પ્રધાનમંત્રીનું કાર્યાલય
પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતના કેવડિયામાં રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ કાર્યક્રમને સંબોધિત કર્યો
સ્વતંત્રતા પછી, સરદાર પટેલે 550થી વધુ રજવાડાઓને એક કરવાનું અશક્ય લાગતું કાર્ય પૂર્ણ કર્યું; 'એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત'નું તેમનું વિઝન સર્વોપરી હતું: પ્રધાનમંત્રી
આપણા રાષ્ટ્રની એકતાને નબળી પાડે એવા કોઈપણ વિચાર કે કાર્યનો દરેક નાગરિકે ત્યાગ કરવો જોઈએ; આ આપણા દેશ માટે સમયની જરૂરિયાત છે: પ્રધાનમંત્રી
આ ભારતના લોખંડી પુરુષ સરદાર પટેલનું ભારત છે, અને તે તેની સુરક્ષા અને આત્મસન્માન સાથે ક્યારેય સમાધાન કરશે નહીં: પ્રધાનમંત્રી
2014થી અમારી સરકારે નક્સલવાદ અને માઓવાદી આતંકવાદ પર નિર્ણાયક અને શક્તિશાળી પ્રહાર શરૂ કર્યો છે: પ્રધાનમંત્રી
રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ પર, અમારો સંકલ્પ ભારતમાં રહેતા દરેક ઘુસણખોરને હાંકી કાઢવાનો છે: પ્રધાનમંત્રી
આજે, દેશ વસાહતી માનસિકતાના દરેક નિશાનને નાબૂદ કરી રહ્યો છે: પ્રધાનમંત્રી
રાષ્ટ્ર માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપનારાઓનું સન્માન કરીને, આપણે 'રાષ્ટ્ર પ્રથમ'ની ભાવનાને મજબૂત બનાવી રહ્યા છીએ: પ્રધાનમંત્રી
વિકસિત ભારતના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે, આપણે રાષ્ટ્રીય એકતાને નબળી પાડતા દરેક કાવતરાને નિષ્ફળ બનાવવું જોઈએ: પ્રધાનમંત્રી
ભારતની એકતાનાં ચાર સ્તંભો - સાંસ્કૃતિક એકતા, ભાષાકીય એકતા, સમાવેશી વિકાસ અને સંપર્કનાં માધ્યમથી હૃદયનું જોડાણ છે : પ્રધાનમંત્રી
ભારત માતા પ્રત્યેની ભક્તિ એ દરેક ભારતીય માટે સર્વોચ્ચ આરાધના છે: પ્રધાનમંત્રી
Posted On:
31 OCT 2025 12:05PM by PIB Ahmedabad
પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે ગુજરાતના કેવડિયામાં રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ કાર્યક્રમને સંબોધિત કર્યો હતો. આ પ્રસંગે બોલતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે સરદાર પટેલની 150મી જન્મજયંતિ એક ઐતિહાસિક પ્રસંગ છે. એકતા નગરના સવારના દૃશ્યને દિવ્ય અને શ્વાસ લેનાર ગણાવતા, શ્રી મોદીએ સરદાર પટેલના ચરણોમાં જનમેદનીની નોંધ લીધી અને કહ્યું કે રાષ્ટ્ર એક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ક્ષણનો સાક્ષી બની રહ્યું છે. તેમણે રાષ્ટ્રવ્યાપી એકતા દોડ અને લાખો ભારતીયોની ઉત્સાહી ભાગીદારી પર પ્રકાશ પાડ્યો, ભાર મૂક્યો કે નવા ભારતનો સંકલ્પ સ્પષ્ટપણે સાકાર થઈ રહ્યો છે. અગાઉ યોજાયેલી ઘટનાઓ અને ગઈકાલે સાંજે નોંધપાત્ર પ્રસ્તુતિનો ઉલ્લેખ કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે તે ભૂતકાળની પરંપરાઓ, વર્તમાનની મહેનત અને બહાદુરી અને ભવિષ્યની સિદ્ધિઓને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે માહિતી આપી કે સરદાર પટેલની 150મી જન્મજયંતિ નિમિત્તે એક સ્મારક સિક્કો અને એક ખાસ ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડવામાં આવી છે. પ્રધાનમંત્રીએ સરદાર પટેલની જન્મજયંતિ અને રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ નિમિત્તે દેશના તમામ 140 કરોડ નાગરિકોને હાર્દિક શુભેચ્છાઓ અને શુભકામનાઓ પાઠવી હતી.
