ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਨੇ ਮਹਾਮਾਰੀ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰ–ਪੱਧਰੀ ਲੌਕਡਾਊਨ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ–19 ਦੀ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੀ ‘ਇੰਡੀਅਨ ਕੌਂਸਲ ਆਵ੍ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ’ (ਆਈਸੀਏਆਰ – ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਪਰਿਸ਼ਦ) ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ਜਦਕਿ ਆਈਸੀਏਆਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਥਾਨ ਮਨੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਕੋਵਿਡ–19 ਦੀ ਟੈਸਟਿੰਗ (ਪਰਖ) ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਆਈਸੀਏਆਰ ਨੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਕਈ ਜਤਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀਜ਼ (ਸਲਾਹਾਂ) ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਤੋਮਰ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਜ਼ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਕਲਾਸਾਂ ਲਾਉਣ ਦੀ ਹਿਦਾਇਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਆਈਸੀਏਆਰ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਡਾ. ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨੇ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਆਈਸੀਏਆਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ 15 ਖੇਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ’ਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੈਟਫ਼ਾਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਿਆਪਕ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ; ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪੂਰੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਰੱਖ ਕੇ ਛੋਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਉਚਿਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਦੀਆਂ ਹਿਦਾਇਤਾਂ ’ਤੇ, 5.48 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਐੱਮਕਿਸਾਨ ਪੋਰਟਲ ਰਾਹੀਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰਾਂ (ਕੇਵੀਕੇਜ਼ –KVKs) ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ 1,126 ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀਜ਼ ਜਾਰੀ ਕਰ ਕੇ ਪਹੁੰਚ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਦਾ ਪਾਸਾਰ ਵ੍ਹਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪਾਂ (5.75 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ 4893 ਕੇਵੀਕੇ ਵ੍ਹਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪਸ) ਤੇ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੈਟਫ਼ਾਰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ (8.06 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ)। ਕੇਵੀਕੇਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀਜ਼ ’ਤੇ 936 ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ’ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈਆਂ; 193 ਰੇਡੀਓ ਟਾਕਸ ਤੇ 57 ਟੀਵੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਰਾਹੀਂ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪਾਸਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਖੋਜ–ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਨੇ ਮਾਹਿਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਸ ਸਮੇਤ ਆਈਸੀਟੀ ਟੂਲਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਤੇ ਵਾਜਬ ਫ਼ਸਲ ਪ੍ਰਬੰਧ, ਕਣਕ, ਚਾਵਲ, ਮੱਕੀ, ਦਾਲਾਂ, ਜੌਂ–ਬਾਜਰਾ, ਤੇਲ–ਬੀਜ, ਗੰਨਾ, ਫ਼ਾਈਬਰ ਫ਼ਸਲਾ, ਅੰਬ, ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਫਲ, ਕੇਲਾ, ਅਨਾਰ, ਅੰਗੂਰ, ਲੀਚੀ, ਮਸਾਲੇ, ਫੁੱਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਖ਼ਰੂਜ਼ੇ ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਨਾਰੀਆ, ਸੁਪਾਰੀ, ਕੋਕੋ ਅਤੇ ਟਿਊਬਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ।

ਵਿਭਿੰਨ ਸਬੰਧਿਤ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉੱਦਮੀਆਂ, ਨਿਜੀ ਫ਼ਰਮਾਂ ਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਸੈੱਸਿੰਗ, ਮੁੱਲ–ਵਾਧਾ ਤੇ ਫੁੱਲਾਂ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਮਾਰਕਿਟਿੰਗ ਲਈ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਫ਼ਿਸ਼ਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਗੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਸਬੰਧਿਤ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸਾਰ ਲਈ ਫ਼ਿਸ਼ਰੀਜ਼ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸਮੱਗਰੀਆਂ,

ਆਈਸੀਏਆਰ ਅਧੀਨ ਫ਼ਿਸ਼ਰੀਜ਼ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟਸ ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਸੰਚਾਰ (ਆਈਈਸੀ) ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ। ਕੋਰੋਨਾ–ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਰੋਗ–ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਆਈਸੀਏਆਰ ਦੇ ਡੇਅਰੀ, ਪਸ਼ੂ–ਧਨ ਤੇ ਪੋਲਟਰੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਫ਼ੀਡਿੰਗ, ਬ੍ਰੀਡਿੰਗ ਤੇ ਸਿਹਤ–ਸੰਭਾਲ਼ ਦੇ ਨਾਲ–ਨਾਲ ਦੁੱਧ, ਆਂਡਿਆਂ ਤੇ ਚਿਕਨ ਦੀ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪੋਸੈਸਿੰਗ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਤੋਮਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ’ਤੇ, ਆਈਸੀਏਆਰ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਜ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਾਈਸ–ਚਾਂਸਲਰ ਨੂੰ ਔਨਲਾਈਨ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਕਲਾਸਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਟੂਲਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਇੰਝ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਈਸੀਏਆਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤਿੰਨ ਖੋਜ–ਸੰਸਥਾਨਾਂ; NIHSAD, ਭੋਪਾਲ, ਆਈਵੀਆਰਆਈ, ਇੱਜ਼ਤਨਗਰ ਤੇ ਐੱਨਆਰਸੀ ਆਨ ਇਕੁਈਨਜ਼, ਹਿਸਾਰ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ–19 ਟੈਸਟਿੰਗ ਲਈ ਨੋਟੀਫ਼ਾਈ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੰਸਥਾਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤੇ ਵਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਚਿੜੀਆਘਰ ਦੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸੈਂਪਲਾਂ ਦੀ ਕੋਵਿਡ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। NIHSAD, ਭੋਪਾਲ ਨੇ ਕੋਵਿਡ–19 ਦੇ 23 ਸ਼ੱਕੀ ਸੈਂਪਲ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਹੀ ਨੈਗੇਟਿਵ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਡਾ. ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਸੀਏਆਰ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ, ਵੀਰੋਲੋਜੀ ਤੇ ਹੋਰ ਰੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਐਨ ਕਰਵਾਏਗਾ ਤੇ ਚਿੜੀਆਘਰ ਦੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੇ ਪੰਛੀਆਂ ਤੋਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ’ਚੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੱਕ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਖੋਜ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕੀ ਫ਼ਸਲਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਆਈਸੀਏਆਰ ਸੰਸਥਾਨ ਤੇ ਕੇਵੀਕੇਜ਼ ਨੇ ਕੋਵਿਡ–19 ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ–ਪੱਧਰੀ ਮਹਾਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੰਗ ਲੜਨ ਲਈ ਆਰੋਗਯ–ਸੇਤੂ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਸਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਪਾਸਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, 25.04 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2.92 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਆਪਣੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਇਹ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਤੋਮਰ ਦੀਆਂ ਹਿਦਾਇਤਾਂ ’ਤੇ, ਆਈਸੀਏਆਰ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ–19 ਜਾਂਚ ਲਈ ਆਰਟੀ–ਪੀਸੀਆਰ ਉਪਕਰਣ ਤੇ ਅਪਰੇਟਿੰਗ ਸਟਾਫ਼ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਗੈਸਟ–ਹਾਊਸ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਹਨ। ਡਾ. ਮੋਹਾਪਾਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਸੀਏਆਰ ਮੁਫ਼ਤ ਭੋਜਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਡੀਏਆਰਈ/ਈਸੀਏਆਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪੀਐੱਮ–ਕੇਅਰਜ਼ ਫ਼ੰਡ ਵਿੱਚ 6.06 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਲਗਭਗ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

*****

 ਏਪੀਐੱਸ/ਪੀਕੇ/ਐੱਮਐੱਸ/ਬੀਏ