କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥ ଓ କର୍ପୋରେଟ୍ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମତୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ସୋମବାର ଦିନ ସଂସଦରେ ଅଥନୈତିକ ସର୍ଭେ 2021-22 କୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଗତ ଦୁଇ ବର୍ଷରେ ଭାରତ ସାରା ବିଶ୍ବ ସହିତ ମହାମାରୀର ଭୟାବହତାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ଏହି ସମୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରର ମୁଖ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ସମାଜର ନିମ୍ନ ବର୍ଗଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା କବଚ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଏବଂ ମହମାରୀର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପଡ଼ୁଥିବା ପ୍ରତିକୂଳ ପରିଣାମକୁ ପ୍ରତିହତ କରିବା ପାଇଁ ତତ୍ପର ରହିଛନ୍ତି।

ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେରେ ରଣନୀତିର ‘ତ୍ବରିତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ’ କୁ ଦର୍ଶାଇ କୁହାଯାଇଚି ଯେ ଏକ ଅନିଶ୍ଚିତ ସୟରେ ଏହି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ବହୁତ ଭଲ ପରିଣାମ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଏହି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ନମନୀୟତା ହେତୁ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଉନ୍ନତି ଆସିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ସତ୍ତ୍ବେ ଏହାଦ୍ବାରା ଭବିଷ୍ୟତର ଫଳାଫଳ ବିଷୟରେ ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହି ବିଶ୍ବ କୋଭିଡ୍ – 19 ମହାମାରୀ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ସମଗ୍ରତା, ରଣନୀତି ଓ ସୁସଙ୍ଗତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖା ଯାଇଛି।

କୋଭିଡ୍ – 19 ପ୍ରତି ଭାରତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା:

ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଦେଶ ତଥା ବହୁ ବୟସ୍କ ବୃଦ୍ଧାବୃଦ୍ଧ ଥିବା ଭାରତ କୋଭିଡ୍ 19 ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଏବଂ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ବହୁମୁଖୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ଏଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି :

• ପ୍ରତିବନ୍ଧକ / ଆଂଶିକ ଲକଡାଉନ୍
• ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମିରେ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି
• କୋଭିଡ୍ -19 ଉପଯୁକ୍ତ ଆଚରଣ, ପରୀକ୍ଷଣ, ଅନୁସନ୍ଧାନ, ଚିକିତ୍ସା, ଏବଂ
• ଟୀକାକରଣ ଡ୍ରାଇଭ ପରି ପଦକ୍ଷେପ ସାମିଲ ରହିଛି

କଣ୍ଟେନମେଣ୍ଟ ଏବଂ ବଫର୍ ଜୋନ୍ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଟ୍ରାନ୍ସମିସନ୍ ଶୃଙ୍ଖଳା ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆ ଯାଇଥିଲା; ପରିସୀମା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ; ଯୋଗାଯୋଗ ଅନୁସନ୍ଧାନ; ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ମାମଲାଗୁଡ଼ିକର ପୃଥକତା ଏବଂ ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ବିପଦ ସମ୍ପର୍କ, ଏବଂ ପୃଥକବାସ ସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି ଇତ୍ୟାଦି। ବାସ୍ତବ ସମୟର ତଥ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରମାଣ ଉପରେ ଆଧାର କରି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ପରିସ୍ଥିତିର ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ପ୍ରତିଷେଧକ ରଣନୀତି ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଥିଲା।  ଦେଶରେ ପରୀକ୍ଷା ସୁବିଧା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ସମସ୍ତ ସରକାରୀ କେନ୍ଦ୍ରରେ କୋଭିଡ୍ – 19 ପାଇଁ ପରୀକ୍ଷା ମାଗଣା କରାଯାଇଥିଲା। ଦ୍ରୁତ ସ୍କ୍ରିନିଂ ପାଇଁ ରାପିଡ୍ ଆଣ୍ଟିଜେନ୍ ଟେଷ୍ଟ କିଟ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା। ଏକ ମିଶନ ମୋଡରେ N-95 ମାସ୍କ, ଭେଣ୍ଟିଲେଟର, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପକରଣ କିଟ୍, ସାନିଟାଇଜରର ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରାଗଲା। ଏହି ସର୍ଭେରେ ଆଇସୋଲେସନ ଶଯ୍ୟା, ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଇଣ୍ଟେନ୍ସିଭ୍ କେୟାର ୟୁନିଟ୍ ବେଡ୍ ଏବଂ ମେଡିକାଲ୍ ଅମ୍ଳଜାନ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବୃହତ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରାଯାଇଛି। ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରରେ କୋଭିଡ୍ ବୃଦ୍ଧି ସମୟରେ ଡାକ୍ତରୀ ଅମ୍ଳଜାନର ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସରକାର ରେଳବାଇ, ବାୟୁସେନା, ନୌସେନା ଏବଂ ଶିଳ୍ପକୁ ମଧ୍ୟ  “ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସରକାର” ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ ସାମିଲ୍‌ କରିଥିଲେ।