પ્રધાનમંત્રી શ્રી મોદીએ કહ્યું કે સરદાર પટેલ માનતા હતા કે ઇતિહાસ લખવામાં સમય બગાડવો જોઈએ નહીં, પરંતુ તેને બનાવવા માટે પ્રયત્નશીલ રહેવું જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે સરદાર પટેલના જીવનકથામાં આ માન્યતા સ્પષ્ટપણે દેખાય છે, અને સરદાર પટેલ દ્વારા અપનાવવામાં આવેલી નીતિઓ અને નિર્ણયોએ ઇતિહાસમાં એક નવો અધ્યાય લખ્યો છે. તેમણે યાદ કર્યું કે સરદાર પટેલે સ્વતંત્રતા પછી 550થી વધુ રજવાડાઓને એક કરવાના અશક્ય લાગતા કાર્યને કેવી રીતે પૂર્ણ કર્યું હતું. "એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત"નો વિચાર સરદાર પટેલ માટે સર્વોપરી હતો. શ્રી મોદીએ કહ્યું કે આ જ કારણ છે કે સરદાર પટેલની જન્મજયંતિ સ્વાભાવિક રીતે રાષ્ટ્રીય એકતાની ભવ્ય ઉજવણી બની ગઈ છે. જેમ 140 કરોડ ભારતીયો 15 ઓગસ્ટે સ્વતંત્રતા દિવસ અને 26 જાન્યુઆરીએ પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવે છે, તેવી જ રીતે એકતા દિવસનું મહત્વ પણ વધી ગયું છે. આજે લાખો લોકોએ એકતાના શપથ લીધા છે અને રાષ્ટ્રની એકતાને મજબૂત બનાવતા કાર્યોને પ્રોત્સાહન આપવાનો સંકલ્પ કર્યો છે. એકતા નગરમાં જ, એકતા મોલ અને એકતા ગાર્ડન એકતાના સૂત્રને મજબૂત બનાવતા પ્રતીકો તરીકે ઉભા છે.
પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, "દરેક નાગરિકે રાષ્ટ્રની એકતાને નબળી પાડતી કોઈપણ ક્રિયાથી દૂર રહેવું જોઈએ. આ સમયની જરૂરિયાત છે અને દરેક ભારતીય માટે એકતા દિવસનો મુખ્ય સંદેશ છે. સરદાર પટેલ રાષ્ટ્રની સાર્વભૌમત્વને સર્વોપરી માનતા હતા." જોકે, તેમણે દુઃખ વ્યક્ત કર્યું કે સરદાર પટેલના અવસાન પછીના વર્ષોમાં, ક્રમિક સરકારોએ રાષ્ટ્રીય સાર્વભૌમત્વ પ્રત્યે સમાન ગંભીરતા દાખવી નથી. તેમણે કાશ્મીરમાં થયેલી ભૂલો, ઉત્તરપૂર્વમાં પડકારો અને દેશભરમાં નક્સલવાદી-માઓવાદી આતંકવાદના ફેલાવાને ભારતના સાર્વભૌમત્વ માટે સીધા ખતરા તરીકે ટાંક્યા હતા. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે સરદાર પટેલની નીતિઓનું પાલન કરવાને બદલે, તે યુગની સરકારોએ કરોડરજ્જુ વિનાનો અભિગમ અપનાવ્યો, જેના પરિણામો દેશે હિંસા અને રક્તપાતના સ્વરૂપમાં ભોગવવા પડ્યા હતા.
આજની યુવા પેઢીમાંથી ઘણા લોકો કદાચ જાણતા ન હોય કે સરદાર પટેલ કાશ્મીરનું સંપૂર્ણ એકીકરણ ઇચ્છતા હતા, જેમ તેમણે અન્ય રજવાડાઓને સફળતાપૂર્વક એકીકૃત કર્યા હતા. જોકે, તત્કાલીન પ્રધાનમંત્રીએ તેમની ઇચ્છા પૂર્ણ થવા દીધી નહીં. શ્રી મોદીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે કાશ્મીર એક અલગ બંધારણ અને એક અલગ પ્રતીક દ્વારા વિભાજિત હતું. કાશ્મીર પર તત્કાલીન શાસક પક્ષની ભૂલોએ દાયકાઓ સુધી દેશને અશાંતિમાં ધકેલી દીધો હતો. તેમની નબળી નીતિઓને કારણે, કાશ્મીરનો એક ભાગ પાકિસ્તાનના ગેરકાયદેસર કબજા હેઠળ આવ્યો અને પાકિસ્તાને આતંકવાદને વધુ પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. કાશ્મીર અને દેશ બંનેએ આ ભૂલોની ભારે કિંમત ચૂકવી છે. છતાં, તત્કાલીન સરકાર આતંકવાદનો ભોગ બનતી રહી.
