‘ગોંધળ’ મહારાષ્ટ્રની મધ્યરાત્રીની પૌરાણિક કથા અને સંગીતને IFFIમાં જીવંત બનાવે છે
કલાકારો અને ક્રૂ સિનેમા દ્વારા કલા સ્વરૂપના પુનરુત્થાનની ઉજવણી કરે છે
કિશોર ‘વિસ્મરણ’ (Unlearning) વિશે વાત કરે છે; સંતોષ મરાઠી સિનેમા માટે માપદંડ ઊંચો લાવવાની આશા રાખે છે
#IFFIWood, 27 નવેમ્બર 2025
આજે IFFI પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં, મરાઠી ફિલ્મ 'ગોંધળ' એ પ્રેક્ષકોને સીધા મહારાષ્ટ્રના પ્રતિષ્ઠિત મધ્યરાત્રીનાં ધાર્મિક વિધિના ગુંજતા ઢોલ, ફરતા ઘેરદાર ઘાઘરા અને દૈવી ઉત્સાહમાં પરિવહન કર્યા. દિગ્દર્શક સંતોષ દવાખર અને અભિનેતા કિશોર ભાનુદાસ કદમે જણાવ્યું કે કેવી રીતે એક પ્રાચીન લોક પ્રદર્શન, જે સામાન્ય રીતે ભક્તિના ભાવ તરીકે રજૂ કરાય છે, તે ઇચ્છા, કપટ અને છટકી જવાની એક રોમાંચક વાર્તાનું મૂળ બની ગયું.

સિનેમાની ભાષા તરીકે ગોંધળ
વાતચીતની શરૂઆત કરતાં, સંતોષે સમજાવ્યું હતું કે આ ફિલ્મ સીધી ગોંધળ લોકકથામાં મૂળ ધરાવે છે, એક કલા સ્વરૂપ જેને તેઓ "આપણી નજર સમક્ષ ધીમે ધીમે અદૃશ્ય થતી સંસ્કૃતિ" તરીકે વર્ણવે છે. તેમના માટે, આ ફિલ્મ માત્ર એક થ્રિલર નથી; તે સાંસ્કૃતિક જાળવણીનું એક કાર્ય છે.
"અમે લુપ્ત થઈ રહેલી પરંપરાને જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો છે," તેમણે કહ્યું. "મહારાષ્ટ્રમાં અસંખ્ય ગ્રામીણ સાંસ્કૃતિક તત્વો છે, અને ગોંધળ તેની સૌથી શક્તિશાળી અભિવ્યક્તિઓમાંની એક છે. નિર્માણ દરમિયાન તમામ અવરોધો હોવા છતાં, અમારી ટીમે તે વારસાને સુરક્ષિત રાખવામાં વિશ્વાસ રાખ્યો."
અભિનેતા કિશોર કદમે તેમની પોતાની યાદો રજૂ કરી હતી. "હું મારા ગામમાં ગોંધળમાં ભાગ લેતાં લેતાં મોટો થયો છું. આ માત્ર એક નૃત્ય નથી, તેનાથી એક સમુદાય જીવંત થઈ રહ્યો છે," તેમણે યાદ કર્યું હતું. તેમના અવાજમાં નોસ્ટાલ્જિયા સાથે, તેમણે આખી રાતના પ્રદર્શન વિશે વાત કરી હતી જ્યાં પડોશીઓ એકઠાં થતા, પ્રાર્થના કરતા અને સાથે ઉજવણી કરતા. ફિલ્મના કથાના વિકલ્પને "એક ઊંડો સિનેમેટિક વિચાર" ગણાવતા, તેમણે પ્રકાશિત કર્યું હતું કે કેવી રીતે ધાર્મિક વિધિઓ પોતે વાર્તા કહેવાનું વાહન બની જાય છે. "પરંપરાગત ગોંધળમાં, લગ્ન પછીનું પ્રદર્શન મુશ્કેલી-મુક્ત જીવન માટેની પ્રાર્થના છે. ફિલ્મમાં, વાર્તા પોતે ગીતો અને ધાર્મિક વિધિઓ દ્વારા કહેવામાં આવી છે. આ એક તેજસ્વી સિનેમેટિક વિચાર છે અને તેનો શ્રેય સંપૂર્ણપણે દિગ્દર્શકને જાય છે."