କରୋନା ଜୀବାଣୁ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼େଇରେ, କୋଭିଡ୍ ଟିକା ଜୀବନ ରକ୍ଷା ତଥା ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ ପାଇଁ ଏହି ରୋଗର ସର୍ବୋତ୍ତମ  କବଚ ଭାବରେ ଦେଖା ଗଲା। 

କୋଭିଡ୍ ଟୀକାକରଣ ରଣନୀତି :

ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଟିକାକରଣ କେବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ନୁହେଁ ବରଂ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ। ତେଣୁ, ଏହାକୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ମାକ୍ରୋ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସୂଚକ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ।

ସର୍ଭେ ଅନୁଯାୟୀ, “ଲିବରାଲାଇଜଡ୍ ପ୍ରାଇସିଙ୍ଗ୍ ଏବଂ ତ୍ୱରିତ, ଜାତୀୟ କୋଭିଡ୍ -19 ଟୀକାକରଣ କୌଶଳ” 1 ମେ ରୁ 20 ଜୁନ୍, 2021 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା। 3 ଜାନୁଆରୀ, 2022 ଠାରୁ, COVID-19 ଟିକା କଭରେଜ୍ 15-18 ବର୍ଷ ବୟସ ଶ୍ରେଣୀକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି। ଆହୁରି ମଧ୍ୟ, 10 ଜାନୁୟାରୀ, 2022 ଠାରୁ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା କର୍ମୀ, ଫ୍ରଣ୍ଟଲାଇନ ୱାର୍କର୍ସ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ 60 ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଦ୍ବିତୀୟ ଡୋଜ୍ ପ୍ରଦାନ ତାରିଖ ଠାରୁ 9 ମାସ କିମ୍ବା 39 ସପ୍ତାହ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ COVID-19 ଟିକା ପ୍ରତି ସତର୍କତା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଛନ୍ତି।   

ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ ଭାରତର ଜାତୀୟ କୋଭିଡ୍ ଟୀକାକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ୟତମ ବୃହତ୍ତମ ଟୀକାକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, କେବଳ ଘରୋଇ ଭାବରେ କୋଭିଡ୍ - ଟିକା ଉତ୍ପାଦନକୁ ସମର୍ଥନ କରିନାହିଁ, ବରଂ ଏହା ବିଶ୍ବର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ଏହାର ମାଗଣା ଟିକା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛି। 2021-22 ପାଇଁ ୟୁନିଅନ୍ ବଜେଟ୍ ଦେଶବ୍ୟାପୀ କୋଭିଡ୍-19 ଟୀକାକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଟିକା କ୍ରୟ ପାଇଁ 35,000 କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟିତ କରିଛନ୍ତି।  16 ଜାନୁୟାରୀ, 2021 ରୁ 16 ଜାନୁୟାରୀ, 2022 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ମୋଟ 156.76 କୋଟି ଡୋଜ କୋଭିଡ୍-19 ଟିକା ଅର୍ଥାତ୍ 90.75 କୋଟି ପ୍ରଥମ ଡୋଜ ଏବଂ 65.58 କୋଟି ଦ୍ୱିତୀୟ ଡୋଜ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହି ଦ୍ରୁତ ଟିକାକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦ୍ବାରା ଲୋକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଜୀବିକାକୁ ପୁଣିଥରେ ଫେରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇ ପାରିଛନ୍ତି।

