ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਜੁਬਿਨ ਇਰਾਨੀ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਮੇਲਨ, 2021 ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸੰਮੇਲਨ 30 ਅਤੇ 31 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਕੇਵੜਿਆ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਮਹੇਂਦਰ ਭਾਈ ਮੁੰਜਪਰਾ ਅਤੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ, ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ/ਸਮਾਜਿਕ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਵੀ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮੰਚ ਹੈ,  ਜਿੱਥੇ ਮੰਤਰਾਲੇ  ਦੀਆਂ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਲਾਗੂਕਰਨ ਅਤੇ ਆਯੋਜਨ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਵੀਆਂ ਪਹਲਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ,  ਜਿਵੇਂ ਮਿਸ਼ਨ ਪੋਸ਼ਣ 2.0, ਮਿਸ਼ਨ ਵਾਤਸਾਲਿਆ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼ਕਤੀ।  ਇਸ ਸਭ ‘ਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ।

ਸਟੇਚਿਊ ਆਵ੍ ਯੂਨਿਟੀ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਮਹਾਨ ਭਵਿੱਖ - ਦ੍ਰਸ਼ਟਾ ਲੌਹ ਪੁਰਸ਼ ਸਰਦਾਰ ਵੱਲਭ ਭਾਈ ਪਟੇਲ  ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਅਰਪਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਆਯੋਜਨ ਦਾ ਸ਼ੁਭਾਰੰਭ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ਵਣ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਜੁਬਿਨ ਇਰਾਨੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਪੋਸ਼ਕ ਫਲਾਂ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ,  ਤਾਕਿ ‘ਏਕ ਭਾਰਤ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਭਾਰਤ’ ਦੀ ਭਾਵਨਾ  ਨੂੰ ਬਲ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਭਰ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਣ ਵਾਟਿਕਾਵਾਂ/ ਪੋਸ਼ਕ ਫਲ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲੇ ।

ਸੰਮੇਲਨ  ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰੀ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ   ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸੂਚਕਾਂਕਾਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀਕਰਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।  ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ,  ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਲ ਅਧਿਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਯੋਗ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਆਯੋਗ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨਜ਼ ਨੇ ਬਾਲ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਰਾਜਾਂ  ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਮੁੱਲਵਾਨ ਸੁਝਾਅ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। 

ਉਸੇ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਜੁਬਿਨ ਇਰਾਨੀ ਨੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਬੋਧਨ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ  ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿਅਕਤ ਕੀਤੇ ।  ਮੰਤਰੀ ਮਹੋਦਯ ਨੇ ਮਿਸ਼ਨ ਪੋਸ਼ਣ 2.0 ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੋਸ਼ਣ ਮਹੀਨਾ 2021 ਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਇੱਕ ਸਤੰਬਰ ,  2021 ਤੋਂ ਹੋਵੇਗਾ ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰੇ ਮਨ ਨਾਲ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਓ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵਾਟਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਟੀਚੇ ਖੁਦ ਤੈਅ ਕਰੋ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਰਾਜ 13 ਜਨਵਰੀ,  2021  ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ - ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ  ਦੇ ਸਮਾਨ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੀੜਤ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ  ਉਪਚਾਰ ਦਾ ਅਭਿਆਨ ਚਲਾਓ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਆਂਗਨਵਾੜੀਆਂ ਦੇ ਢਾਂਚਿਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਅਤੇ ਜੀਐੱਮਡੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿਓ। 

ਮਿਸ਼ਨ ਵਾਤਸਾਲਿਆ ਦੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਵਿੱਚ ਮੰਤਰੀ ਮਹੋਦਯ ਨੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਨਿਆਂ ਅਧਿਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੰਸ਼ੋਧਨਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਸ਼ੋਧਨਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਜੋਖਿਮ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣ-ਮਿਲਣ ਵਿੱਚ ਸਹੂਲਤ ਮਿਲੇਗੀ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ  ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ਼ੋਰ ਨਿਆਂ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਅਧਿਨਿਯਮ  ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਿਯਮਾਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿਓ। 

ਮੰਤਰੀ ਮਹੋਦਯ ਨੇ ‘ਮਹਿਲਾ ਅਗਵਾਈ ਵਿਕਾਸ’  ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਹੈ ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਾਮਕਾਜੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਹੋਸਟਲ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲੱਬਧ ਕਰਾ ਕੇ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ,  ਜਿੱਥੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਰਹਿ ਸਕਣ ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿਸ਼ਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਵੀ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਵਨ ਸਟਾਪ’ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ‘ਵਨ ਸਟਾਪ’ ਕੇਂਦਰ ਖੋਲੋ,  ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ। 

ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ.  ਮਹੇਂਦਰ ਭਾਈ ਮੁੰਜਪਰਾ ਨੇ ਵੀ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿਅਕਤ ਕੀਤੇ।  ਰਾਜਾਂ/ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ  ਦੇ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸੰਘੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਸੱਚੀ ਭਾਵਨਾ ਜ਼ਾਹਰ ਹੋਈ ,  ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵੱਜੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ  ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਲਈ ਸਮੇਕਿਤ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ।

*****************

 ਬੀਵਾਈ/ਏਐੱਸ