સરદાર પટેલના વિઝનને ભૂલી જવા બદલ વર્તમાન વિપક્ષી પક્ષની ટીકા કરતા, શ્રી મોદીએ કહ્યું કે તેમની પાર્ટીએ આવું કર્યું નથી. તેમણે ભાર મૂક્યો કે 2014 પછી દેશમાં ફરી એકવાર સરદાર પટેલ દ્વારા પ્રેરિત દૃઢ નિશ્ચય જોવા મળ્યો. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે આજે કાશ્મીર કલમ 370ના બંધનોમાંથી મુક્ત છે અને મુખ્ય પ્રવાહમાં સંપૂર્ણપણે એકીકૃત થઈ ગયું છે. પાકિસ્તાન અને આતંકવાદના માસ્ટરમાઇન્ડ્સને હવે ભારતની સાચી તાકાતનો અહેસાસ થયો છે. ઓપરેશન સિંદૂરનો ઉલ્લેખ કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે સમગ્ર વિશ્વએ જોયું છે કે જો કોઈ ભારતને પડકારવાની હિંમત કરે છે, તો દેશ દુશ્મન પ્રદેશ પર હુમલો કરીને જવાબ આપે છે. ભારતનો પ્રતિભાવ હંમેશા મજબૂત અને નિર્ણાયક હોય છે. આ ભારતના દુશ્મનો માટે એક સંદેશ છે - "આ લોખંડી પુરુષ સરદાર પટેલનું ભારત છે, અને તે તેની સુરક્ષા અને સન્માન સાથે ક્યારેય સમાધાન કરશે નહીં."
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના ક્ષેત્રમાં છેલ્લા અગિયાર વર્ષોમાં ભારતની સૌથી મોટી સિદ્ધિ નક્સલ-માઓવાદી આતંકવાદની કમર તોડી નાખવાની છે. 2014 પહેલા દેશમાં પરિસ્થિતિ એવી હતી કે નક્સલ-માઓવાદી જૂથો ભારતની અંદરથી શાસન કરતા હતા. આ વિસ્તારોમાં ભારતીય બંધારણ લાગુ પડતું ન હતું અને પોલીસ અને વહીવટી તંત્ર કામ કરી શકતું ન હતું." શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો કે નક્સલવાદીઓ ખુલ્લેઆમ હુકમનામું બહાર પાડતા હતા, રસ્તાના બાંધકામમાં અવરોધ ઊભો કરતા હતા અને શાળાઓ, કોલેજો અને હોસ્પિટલોમાં બોમ્બમારો કરતા હતા, જ્યારે પ્રશાસન તેમની સામે લાચાર દેખાતો હતો.
શ્રી મોદીએ કહ્યું, "2014 પછી, અમારી સરકારે નક્સલ-માઓવાદી આતંકવાદ સામે નિર્ણાયક ઝુંબેશ શરૂ કરી છે. શહેરી વિસ્તારોમાં રહેતા નક્સલવાદી સહાનુભૂતિ ધરાવતા લોકો - શહેરી નક્સલવાદીઓ - પણ દરકિનાર કરવામાં આવ્યા છે. તેમણે બહાર મુક્ત જણાવ્યું કે વૈચારિક લડાઈ જીતી ગઈ છે અને નક્સલવાદીઓના ગઢમાં સીધો મુકાબલો થયો છે. આના પરિણામો હવે સમગ્ર દેશને દેખાઈ રહ્યા છે." પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે 2014 પહેલા દેશના આશરે 125 જિલ્લાઓ માઓવાદી આતંકવાદથી પ્રભાવિત હતા. આજે, આ સંખ્યા ઘટીને માત્ર 11 થઈ ગઈ છે, અને માત્ર ત્રણ જિલ્લાઓ ગંભીર નક્સલવાદી અસરનો સામનો કરી રહ્યા છે. એકતા નગરની ભૂમિ પરથી, સરદાર પટેલની હાજરીમાં, પ્રધાનમંત્રીએ રાષ્ટ્રને ખાતરી આપી હતી કે જ્યાં સુધી ભારત નક્સલવાદી-માઓવાદી ખતરાથી સંપૂર્ણપણે મુક્ત ન થાય ત્યાં સુધી સરકાર અટકશે નહીં.