કિશોરે આવા મૂળભૂત પાત્રને મૂર્તિમંત કરવા પાછળની કલાત્મક પ્રક્રિયા વિશે પણ જણાવ્યું હતું. "યુક્તિ એ છે કે વિસ્મરણ કરવું," તેમણે કહ્યું હતું. "અભિનેતાઓ તરીકે, અમે અમારી કળા અથવા અમારા અનુભવ વિશે વિચારીને સેટ પર પગ મૂકી શકતા નથી. સ્ક્રિપ્ટ તમને બધું કહે છે. ક્યારેક દિગ્દર્શક ફક્ત તમને લાઇન બોલાવવા માંગે છે, કારણ કે લાગણી પહેલેથી જ શબ્દોમાં રહેલી છે. તમારે હંમેશા અભિનય કરવો પડતો નથી."
દરેક ફ્રેમમાં પરંપરાનું જતન અને મરાઠી સિનેમા માટે માપદંડ નક્કી કરવો
સંતોષ માટે, ‘ગોંધળ’ ખૂબ જ વ્યક્તિગત છે. તેમને તેમના દાદા-દાદી સાથે પ્રદર્શનમાં હાજરી આપવાનું યાદ છે, જ્યારે ભોજન સામૂહિક રીતે રાંધવામાં આવતું હતું, બિનઅનુભવી લાઇટિંગ હતી, અને ગીતો સાથે માત્ર ચાર સાધનો વગાડવામાં આવતા. "આજે, કેટરર્સ આવે છે, પરંપરાગત સાધનો સાથે કીબોર્ડ વગાડવામાં આવે છે, અને સ્ટેજ પર અનુભવી દ્વારા લાઇટિંગ ગોઠવાયેલી હોય છે," તેમણે પ્રતિબિંબિત કર્યું હતું. "હું આવનારી પેઢીઓ માટે મૂળ ગોંધળને કેપ્ચર કરવા માંગતો હતો." એક જ રાતમાં વાર્તાનું શૂટિંગ કરવાથી બજેટ નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદ મળી, તેમણે ઉમેર્યું હતું. "અમારે કોસ્ચ્યુમ બદલવાની જરૂર નહોતી, અને તેનાથી મદદ મળી. પણ તે અધિકૃત ગોંધળ અનુભવ માટે પણ સાચું રહ્યું."
સંતોષે ભારતીય દર્શકોના વિકસતા આસ્વાદ વિશે પણ સ્પષ્ટપણે વાત કરી હતી. મરાઠી દર્શકોને હિન્દી ફિલ્મોની સરળ ઍક્સેસ હોવાથી, તેઓ માને છે કે પ્રાદેશિક સિનેમાએ સતત ગુણવત્તા આપવી જોઈએ. "આપણે એક માપદંડ નક્કી કરવાની જરૂર છે," તેમણે કહ્યું હતું. "જો દર્શકો ટિકિટ માટે ચૂકવણી કરે છે, તો તેઓ તે મૂલ્યની ફિલ્મ મેળવવાને લાયક છે."

તેમણે ફિલ્મ નિર્માતાઓને ટેકો આપવા બદલ મહારાષ્ટ્ર સરકારની પહેલોની પ્રશંસા કરી, પરંતુ સ્થગિત બજેટની મર્યાદાઓ પર પણ પ્રકાશ પાડ્યો હતો. "ઉચ્ચ બજેટ વિના, પ્રોડક્શન મૂલ્યને નુકસાન થાય છે. વાર્તાઓ સારી રીતે કહેવા માટે, સ્ક્રિપ્ટ સ્તર પર કોઈ સમાધાન થવું જોઈએ નહીં," તેમણે કહ્યું હતું, દક્ષિણ ભારતીય સિનેમાની સફળતાને પ્રેરણા તરીકે દર્શાવી હતી.