 ସର୍ଭେରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ କୋଭିଡ୍‌ ଟିକା ଉତ୍ପାଦନ କରୁଥିବା ଅଳ୍ପ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ଅଛି। ଭାରତରେ ଦୁଇଟି କୋଭିଡ୍ ଟିକା ତିଆରି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଘରୋଇ କୋଭିଡ୍‌-19 ଟିକା, ହୋଲ୍ ଭିରିୟନ ଇନଆକ୍ଟିଭେଟେଡ୍‌ କରୋନା ଭାଇରସ୍ ଭ୍ୟାକ୍ସିନ୍ (କୋଭାକ୍ସିନ) ର ଭାରତର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଅନୁଯାୟୀ, ନ୍ୟାସନାଲ୍‌ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଭିରୋଲୋଜି ଅଫ୍‌ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ କାଉନସେଲ୍‌ ଅଫ୍ ମେଡିକାଲ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ (ଆଇସିଏମଆର) ସହଯୋଗରେ ଭାରତ ବାୟୋଟେକ୍ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ଲିମିଟେଡ୍ ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଥିଲା। ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ-ଆଷ୍ଟ୍ରାଜେନେକା ସହଯୋଗରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିବା କୋଭିସିଲ୍‌ଡର ଟିକା ର କ୍ଲିନିକାଲ୍ ପରୀକ୍ଷଣକୁ ଆଇସିଏମଆର ପାଣ୍ଠି ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଭାରତରେ କୋଭିସିଲ୍‌ଡ ଏବଂ କୋଭାକ୍ସିନର ବହୁଳ ଭାବରେ ଟିକା ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।  ପ୍ରତି ମାସରେ କୋଭିସିଲ୍‌ଡ ର ପ୍ରାୟ 250-275 ନିୟୁତ ଡୋଜ୍ ଏବଂ କୋଭାକ୍ସିନର ର 50-60 ନିୟୁତ ଡୋଜ୍ ଉତ୍ପାଦିତ ହୋଇଛି।

ଏହାକୁ ଏକ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଚାଳିତ ଟୀକାକରଣ ପ୍ରୋଗ୍ରାମରେ ପରିଣତ କରି, ଆରୋଗ୍ୟ ସେତୁ ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ ଲୋକମାନଙ୍କୁ କୋଭିଡ୍‌ -19 ସଂକ୍ରମଣର ବିପଦକୁ ଆକଳନ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବାକୁ ଶୁଭାରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା | କୋୱିନ୍ 2.0 (ଇ-ଭିନ୍ ସହିତ), ଏକ ଅନନ୍ୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ, ପ୍ରକୃତ ସମୟ ଟୀକାକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ସହଯୋଗ କରେ। ଟିକା ପାଇଁ ପଞ୍ଜୀକରଣ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ କୋଭିଡ୍‌-19 ଟିକା ସ୍ଥିତିକୁ ଟ୍ରାକିଂ, ଟିକା ଷ୍ଟକ୍, ଷ୍ଟୋରେଜ୍, ପ୍ରକୃତ ଟୀକାକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍ ଉତ୍ପାଦନ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେରେ ସାମିଲ୍ କରାଯାଇଛି। 

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରର ଖର୍ଚ୍ଚ:

ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ ଯଦିଓ ମହାମାରୀ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ସାମାଜିକ ସେବା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି, ତଥାପି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି।  2019-20 (କୋଭିଡ୍ -19 ପୂର୍ବରୁ) ଯେଉଁଠାରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ 2.73 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଉଥିଲା ସେକ୍ଷେତ୍ରରେ 2021-22 ରେ ଏଥିରେ 4.72 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ କରାଯାଇଛି ଯାହାକି 73 ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଅଟେ।

ସର୍ଭେରେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମିଶନ ବ୍ୟତୀତ ୟୁନିଅନ ବଜେଟ 2021-22 ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ମିଶନ ଘୋଷଣା କରିଛି ଯେଉଁଥିରେ ଏକ ନୂତନ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଯୋଜନା ରହିଛି। ପ୍ରାଥମିକ, ମାଧ୍ୟମିକ ଏବଂ ତୃତୀୟକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀର ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ, ବିଦ୍ୟମାନ ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ମଜବୁତ କରିବା ଏବଂ ନୂତନ ରୋଗର ଚିହ୍ନଟ ତଥା ଉପଶମ ପାଇଁ ନୂତନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ ପାଇଁ ଆସନ୍ତା ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 64,180 କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟିତ ହୋଇଛି।  ଏହା ବ୍ୟତୀତ ୟୁନିଅନ୍ ବଜେଟ୍ 2021-22 ରେ କୋଭିଡ୍ – 19 ଟିକାକରଣ ପାଇଁ 35000 କୋଟି ଟଙ୍କାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି।

2025 ସୁଦ୍ଧା ସରକାରଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ଜିଡିପିର 2.5% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନୀତି, 2017 ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି, ଯାହାକୁ ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଦୋହରା ଯାଇଛି। ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି 2021-22 ମସିହାରେ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ବଜେଟ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ଜିଡିପିର 2.1% ରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯାହା 2019-20 ରେ 1.3% ରହିଥିଲା।

ଜାତୀୟ ପରିବାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସର୍ବେକ୍ଷଣ -5 (ଏନଏଫଏଚଏସ୍ -5):