ઘુસણખોરોને કારણે આજે દેશની એકતા અને આંતરિક સુરક્ષા ગંભીર ખતરામાં છે તેના પર ભાર મૂકતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે દાયકાઓથી, વિદેશી ઘુસણખોરો દેશમાં ઘૂસણખોરી કરી રહ્યા છે, નાગરિકોના સંસાધનો પર કબજો જમાવી રહ્યા છે, વસ્તી વિષયક સંતુલન ખલેલ પહોંચાડી રહ્યા છે અને રાષ્ટ્રીય એકતાને જોખમમાં મૂકી રહ્યા છે. તેમણે અગાઉની સરકારોની આ ગંભીર મુદ્દા પ્રત્યે આંખ આડા કાન કરવા બદલ ટીકા કરી હતી અને તેમના પર વોટ-બેંક રાજકારણ માટે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સાથે સમાધાન કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. શ્રી મોદીએ ભાર મૂક્યો હતો કે પહેલીવાર, દેશે આ મોટા ખતરાનો નિર્ણાયક રીતે સામનો કરવાનો સંકલ્પ કર્યો છે. તેમણે આ પડકારનો સામનો કરવા માટે લાલ કિલ્લા પરથી ડેમોગ્રાફિક મિશનની જાહેરાતને યાદ કરી. તેમણે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી કે આજે પણ જ્યારે આ મુદ્દો ગંભીરતાથી ઉઠાવવામાં આવી રહ્યો છે, ત્યારે કેટલાક લોકો રાષ્ટ્રીય કલ્યાણ કરતાં વ્યક્તિગત હિતોને પ્રાથમિકતા આપી રહ્યા છે. આ લોકો ઘુસણખોરોને સશક્ત બનાવવા માટે રાજકીય લડાઈમાં રોકાયેલા છે અને રાષ્ટ્રીય વિઘટનના પરિણામો પ્રત્યે ઉદાસીન છે. તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે જો રાષ્ટ્રની સુરક્ષા અને ઓળખ જોખમમાં મુકાશે, તો દરેક નાગરિક જોખમમાં મુકાશે. તેથી, રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ પર પ્રધાનમંત્રીએ રાષ્ટ્રને ભારતમાં રહેતા દરેક ઘુસણખોરને બહાર કાઢવાના તેના સંકલ્પને ફરીથી મજબૂત કરવા હાકલ કરી હતી.
લોકશાહીમાં રાષ્ટ્રીય એકતાનો અર્થ વિચારોની વિવિધતાનો આદર કરવો એ વાત પર ભાર મૂકતા શ્રી મોદીએ જણાવ્યું કે લોકશાહીમાં મતભેદો સ્વીકાર્ય છે, પરંતુ વ્યક્તિગત મતભેદો ન હોવા જોઈએ. તેમણે ચિંતા વ્યક્ત કરી કે સ્વતંત્રતા પછી રાષ્ટ્રનું નેતૃત્વ કરવાની જવાબદારી સોંપાયેલા લોકોએ "આપણે ભારતના લોકો"ની ભાવનાને નબળી પાડવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેમણે કહ્યું કે અલગ અલગ વિચારધારા ધરાવતા વ્યક્તિઓ અને સંગઠનોને બદનામ કરવામાં આવ્યા હતા અને રાજકીય અસ્પૃશ્યતાને સંસ્થાકીય બનાવવામાં આવી હતી. તેમણે યાદ કર્યું કે અગાઉની સરકારોએ સરદાર પટેલ અને તેમના વારસા સાથે કેવું વર્તન કર્યું હતું અને બાબા સાહેબ આંબેડકરને તેમના જીવનકાળ દરમિયાન અને તેમના મૃત્યુ પછી પણ હાંસિયામાં ધકેલી દીધા હતા. પ્રધાનમંત્રીએ વધુમાં કહ્યું કે અગાઉની સરકારોએ ડૉ. રામ મનોહર લોહિયા અને જયપ્રકાશ નારાયણ જેવા નેતાઓ પ્રત્યે સમાન વલણ અપનાવ્યું હતું. આ વર્ષે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS) તેની 100મી વર્ષગાંઠ ઉજવી રહ્યું છે તેનો ઉલ્લેખ કરતા શ્રી મોદીએ સંગઠન સામેના વિવિધ હુમલાઓ અને કાવતરાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે એક પક્ષ અને એક પરિવારની બહાર દરેક વ્યક્તિ અને વિચારને અલગ પાડવાનો ઇરાદાપૂર્વક પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે.
એક સમયે રાષ્ટ્રને વિભાજીત કરનાર રાજકીય અસ્પૃશ્યતાનો અંત લાવવા પર દેશ ગર્વ અનુભવે છે તેના પર ભાર મૂકતા, પ્રધાનમંત્રીએ સરદાર પટેલના માનમાં સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટીના નિર્માણ અને બાબાસાહેબ આંબેડકરને સમર્પિત પંચતીર્થની સ્થાપનાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે યાદ કર્યું કે દિલ્હીમાં બાબાસાહેબનું નિવાસસ્થાન અને મહાપરિનિર્વાણ સ્થળ અગાઉની સરકારો હેઠળ ઉપેક્ષિત હતું, પરંતુ હવે તેને એક ઐતિહાસિક સ્મારકમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવ્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું કે પાછલી સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન ફક્ત એક ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રી માટે સમર્પિત સંગ્રહાલય હતું. તેનાથી વિપરીત અમારી સરકારે તમામ ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રીઓના યોગદાનને માન આપવા માટે પ્રધાનમંત્રી સંગ્રહાલયની સ્થાપના કરી છે. તેમણે નોંધ્યું કે કર્પૂરી ઠાકુરને ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા અને વર્તમાન વિપક્ષી પાર્ટીમાં પોતાનું આખું જીવન વિતાવનારા શ્રી પ્રણવ મુખર્જીને પણ ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. મુલાયમ સિંહ યાદવ જેવા વિરોધી વિચારધારાના નેતાઓને પણ પદ્મ પુરસ્કારોથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે આ નિર્ણયો રાજકીય મતભેદોને પાર કરીને અને રાષ્ટ્રીય એકતાની ભાવનાને મજબૂત કરવાના હેતુથી લેવામાં આવ્યા હતા. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે ઓપરેશન સિંદૂર પછી વિદેશમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા બહુપક્ષીય પ્રતિનિધિમંડળોમાં પણ આ સમાવેશી અભિગમ પ્રતિબિંબિત થયો હતો.
પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું, "રાજકીય લાભ માટે રાષ્ટ્રીય એકતા પર હુમલો કરવાની માનસિકતા વસાહતી માનસિકતાનું પ્રતિબિંબ છે. વર્તમાન વિપક્ષી પક્ષને માત્ર અંગ્રેજો પાસેથી સત્તા અને પક્ષ માળખું વારસામાં મળ્યું નથી, પરંતુ તેમણે તેમની આધીનતાની માનસિકતા પણ આત્મસાત કરી છે." થોડા દિવસોમાં રાષ્ટ્રીય ગાન વંદે માતરમના 150 વર્ષની ઉજવણી કરશે તે નોંધતા, શ્રી મોદીએ યાદ કર્યું કે 1905માં જ્યારે અંગ્રેજોએ બંગાળનું વિભાજન કર્યું ત્યારે વંદે માતરમ પ્રતિકારનો સામૂહિક અવાજ અને દરેક ભારતીય માટે અવાજ અને એકતાનું પ્રતીક બન્યું હતું. અંગ્રેજોએ વંદે માતરમના ગાન પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો, પરંતુ તેઓ નિષ્ફળ ગયા. જો કે, પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે અંગ્રેજો જે કરી શક્યા નહીં, તે પાછલી સરકારે આખરે પૂર્ણ કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે તેઓએ ધાર્મિક આધાર પર વંદે માતરમનો એક ભાગ દૂર કર્યો, જેણે સમાજને વિભાજીત કર્યો અને વસાહતી કાર્યસૂચિને પ્રોત્સાહન આપ્યું. પ્રધાનમંત્રીએ સંપૂર્ણ જવાબદારી સાથે જણાવ્યું કે જે દિવસે વર્તમાન વિપક્ષી પાર્ટીએ વંદે માતરમને ટુકડા કરીને ટૂંકું કરવાનો નિર્ણય લીધો, તે દિવસે ભારતના વિભાજનનો પાયો નખાયો. તેમણે તેમની ટીકા કરતા કહ્યું કે જો તેમણે તે ગંભીર ભૂલ ન કરી હોત, તો આજે ભારતની છબી ખૂબ જ અલગ હોત.
શ્રી મોદીએ કહ્યું કે તે સમયે સત્તામાં રહેલા લોકોની માનસિકતાને કારણે, દેશ દાયકાઓ સુધી વસાહતી પ્રતીકો વહન કરતો રહ્યો. તેમણે યાદ કર્યું કે અમારી સરકાર સત્તામાં આવ્યા પછી જ ભારતીય નૌકાદળના ધ્વજ પરથી વસાહતી શાસનનું પ્રતીક દૂર કરવામાં આવ્યું હતું. તેમણે સમજાવ્યું કે આ ફેરફારના ભાગ રૂપે રાજપથનું નામ કર્તવ્ય પથ રાખવામાં આવ્યું. પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે સ્વતંત્રતા સંગ્રામ દરમિયાન બલિદાનનું સ્થળ, આંદામાનમાં સેલ્યુલર જેલને મોરારજી દેસાઈની સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન રાષ્ટ્રીય સ્મારકનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો. તેમણે સમજાવ્યું કે હાલના દિવસો સુધી, આંદામાનમાં ઘણા ટાપુઓનું નામ બ્રિટિશ વ્યક્તિઓના નામ પર રાખવામાં આવ્યું હતું. હવે, નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝના માનમાં આ ટાપુઓનું નામ બદલવામાં આવ્યું છે અને ઘણા ટાપુઓનું નામ પરમવીર ચક્ર વિજેતાઓના નામ પર રાખવામાં આવ્યું છે. ઉપરાંત નવી દિલ્હીના ઈન્ડિયા ગેટ પર નેતાજી સુભાષ ચંદ્ર બોઝની પ્રતિમા પણ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.
