પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલયે પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ નિયમો, 2016 હેઠળ પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ પર ઉત્પાદકની વિસ્તૃત જવાબદારી માટે માર્ગદર્શિકા સૂચિત કરી છે. સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિકમાંથી બનેલી વસ્તુઓ પરના નિયંત્રણોમાં વિસ્તૃત ઉત્પાદક જવાબદારી માર્ગદર્શિકા ઉમેરવામાં આવી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સિંગલ યુઝ પ્લાસ્ટિક ઓછું ઉપયોગી છે અને તેનો કચરો ઘણો એકઠો થાય છે. આ પગલું 1 જુલાઈ, 2022થી લાગુ થશે. દેશમાં પ્લાસ્ટિકના કચરાથી થતા પ્રદૂષણને ઘટાડવાની દિશામાં આ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે.

એક ટ્વિટ સંદેશમાં, પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રી, શ્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે માર્ગદર્શિકા સમજાવતી વખતે જણાવ્યું હતું કે આ પ્લાસ્ટિકના નવા વિકલ્પોના વિકાસને પ્રોત્સાહિત કરશે અને વ્યવસાયને ટકાઉ પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ તરફ લઈ જવા માટે એક રોડમેપ પ્રદાન કરશે.

Taking forward the clarion call given by PM Shri @narendramodi ji to eliminate single-use plastics, @moefcc has notified comprehensive Guidelines on Extended Producers Responsibility on plastic packaging.https://t.co/BtONCGnaLH

— Bhupender Yadav (@byadavbjp) February 17, 2022

માર્ગદર્શિકા એક ફ્રેમવર્કની કલ્પના કરે છે જે પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ કચરાના ચક્રીય અર્થતંત્ર તરફ દોરી જશે, પ્લાસ્ટિકના નવા વિકલ્પોના વિકાસને પ્રોત્સાહિત કરશે અને વ્યવસાયિક સંસ્થાઓને ટકાઉ પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ તરફ આગળ વધવા સક્ષમ બનાવશે.

એક્સટેન્ડેડ મેન્યુફેક્ચરર રિસ્પોન્સિબિલિટી હેઠળ એકત્રિત પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ કચરાના રિસાયક્લિંગને ઘટાડવા માટે પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. આ સાથે રિસાયકલ પ્લાસ્ટિકનો વારંવાર ઉપયોગ કરવામાં આવશે. આ રીતે પ્લાસ્ટિકના વપરાશમાં વધુ ઘટાડો થશે અને પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ કચરાના રિસાયક્લિંગને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે.

વિસ્તૃત ઉત્પાદક જવાબદારી પ્લાસ્ટિક વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ ક્ષેત્રના વધુ વિકાસ માટે માર્ગ મોકળો કરશે. પ્રથમ અને અગ્રણી, માર્ગદર્શિકા વધારાના વિસ્તૃત ઉત્પાદકો જવાબદારી પ્રમાણપત્રોના વેચાણ અને ખરીદી માટે પરવાનગી આપશે, જેનાથી પ્લાસ્ટિક કચરાના વ્યવસ્થાપન માટે બજાર પદ્ધતિ સ્થાપિત થશે.

એક્સટેન્ડેડ પ્રોડ્યુસર રિસ્પોન્સિબિલિટી એક ખાસ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ દ્વારા લાગુ કરવામાં આવશે, જે સમગ્ર સિસ્ટમના ડિજિટલ પાયા તરીકે કામ કરશે. એક્સટેન્ડેડ મેન્યુફેક્ચરર રિસ્પોન્સિબિલિટી ટ્રેકિંગ અને મોનિટરિંગ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મમાં ઉપલબ્ધ હશે. ઓનલાઈન રજીસ્ટ્રેશન અને વાર્ષિક આવકના રિટર્ન સબમિટ કરવાથી કંપનીઓનો બોજ ઓછો થશે. એક્સટેન્ડેડ પ્રોડ્યુસર રિસ્પોન્સિબિલિટીની શરતોની પરિપૂર્ણતાની દેખરેખને સુનિશ્ચિત કરવા માટે, કંપનીઓના ખાતાઓની ચકાસણી અને ચકાસણી સંબંધિત માર્ગદર્શિકામાં એક સિસ્ટમ તૈયાર કરવામાં આવી છે.

માર્ગદર્શિકામાં એવી પણ જોગવાઈ કરવામાં આવી છે કે પ્રદૂષણ ફેલાવનારા પર પર્યાવરણીય દંડ લાદવામાં આવશે. આ માટે, એક્સટેન્ડેડ પ્રોડ્યુસર રિસ્પોન્સિબિલિટીના લક્ષ્યાંકોને પૂર્ણ ન કરવા બદલ ઉત્પાદકો, આયાતકારો અને બ્રાન્ડ માલિકો પર દંડ લાદવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય પર્યાવરણની ગુણવત્તામાં સુધારો કરવાનો, તેનું રક્ષણ કરવાનો અને પ્રદૂષણનું કારણ બને તેવા પરિબળોને રોકવા અને નિયંત્રણ કરવાનો છે. જમા કરાયેલ ભંડોળનો ઉપયોગ પર્યાવરણને ધ્યાનમાં રાખીને બિન-સંગ્રહી પ્લાસ્ટિકના સંગ્રહ, રિસાયકલ અને નિકાલ માટે કરવામાં આવશે.

આ હેઠળ, ઉત્પાદકો, આયાતકારો અને બ્રાન્ડ માલિકો રિફંડ સિસ્ટમ અથવા બાયબેક અથવા ઘન કચરા સાથે પ્લાસ્ટિક પેકેજિંગ કચરાના મિશ્રણને રોકવા માટે અન્ય કોઈપણ પદ્ધતિ સહિત ઓપરેશનલ પ્લાન રજૂ કરી શકે છે.

વિગતવાર સૂચના માટે અહીં ક્લિક કરો...

SD/GP/MR

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com