કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અને સહકાર મંત્રી, શ્રી અમિત શાહ આવતીકાલે શ્રી નોંગથોમ્બમ બિરેન સિંહ, મણિપુરના મુખ્યમંત્રી, શ્રી અર્જુન મુંડા, કેન્દ્રીય આદિજાતિ બાબતોના મંત્રી અને અન્ય મહાનુભાવોની હાજરીમાં સિટી કન્વેન્શન સેન્ટર, ઇમ્ફાલ ઇસ્ટ ખાતે તામેંગલોંગ જિલ્લાના લુઆંગકાઓ ગામ ખાતે રાણી ગેડિનલિયુ આદિજાતિ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની મ્યુઝિયમની સ્થાપના માટે VC દ્વારા શિલાન્યાસ કરશે.

આ પ્રોજેક્ટને આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલય, ભારત સરકાર દ્વારા રૂ. 15 કરોડના અંદાજિત ખર્ચે મંજૂરી આપવામાં આવી છે. રાજ્ય કેબિનેટે તામેંગલોંગ જિલ્લાના લુઆંગકાઓ ગામ ખાતે મ્યુઝિયમ સ્થાપવાનો નિર્ણય લીધો હતો જે પ્રખ્યાત સ્વાતંત્ર્ય સેનાની રાની ગેડિનલિયુનું જન્મસ્થળ છે અને મ્યુઝિયમનું નામ રાની ગેડિનલિયુ આદિજાતિ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની મ્યુઝિયમ રાખવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. આદિજાતિ બાબતોનું મંત્રાલય 15મી નવેમ્બરથી શરૂ થતા તેના આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ સપ્તાહની ઉજવણી કરી રહ્યું છે જેને પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ જનજાતિ ગૌરવ દિવસ તરીકે શરૂ કર્યો હતો.

રાની ગેડિનલિયુનો જન્મ 26 જાન્યુઆરી, 1915ના રોજ મણિપુર રાજ્યના તામેંગલોંગ જિલ્લા હેઠળના તાઓસેમ પેટા વિભાગમાં આવેલા લુઆંગકાઓ ગામમાં થયો હતો. 13 વર્ષની ઉંમરે તેણી જાડોનાંગ સાથે સંકળાયેલી હતી અને તેની સામાજિક, ધાર્મિક અને રાજકીય ચળવળમાં તેની લેફ્ટનન્ટ બની હતી. 1926 અથવા 1927ની આસપાસ જડોનાંગ સાથેના તેણીના ચાર વર્ષના જોડાણે તેણીને બ્રિટિશરો સામે લડવૈયા બનવા તૈયાર કરી. જાડોનાંગની ફાંસી પછી, ગેઇડિનલિયુએ ચળવળનું નેતૃત્વ સંભાળ્યું. જડોનાંગની શહાદત પછી ગેડિનલિયુએ બ્રિટિશરો સામે ગંભીર બળવો શરૂ કર્યો, જેના માટે તેણીને અંગ્રેજો દ્વારા 14 વર્ષ સુધી જેલમાં રાખવામાં આવ્યા હતા અને અંતે 1947માં મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.

અંગ્રેજો સામેના સંઘર્ષમાં તેમની ભૂમિકાને સ્વીકારતા, તેણીને "રાણી" કહેવા લાગી. ભારતને આઝાદી મળ્યા બાદ તેણીને તુરા જેલમાંથી મુક્ત કરવામાં આવી હતી. 17મી ફેબ્રુઆરી, 1993ના રોજ રાની ગેડિનલિયુનું તેમના મૂળ ગામ લુઆંગકાઓ ખાતે નિધન થયું હતું.

તેણીને 1972માં તામ્રપત્ર, 1982માં પદ્મ ભૂષણ, 1983માં વિવેકાનંદ સેવા સમ્માન, 1991માં સ્ત્રી શક્તિ પુરસ્કાર અને 1996માં મરણોત્તર ભગવાન બિરસા મુંડા પુરસ્કારથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. ભારત સરકારે 1996માં રાણી ગેડિનલિયુની સ્મારક ટિકિટ બહાર પાડી હતી. 2015માં તેમના જન્મ શતાબ્દીના સ્મારક સમારોહના પ્રસંગે ભારતના પ્રધાનમંત્રીએ સો રૂપિયાનો સિક્કો અને પાંચ રૂપિયાનો ચલણ સિક્કો બહાર પાડ્યો હતો. ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડે 19મી ઑક્ટોબર, 2016ના રોજ એક ફાસ્ટ પેટ્રોલ વેસલ “ICGS રાની ગેડિનલિયુ” શરૂ કર્યું.

મણિપુરમાં પ્રવાસન ક્ષેત્રે વિશાળ સંભાવનાઓ છે અને આ પ્રોજેક્ટને રાજ્યના સામાજિક-આર્થિક વિકાસમાં ઉમેરો કરીને પ્રવાસનના વધુ વિકાસ તરફ દોરી જશે.

SD/GP/JD

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com