વસાહતી માનસિકતાને કારણે રાષ્ટ્ર માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપનારા સૈનિકોને યોગ્ય સન્માન આપવામાં આવ્યું ન હતું તે નોંધીને, પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે રાષ્ટ્રીય યુદ્ધ સ્મારકની સ્થાપનાએ તેમની યાદોને અમર બનાવી દીધી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે પોલીસ, બીએસએફ, આઈટીબીપી, સીઆઈએસએફ, સીઆરપીએફ અને અન્ય અર્ધલશ્કરી દળોના જવાનો સહિત 36,000 જવાનોએ આંતરિક સુરક્ષા માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું છે, પરંતુ તેમની બહાદુરીને લાંબા સમયથી યોગ્ય માન્યતા આપવામાં આવતી નથી. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે "તેમની સરકારે આ શહીદોના સન્માન માટે એક પોલીસ સ્મારક બનાવ્યું છે. દેશ હવે સંસ્થાનવાદી માનસિકતાના દરેક અવશેષને નાબૂદ કરી રહ્યો છે અને રાષ્ટ્ર માટે બલિદાન આપનારાઓનું સન્માન કરીને 'રાષ્ટ્ર પ્રથમ'ની ભાવનાને મજબૂત બનાવી રહ્યો છે."
એકતાને રાષ્ટ્ર અને સમાજનાં આધારનો પાયો ગણાવતા, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે જ્યાં સુધી સમાજમાં એકતા રહેશે ત્યાં સુધી રાષ્ટ્રની અખંડિતતા સુરક્ષિત રહેશે. તેમણે ભાર મૂક્યો કે વિકસિત ભારતના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે, રાષ્ટ્રીય એકતાને તોડવાના દરેક કાવતરાને નિષ્ફળ બનાવવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે દેશ રાષ્ટ્રીય એકતાના દરેક મોરચે સક્રિયપણે કામ કરી રહ્યો છે.
પ્રધાનમંત્રીએ ભારતની એકતાના ચાર મૂળભૂત સ્તંભો પર પ્રકાશ પાડ્યો, જેમાંથી પહેલો સ્તંભ સાંસ્કૃતિક એકતા છે. તેમણે કહ્યું કે ભારતની સંસ્કૃતિએ રાજકીય પરિસ્થિતિઓથી સ્વતંત્ર, હજારો વર્ષોથી રાષ્ટ્રને એક એકીકૃત અસ્તિત્વ તરીકે ટકાવી રાખ્યું છે. તેમણે બાર જ્યોતિર્લિંગ, સાત પવિત્ર નગરો, ચાર ધામ, પચાસથી વધુ શક્તિપીઠો અને યાત્રાધામોની પરંપરાને જીવન શક્તિ તરીકે વર્ણવી જે ભારતને એક સભાન અને જીવંત રાષ્ટ્ર બનાવે છે. તેમણે કહ્યું કે આ પરંપરાને સૌરાષ્ટ્ર તમિલ સંગમ અને કાશી તમિલ સંગમ જેવા કાર્યક્રમો દ્વારા આગળ ધપાવવામાં આવી રહી છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ દ્વારા ભારતના યોગના ગહન વિજ્ઞાનને નવી વૈશ્વિક માન્યતા મળી રહી છે અને યોગ લોકોને જોડવાનું માધ્યમ બની રહ્યું છે.
ભારતની એકતાના બીજા સ્તંભ - ભાષાકીય એકતા - વિશે વિસ્તૃત માહિતી આપતા શ્રી મોદીએ કહ્યું કે ભારતની સેંકડો ભાષાઓ અને બોલીઓ રાષ્ટ્રની ખુલ્લી અને સર્જનાત્મક માનસિકતાનું પ્રતિબિંબ છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ભારતમાં, કોઈ પણ સમુદાય, શક્તિ અથવા સંપ્રદાયે ક્યારેય ભાષાને હથિયાર બનાવી નથી અથવા એક ભાષાને બીજી ભાષા પર લાદવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી. આ જ કારણ છે કે ભારત ભાષાકીય વિવિધતાની દ્રષ્ટિએ સૌથી ધનિક દેશોમાંનો એક બન્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભારતીય ભાષાઓની તુલના દેશની ઓળખને મજબૂત બનાવતા સંગીતમય સૂરો સાથે કરી. દરેક ભાષાને રાષ્ટ્રીય ભાષા ગણવામાં આવે છે અને ગર્વથી નોંધ્યું કે ભારત વિશ્વની સૌથી જૂની ભાષાઓમાંની એક તમિલ અને સંસ્કૃત, જ્ઞાનનો ભંડાર છે. તેમણે દરેક ભારતીય ભાષાની અનન્ય સાહિત્યિક અને સાંસ્કૃતિક સંપત્તિનો સ્વીકાર કર્યો અને કહ્યું કે સરકાર તે બધીને સક્રિયપણે પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. શ્રી મોદીએ ઈચ્છા વ્યક્ત કરી કે ભારતના બાળકો તેમની માતૃભાષામાં અભ્યાસ કરે અને પ્રગતિ કરે અને નાગરિકો અન્ય ભારતીય ભાષાઓ શીખે અને તેનું માન જાળવી રાખે. ભાષાઓ એકીકરણ શક્તિ બનવી જોઈએ અને આ એક દિવસનું કાર્ય નથી પરંતુ સતત પ્રયાસ છે જેના માટે સામૂહિક જવાબદારીની જરૂર છે.