ସର୍ବଶେଷ ଏନଏଫଏଚଏସ୍ -5 ଅନୁଯାୟୀ, ସାମାଜିକ ସୂଚକ ଯେପରିକି ଟୋଟାଲ୍ ଫର୍ଟିଲିଟି ରେଟ୍ (ଟିଏଫଆର), ଲିଙ୍ଗ ଅନୁପାତ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଫଳାଫଳ ସୂଚକ ଯଥା ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାର ହାର, ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ମୃତ୍ୟୁ ହାର, ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଜନ୍ମ ହାରରେ 2015-16 ଠାରୁ ଉନ୍ନତି ଘଟିଛି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି।  ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଅନୁଯାୟୀ, ଏନଏଫଏଚଏସ୍ -5 ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ କେବଳ ସେବା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚୁନାହିଁ, ବରଂ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫଳାଫଳରେ ମଧ୍ୟ ବିକାଶ ହୋଇଛି।

ସମସ୍ତ ଶିଶୁ ପୋଷକ ସୂଚକାଙ୍କ ମଧ୍ୟ ସମଗ୍ର ଭାରତ ସ୍ତରରେ ଉନ୍ନତ ହୋଇଛି। ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ବୟସର ପିଲାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହାର (ୟୁ5ଏମଆର) 2015-16 ରେ 49.7 ତୁଳନାରେ ହ୍ରାସପାଇଁ 2019-21 ରେ 41.9 ହୋଇଛି। ଆଇଏମଆର ମଧ୍ୟ 2015-16 ର ପ୍ରତି ଏକ ହଜାର ଜନ୍ମରେ 40.7 ତୁଳନାରେ 2019-21 ରେ ହ୍ରାସ ପାଇ ପ୍ରତି ହଜାର ଜନ୍ମରେ 35.2 ରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଷ୍ଟଣ୍ଟିଂ ରେ ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହା 2015-16 ରେ 38 ପ୍ରତିଶତ ତୁଳନାରେ 2019-21 ରେ 36 ପ୍ରତିଶତକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ୱେଷ୍ଟିଂ (ଆୟୁ ଅନୁସାରେ କମ୍ ଓଜନ) ରେ ମଧ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ହ୍ରାସ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହା 2015-16 ରେ 21 ପ୍ରତିଶତରୁ ହ୍ରାସ ପାଇଁ 2019-21 ରେ 19 ପ୍ରତିଶତ ହୋଇଛି। ଏହା ସହିତ କମ୍ ଓଜନ ବିଶିଷ୍ଟ ଶିଶୁଙ୍କ ହାର 2015-16 ରେ 36 ପ୍ରତିଶତ ତୁଳନାରେ 2019-21 ରେ 32 ପ୍ରତିଶତକୁ ଆସିଯାଇଛି।

ଏନଏଫଏଚଏସ -5 ର ସଦ୍ୟତମ ପରିସଂଖ୍ୟାନରୁ ଜଣାଯାଇଛି ଯେ ପ୍ରତି ମହିଳାଙ୍କ ପିଛା ଶିଶୁ ଜନ୍ମରେ ହ୍ରାସ ହୋଇଛି। ଏହା 2015-16 ରେ 2.2 ତୁଳନାରେ ହ୍ରାସ ହୋଇ 2019-21 ରେ 2.0 ହୋଇଛି। ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଏହି ବିଷୟକୁ ଧ୍ୟାନ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଯେ ଦେଶବ୍ୟାପି ମହିଳାଙ୍କ ପିଛା ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ସ୍ତର (ମହିଳାଙ୍କ ପିଛା 2.1 ଶିଶୁ) ଠାରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ ହୋଇଛି।

ଦେଶରେ ଲିଙ୍ଗ ଅନୁପାତ : ପ୍ରତି ଏକ ହଜାର ପୁରୁଷଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାଙ୍କ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି। 2015-16 (ଏନଏଫଏଚଏସ୍ – 4) ରେ ଯେଉଁଠାରେ ଏହା 991 ଥିଲା ସେଠାରେ 2019-20 (ଏନଏଫଏଚଏସ୍- 5) ରେ ବଢ଼ି 1020 ହୋଇଛି। ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ହେଉଛି ଲିଙ୍ଗଅନୁପାତ ଏବଂ ପ୍ରତି ଏକ ହଜାର ବାଳକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବାଳିକାଙ୍କ ଜନ୍ମ ହାର ମଧ୍ୟ ଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହା 2015-16 ରେ 919 ରୁ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ 2019-21 ରେ 929 ହୋଇଛି।

BS