વાતચીતમાંથી જે બહાર આવ્યું તે સ્પષ્ટ હતું: ‘ગોંધળ’ માત્ર એક ફિલ્મ નથી. તે ભૂતકાળ અને વર્તમાન, ધાર્મિક વિધિ અને વાસ્તવવાદ, સ્મૃતિ અને આધુનિકતાને જોડે છે. જેમ જેમ દિગ્દર્શક અને અભિનેતાએ સર્જનાત્મક પ્રક્રિયાના સ્તરો ખોલ્યા, તેમ તેમ પ્રેસ કોન્ફરન્સ એક મીડિયા ઇવેન્ટ કરતાં ઓછી અને શ્વાસ લેવા માટે સંઘર્ષ કરતી એક કલા સ્વરૂપને, અને ભૂલી ન જવાનો નિશ્ચય કરેલી સંસ્કૃતિને શ્રદ્ધાંજલિ જેવી વધુ લાગી.
ટ્રેલર:
PC લિન્ક:
IFFI વિશે
1952 માં જન્મેલો, ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઑફ ઇન્ડિયા (IFFI) દક્ષિણ એશિયાના સિનેમાના સૌથી જૂના અને સૌથી મોટા ઉત્સવ તરીકે ગૌરવભેર ઊભો છે. નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (NFDC), માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર અને એન્ટરટેઇનમેન્ટ સોસાયટી ઓફ ગોવા (ESG), ગોવા રાજ્ય સરકાર દ્વારા સંયુક્ત રીતે આયોજિત, આ ઉત્સવ એક વૈશ્વિક સિનેમેટિક પાવરહાઉસમાં વિકસ્યો છે — જ્યાં પુનઃસ્થાપિત ક્લાસિક્સ બોલ્ડ પ્રયોગોને મળે છે, અને સુપ્રસિદ્ધ માસ્ટ્રો નિર્ભય પ્રથમ-સમયના ફિલ્મ નિર્માતાઓ સાથે જગ્યા વહેંચે છે. જે વસ્તુ IFFI ને ખરેખર ચમકાવે છે — આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાઓ, સાંસ્કૃતિક પ્રદર્શનો, માસ્ટરક્લાસ, શ્રદ્ધાંજલિઓ, અને ઉચ્ચ-ઊર્જા WAVES ફિલ્મ બજાર, જ્યાં વિચારો, સોદાઓ અને સહયોગો ઉડાન ભરે છે. 20-28 નવેમ્બર દરમિયાન ગોવાના અદભૂત દરિયાકિનારાની પૃષ્ઠભૂમિ સામે યોજાયેલ, 56મી આવૃત્તિ ભાષાઓ, શૈલીઓ, નવીનતાઓ અને અવાજોના એક ચમકદાર સ્પેક્ટ્રમનું વચન આપે છે — વિશ્વ મંચ પર ભારતની સર્જનાત્મક પ્રતિભાનો એક ઇમર્સિવ ઉત્સવ.
વધુ માહિતી માટે, અહીં ક્લિક કરો:
IFFI વેબસાઇટ: https://www.iffigoa.org/
PIBની IFFI માઇક્રોસાઇટ: https://www.pib.gov.in/iffi/56/
PIB IFFIWood બ્રોડકાસ્ટ ચેનલ: https://whatsapp.com/channel/0029VaEiBaML2AU6gnzWOm3F
X હેન્ડલ્સ: @IFFIGoa, @PIB_India, @PIB_Panaji
SM/NP/GP/JD
रिलीज़ आईडी:
2195392
| Visitor Counter:
9