ભેદભાવમુક્ત વિકાસને ભારતની એકતાના ત્રીજા સ્તંભ તરીકે વર્ણવતા, શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ગરીબી અને અસમાનતા એ સામાજિક માળખામાં સૌથી મોટી નબળાઈઓ છે, જેનો દેશના વિરોધીઓ ઘણીવાર ઉપયોગ કરે છે. તેમણે યાદ કર્યું કે સરદાર પટેલ ગરીબી દૂર કરવા માટે લાંબા ગાળાની યોજના ઘડવા માટે ઉત્સુક હતા. સરદાર પટેલનો ઉલ્લેખ કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે જો ભારતને 1947ના દસ વર્ષ પહેલાં સ્વતંત્રતા મળી હોત, તો દેશ તે સમય સુધીમાં ખાદ્ય સંકટ પર કાબુ મેળવી ચૂક્યો હોત. સરદાર પટેલ માનતા હતા કે જેમ તેમણે રજવાડાઓના પુનઃ એકીકરણના પડકારનો સામનો કર્યો હતો, તેમ તેમણે ખાદ્ય સંકટનો પણ સમાન નિશ્ચય સાથે સામનો કર્યો હોત. સરદાર પટેલનો દૃઢ નિશ્ચય પણ એવો જ હતો અને આજે મોટા પડકારોનો સામનો કરવા માટે પણ એ જ ભાવનાની જરૂર છે. તેમણે ગર્વ વ્યક્ત કર્યો કે સરકાર સરદાર પટેલના અધૂરા વચનોને પૂર્ણ કરવા માટે કામ કરી રહી છે. છેલ્લા દાયકામાં 250 મિલિયન નાગરિકો ગરીબીમાંથી બહાર નીકળ્યા છે. લાખો ગરીબ પરિવારોને ઘર મળી રહ્યા છે, દરેક ઘરમાં પીવાનું સ્વચ્છ પાણી પહોંચી રહ્યું છે અને મફત આરોગ્યસંભાળ પૂરી પાડવામાં આવી રહી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે દરેક નાગરિક માટે ગૌરવપૂર્ણ જીવન સુનિશ્ચિત કરવું એ રાષ્ટ્રનું મિશન અને દ્રષ્ટિકોણ બંને છે. ભેદભાવ અને ભ્રષ્ટાચારથી મુક્ત આ નીતિઓ રાષ્ટ્રીય એકતાને મજબૂત બનાવી રહી છે.
રાષ્ટ્રીય એકતાના ચોથા સ્તંભ - કનેક્ટિવિટી દ્વારા હૃદયને જોડવા - પર ભાર મૂકતા શ્રી મોદીએ જણાવ્યું કે દેશભરમાં રેકોર્ડ સંખ્યામાં હાઇવે અને એક્સપ્રેસવે બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. વંદે ભારત અને નમો ભારત જેવી ટ્રેનો ભારતીય રેલવેને બદલી રહી છે. હવે નાના શહેરોમાં પણ એરપોર્ટ ઉપલબ્ધ છે. આ આધુનિક માળખાગત સુવિધાએ માત્ર ભારત પ્રત્યેની વિશ્વની ધારણા જ બદલી નથી પરંતુ ઉત્તર અને દક્ષિણ, પૂર્વ અને પશ્ચિમ વચ્ચેનું અંતર પણ ઘટાડ્યું છે. લોકો હવે પ્રવાસન અને વ્યવસાય માટે રાજ્યો વચ્ચે સરળતાથી મુસાફરી કરી રહ્યા છે. આ લોકો-થી-લોકોના જોડાણ અને સાંસ્કૃતિક આદાન-પ્રદાનના નવા યુગનું પ્રતીક છે, જે રાષ્ટ્રીય એકતાને મજબૂત બનાવી રહ્યું છે. ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી લોકો-થી-લોકોના સંબંધોને પણ વધુ મજબૂત બનાવી રહી છે.
