ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂਦੇਵ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ, ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਸ੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ, ਬੰਗਾਲ 50 ਸਾਲ ਅੱਗੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਆਪਣੇ 100 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵੇਲੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੁੱਝ ਵਿਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਏ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਹੁਣ, 100 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ 'ਤੇ, ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਗੁਰੂਦੇਵ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਵਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਸ੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮਾਚਾਰੀ ਆਸ਼ਰਮ ਤੋਂ 1901 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੁਦੇਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਿਡਰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤਦ ਹੀ ਸਫਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਏਗਾ ਜੇ ਇੱਥੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਡੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਗੁਰਦੇਵ ਰਵਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਮੰਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਦਲ ਦੇਣਗੇ। ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਆਲੀਸ਼ਾਨ ਜੀਵਨ, ਲਗਾਵ ਅਤੇ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੰਧਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਜਾਨਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਉਪਜਾਉ ਬਣਾਉਣਗੇ। 

ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਸੌਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਰੁਕੇਗੀ ਨਹੀਂ ਅਤੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਦੀ 150 ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਵਾਂਗੇ, ਸਾਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 10 ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਭਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੁਦੇਵ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਣਗੇ।

ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਰਾਜਾ ਰਾਮਮੋਹਨ ਰਾਏ, ਬੰਕਿਮ ਚੰਦਰ ਚੱਟੋਪਾਧਿਆਏ, ਸ੍ਰੀ ਅਰੋਬਿੰਦੋ, ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ, ਰਾਮਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਪਰਮਹੰਸ ਅਤੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੇ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅਮੀਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਤੱਥ ਕਿ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦੇ ਲੋਕ, ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ, ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂਦੇਵ ਟੈਗੋਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲਈ, ਇਹ ਗੁਰੂਦੇਵ ਟੈਗੋਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੁਦੇਵ ਟੈਗੋਰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂਦੇਵ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਕਲਾਵਾਂ ਦਾ ਕੈਨਵਸ ਕਿੰਨਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ। 

ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਾਤ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਵਰਗ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਲਈ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ, ਸਾਹਿਤ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੇਦਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੁੱਢਲੇ ਮੰਤਰ “सर्वेभवंतुसुखिनः, सर्वेसंतुनिरामया” (ਸਾਰੇ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ, ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਮਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ) ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਅਸੀਂ ਆਧੁਨਿਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਵਧਦੇ, ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ,ਜਿਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਗੁਰੂਦੇਵ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਥੋਂ ਹੀ ਸਿਹਤ, ਸਵੱਛਤਾ, ਹੱਥਕਰਘਾ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਰਗੇ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੁਦੇਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਮਰਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 70 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਦੇਹ ਤਿਆਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 3000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਿੱਤਰ ਦੇ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੀਵਨ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹਾਂ ਤੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਚੱਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂਦੇਵ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਨੂੰ ਖੁੱਲੇ ਮਨ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਸੋਚ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸ੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂਦੇਵ ਨੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਰਤਕ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਨਾਲ ਭਰੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜੋ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਈ ਵਿਦਵਾਨ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਮਹਾਸ਼ਵੇਤਾ ਦੇਵੀ, ਨੰਦਲਾਲ ਬੋਸ, ਗਾਇਤਰੀ ਦੇਵੀ, ਸੱਤਿਆਜੀਤ ਰੇਅ, ਵਿਨੋਦ ਬਿਹਾਰੀ ਮੁਖਰਜੀ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਲੈਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਰੁਕੇਗੀ ਨਹੀਂ। 

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਨ ਚਿੰਤਕ ਗੁਰੂਦੇਵ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ। ਸ੍ਰੀ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਗੀਤ ਭਵਨ ਦਾ ਵੀ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ।

*****

ਐੱਨਡਬਲਿਊ/ਆਰਕੇ/ਪੀਕੇ/ਏਡੀ/ਡੀਡੀਡੀ