କେନ୍ଦ୍ର ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ଶିଳ୍ପ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ଗଭର୍ଣ୍ଣମେଣ୍ଟ ଇ-ମାର୍କେଟପ୍ଲେସ୍ (ଜିଇଏମ)କୁ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନକାରୀ ବାହକ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ବିକ୍ରେତାମାନେ ଯେକୌଣସି ଦ୍ରବ୍ୟ ବିକ୍ରୟ ସମୟରେ ଏହାର ମୂଳ ଦେଶ ସୂଚନା ଦେବାକୁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରାଯାଇଛି । ଜିଇଏମ ଅଧୀନରେ ସମସ୍ତ ନୂତନ ଉତ୍ପାଦର ପଞ୍ଜିକରଣ କରାଗଲା ବେଳେ ଏହା କେଉଁ ଦେଶରୁ ମୂଳତଃ ଆସିଛି ତାହା ଦର୍ଶାଇବା ଜରୁରି । ଅଧିକନ୍ତୁ, ବିକ୍ରେତାମାନେ ଯେଉଁମାନେ ଏହି ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍ପାଦକୁ ଜିଇଏମରେ ଅପଲୋଡ଼ କରିସାରିଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନିୟମିତ ଭାବେ ସୂଚୀତ କରାଯାଇଛି ଯେ ସେମାନେ ଏହାର ମୂଳ ଦେଶ ସୂଚନା ଅପ୍ଡ଼େଟ୍ କରନ୍ତୁ । ଯଦି ସେମାନେ ତାହା ନକରନ୍ତି ତେବେ ଜିଇଏମରୁ ସେମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦକୁ ହଟାଇ ଦିଆଯିବ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଚେତାବନୀ ଦିଆଯାଇଛି । ‘ମେକ ଇନ ଇଣ୍ଡିଆ” ଏବଂ “ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ” କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ ଯୋଗାଇବା ସକାଶେ ଏଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ।

ଜିଇଏମ ପକ୍ଷରୁ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ଯେ ଯେକୌଣସି ଉତ୍ପାଦରେ କେତେ ମାତ୍ରାର ସ୍ଥାନୀୟ ଦ୍ରବ୍ୟ ରହିଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ସୂଚୀତ କରାଯିବ । ଏଭଳି ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା, ବର୍ତ୍ତମାନ ମୂଳ ଦେଶ ତଥା ସ୍ଥାନୀୟ ଉତ୍ପାଦର ମାତ୍ରା ବଜାରରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥିବା ସମସ୍ତ ସାମଗ୍ରୀରୁ ସହଜରେ ଜଣାପଡ଼ିବ । ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥାଟି ହେଲା, “ମେକ ଇନ ଇଣ୍ଡିଆ” ଫିଲଟରକୁ ଏବେ ପୋର୍ଟାଲରେ ସାମିଲ କରାଯାଇଛି । ଯେଉଁସବୁ ଦ୍ରବ୍ୟରେ 50% ସ୍ଥାନୀୟ କଞ୍ଚାମାଲ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିବ ସେହିସବୁ ସାମଗ୍ରୀକୁ କ୍ରେତାମାନେ ଚୟନ କରିପାରିବେ । ନିଲାମୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ କ୍ରେତାମାନେ ଯେକୌଣସି ସାମଗ୍ରୀକୁ କ୍ଲାସ-1 ସ୍ଥାନୀୟ ଯୋଗାଣକାରୀ (Local content>50%) ଭାବେ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିପାରିବେ । ଯେଉଁସବୁ ନିଲାମୀ ଆଇଏନଆର 200 କୋଟି ତଳକୁ ହୋଇଥିବ, କେବଳ କ୍ଲାସ-1 ଏବଂ କ୍ଲାସ-2 ସ୍ଥାନୀୟ ଯୋଗାଣକାରୀମାନେ(Local content>50% ଏବଂ >20 respectively) ସେହିସବୁ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ନିଲାମ ଧରିପାରିବେ । ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ପରିଶିଷ୍ଟରେ ଜିଇଏମ ପୋର୍ଟାଲରେ ଥିବା କେତେକ ସ୍ଥାନୀୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟର ସ୍ନାପସଟ୍ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଜିଇଏମ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବେ “ମେକ ଇନ ଇଣ୍ଡିଆ” ଉଦ୍ୟମକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଯୋଗାଇବା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ବଜାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ସ୍ଥାନୀୟ କ୍ଷୁଦ୍ର ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିକଟରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇଛି ଯଦ୍ୟପି ସରକାରଙ୍କ  “ମେକ ଇନ ଇଣ୍ଡିଆ” ଏବଂ ଏମଏସଇ କ୍ରୟ ଅଗ୍ରାଧିକାରୀ ନୀତିକୁ ବାସ୍ତବ ରୂପେ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇପାରିଛି । ଜିଇଏମ ଦ୍ୱାର ତ୍ୱରିତ, ସକ୍ରିୟ, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ସୁଲଭ ମୂଲ୍ୟରେ ସାମଗ୍ରୀ ସଂଗ୍ରହ ସମ୍ଭବପର ହୋଇପାରିଛି ବିଶେଷ କରି ବର୍ତ୍ତମାନର ଆପାତ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାମାନେ କୋଭିଡ଼-19 ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼ିବା ସକାଶେ ବିଭିନ୍ନ ସାମଗ୍ରୀ ତଥା ସେବା ଜରୁରି ଆବଶ୍ୟକ କରୁଛନ୍ତି । ଜିଇଏମ ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କ୍ରୟ କରାଯିବା ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହାରୀକାରୀମାନଙ୍କୁ ଏଥିପାଇଁ କ୍ଷମତାଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ତଥା ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ତାଙ୍କର ସାଧାରଣ ଆର୍ଥିକ ନିୟମାବଳୀ 2017ର ନିୟମ ସଂଖ୍ୟା 149 ଅନୁସାରେ ଏହାକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିଛନ୍ତି ।

**********