ಸಂಪುಟ
azadi ka amrit mahotsav

ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಮತ್ತು ಪದವಿಪೂರ್ವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಸಂಪುಟ ಅನುಮೋದನೆ

Posted On: 24 SEP 2025 3:27PM by PIB Bengaluru

ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕೇಂದ್ರ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಸಭೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ/ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು/ಸ್ವತಂತ್ರ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು/ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಬಲಪಡಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸುವ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಯೋಜನೆಯ (ಸಿಎಸ್ಎಸ್) ಹಂತ-ಹಂತದ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. 5,000 ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸುವ ಸಿಎಸ್ಎಸ್ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಿದೆ. 5,023 ಎಂಬಿಬಿಎಸ್ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರತಿ ಸೀಟಿಗೆ ರೂ. 1.50 ಕೋಟಿಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೆಚ್ಚದ ಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ: ಪದವಿಪೂರ್ವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ; ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಜ್ಞ ವೈದ್ಯರ ಲಭ್ಯತೆ; ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ವಿಶೇಷತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು ದೇಶದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರ ಒಟ್ಟಾರೆ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಎರಡು ಯೋಜನೆಗಳ ಒಟ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು 2025-26 ರಿಂದ 2028-29 ರವರೆಗಿನ ಅವಧಿಗೆ ರೂ. 15,034.50 ಕೋಟಿ. ಈ ರೂ. 15034.50 ಕೋಟಿ ಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರದ ಪಾಲು ರೂ. 10,303.20 ಕೋಟಿ ಗಳು. ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ  ಪಾಲು ರೂ. 4731.30 ಕೋಟಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ

ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:

ರಾಜ್ಯ/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾದ್ಯಂತ ಸರ್ಕಾರಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು/ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ತಜ್ಞರ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ. ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಸೀಟುಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ನಿರ್ಣಾಯಕ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ತಜ್ಞರ ಸ್ಥಿರ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದರಿಂದ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಹಂತದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಯ ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಇದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಸಹ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಸಮತೋಲಿತ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ವೆಚ್ಚ-ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ಆರೋಗ್ಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಅವು ದೇಶದ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತವೆ.

ಉದ್ಯೋಗ ಸೃಷ್ಟಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೇ ಪರಿಣಾಮಗಳು:

ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾದ ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಪಾದನೆ/ಫಲಿತಾಂಶಗಳು:

i. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.

ii. ಜಾಗತಿಕ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.

iii. ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ತಜ್ಞರ ಸಾಕಷ್ಟು ಲಭ್ಯತೆಯು ಭಾರತವನ್ನು ಕೈಗೆಟುಕುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ತಾಣವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು.

iv. ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ ಲಭ್ಯತೆಯಲ್ಲಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ.

v. ವೈದ್ಯರು, ಅಧ್ಯಾಪಕರು, ಅರೆವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಸಂಶೋಧಕರು, ಆಡಳಿತಗಾರರು ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲ ಸೇವೆಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನೇರ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು.

vi. ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವುದು.

vii. ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಾದ್ಯಂತ ಆರೋಗ್ಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ ಸಮಾನ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.

ಅನುಷ್ಠಾನ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯ ಗುರಿಗಳು:

2028-2029ರ ವೇಳೆಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ 5000 ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಸೀಟುಗಳು ಮತ್ತು 5023 ಯುಜಿ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಾಗಿ ಕೇಂದ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯ   ವಿವರವಾದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ:

1.4 ಶತಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿ (ಉ.ಹೆಚ್.ಎಸ್.) ಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ, ಬುಡಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ತಲುಪಲು ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ, ಸಕಾಲಿಕ, ಉನ್ನತ-ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿರುವ ದೃಢವಾದ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ದೃಢವಾದ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕೌಶಲ್ಯಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಾರ್ಯಪಡೆಯ ಲಭ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಪಡೆಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆ, ಇದು ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ನಿರಂತರ ನೀತಿ ಗಮನವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಭಾರತವು 808 ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು 1,23,700 ಎಂಬಿಬಿಎಸ್ ಸೀಟುಗಳ ಒಟ್ಟು ಸೇವನೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸೀಟುಗಳ‌ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ, 127% ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ 69,352 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೊಸ ಎಂಬಿಬಿಎಸ್ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 43,041 ಪಿಜಿ ಸೀಟುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು 143% ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೀಟುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಬೇಡಿಕೆ, ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ಕೈಗೆಟುಕುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ.

ಇದಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಸುರಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆ (ಪಿ.ಎಂ.ಎಸ್. ಎಸ್.ವೈ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದಿಸಲಾದ ಇಪ್ಪತ್ತೆರಡು ಹೊಸ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ತೃತೀಯ ಹಂತದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಬೋಧನಾ ಕಲಿಕಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ವೃತ್ತಿಪರರ ಸಮೂಹವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.

ಅರ್ಹ ಅಧ್ಯಾಪಕರ ಸಮೂಹವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು, ಅಧ್ಯಾಪಕರ ಅರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ನೇಮಕಾತಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಗ್ರ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಆಧಾರಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ (ಅಧ್ಯಾಪಕರ ಅರ್ಹತೆಗಳು) ನಿಯಮಗಳು 2025 ಅನ್ನು ಹೊರಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಬೋಧನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅರ್ಹ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲದ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಕೇಂದ್ರ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಕಲ್ಯಾಣ ಸಚಿವಾಲಯ ಈ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಣೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಪರರನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು, ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಜನರಿಗೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

 

*****
 


(Release ID: 2170774) Visitor Counter : 26