎమ్‌విటి) నుండి సుమారు 1000 కోట్లు, ఫార్మా రంగం నుండి 345 కోట్లు, ఫార్మర్స్ & అగ్రి కేటగిరీ నుంచి 300 కోట్లు , టెక్నాలజీ & డయాగ్నొస్టిక్ విభాగంలో సుమారు రూ.60 కోట్లు ఉన్నాయి.

2022 ఏప్రిల్ 20 న ఈ కార్యక్రమం ప్రారంభ సమావేశంలో ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ సమక్షంలో ఐదు ముఖ్యమైన ఎంఓయూలపై సంతకాలు జరిగాయి. ఈ కార్యక్రమంలో, సెంట్రల్ కౌన్సిల్ ఫర్ రీసెర్చ్ ఇన్ ఆయుర్వేద సైన్సెస్ (సిసిఆర్ఎలు), ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ , దేశంలోని వివిధ ప్రతిష్టాత్మక పరిశోధనా సంస్థల మధ్య మొత్తం 12 ఎంఓయూలు జరిగాయి. ఈ సంస్థలలో ఐఐటి ఢిల్లీ, ఐఐటి గువహతి, ఐసిఎంఆర్ ఎన్ఐటిఎమ్, ఐమ్స్, సిఎస్ఐఆర్, నిపర్, నిమ్హన్స్, జెఎన్‌యు, ఐసిజిబి, ఎవిపి, టిడియు ఉన్నాయి. జీఏఐఏఏఎస్  మొదటి చాప్టర్లో అముల్, డాబర్, కామ ఆయుర్వేదం, అకార్డ్, ఆయుర్వైడ్, నేచురల్ రెమెడీస్, అంబ్రో ఫార్మా , పతంజలితో సహా 30 కి పైగా ఎఫ్ఎంసిజి కంపెనీల నుండి చాలా స్పందన వచ్చింది. ఈ ఒప్పందాలు సుమారు 5.5 లక్షల ఉద్యోగాలను సృష్టిస్తాయి.  76 లక్షల మందికి పైగా ప్రజల జీవితాలను సానుకూలంగా ప్రభావితం చేస్తుంది.  రైతుల సమూహాలు , పరిశ్రమల మధ్య 50 మందికి పైగా అవగాహనా ఒప్పందాలను అయూష్ మంత్రిత్వ శాఖ జాతీయ ఔ షధ ప్లాంట్ బోర్డ్ (ఎన్ఎమ్‌పిబి) సులభతరం చేసింది.

వీటిలో 6300 మంది రైతులు ఉంటారు , ఈ ఒప్పందాల ద్వారా ఈ ఉత్పత్తులు 4.5 వేల మెట్రిక్ టన్నులు అవుతాయని భావిస్తున్నారు.

  అర్జెంటీనాలోని  ఫండసియన్ డి సలుద్ ఆయుర్వేద ప్రీమా (ఆయుర్వేద ప్రీమా హెల్త్ ఫౌండేషన్), ఆయుష్,  రాష్ట్ర ఆయుర్వేదం విద్యాపైత్ (ఆర్ఏవీ) మధ్య ఒప్పందాలు జరిగాయి.  వివిధ ఆయుర్వేద కోర్సులలో అక్రిడిటేషన్ , పాఠ్యాంశాల అభివృద్ధిలో నిరంతర మెరుగుదల కోసం ఉపయోగించే ఆడిట్ ధృవీకరణ సంస్థలను రూపొందించడంలో ఇవి సహాయపడుతాయి. ఆల్ ఇండియా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేదం (ఏఐఐఏ), ఫెడరల్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ రియో డి జనీరో (యుఎఫ్ఆర్జ్), బ్రెజిల్ & బ్రెజిలియన్ అకాడెమిక్ కన్సార్టియం ఫర్ ఇంటిగ్రేటివ్ హెల్త్ (క్యాబ్సిన్)లు బ్రెజిల్‌లో అయుర్వేద విద్యా సహకార స్థాపనపై   త్రైపాక్షిక ఎంఓయూపై సంతకాలు చేశాయి. ఇది బ్రెజిల్‌లో ఆయుర్వేద వాడకంలో భద్రతను సమర్థిస్తూ పరిశోధనపై సహకారాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేదం, అయూష్ , యూనివర్శిటీ హెల్త్ నెట్‌వర్క్, టొరంటో (యుహెచ్ఎన్), కెనడాలో యూనివర్శిటీ హెల్త్ నెట్‌వర్క్, ఫెలోషిప్‌ను అన్వేషించడానికి , విద్యార్థుల శిక్షణ , గ్రాడ్యుయేట్ విద్యార్థుల శిక్షణ , వైద్య వైద్యులు , అనుబంధ ఆరోగ్య నిపుణుల శిక్షణ కోసం పరస్పర సహకారాలు వంటి వాటి మధ్య కూడా ఒక అవగాహన ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది.

మెక్సికోలోని యూనివర్సిడాడ్ ఆటోనోమా డి న్యువో లియోన్ (యుఎన్ఎల్) వద్ద ఆయుర్వేద చైర్ స్థాపన కోసం నాల్గవ ఒప్పందంపై ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ సంతకం చేసింది. ఈ ఒప్పందం ద్వారా, ఆయుర్వేద వైద్యుడిని విశ్వవిద్యాలయంలో ఆయుర్వేద విద్యలో నియమించనున్నారు. ఫిలిప్పీన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ట్రెడిషనల్ అండ్ ఆల్టర్నేటివ్ హెల్త్ కేర్ (పిటాహెచ్), ఫిలిప్పీన్స్ జైపూర్లోని ఎన్ఐఏ మధ్య కూడా ఒప్పందం కుదిరింది. నియా కేంద్ర ఆయుష్ మంత్రిత్వశాఖ పరిధిలో పనిచేసే స్వయంప్రతిపత్తి గల సంస్థ.  ఆయుర్వేదం, ఇతర సంప్రదాయ ఔషధాలపై కలసి పనిచేయడానికి ఈ ఒప్పందం ఉపకరిస్తుంది.  అంతర్జాతీయ ఎక్స్ఛేంజీలే కాకుండా, భారతదేశం అంతటా 35 కి పైగా కంటోన్మెంట్ ప్రాంతాలలో ఆయుష్ సౌకర్యాలను ప్రారంభించడానికి ఆయుష్ , రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ మధ్య ఒక అవగాహన ఒప్పందం కుదిరింది.  ఆయుష్‌లోని యాంత్రిక అధ్యయనాల కోసం సీఎస్ఐఆర్ తో సహకారాన్ని ప్రోత్సహించడానికి సైన్స్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖతో మంత్రిత్వ శాఖ మార్పిడి ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకుంది. మొత్తం ఆయుష్ రంగం  అవకాశాలు , సామర్థ్యాన్ని అన్వేషించడంలో ప్రజల దృష్టిని ఆకర్షించడానికి ఈ కార్యక్రమం నిర్వహించడం జరిగింది. జాతీయంగా , అంతర్గతంగా ఈ రంగం వృద్ధికి మార్గం సుగమం చేయడంలో ఇది దాని సత్తాను చాటింది.

***