સરદાર પટેલના શબ્દો યાદ કરીને કે તેમને રાષ્ટ્રની સેવા કરવામાં સૌથી વધુ આનંદ મળે છે, પ્રધાનમંત્રીએ આ ભાવના વ્યક્ત કરી અને દરેક નાગરિકને તેનું અનુકરણ કરવાનો આગ્રહ કર્યો. તેમણે જણાવ્યું કે દેશ માટે કામ કરવા કરતાં મોટો આનંદ કોઈ નથી અને ભારત માતા પ્રત્યેની ભક્તિ એ દરેક ભારતીય માટે સર્વોચ્ચ પૂજા છે. શ્રી મોદીએ કહ્યું કે જ્યારે 140 કરોડ ભારતીયો એક સાથે ઉભા રહે છે, પર્વતો પણ રસ્તો બનાવે છે અને જ્યારે તેઓ એક અવાજમાં બોલે છે, ત્યારે તેમના શબ્દો ભારતની સફળતાના સંકેત બની જાય છે. તેમણે રાષ્ટ્રને એકતાને એક દ્રઢ સંકલ્પ તરીકે સ્વીકારવા, અવિભાજ્ય અને અટલ રહેવાનું આહ્વાન કર્યું. તેમણે કહ્યું કે આ સરદાર પટેલને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ છે. વિશ્વાસ વ્યક્ત કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ એમ કહીને સમાપન કર્યું કે બધા દેશો સાથે મળીને 'એક ભારત, શ્રેષ્ઠ ભારત' ના સંકલ્પને મજબૂત બનાવશે અને વિકસિત અને આત્મનિર્ભર ભારતના સ્વપ્નને સાકાર કરશે. આ ભાવના સાથે તેમણે ફરી એકવાર સરદાર પટેલના ચરણોમાં શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી હતી.
પૃષ્ઠભૂમિ
પ્રધાનમંત્રીએ રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસની ઉજવણીમાં હાજરી આપી અને સંબોધન કર્યું અને સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરી હતી. તેમણે એકતા દિવસની પ્રતિજ્ઞા પણ લેવડાવી અને એકતા દિવસ પરેડનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું.
પરેડમાં BSF, CRPF, CISF, ITBP, અને SSB તેમજ વિવિધ રાજ્ય પોલીસ દળોના જવાનોનો સમાવેશ થતો હતો. આ વર્ષના મુખ્ય આકર્ષણોમાં રામપુર હાઉન્ડ્સ અને મુધોલ હાઉન્ડ્સ જેવા ભારતીય જાતિના શ્વાનનો સમાવેશ થતો હતો. આ ઉપરાંત BSF માર્ચિંગ ટુકડી, ગુજરાત પોલીસ ઘોડેસવારની ટુકડી, આસામ પોલીસનો મોટરસાયકલ ડેરડેવિલ શો અને BSF ઊંટ ટુકડી અને ઊંટ સવારી બેન્ડનો સમાવેશ થતો હતો.
આ પરેડમાં ઝારખંડમાં નક્સલ વિરોધી કામગીરી અને જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આતંકવાદ વિરોધી કામગીરી દરમિયાન અસાધારણ હિંમત દર્શાવનારા CRPFના પાંચ શૌર્ય ચક્ર વિજેતાઓ અને BSFના સોળ શૌર્ય ચંદ્રક વિજેતાઓનું પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન BSFના જવાનોને તેમની બહાદુરી બદલ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
આ વર્ષની રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસ પરેડમાં 'વિવિધતામાં એકતા' થીમ પર આધારિત NSG, NDRF, ગુજરાત, જમ્મુ અને કાશ્મીર, આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ, મણિપુર, મહારાષ્ટ્ર, છત્તીસગઢ, ઉત્તરાખંડ અને પુડુચેરીના દસ ટેબ્લોનો સમાવેશ થતો હતો. 900 કલાકારો દ્વારા એક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમમાં ભારતીય સંસ્કૃતિની સમૃદ્ધિ અને વિવિધતાને પ્રતિબિંબિત કરતા શાસ્ત્રીય ભારતીય નૃત્યો રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. આ વર્ષે રાષ્ટ્રીય એકતા દિવસની ઉજવણીનું વિશેષ મહત્વ છે કારણ કે રાષ્ટ્ર સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની 150મી જન્મજયંતિ ઉજવી રહ્યું છે.
'આરંભ 7.0' ના સમાપન પર પ્રધાનમંત્રીએ 100મા ફાઉન્ડેશન કોર્સના અધિકારી તાલીમાર્થીઓ સાથે વાતચીત કરી હતી. આરંભની 7મી આવૃત્તિ "શાસનની પુનઃકલ્પના" થીમ પર યોજાઈ રહી છે. 100મા ફાઉન્ડેશન કોર્સમાં ભારતની 16 સિવિલ સર્વિસીસ અને ભૂટાનની 3 સિવિલ સર્વિસીસના 660 અધિકારી તાલીમાર્થીઓ ભાગ લઈ રહ્યા છે.
SM/IJ/GP/JT
સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :
@PIBAhmedabad
/pibahmedabad1964
/pibahmedabad
pibahmedabad1964[at]gmail[dot]com
(Release ID: 2184577)
Visitor Counter : 46
Read this release in:
English
,
Urdu
,
Marathi
,
हिन्दी
,
Bengali
,
Manipuri
,
Odia
,
Tamil
,
Telugu
,
Kannada
,
Malayalam